Þetta getur ekki staðist

Nei, þetta getur einfaldlega ekki staðist. Þetta hlýtur að vera eitthvað svartsýnisraus í félaga Gunnari. Er hann ekki bara búinn að vera of lengi innan um þessa fáu sem eru atvinnulausir þarna suður með sjó?  Menn verða stundum bara svoleiðis þegar þeir einblína á eitthvað og horfa ekki í kringum sig.

Alla vega er það fræðilega ómögulegt að það sé 20% atvinnuleysi í Reykjanesbæ og að fólk á svæðinu sé eitthvað sérstaklega óhamingjusamt eða sálrænt þrúgað.

Alla vega er ástandið snöktum skárra en hérna áður fyrr þegar dallarnir voru að koma að landi, drekkhlaðnir fiski og frystihúsin stóðu í röðum út við sjó til að verka hann og frysta. 

Karlar og konur, unglingar og jafnvel börn, púluðu frá morgni til kvölds við að koma verðmætunum undan.

Og sem betur fer er búið að ryðja burtu eða breyta  í gallerí og söfn, beitingaskúrunum þar sem kengbognir karlar stóðu hér í den, yfir bölunum myrkranna á milli.  -

Jú, rétt það var reyndar stólað á NATO og Kanann. En hann fór svo þegar verst stóð á ,  búið að selja alla kvóta úr bænum og koma fiskverkun eitthvað annað. - En alla vega eru bæjarbúar lausir við fiskinn og alla depurðina og smánina sem fylgdi því að þurfa verka hann og selja.

Stefna stjórnvalda á Suðurnesjum í þessum málum er og hefur verið skýr og sú stefna er birt á heimsíðu bæjaryfirvalda og undirrituð af bæjarstjóranum sjálfum og gildir frá 2002 til 2010. - Þessi stefna hefur síður en svo beðið skipbrot, því bæjarstjórinn endurnýjaði umboð sitt með glæsilegum kosningasigri fyrir nokkrum mánuðum. - þess vegna er ómögulegt að útkoman sé 20% atvinnuleysi og 40% vonleysi eða hvað það er.

Lesið bara og sannfærist!

Við trúum því að það sé sameiginlegt hlutverk okkar sem hér búum að stuðla að hamingju og heilbrigði einstaklinganna, að þeir nái að þroska hæfileika sína, hafi sterka sjálfsmynd og láti drauma sína rætast.

Í hamingjuhugtakinu er fólgið að sérhver einstaklingur skynji framtíð sína opna, bjarta og áhugaverða. Þetta vill bærinn gera með því að skapa einstaklingum umhverfi sem styður við andlega, líkamlega og félagslega velferð sem og að skapa einstaklingum og fyrirtækjum jákvæðar aðstæður til vaxtar og velgengni.

Við setjum markið á að fjölbreytni og gæði þjónustu sé á við það besta sem býðst í nútímasamfélagi og að verkefni okkar, sem miða að þessu séu unnin á hagkvæman hátt.

Á grunni framtíðarsýnar er lögð áhersla á að endurmeta verkefnin á sérhverju ári, með aðstoð stjórnenda Reykjanesbæjar og á samráðs- og upplýsingafundum með íbúum. Við höfum lagt áherslu á að hitta bæjarbúa á íbúafundum, á ráðstefnum um fjölskylduna, skólann, íþróttir, skipulagsmál, verkframkvæmdir og menningu.

Það er ánægjulegt að finna að nafn Reykjanesbæjar heyrist æ oftar nefnt þegar nýjungar í fjölskyldu- og skólamálum ber á góma. Umhverfisbætur og fjölbreytt menningarlíf njóta einnig jákvæðrar athygli.

Áfram verður haldið með öfluga uppbyggingu með það að markmiði að skapa íbúum betri aðstæður og tíma til að lifa vel og njóta þess að búa í Reykjanesbæ.

Framtíðarsýn Reykjanesbæjar 2002 - 2010

Árni Sigfússon
bæjarstjóri


 


mbl.is 20% lifa á bótum
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Skáldskapur á mbl.is

Þessi hluti fréttarinnar, er að mestu tilbúningur, hver sem höfundurinn er.

Um tuttugu mótmælendur klifruðu upp á topp bílsins, nokkrir með flöskur, og öskruðu meðal annars „látum hausana af þeim fjúka,“ og „íhaldsmanna-sori.“ Að sögn fréttamiðla þar í landi sakaði parið ekki en sjónarvottar segjast hafa séð Karl skýla konu sinni sem virtist frekar skelkuð. 

Parinu var fljótlega bjargað úr bílnum og þau keyrð heim á leið í merktum lögreglubíl.

Hvergi hefur komið fram, hvorki í vitnisburðum sjónarvotta, né á þeim myndum sem teknar voru af atburðunum, að árásarmennirnir hafi stokkið á þak bifreiðar Karls Bretaprins og eiginkonu hans Kamillu.

- Það er líka rangt að Karli og Kamillu hafi verið "bjargað" af vettvangi í lögreglubíl. Þau komu til áfangastaðar sem var aðeins handan við hornið, í þeim bíl sem ráðist var að.

Fyrirsögnin á fréttinni er einnig vafasöm; "Vildu sjá haus Bretaprins fjúka"

Ef breska lögreglan hefði aðgang að gögnum sem sýndu að kvatt var til morða á konungsparinu, mundi ásrásin vera meðhöndluð sem morðtilraun. Svo er ekki.

Jafnvel mestu sorpblöðin í Bretlandi komast ekki hálfkvist við þennan uppslátt á mbl.is.

 


mbl.is Vildu sjá haus Bretaprins fjúka
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Bretar fagna Icesave samningum

Breska fjármálaráðuneytið er mjög ánægt með nýju  Icesave samningana. Svo ánægt reyndar, að kanslarinn (aðal-gjaldkerinn)  George Osborne segir samningana eiga stóran þátt í að Bretar leggist ekki lengur gegn inngöngu Íslands í Evrópusambandið, eins og þeir gerðu þar til nýlega.

"Ásættanlegri samningar til að loka málinu fyrir alla aðila og kaflaskil í samskiptum Breta og Íslendinga" er haft eftir talmanni ráðuneytisins.

"Ég held að þetta muni leiða til mun uppbyggilegri sambands milli Íslenski ríkisstjórnarinnar og þeirrar bresku, en það hefur verið frekar frosið upp á síðkastið" er haft eftir Osborne.

Þar á Osborne eflaust við hnútakastið milli fyrrverandi forsætisráðherra Bretlands, Gordon Brown, sem kallaði viðbrögð íslenskra stjórnvalda "óásættanleg" og "ólögleg" og  Geir Haarde sem sakaði Brown um að beita Íslendinga "eineltistilburðum" með því að frysta eigur þjóðarinnar í Bretlandi undir ákvæðum hryðjuverkalaga.


mbl.is Sátt við nýjan Icesave samning
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Andófsmenn á netinu

Morgunblaðið kallar þá "tölvuþrjóta", aðrir nefna þá "hryðjuverkamenn" eða jafnvel "landráðamenn". Sjálft kallar þetta fólk sig "andófsmenn" og samtök sín "Operation payback". (Borgað til baka aðgerðin). Þau eiga að baki nokkrar harðar atlögur að þekktum alþjólegum fyrirtækjum, en beina spjótum sínum um þessar mundir að Visa og Paypal í aðgerð sem kallast Operation Avenge Assange. (Hefnum Assange aðgerðin)

Samtökin, ef samtök skal kalla, eru lauslega samsett af mörgum hópum net-andófsfólks sem gengur undir ýmsum nöfnum á netinu og undir samheitinu "Anonymous". (nafnleysingjar)

Hugsjónir þeirra eru m.a. að halda netinu algerlega frjálsu og upplýsingaflæðinu um það óheftu. Þeir berjast gegn hvers konar hindrunum og þvingunum sem stjórnvöld beita til að reyna að stjórna netumferð og upplýsingunum sem um það flæða.

Meðlimirnir sérhæfa sig í að hakka sig inn í tölvukerfi og gera það ónothæft um hríð. Enginn stenst þeim snúning og þeir geta athafnað sig eftir vild, að því er virðist. Fjöldi þeirra eykst dag frá degi og þúsundir hafa gengið til liðs við hina ýmsu nafnleysingja hópa á undaförnum dögum -

Þannig hefur mál Julian Assange þegar orðið til að efla baráttuna fyrir frjálsri og óheftri miðlun á netinu, til muna.


mbl.is Barist í Netheimum
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Varnarmálstofnun er úrelt

Framsóknarmenn og konur eru framverðir íslenskra stríðsmangara. Um það vitnar sagan. Nú tekur Eygló Harðardóttir þingkona upp þráðinn. Hún vill varðveita íslenska vísinn að hermálastofnuninni/leyniþjónustunni sem kölluð er Varnarmálastofnun Íslands. Yfirskinið er atvinnuskortur á Suðurlandi.

Stofnunin sér um allt NATO herbröltið og leynimakkið í tengslum við það. Hún sér líka um einhverjar vírusvarnir og öryggisvottanir, sem þýðir að hún ræður hverjir fá að sjá hvað og hverjir ekki. -

Sem betur fer er búið að ákveða að leggja þessa úreltu viðrinis-stofnun niður. Eygló er eitthvað óhress með það, enda í Framsóknarflokknum sem er stríðsæsigaflokkurinn eins og allir muna.

Hún hefur áhyggjur að hvað verði um öll verkefnin sem stofnunin á að sjá um. Hún fattar ekki að það er verið að leggja stofnunina niður í þeim tilgangi að þessum "verkefnum" verði ekki lengur sinnt. Það er pointið.


mbl.is Óvissa á Suðurnesjum
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Engin ákæra á hendur Julian Assange

Wikileaks stjórinn Julian Assange gaf sig fram 6 klst. eftir að Svíar komu loks handtökubeiðni klúðurslaust, via Interpol, til Bretlands, þar sem Assange hefur búið upp á síðkastið í "The Frontline Club". Klúbburinn er rekinn af blaðamönnum og fréttariturum, einkum þeim sem skrifa stríðsfréttir.

Sænska lögreglan hefur ekki gefið út ákæru á hendur Assange. Hún segist aðeins vilja að hann komi til yfirheyrslu vegna ásakanna um kynferðislegt misferli sem á að hafa átt sér stað í ágúst s.l.  Ákæru á hendur Assange út af sama máli var vísað frá af sænskum dómara fyrr á þessu ári vegna skorts á sönnunargögnum.

Lögmaðurinn sem endurvakti málið í Svíþjóð er pólitíkus og samkvæmt lögfræðingi Assange, eru þessar ásakanir spuni af pólitískum toga.

Assange er ekki sagður hafa teljandi áhyggjur af þessum ásökunum en er meira uggandi yfir hugsanlegu framsali til Bandaríkjanna. Ef Bandaríkin gæfu út ákæru á hendur Assange eru miklar líkur á að Bretar yrðu að senda hann vestur um haf. En Bandaríkjamenn eiga það á hættu að gera Assange að píslarvætti, án þess samt að geta komið í veg fyrir birtingu sendiráðsskjalanna á netinu.

Eflaust er það ástæðan að þeir hafa ekki látið fyrr til skarar skríða gegn Assange, og Obama forseti hefur ekki minnst einu orði á málið.

Bandarísk stjórnvöld hafa gert hvað þau geta til að gera Assange lífið leitt, svo ekki verði á þá borið að þau hafi ekki brugðist við því sem þau telja meiriháttar brot gegn sér. Þau hafa látið loka reikningum Assange hjá netbönkum, komið í veg fyrir hýsingu síðunnar í USA og eyðilagt fyrir henni einhver lén. Nú þegar Assange hefur verið handtekin, án möguleika á að fá sig lausan gegn tryggingu, gefst Bandaríkjamönnum tími til að ákveða hvort það borgi sig að ákæra Assange , eða sætta sig við orðin hlut og reyna bara að passa betur upp á leyniskjölin sín í framtíðinni.


mbl.is Assange handtekinn
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Jólahald fátækra

RjúpaFlestar af núveandi matarhefðum Íslendinga á jólum, hafa borist til landsins frá nágrannalöndunum. Nokkrar eru samt heimatilbúnar og eiga það að auki sameiginlegt að verða viðteknar vegna fátæktar og sparnaðar ólíkt því sem gengur og gerist meðal annarra þjóða þar sem jólamatar-hefðirnar hafa mótast af því besta og dýrasta sem völ er á.

til dæmis er Rjúpa hvergi etin sem Jólamatur, nema á Íslandi. Haft er fyrir satt að neysla hennar á jólum hafi eingöngu komið til vegna þess að fátæktin hafi verið svo mikil sumstaðar á norðurlandi  þaðan sem siðurinn ku ættaður, að ekkert annað kjötmeti hafi staðið þar til boða á Jólum. -

LaufabrauðÞá er það alkunna að laufabrauðið, sem einnig finnst hvergi nema á Íslandi, varð til vegna skorts á mjöli. Ekki þótti stætt á því að sleppa brauðmeti algjörlega um jól, þótt hráefnið væri bæði  illfáanlegt og dýrt.

Jafnvel á tuttugustu öld móta sparnaðaraðgerðir landans matar-neysluvenjur hans á jólum.

Appelsín og MaltUm 1940 kemur hið gómsæta Malt á markaðinn. Það varð þegar vinsæll drykkur en þótti tiltölulega dýr. Fljótlega fór fólk að drýgja maltið með  gosdrykkjum og þegar Egils appelsín kom á markaðinn 1955 þótti það fara betur saman en nokkuð annað með Maltinu. Fimm árum síðar var siðurinn orðin útbreiddur um allt land og hefur síðan verið óformlegur jóladrykkur íslenskra heimila.

Vafalaust eru dæmin fleiri þótt eg muni ekki eftir fleirum bráð. 


Eins og hræða í melónugarði

Jóla-tréhöggÁ flestum íslenskum heimilum sem öðrum meðal kristinna þjóða, þykja engin jól, nema að jólatré standi uppi í stofunni ljósum skreytt og prýtt silfur og gullglysi.  Flestir vita að jólatré tengist ekki beint fæðingarhátíð frelsarans og að siðurinn á rætur sínar að rekja til heiðni. Reyndar tók Marteinn Lúther jólatréð upp á sína arma og sagði það vera táknrænt fyrir lífsins tré í aldingarðinum Eden og vera þannig mótvægi við eftirlíkingu og uppstillingu kaþólskara af fæðingu Krists þar sem hann liggur í jötunni.

Fæstir veita því nokkra eftirtekt eða finnst það skipta nokkru máli, úr því sem komið er, að Biblían sjálf sýnist tala á móti þessum sið og vara við honum.

Gullið JólatréJeramía 10:1-5

"1Heyrið orðið, sem Drottinn talar til yðar, Ísraels hús! 2Svo segir Drottinn:

Venjið yður ekki á sið heiðingjanna og hræðist ekki himintáknin, þótt heiðingjarnir hræðist þau.

3Siðir þjóðanna eru hégómi. Menn höggva tré í skógi, og trésmiðurinn lagar það til með öxinni, 4hann prýðir það silfri og gulli, hann festir það með nöglum og hömrum, svo að það riði ekki.

5Skurðgoðin eru eins og hræða í melónugarði og geta ekki talað, bera verður þau, því að gengið geta þau ekki. Óttist þau því ekki, því að þau geta ekki gjört mein, en þau eru ekki heldur þess umkomin að gjöra gott. "


Ljósin í bænum

Musteris -MenóraEitt af elstu trúartáknum Gyðingdóms er sjö arma ljósastika. Í annarri Mósebók er sagt frá því hvernig Guð fyrirskipar gerð hennar og lögun. Eftir gerð stikunar var henni komið fyrir í helgidómi þjóðarinnar, fyrst í tjaldbúðinni og síðar musterinu í Jerúsalem.

"31Enn fremur skalt þú ljósastiku gjöra af skíru gulli. Með drifnu smíði skal ljósastikan gjör, stétt hennar og leggur. Blómbikarar hennar, knappar hennar og blóm, skulu vera samfastir henni. 32Og sex álmur skulu liggja út frá hliðum hennar, þrjár álmur ljósastikunnar út frá annarri hlið hennar og þrjár álmur ljósastikunnar út frá hinni hlið hennar. 33Þrír bikarar, í lögun sem möndlublóm, skulu vera á fyrstu álmunni, knappur og blóm. Þrír bikarar, í lögun sem möndlublóm, skulu vera á næstu álmunni, knappur og blóm. Svo skal vera á öllum sex álmunum, sem út ganga frá ljósastikunni. 34Og á sjálfri ljósastikunni skulu vera fjórir bikarar í lögun sem möndlublóm, knappar hennar og blóm: 35einn knappur undir tveim neðstu álmunum, samfastur ljósastikunni, og annar knappur undir tveim næstu álmunum, samfastur ljósastikunni, og enn knappur undir tveim efstu álmunum, samfastur ljósastikunni, svo undir sex álmunum, er út ganga frá ljósastikunni. 36Knapparnir og álmurnar skulu vera samfastar henni. Allt skal það gjört með drifnu smíði af skíru gulli.

37Þú skalt gjöra lampa hennar sjö og skalt svo upp setja lampana, að þeir beri birtu yfir svæðið fyrir framan hana. 38Ljósasöx og skarpönnur, sem ljósastikunni fylgja, skulu vera af skíru gulli. 39Af einni talentu skíragulls skal hana gjöra með öllum þessum áhöldum. 40Og sjá svo til, að þú gjörir þessa hluti eftir þeirri fyrirmynd, sem þér var sýnd á fjallinu."

Á hebresku er stikan kölluð Menóra sem einfaldlega þýðir lampi eða ljósastika. Á hverjum degi voru bikarar stikunnar fylltar af ólívur-olíu og síðdegis kveiktu prestarnir á þeim. Andleg merking stikunnar kemur fram í lokasetningu tilvitnunarinnar. Hún á að minna á opinberun Móses á fjallinu þar sem Drottinn birtist honum sem logandi runni. Stikan er sem sagt listræn eftirlíking af trjárunna.

Fram undir árið 200 F.K. heyrði Júdea undir Egyptaland. Þá réðist Antiochus III  Sýrlandskonungur inn í Egyptaland og yfirtók lendur þess. Um hríð bjuggu Gyðingar við einskonar heimastjórn. Árið 175 F.K. réðist Antiochus IV inn í  Jerúsalem og hertók borgina. Hann spillti helgidómi musterisins og bannaði hinar daglegu fórnir sem þar voru færðar og aðrar helgiathafnir sem fóru fram. Bannið varði í þrjú ár og sex mánuði, eða þar til allsherjar uppreisn var gerð í borginni, leidd af Matthíasi yfirpresti og sonum hans. Einn þeirra Judah, sem varð þekktur undir nafninu  Yehuda HaMakabi, (hamarinn) tók síðar við embætti föður síns.  Árið 165 F.K. tókst gyðingum að reka sýrlendinga af höndum sér og frelsa helgidóm sinn.

Sagan segir að þegar endurhelga átti musterið og kveikja skyldi aftur á hinum helga ljósastjaka, kom í ljós að sýrlendingar höfðu eyðilagt allt ljósmetið fyrir utan litla krukku sem bar innsigli yfirprestsins. Átta daga og nætur tók að útbúa nýja olíu og á meðan loguðu ljósin á stikunni af olíunni úr krukku prestsins sem dugði allan þann tíma.

Menorah 2Til að minnast þessa atburða lét Judah efna til hátíðarhalda, ljósahátíðarinnar Hanukkah sem festi sig í sessi og er haldin hátíðleg hvar sem Gyðingar búa enn í dag. Hún hefst  25. dag Kislev mánaðar hebreska dagatalsins sem fellur á seinni hluta nóvember til seinni hluta desember mánaðar samkvæmt Gregoríska tímatalinu. Hátíðin stendur í átta daga og átta nætur og með með henni varð til níu arma ljósastikan sem gjarnan logar fyrir utan hús Gyðinga yfir hátíðna.

Níu arma ljósastikan er táknræn fyrir dagana og næturnar átta en ljósið í miðjunni er kallað shamash (hjálpari), og er því einu ætlað að lýsa fólki. Hin átta eru tendruð til minningar um kraftaverkið með olíuna og til að lofa Guð.

AðventuljósVíkur þá sögunni til Svíþjóðar. Í kring um jólin 1964, (á þeim tíma sem flest öll hús á Íslandi voru komin með rafmagn), var kaupsýslumaðurinn Gunnar Ásgeirsson á ferð í Stokkhólmi. Gunnar átti mikil skipti við sænsk fyrirtæki og flutti til að mynda bæði inn Volvo og Husquarna. Á þessari ferð rakst hann á einfalda trépíramíta með sjö ljósum og ýmislega í laginu. Hér var um að ræða nýjung í Svíþjóð; lítt þekktir smáframleiðendur voru að reyna að koma föndri sínu á framfæri í jólavertíðinni. Um þetta segir ágætisgrein um uppruna "gyðingaljósanna" á Íslandi á vísindavefnum. 

"Þessi framleiðsla hafði þá ekki slegið í gegn í Svíþjóð og mun ekki hafa gert fyrr en um 1980. Gunnari datt hinsvegar í hug að þetta gæti verið sniðugt að gefa gömlum frænkum sínum, handa hverjum menn eru oft í vandræðum með að finna gjafir. Hann keypti held ég þrjú lítil ljós, og þau gerðu mikla lukku hjá frænkunum og vinkonum þeirra. Gunnar keypti því fleiri ljós næsta ár til gjafa sem hlutu sömu viðtökur. Þá fyrst fór hann að flytja þetta inn sem verslunarvöru, og smám saman þótti það naumast hús með húsi ef ekki er slíkt glingur í gluggum."

Menóra í KirkjuÞessi tegund af ljósum eru stundum kölluð "gyðingaljós" af því þau minna um margt á ljósahátíðar ljósastikur Gyðinga. En myndir af slíku stikum er einnig að finna í sumum kirkjum og er líklegra að sænsku hagleiksmennirnir hafi fengið hugmyndina þaðan, frekar en úr musteri gyðinga til forna.  


Kattahatur á Íslandi

Heilagir kettirEina húsdýrið sem hvergi er minnst á í Biblíunni er kötturinn. Talið er að kettir hafi fyrst orðið að húsdýrum á eyjunni Kýpur fyrir rúmlega 9000 árum, þannig að líklegt er að þeir hafi verið til staðar á sögusviði Biblíunnar, þótt ekkert sé á þá minnst í bókinni góðu. Reyndar er talið að Ísraelar hafi ekki haft mikið dálæti á köttum, þar sem mikil helgi var á þá lögð í Egyptalandi. Kannski er það ástæðan.

Í fornum keltneskum þjóðsögum, bæði írskum og skoskum er kötturinn jafnan sögð mikil voðavera. Langlífust þeirra sagna er sagan af Cat Sith, stórum svörtum ketti sem var dýrbítur mikill og lagðist jafnvel á fólk. Reyndar hefur því verið haldið fram að þær sögur eigi við staðreyndir að styðjast og hér hafi verið á ferð svo kallaður Kellas köttur sem nú er útdauður en var til í Skotlandi í margar aldir. Kellas kötturinn var blanda af evrópskum villiketti og heimilisketti og var því óvenju stór og kraftmikill.

SkrattakötturÁ miðöldum var sú trú útbreidd í norður Evrópu að nornir gætu breytt sér í ketti, einkum svarta með glóandi glyrnur.  Svartir kettir sjást illa í myrkri og geta því læðst með veggjum óséðir, eins og þeirra er háttur. Játuðu ófáar konur því að vera slíkir hamskiptingar, áður en þeim var kastað á bálköst og þær brenndar fyrir galdra. Þá innihéldu margar uppskriftir að nornaseyðum ketti eða einhvern hluta þeirra.

Svo stæk var þessi hjátrú að á páskum og hvítasunnu voru skipulagðar kattaveiðar í mörgum bæjum Þýskalands.  Almenningur trúði því að sjálfur Lúsífer hefði tekið sér ból í köttunum og voru þeir sem veiddust umsvifalaust brenndir á báli.

Miðað við hversu lítið er minnst á ketti í íslenskum heimildum og sögum og sé það gert, er ímynd þeirra frekar neikvæð, mætti halda að við Frónbúar hafi forðum lagt á þá fæð fremur en haft á þeim dálæti líkt og nú er algengast.

VíkingakötturElsta íslenska heimildin um ketti er úr Vatnsdælasögu og segir  "frá óspektarmanni og þjófi, Þórólfi sleggju, sem átti tuttugu ketti svarta, stóra og tryllta, og hafði þá til að verja híbýli sín. Hann var þó yfirunninn, en þar sem hann hafði búið „sást jafnan kettir, og illt þótti þar oftliga síðan.“ Þetta á að hafa gerst í heiðni og er auðvitað aðeins sögn." 1.

Þá er getið um verð á kattarbelgjum og kattarskinnum á miðöldum, líklega á 12. öld. Í öðru aðalhandriti lögbókarinnar Grágásar, Konungsbók er talið upp í verðskrá: „Kattbelgir af fressum gömlum tveir fyrir eyri. Af sumrungum þrír fyrir eyri.“ Í kristnum lögum Grágásar er einnig tekið fram að óheimilt sé að hafa ketti til matar, eins og önnur klódýr enda öll slík dýr forboðin samkvæmt lögum Mósebóka. 

SkoffínÍ þjóðsögunum er talað um kattarblendingana Skoffín og Skuggabaldur. Skoffín afkvæmi refs og kattar, þar sem kötturinn er móðirin. Skuggabaldur er afkvæmi sömu dýra en kemur úr móðurkviði refsins.

Jón Árnason 'segir að lítil hætta stafi af skoffínum þar sem þau séu ætíð drepin áður en þau komast upp, enda hægt um heimatök þar sem móðirin er heimilisköttur. Skuggabaldurinn er hins vegar öllu viðsjárverðara dýr og samkvæmt þjóðsögum gerast þeir dýrbítar og verða ekki skotnir með byssum.

Samkvæmt einni sögn náðu Húnvetningar að króa skuggabaldur af og drepa. Áður en hann var stunginn mælti hann áhrínisorð. Banamaðurinn hermdi orð skuggabaldurs í baðstofu um kvöld og stökk þá gamall fressköttur á manninn:

Hljóp kötturinn á hann og læsti hann í hálsinn með klóm og kjafti, og náðist kötturinn ekki fyrr en höfuðið var stýft af honum, en þá var maðurinn dauður." 2.

JólakötturEinhvern tíman á 19 öld verður til þjóðsagan um íslenska jólaköttinn, skelfilega ófreskju sem situr um ódæl börn og etur þau eftir að hafa gleypt í sig matinn þeirra, eins og Jóhannes úr Kötlum segir svo listilega frá í kvæði sínu um ófétið. 

Jólakötturinn slóst fljótlega í för með Grýlu, Leppalúða og jólasveinahyskinu öllu saman. Reyndar hlýtur  að vera mikil samkeppni milli hans og  Grýlu sem einnig hafur þann leiða sið að eta óþæg börn eins og Jóhannes gerði einnig góð skil í óð sínum til flagðsins.

Það er athyglisvert að einu húsdýrin sem djöfulinn hefur verið kenndur við og sagður taka sér bólfestu í, eru kötturinn og geithafurinn. Geithafurinn geldur þess að gríski skógar og frjósemisguðinn Pan, var hálfur hafur og kötturinn þess að vera eina húsdýrið sem ekki er nefnt í hinni helgu bók og einnig þess að vera meðal hinna óhreinu "klódýra".

Samt koma einmitt þessi dýr, geithafurinn á Norðurlöndum og kötturinn á Íslandi, við sögu á fæðingarhátíð Frelsarans og skýtur það dullítið skökku við að þegar helgin er sem mest, er börnum hættast við að verða óvættum að bráð. 

Þór og hafrarnirÞví hefur verið haldið fram að íslenski jólakötturinn sé eftirherma af jólahafrinum og þeim siðum sem honum tengjast á Norðurlöndunum. Þá hefur verið reynt að rekja Jólahafurinn til sögunnar af Þór og höfrunum hans tveimur Tanngrisnir og Tanngnjóstr sem guðinn gat óhræddur etið að kvöldi því þeir  höfðu endurnýjað sig að morgni. 

Í Noregi og Svíþjóð eru jólahafrarnir einskonar jólalöggur sem fylgjast með því hvernig undirbúningurinn gengur, en í Finnlandi var Joulupukki öllu skuggalegri karakter og líkari íslenska jólakettinum, þótt hann sé nú orðinn venjulegur jólasveinn.

Til gamans má geta þess að í sögunum af finnsku hetjunni Lemminkainen er ketti beitt fyrir sleða, sem hann dregur drekkhlaðinn af mönnum langt norður í Lappland og þýtur yfir snjóinn þar sem hvorki hestar eða hafrar geta farið.

Hvernig norræni jólahafurinn varð að ketti hér á landi er ekki alveg ljóst. Bæði var/er sagan af þrumuguðinum Þór jafn þekkt á Íslandi og á hinum norðurlöndunum og geitur hafa vissulega verið til á landinu síðan á landnámsöld.

Freyja og kettirnir hennar

 Var það hugsanlega vegna þess að þeir vildu gera frjósemisgyðjunni Freyju jafn hátt undir höfði og þór, en vagn hennar var einmitt dreginn af tveimur svörtum köttum.

Eða var það vegna þess að í landi "stóra og tryllta" katta, hvæsandi skoffína og skuggabaldra, var kattarkynið miklu ógnvænlegri en jarmandi geitargrey.

Heimildir;

1-2 Háskólavefurinn


Rapa Nui var stolið

101203-rapanui-hmed-5p_grid-6x2Sjálfstæðibarátta þjóða fer fram með ýmsum hætti. Smáþjóðir víða um heim eiga í vök að verjast og eru margar vonlitlar um að þær verði nokkru sinni að fullu sjálfráða og fullvalda. Sem betur fer er sú barrátta að baki hjá okkur Íslendingum þótt marga uggi enn um framtíðina.

Á Rapa Nui, eyjunni afskektu í suðvestur Kyrrahafi,  sem kunnari er undir gamla heiti sínu Páskaey, heygja frumbyggjar  friðsama baráttu fyrir sjálfstæði sínu frá herraþjóðinni,-Suður Ameríkuríkinu Síle. 

Síle sölsaði Rapa Nui undir sig árið 1888 með umdeildum samningi við Atamu Tekena "konung" eyjarinnar, sem ríkisstjórn Síle hafði sjálf útnefnt eftir dauða helsta höfðingja eyjarinnar sem staðið hafði gegn valdayfirtöku Síle í mörg ár.

Rapa Nui dans 2Eftir yfirtöku eyjarinnar, var land hennar að mestu afhent aðfluttum fjárbændum sem unnu fyrir Williamson-Balfour fyrirtækið en frumbyggjunum gert að flytjast til stærsta bæjar hennar Hanga Toro. Eyjan var undir stjórn Sjóhers Síle þar til 1966 en það ár var frumbyggjum loks gefinn ríkisborgararéttur í Síle.

Með stjóraskrárbreytingum í Síle árið 2007 fékk Rapa Nui Sér-héraðsrétt og við það efldist að nokkru frelsisbarátta hinna fámennu þjóðar sem lítinn sem engan yfirráðrétt hafa yfir auðlindum eyjunnar né hafa þeir hlutdeild í síauknum ferðamannaiðnaði hennar.

Eins og fréttin segir, settust nokkrir frumbyggjar að í húsum sem áður tilheyrðu þeim áður en ríkistjórn herraþjóðarinnar yfirtók þær. Lögreglan beitti hörku og það kom til blóðsúthellinga.

Einn af hinum ungu sjálfstæðissinnum Rapa Nui skrifaði eftirfarandi bréf til stjórnvalda Sile.

Ki he te roa o te Tire i ruŋa o te mātou kaiŋa? Me’e ra’e. Ho’e tautini va’u hanere va’u ahuru ma va’u i toke ai e te Tire i te kuhane o te Rapa Nui tā’atoa. Ko rohirohi ‘ana te taŋata tā’atoa o te hau nei o Pito o Te Henua i te reoreo o te hau nei he Tire. Toke te mana’u; toke te mana o te tupuna ata ki aŋarina. Etahi nō mana’u o te taure’are’a, o te korohu’a, o te ru’au, o te ŋa vi’e peinei e. Ka e’a te Tire mai ruŋa i te rāua motu. Ka hakare te rāua kaiŋa ki te mana’u. Peinei e. ‘Ina ‘a katahi me’e tano i va’ai mai e te Tire ki te henua nei. Ka ho’e hanere piti ahuru matahiti ki aŋarina, ina ‘a he me’e nehenehe ra’e i hakatikea mai e te hau nei he Tire. He tu’u mai, he toke tahi i te henua o te Rapa Nui. Ka e’a koe, tu’u taŋata, tu’u rakerake, tu’u reva. Ka hoki ki tu’u kaiŋa ko Tire.


Rapa Nui frumbyggjar dansaHversu lengi hefur Síle dvalið í landi okkar. Það er hið fyrsta. Síðan 1888 hefur andi Rapa Nui verið hertekinn af Síle. Allt fólkið í ríkisstjórn Rapa Nui er orðið uppgefið á lygum ríkisstjórnar Síle. Hugum okkar hefur verið rænt. Hinum andlega mætti forfeðra okkar hefur verið rænt og ekki skilað til þessa dags. Það er aðeins ein hugsun í hugum ungdómsins, karlmannanna, öldunganna og kvennanna; Síle, yfirgefið land okkar. Á rúmlega hundrað og tuttugu árum hefur ríkisstjórn Síle ekki sýnt okkur nokkuð sem fagurt þykir. Þeir komu hérna, stálu öllu landi Rapa Nui. Farið! Þið fólk, þið hinir illu, takið fána ykkar og snúið aftur til ykkar lands; Síle. 


mbl.is Blóðug átök á Páskaeyju
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Sýndarveruleiki stjórnmálanna

Eitt af því sem sendiráðsskjölin sem Wikileaks vefsíðan hefur hafið birtingu á, sýnir hvað best, er hve sýndarveruleikinn, á öllum stigum, er ráðandi í samskiptum stjórnmálamanna. Skjölin sýna að skapgerðabrestir einstaklinga sem bjóða sig fram til stjórnmálaþátttöku, birtast skýrlega í stefnu stjórnvalda og hafa þannig bein áhrif á líf hins almenna borgara.  

Það sem í samskiptum einstaklinga mundi flokkast undir rakinn óheiðarleika, fær í pólitíkinni allt aðra skilgreiningu. Þar eru launráð og sýndarmennska talin góð og gild svo fremi sem almenningur lætur blekkjast. Þar helgar tilgangurinn meðalið.

Íslendingar hafa síðustu misseri haft gott tækifæri til að sannreyna mismuninn á ímynd stjórnmálamanna sinna og raunverulegri hæfni þeirra til að láta gott af sér leiða.

Jóhanna Sigurðarsóttir var fyrir rúmu ári sá stjórnmalamaður sem Íslendingar upp til hópa treystu best til að leiða landið út úr erfiðleikunum sem sköpuðust við bankaránin miklu. - Í dag er hún heillum horfin og jafnvel þeir sem ekki geta horft á nokkurn skapaðan hlut nema með flokkspólitískum gleraugum, sjá að hún var og er ekki traustsins verð. -

Steingrímur J. Sigfússon átti eining traust stórs hluta þjóðarinnar, sérstaklega vegna þess að hann hafði ekki haft tækifæri til að koma mikið að Hrunadansinum í kringum bankanna. - Nú þegar hann hefur haft völd og áhrif í nokkurn tíma, hefur það sannað sig að hann hikar ekki að beita fyrir sig klækjum stjórnmálanna, eins og aðrir pólitíkusar.

Í nokkur skipti hefur almenningur samt rumskað af þyrnirósarsvefninum og haldið niður á Austurvöll til að láta óánægju sína í ljós. En hluti af óheiðarleikanum er að telja öllum trú um að þetta sé lýðræðið í sinni fullkomnustu mynd og að almenningur eigi ekki annars úrkosta en að sætta sig við þennan sýndarveruleika. Þess vegna þagna raddirnar, búsáhöldin og tunnurnar aftur og næstu skoðanakannanir sýna að fólk hefur enn mikla tiltrú á flokkum og pólitíkusum, bara ekki þeim sem eru við stjórnvölinn akkúrat núna.

 

 


mbl.is Rannsókn fangaflugs pólitísk
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Landsbankareikningurinn eina leiðin

Þótt að stjórnvöld í Bandaríkjunum hafi ekki enn formlega lýst því yfir að Wikileaks séu hryðjuverkasamtök, eru þau þegar farin að beita sömu aðferðum á Wikileaks og á hryðjuverkasamtök. Nú er reynt að skrúfa fyrir fjárframlög til vefsíðunnar og eflaust stutt í að þrýstingi verði beitt til að frysta reikning þeirra hjá Landsbankanum, sem hefur ásamt PayPal  verið ein helsta leiðin til að koma frjálsum framlögum til samtakanna. -

Sunshine Press Productions ehf:

Klapparhlid 30, 270 Mosfellsbaer, Iceland
Landsbanki Islands Account number 0111-26-611010
BANK/SWIFT:NBIIISREXXX
ACCOUNT/IBAN:IS97 0111 2661 1010 6110 1002 80

 

Bandaríkin telja að þjóðaröryggi sínu sé ógnað og þess vegna beri ekki að taka tillit til grundvallarreglna um tjáningarfrelsi sem að öllu jöfnu eru Bandaríkjamönnum "heilagar kýr".


mbl.is Stöðva greiðslur til WikiLeaks
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Eldar í Ísrael

Eldar í ÍsraelMiklir Skógareldar geysa nú í norðurhluta Ísraels og fjöldi íbúa svæðisins hafa þurft að yfirgefa heimili sín.

A.m.k. 40 manns hafa þegar farist í eldunum. - Talsmaður slökkviliðsins í Haifa hefur látið hafa eftir sér að " Ísrael búi ekki yfir nægilegum búnaði til að slökkva eldana".

Benjamin Netanyahu forsætisráðherra kannaði aðstæður persónulega í gær (fimmtudag) og fór fram á aðstoð frá Bandaríkjunum, Grikklandi, Ítalíu, Rússlandi og Kýpur til að slökkva eldanna. Ekkert af þessum löndum eiga landamæri að Ísrael. Flest önnur lönd mundu hafa óskað eftir aðstoð frá grannlöndum sínum í svipuðu tilfelli. Ekki Ísrael.

Þar sem skógareldarnir geysa er landið þakið grenitrjám. Trén eru tiltölulega nýtilkomin á þessu svæði. Þau elstu voru gróðursett á þessum fyrrum heimslóðum Palestínuaraba um 1930 af Þjóðarsjóði Gyðinga,  "the Jewish National Fund".  (JNF) í þeim tilgangi að endurmóta endurheimt land.

Árið 1935 hafði JNF látið gróðursetja 1.7 milljón trjáa á 1750 ekra svæði. Næstu 50  árin voru 260 milljón tré gróðursett á þessu landi þar sem áður stóðu þorp Palestínuaraba.

Með greniskóginum hvarf sá gróður sem sett hafði svip á svæðið frá aldaöðli og ólívutrén sem þarna stóðu voru höggvin niður. Því svipaði svo mjög til þess sem víða er að finna í Evrópu að Suðurhluti Karmelfjalls var stundum uppnefndur "litla Svissland".

Skógræktin reyndist óheillaráð á alla vegu fyrir JNF. Grenitrén reyndust afar óhentug fyrir loftslagið og aðeins fjórar af hverjum tíu græðlingum náðu að festa rætur. Trén sem uxu úr grasi urðu að viðvarandi eldgildru. Í enda hvers sumars í Ísrael, varð greniskógurinn að dauðagildru.


mbl.is Mannskæðir skógareldar
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Framkvæmdin klúður

Þótt að ég sé einlægur stuðningsmaður stjórnlagaþingsins, verð ég að viðurkenna að mér finnst verulega illa hafa verið staðið að framkvæmd kosninganna.

25 sæti voru í boði og því áttu þau nöfn sem flest hlutu atkvæði að hljóta kosningu. Það var algjörlega ónauðsynlegt að tiltaka sæti. Sæti í þessu tilviki skiptu nákvæmlega engu máli.

Í öðru lagi var "númerkosning" mjög ruglandi og óaðlaðandi. Betra hefði verið að hafa nöfn viðkomandi á kosningaseðlinum.

Í þriðja lagi var það allt of skammur tími sem frambjóðendur fengu til að kynna sig fólki og málefni sín. Til þess hefði mátt taka a.m.k. þrjá mánuði.


mbl.is Ekki nóg að koma oftast fyrir
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Viltu kaupa líkkistu?

Útsýnið innan úr kistu OswaldsÁrið 1981 voru starfsmenn útfararþjónustunnar Baumgardner Funeral Home í Fort Worth, Texas fengnir til að grafa upp líkið af Lee Harvey Oswald, þeim sem talinn er hafa skotið John Kennedey forseta.

Ástæðan var að Marina, sovésk ættuð eiginkona Oswalds var sannfærð um að í kistunni lægi sovéskur tvífari Oswalds, en ekki hann sjálfur. Róbert bróðir Oswalds reyndi í lengstu lög að koma í veg fyrir að líkamsleifar Lee yrðu grafnar upp, en svo fór sem fór.

Eftir að réttarkrufning staðfesti að í kistunni voru líkamsleifar Oswalds, var hann grafinn aftur á sama stað og fyr, en í annarri kistu.

Magic BulletÞað er þessi fyrri kista Oswalds sem útfararþjónustan ætlar að láta bjóða upp í næstu viku.

Margir safna munum sem tengjast morðinu á Kennedy og er búist við að kistan seljist fyrir dágóða upphæð.

Ef ég tilheyrði þessum hópi safnara, mundi ég eflaust hafa mestan áhuga á að kaupa töfrakúluna svokölluðu, en líklegast á eftir á líða langur tími þangað til að hún verður föl.


mbl.is Líkkista Lee Harvey Oswald til sölu
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Ætti að malbika yfir Ísland

Ricky GervaisRicky Gervais, grínistinn sem er hvað kunnastur fyrir að semja og leika í gamanþáttunum The Office, er að leggja af stað í enn eina "uppistand" ferðina um Bretland. Samkomurnar eru auglýstar í sjónvarpi og sýnir auglýsingin Ricky gera stólpagrín að Íslandi. Svona fer kappinn orðum um landið bláa;

"Hvað er þetta með Ísland, hver er tilgangurinn með þessu krummaskuði? Ég meina, landið er gjaldþrota. Það ætti að malbika yfir allt klabbið og búa til úr því almennileg bílastæði fyrir restina af Evrópu. Ég meina, svona er landið aðeins sóun á rými".

 


Draugar fortíðarinnar

Hvaða máli skiptir eiginlega í hvaða sæti hver lenti í þessu kjöri til stjórnlagaþings?

Hafa skoðanir eða framlag þingmanna þingsins vægi í samræmi við atkvæðafjölda sem þeir hlutu í kosningunni?

Hafa þeir sem flest ákvæði fengu einhver réttindi eða skyldur umfram þá sem færri atkvæði fengu?

Og hvað er fólk stöðugt að fjasa um misskiptingu þingmanna milli höfuðborgarsvæðisins og landsbyggðarinnar?

Allt landið var eitt kjördæmi. Hvernig getur það skipt máli hvar þingfólkið býr?

Eru þessar skilgreiningar ekki bara afturgöngur (draugar)  úr umfjöllun fjölmiðla úr venjulegum flokkspólitískum kosningum?


mbl.is Aðeins þrír koma af landsbyggðinni
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Er hætta á Marinó snúningi?

Þá er loks komið á hreint hverjum er ætlað að fara höndum (og huga) um lífssamninginn sem við köllum stjórnarskrá. 10 konur og 15 karlar á öllum aldri og úr mörgum stéttum þjóðfélagsins. Sum andlitin þekki ég önnur ekki. Það skiptir í sjálfu sér ekki máli.

Strax eru farnar að heyrast óánægjuraddir með hópinn og eiga greinilega erfitt með að beygja sig undir reglur lýðræðisins. Sumir spyrja í forundran hvernig þessi hópur ætli sér þá dul að koma með tillögur að nýrri stjórnarskrá. -

Nú verður eflaust tekið til að rýna í bakgrunn þessa fólks. Kannski taka fjölmiðlar Marinó (Njálsson) snúning á þeim og byrja að hnýsast í skuldastöðu þess og fortíð. Þá á eftir að rekja pólitísk og efnahagsleg tengsl allra og spá í hverjir studdu það og hverjir ekki.

Ég vona samt að þessu fólki verði gefinn vinnufriður. Saman myndar það nokkuð sannfærandi þverskurð af þjóðinni. Það voru kosið persónukosningu sem er mikill áfangi í lýðræðisþróun þjóðarinnar og þrátt fyrir að kosningaþátttaka hafi verið dræm, ber að fagna því.


mbl.is 25 kjörin á stjórnlagaþing
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Hvar er Julian Assange?

Hinn Ástralski Wikileaks stofnandi Julian Assange, maðurinn sem sér Ísland sem "miðstöð frjáls fréttaflutnings í heiminum", er vægast sagt umdeildur mað þessa dagana.

Hann er  landflótta og eftirlýstur af alþjóðalögreglunni fyrir kynferðisárás í Svíþjóð. Bandaríkjastjórn varaði hann við að birta sendiráðspóstana og sagði hann vera brjóta margvísleg lög með því og að hún mundi bregðast við á viðeigandi hátt. Aðeins Ekvador hefur boðið honum í hæli. Julian fer því huldu höfði einu sinni enn og ekki einu sinni fjölmiðlafólk hefur náð  af hinum tali frá því að hann gekk út úr sjónvarpsviðtali á CCN í London í Október sl.

Erlendir fréttamiðlar hafa þess í stað birt viðtöl við Kristinn Rafnsson sem stofnaði fyrir nokkru fyrirtækið Sunshine Press Production á Íslandi, ásamt Julian og Ragnari Ingasyni kvikmyndagerðarmanni. Fyrirtækið er angi af Wikipeadia en það eru ekki margir aðilar sem vinna með Wikipeadia sem eru aðgengilegir fjölmiðlum þessa dagana.

Fyrirtækið tekur við fjárframlögum frá almenningi til síðunnar sbr;

Bank Transfer - Option 1: via Sunshine Press Productions ehf:

Klapparhlid 30, 270 Mosfellsbaer, Iceland
Landsbanki Islands Account number 0111-26-611010
BANK/SWIFT:NBIIISREXXX
ACCOUNT/IBAN:IS97 0111 2661 1010 6110 1002 80

Tengsl Wikipeadia við Ísland eru mikil og engin furða þótt að sumir telji landið vera aðal-heimaland síðunnar. Julian hefur sjálfur sagt eftir að hann varð landflótta, að Ísland væri eina landið þar sem hann gæti starfað frjáls þótt hann segist einnig vantreysta íslensku stjórnvöldum um þessar mundir. Tengsl Hreyfingarinnar og sérstaklega þingkonunnar Birgittu Jónsdóttir eru tíunduð nokkuð á erlendum vefsíðum um vefsíðuna og Birgitta sögð eins af frammámönnum hennar. Hún hefur líka komið fram í fjölmiðlum til að bera blak af síðunni og segja álit sitt á Julian.

Fram hefur komið að Ísland var eitt þeirra landa sem utanríkisþjónusta Bandaríkjanna hafði samband við fyrir stuttu, þegar ljóst var að sendiráðspóstarnir yrðu birtir. Á alþjóðavettvangi er ótvírætt talið að Íslendingar eigi hlut að máli.

Íslendingar haf áður tekið upp á sína arma umdeilda landflótta menn og jafnvel leyst úr fangelsum heimsfræga aðila sem gerst hafa brotlegir við bandarísk lög. Spurningin er hvort íslensk stjórnvöld ættu ekki að beita sér í þessu máli líka og bjóða Julian Assange landvistarleyfi og íslenskan ríkisborgararétt.


mbl.is Stjórnvöld í Ekvador bjóða Assange velkominn
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

« Fyrri síða | Næsta síða »

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband