Fęrsluflokkur: Heilbrigšismįl

Hvaš er satt um tippastęršina?

Eitt sinn var žaš mįl manna aš stęrš einkabķla karla vęri ętķš ķ öfugu hlutfalli viš tippastęrš žeirra. Sem sagt, eftir žvķ sem bifreišin var stęrri, žvķ minni limurinn. - Žetta var aušvitaš tóm vitleysa og öfund ķ bland.

Mešal stelpna voru stórir strįkar į stórum drossķum vinsęlir,( og eru žaš eflaust enn)  og ekkert er lķklegra en aš žeir hafi stór tippi lķka.

african-penis-gourdTippastęrš karla, gallar og kostir,  hefur ętķš veriš dularfull umręša. Allar fręšibękur og greinar sem fjalla um mįliš, segja venjulega aš stęrš og žykkleiki lima skipti ekki miklu mįli fyrir virkni žeirra ķ kynlķfinu, nema aš um óešlilega smęš sé aš ręša. - Konur taka yfirleitt undir žetta,  žótt žęr vilji sjįlfsagt lķka aš menn žeirra séu vel vaxnir nišur, jafnt sem annarsstašar. Ašalatrišiš er aš mašurinn samsvari sér, segja margar.

Klįmmyndaframleišendur viršast hins vegar vera į öšru mįli. Žeir keppast viš aš fį karlmenn meš sem stęrstu tippin til aš koma fram ķ myndum sķnum og mestu klįmstjörnurnar eru jafnan afar tippastórir karlmenn. -

Hverju sem veldur, hafa karlmenn ķ auknum męli notaš sér framfarirnar ķ lęknisfręšinni og gengist undir ašgeršir til aš lengja į sér liminn. - Spurningin er hvort įkvešin višhorfsbreyting hafi oršiš mešal kvenna, og  karla ķ kjölfariš aušvitaš, sem kallar į  žessa aukningu. -

Eša getur veriš aš klįmvęšing heimsins eigi žarna stęrstan hlut aš mįli? -

Ķ nokkrum vinsęlum (ekki blįum) kvikmyndum sem ég hef séš upp į siškastiš er augljóst aš višhorf klįmkvikmyndageršarmannanna eru aš verša vištekin ķ venjulegum bķómyndum. - Konur višurkenna žar fśslega eftir tvö eša žrjś raušvķnsglös aš limastęrš skipti žęr mįli ķ kynlķfinu.

Ašrar kvikmyndir gefa žetta sama ķ skyn meš žvķ aš lįta konur gapa af undrun og rymja af įnęgju viš aš sjį hjįsvęfurnar sķnar berar, svona eins og Amanda ķ Sex in the city gerši alltaf.

Hver er sannleikurinn um tippastęršina? Kannski einhverjar konur vilji tjį sig um žaš.

 


mbl.is Ręšur mönnum frį limlengingu
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Mjólkuróžol skręlingja

Fyrr ķ sumar kom ég viš į Eirķksstöšum ķ Haukadal  og hlustaši į sögumann stašarins segja enskum feršamönnum m.a. frį siglingum norręna manna til vesturheims fyrir 1000 įrum.

Karlsefni og RaušbuxiĮ honum mįtti skilja aš hann teldi įstęšuna  fyrir žvķ aš landnįm norręnna manna  fór śt um žśfur ķ N- Amerķku vera; aš žeir gįfu "skręlingjunum" skyr aš borša. Vegna erfšabundins mjólkuróžols flestra N-amerķskra frumbyggja, hafi žeir oršiš fįrveikir af velgjöršunum og héldu aušvitaš aš veriš vęri aš byrla žeim eitur.

Mjólkuróžol er kvilli sem hrjįir sumt fólk sökum žess aš lķkami žeirra framleišir of lķtiš eša ekkert af laktasa, sem er prótķn sem brżtur nišur mjólkursykur og mešal amerķskra indķįna er mjólkuróžols-tķšnin hįtt ķ 100% hjį fulloršnum einstaklingum. 

Žaš er stašreynd aš Gręnlendinga saga segir aš Karlsefni hafi lįtiš gefa skręlingjunum "bśnyt"  sem vel kann aš hafa veriš skyr, ķ kaupum fyrir skinnavöru. 

LeifsbśšEn žaš sem skżtur skökku viš er aš sama heimild segir aš skręlingjarnir hafi ekki viljaš sjį annaš eftir aš žeir brögšušu bśnytina og žrįtt fyrr aš óžoliš hafi hugsanlega valdiš žeim uppžembu, magaverkjum, vindverkjum og jafnvel magakrömpum og nišurgangi, hafi žeir seinna, snśiš aftur, eftir meiru af žvķ sama.  

Hér kemur frįsögnin śr Gręnlendinga sögu:

Eftir žann vetur hinn fyrsta kom sumar. Žį uršu žeir varir viš Skręlingja og fór žar śr skógi fram mikill flokkur manna. Žar var nęr nautfé žeirra en grašungur tók aš belja og gjalla įkaflega hįtt. En žaš hręddust Skręlingjar og lögšu undan meš byršar sķnar en žaš var grįvara og safali og alls konar skinnavara og snśa til bęjar Karlsefnis og vildu žar inn ķ hśsin en Karlsefni lét verja dyrnar. Hvorigir skildu annars mįl.

Žį tóku Skręlingjar ofan bagga sķna og leystu og bušu žeim og vildu vopn helst fyrir en Karlsefni bannaši žeim aš selja vopnin.

Og nś leitar hann rįšs meš žeim hętti aš hann baš konur bera śt bśnyt aš žeim og žegar er žeir sįu bśnyt žį vildu žeir kaupa žaš en ekki annaš. Nś var sś kaupför Skręlingja aš žeir bįru sinn varning ķ brott ķ mögum sķnum en Karlsefni og förunautar hans höfšu eftir bagga žeirra og skinnavöru. Fóru žeir viš svo bśiš ķ burt.

Nś er frį žvķ aš segja aš Karlsefni lętur gera skķšgarš rammlegan um bę sinn og bjuggust žar um. Ķ žann tķma fęddi Gušrķšur sveinbarn, kona Karlsefnis, og hét sį sveinn Snorri.

Į öndveršum öšrum vetri žį komu Skręlingjar til móts viš žį og voru miklu fleiri en fyrr og höfšu slķkan varnaš sem fyrr.

Žį męlti Karlsefni viš konur: "Nś skuluš žér bera śt slķkan mat sem fyrr var rķfastur en ekki annaš."

Og er žeir sįu žaš žį köstušu žeir böggunum sķnum inn yfir skķšgaršinn. En Gušrķšur sat ķ dyrum inni meš vöggu Snorra sonar sķns. Žį bar skugga ķ dyrin og gekk žar inn kona ķ svörtum nįmkyrtli, heldur lįg, og hafši dregil um höfuš, og ljósjörp į hįr, fölleit og mjög eygš svo aš eigi hafši jafnmikil augu séš ķ einum mannshausi.

Hśn gekk žar er Gušrķšur sat og męlti: "Hvaš heitir žś?" segir hśn.

"Ég heiti Gušrķšur eša hvert er žitt heiti?"

"Ég heiti Gušrķšur," segir hśn.

Žį rétti Gušrķšur hśsfreyja hönd sķna til hennar aš hśn sęti hjį henni en žaš bar allt saman aš žį heyrši Gušrķšur brest mikinn og var žį konan horfin og ķ žvķ var og veginn einn Skręlingi af einum hśskarli Karlsefnis žvķ aš hann hafši viljaš taka vopn žeirra og fóru nś ķ brott sem tķšast en klęši žeirra lįgu žar eftir og varningur. Engi mašur hafši konu žessa séš utan Gušrķšur ein.

"Nś munum vér žurfa til rįša aš taka," segir Karlsefni, "žvķ aš eg hygg aš žeir muni vitja vor hiš žrišja sinni meš ófriši og fjölmenni. Nś skulum vér taka žaš rįš aš tķu menn fari fram į nes žetta og sżni sig žar en annaš liš vort skal fara ķ skóg og höggva žar rjóšur fyrir nautfé vort žį er lišiš kemur framśr skóginum. Vér skulum og taka grišung vorn og lįta hann fara fyrir oss."

En žar var svo hįttaš er fundur žeirra var ętlašur aš vatn var öšru megin en skógur į annan veg. Nś voru žessi rįš höfš er Karlsefni lagši til.

Nś komu Skręlingjar ķ žann staš er Karlsefni hafši ętlaš til bardaga. Nś var žar bardagi og féll fjöldi af liši Skręlingja. Einn mašur var mikill og vęnn ķ liši Skręlingja og žótti Karlsefni sem hann mundi vera höfšingi žeirra. Nś hafši einn žeirra Skręlingja tekiš upp öxi eina og leit į um stund og reiddi aš félaga sķnum og hjó til hans. Sį féll žegar daušur. Žį tók sį hinn mikli mašur viš öxinni og leit į um stund og varp henni sķšan į sjóinn sem lengst mįtti hann. En sķšan flżja žeir į skóginn svo hver sem fara mįtti og lżkur žar nś žeirra višskiptum.

Žaš er greinilegt aš Karlsefni telur sig hafa sloppiš ódżrt frį višskiptum sķnum viš skręlingjanna sem ašeins höfšu magafylli af "bśnyt"  upp śr krafsinu. E.t.v. fékk hann slęma samvisku žvķ hann lętur vķggirša bę sinn eftir žessi višskipti.

Spurningin sem eftir situr er hvort skręlingjarnir hafi snśiš aftur til aš nį sér nišri į landnemunum eša hvort žeir komu bara til aš verša sér śt um meira skyr.


Fķlamenn - (Ekki fyrir viškvęma)

Huang ChuncaiHuang Chuncai ( 黃春才) var fęddur įriš 1976 ķ žorpinu Yulan ķ Hunan héraši ķ sušur-Kķna. Hann er nęst- elstur af fjórum systkinum. Skömmu eftir fęšingu tók fašir hans, Huang Bao, eftir žvķ aš höfuš drengsins var óvenju ķlangt. Aš öšru leiti var Huang litli algjörlega ešlilegur.

Į fimmta įri varš fyrst vart viš ęxlisvöxt ķ andliti hans. Žrįtt fyrir aš ęxliš stękkaši jafnt og žétt höfšu fįtękir foreldar hans ekki efni į aš fara meš hann til lęknis. Huang gekk ķ barnaskóla fram aš sjö įra aldri en žį var vistin ķ skólanum oršin óbęrileg fyrir hann. Börnin köllušu hann "skrķmsliš" og lögšu hann ķ einelti.

Žegar hann varš tķu įra var honum ekki lengur vęrt į götum žorpsins og hann hélt sig mest inni viš į heimili sķnu nęstu tvo įratugina.

Huang Chuncai fyrir ašgeršina 2008Žegar Huang varš 31 įrs hafši ęxliš algerlega afmyndaš andlit hans og hékk ķ stórum sepum nišur į maga hans. Žungi žess beygši hryggsśluna og bak hans svo hann leit nś śt fyrir aš hafa kryppu. Vinstra auga hans sökk į kaf ķ ęxliš sem teygši śr andliti hans į alla vegu. Hęgra eyraš nam t.d. viš öxlina. Žegar hann nįši ekki lengur aš bķta saman kjįlkunum fóru tennurnar aš molna upp ķ honum fljótlega eftir tvķtugt var hann oršinn tannlaus.  Įriš 2007 var Huang oršin heyrnarlaus og hafši aš mestu misst getuna til aš tala.

Allt frį ęsku höfšu lęknar afar lķtil afskipti af Huang. Ęxliš var greint sem taugavefjaęxli eša"neurofibromatosis" , rétt eins og hjį hinum nafntogaša Fķlamanni Joseph Merrick, įšur en žaš uppgötvašist  aš hann var meš sjśkdóm sem nefndur er Proteus heilkenniš .Hęgt hefši veriš aš skera žaš af įšur en žaš var oršiš svona risavaxiš. En foreldar Huang höfu ekki rįš į aš taka hann ķ lęknisskošun, hvaš žį aš borga fyrir skuršagerš.

Aš auki var foreldrum hans var tjįš aš skuršašgerš vęri mjög hęttuleg. -

Blašamašur einn komst um sķšir į snošir um tilvist Huangs og af honum birtust myndir ķ kķnverskum fjölmišlum sem sżndu blašasnįpinn męla lengd og žvermįl ęxlisins. Žaš reyndist žį 57 cm į lengt og 97 cm ķ žvermįl. Huang sjįlfur er ašeins 135 cm aš hęš.

Huang Chuncai eftir ašgeršina 2008Eftir aš Huang varš fręgur um allt Kķna sem "kķnverski fķlamašurinn" bušust skuršlęknar viš Fuda sjśkrahśsiš ķ Guangzhou aš gera į honum nokkrar ašgeršir, honum aš kostnašarlausu. (Hver ašgerš mundi hafa kostaš um 2.000.000 króna.

Huang var 31 įrs žegar hann gekkst undir fyrstu ašgeršina ķ jślķ įriš 2007 en žį voru fjarlęgš 15 kg. af vefjum. Ašgeršin var tekin upp og upptökuna mį nįlgast hér  fyrir įhugasama.

Rśmlega įri sķšar gekk hann undir ašra ašgerš, mun hęttulegri en žį fyrri,  žvķ nś žurfti aš fjarlęgja rętur ęxlisins öšru megin ķ andlitinu sem um lįgu margar ęšar. Sś ašgerš var einnig tekin upp į myndband og sżnir hvernig tęplega 5 kg. til višbótar eru skorin burtu śr andliti Huangs.

 Ašgeršin virtist hafa tekist žokkalega žótt enn sé varla hęgt aš greina mennskt andlitsfall į Huang. Stórir ęxlis-separ sem vaxa aš hluta til śt śr enni hans hanga enn nišur andlit hans og afmynda žaš. Tališ er aš žeir vegi 6-7 kg.

4210_chinas-elephant-man-20_04700300Hugmyndin var aš žeir yršu fjarlęgšir ķ žrišju ašgeršinni seint į įrinu 2008. Žrįtt fyrir talsverša eftirgrennslan tókst mér ekki aš afla upplżsinga um afdrif Huang eftir ašgeršina ķ janśar 2008 en um sama leiti gerši National Geographic  heimildarmynd um hann sem sżnd var 2010 og gerši Huang heimsfręgan. Žar er Huang sżndur į batavegi heima hjį sér žar semhann bżšur meš óžreyju eftir žrišju ašgeršinni.

Huang er žvķ mišur ekki eini mašurinn į lķfi sem žjįst af žessum hręšilega erfšasjśkdómi. Saga Eddie Newton er sögš ķ stuttu mįli į eftirfarandi myndbandi. Ķ myndbandinu kemur fram skżring į sjśkdóminum

Og hér er stutt mynd um hinn amerķska James O“Neal sem einnig kallar sjįlfan sig "fķlamanninn".

James eftir ašgeršina

James O“Neal.jpg 1

Aš lokum kemur hér einnig ķ stuttu mįli saga Reggie Bibbs


Marta Marķa ķ Smartlandi į villigötum

Katrķn ķ brśškaupsferšFyrir nokkrum dögum birtust myndir af Katrķnu Middleton sem gįfu sterklega til kynna aš stślkukorniš hefši lagt enn meira af ķ brśškaupsferšinni og var hśn žó grönn fyrir.

Leiddar voru getur aš žvķ aš Katrķn vęri nś komin langt undir ešlilega lķkmasžyngd.

Žessi mynd af henni ķ sama kjól og Lydķa Bright sem frétt Mörtu Marķu fjallar um, sżnir svo ekki er um aš villast aš Katrķn į viš verulegt vandamįl aš strķša. -

Į mešan raunveruleikažįttastjarnan  Lydķa fyllir vel śtķ kjólinn sinn į öllum stöšum, hringlar Katrķn inn ķ sķnum, brjósta, rass og mjašmalaus. -

Ég er žvķ į fullkomlega öndveršum meiši viš Mörtu Marķu ķ Smartlandi sem viršist telja aš lystarstolslegt śtlit Katrķnu sé eftirsóknavert og aš hśn taki sig betur śt ķ  kjólnum en Lydķa. -

Žaš er greinilega aš Marta er eitthvaš smituš af horrenglutķskunni og lętur sér ķ léttu rśmi liggja žį skašsemi sem hśn hefur valdiš konum og ungum stślkum sem tališ er trś um aš stęrš 0 sé eftirsóknarverš.


mbl.is Žessi kjóll er ekki flottur į öllum
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Bara tilviljun

Launamisréttiš ķ Bretlandi er alręmt. Einnig sś afstaša atvinnurekanda aš launžegar žeirra vinni yfirvinnu launalaust en žaš er önnur saga.  Stephanie Bon var sagt upp störfum fyrir Lloyds bankann ķ Colchester Halifax śtibśinu eftir aš hśn hafši vakiš athygli į žeim geysilega mun sem er į kjörum žeirra sem fyrir bankann vinna.

Bon"Ég trś varla hversu illa žeir hafa komiš fram viš mig fyrir žaš sem ég mundi kalla spjall viš vini mķna utan vinnutķma." sagši Bon.

"Deildarstjórinn spurši mig hvers vegna ég hefši skrifaš žetta og śtibśsstjórinn sagšist hafa oršiš fyrir vonbrigšum meš mig. Hśn sagši aš ég hefši brugšist fyrirtękinu. Samt skrifaši ég ekkert sem ekki er į allra vörum" 

Talsmašur Lloyds TSB segir aftur į móti aš uppsögn Bon hafi ekkert meš fęrslu hennar į Facebook aš gera.

"Verkefniš sem hśn vann viš var į lokasprettinum og žess vegna fékk hśn uppsagnarbréf. Hśn var rįšin ķ gegnum atvinnumišlun tķmabundiš į 7 daga framleigjanlegum samningi. Žaš var tilviljun aš uppsögnin barst henni eftir aš hśn hafši skrifaš žessa fęrslu į Facebook."

Fyrir utan įrslaun sķn hjį bankanum sem eru 13.5 milljón punda fęr Antonio Horta-Osorio bankastjóri 900.000 pund į įri inn į eftirlaunareikning sinn.

Breskir skattgreišendur eru aš vonum fślir śt af žessu enda į breski rķkissjóšurinn 41% ķ bankanum eftir aš hafa žurft aš dęla fjįrmagni inn ķ hann įriš 2008 žegar hann rišaši til falls. 


mbl.is „Er meš 4000 pund į tķmann en ég fę 7 pund“
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Žś mįtt fį hana žvķ ég vil ekki sjį hana

Stephanie NaumoskaŽaš er vandlifaš i heimi tķsku og feguršar. Feguršarsamkeppnir eru ein leišin fyrir ungar stślkur til aš gerast žįtttakendur ķ žvķ "rottukapphlaupi" og ef žęr ętla aš nį įrangri, verša žęr aš skilja aš lķkami žeirra tilheyrir žeim ekki lengur.

Fyrir tveimur įrum žótti hin įstralska Stephanie Naumoska  of mjó og vannęrš til aš geta veriš fulltrśi įlfunnar ķ Fröken Alheimur, žrįtt fyrir aš hśn hafi boriš sigurorš aš meira en 7000 keppendum. Stephanie reyndi aš afsaka sig meš žvķ aš hśn vęri af makedónskum uppruna og žar vęru konur svo grannar.

Domonique Ramirez žótti of feit eins og fréttin ber meš sér, žótt hśn hafi unniš titilinn aftur fyrir dómsstólum.

Domonique RamirezĶslenskar stślkur, og žęr eru nokkrar, sem fetaš hafa žessa slóš og nįš žar talveršum įrangri, hafa fęstar enst lengi ķ alžjóšlega feguršarbransanum, einmitt vegna žess hve miklar kröfur hann gerir til įkvešinnar lįgkśru.

Žótt kvikmyndin Litle MISS SUNSHINE fjalli um feguršarsamkeppni telpna, tekur kvikmyndin į frįbęran hįtt į žeim tvķskinnungi sem feguršarsamkeppnir yfirleitt eru žekktar fyrir.

Gott dęmi um hann er žegar aš fyrsta svarta amerķska feguršardrottningin (1983) Vanessa Lynn Williams žurfti aš segja segja af sér embęttinu vegna žess aš ķ ljós koma aš til voru af henni nektarmyndir.  - Skelfilegt fyrir konu sem vinnur keppni žar sem skylda er fyrir keppendur aš koma fram svo til naktir.

Engin stślka hefur nokkru sinni veriš svipt titlinum fyrir aš vera ekki nógu falleg "innanfrį", eša fyrir aš vera of heimsk.


mbl.is Svipt titli fyrir aš vera of feit
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Japan og Haiti

Heimilislausir JapanirĶ Japan bżr tęknivęddasta žjóš veraldar. Innra skipulag žjóšfélagsins, velferš og afkoma ķbśanna er eins og best gerist ķ heiminum. Hvergi ķ heiminum eru almannavarnir  skipulagšari.

Ęšruleysi žjóšarinnar gagnvart afleišingum jaršskjįlftans og eyileggingarmętti flóšbylgjunnar, eins og myndirnar sem berast frį Japan bera vitni um, er vissulega ašdįunarvert.  Tališ er aš um 500.000 mans sé heimilislaust og tala žeirra sem létust er nś komin ķ rśmlega 4000 og ekkert hefur spurst til 8000 ķ višbót. Ķ nįnast beinni śtsendingu, fylgst heimurinn meš pappķrsgrķmuklęddum Japönum į vappi um ruslahauga žar sem įšur voru bęjarstęši.

Vestręnir fréttahaukar viršast ekki vera bśnir įš įtta sig į žessari stóķsku ró Japana.  Gagnrżni fyrir aš afmennska hörmungarnar meš stöšugum įgiskunum um hvaš tjóniš kunni aš kosta ķ peningum, svörušu žeir meš nokkrum vištölum viš foreldra sem sloppiš höfšu śr flóšunum og fagnandi žrżstu börnum sķnum upp aš sér. - En tįraflóšin sem vestręnir frettamenn eru oršnir svo vanir aš kvikmynda, žegar hörmungar stešja aš į Vesturlöndum, voru hvergi aš sjį.

Umheimurinn var fljótur aš bregšast viš og žjóšhöfšingjar heimsins kepptust viš aš bjóša Japan ašstoš sķna. - Flestum bošum um ašstoš var samt hafnaš. -

Ef viš undanskiljum kjarnorkuvįna sem nįttśrhamfarirnar ollu og ekki er hęgt aš segja fyrir um hversu mikill er, žegar žetta er skrifaš, er fróšlegt aš bera saman žessar hamfarir viš žęr sem uršu į Haiti 12 Janśar 2010.

Heimilslausir Haiti bśarŽį reiš 7.0 sterkur jaršskjįlfti yfir Port-Au-Prince og lagši borgina ķ rśst. 250.000 manns létu lķfiš og 1,3 milljónir manns misstu heimili sķn. Vegakerfiš laskašist og flugvellir skemmdust.

Ķ Maķ sama įr höfšu 1.8% žeirra sem uršu heimilislausir fengiš žak yfir höfušiš hinir höfšust enn viš ķ skżlum. Ķ dag, meira en įri seinna bżr meira en ein milljón manns ķ brįšabirgšaskżlum.

Į eftir jaršskjįlftunum komu hin įrlegu flóš og kólera breiddist śt. Tališ er aš meira en 400.000 manns žjįist af kóleru į Haiti, mest ungabörn. Žaš sem af er žessu įri hafa rśmlega 3000 žeirra lįtist.

Eftirköst skjįlftans į Haiti 2010, halda įfram aš vera mannskęš og ekki er enn séš aš neinu leiti fyrir endann į hörmungum žjóšarinnar.

En fréttamennirnir eru farnir og athygli betur settra jaršarbśa hefur veriš beint annaš. Um žessar mundir er henni beint aš Japan. -


mbl.is Hvetja fólk til aš hörfa
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Allir geta nįš hįum aldri...

Elķsabet drottningžś žarft bara aš lifa nógu lengi, er haft eftir Elķsabetu Bretadrottningu ķ ręšu sem hśn hélt į įttręšisafmęli sķnu 2006. Elķsabet hefur aldrei žurft aš óttast ellina og hefur žvķ ekki įstęšu til aš lķta į hana göngudeildina ķ fordyri helvķtis eins og svo margir jafnaldrar hennar ķ Bretlandi.

En žį aš ašalefni pistilsins; aldur og elli.

Ķ įratugi hafa nišurstöšur rannsókna į lķfi fremdardżra (prķmata) höggviš skarš ķ hugtökin sem viš notum til aš skilgreina mennsku hins viti borna manns (homo sapiens).

Gamall apiLķffręšilegir fręndur okkar, aparnir, nota vissulega verkfęri og sżna jafnvel merki um óeigingjarna fórnfżsi (altruism) og samvinnu. Sumir žeirra stunda kynmök įn žess aš ętlunin sé aš fjölga tegundinni og ašrir geta sżnt af sér skipulagt en tilgangslaust ofbeldi eins og mašurinn er svo žekktir fyrir. -

Lengi vel var haldiš aš langlķfi mannsęttarinnar vęri sérkenni hennar. Haldiš var aš önnur dżr endušu ęvidaga sķna fljótlega eftir aš getan til aš tķmgast fjaraši śt.

Ekki lengur.

Nżjar rannsóknir sem birtar hafa veriš ķ vķsindaritinu Science, sżna aš bęši apar og apakettir eldast  į  mjög svipašan hįtt og mašurinn. Kvendżr eru langlķfari en karldżr og ung įrįsargjörn karldżr lifa skemmst, rétt eins og gerist og gengur mešal manna.  Aldurskeiš apa er lķka įlķka langt og mannsins.

calmentLanglķfasta manneskja sem vitaš er um meš vissu, er  franska konan Jeanne Louise Calment. Hśn var fędd 21 febrśar įriš 1875  og lést 4. įgśst įriš 1997 žį 122 įra og 164 daga gömul.

En mišaš viš sumar ašrar tegundir eru bęši apar og menn ekki hįlfdręttingar žegar kemur aš langlķfi. 

 

KśfskelĶ október 2007 aldursgreindu vķsindamenn viš Bangor hįskólann ķ Noršur-Wales aldur kśfskeljar sem veidd var viš Ķsland og var aldur hennar talinn milli 404 til 410 įr meš žvķ aš telja įrhringina og var skelin žannig greind sem elsta dżr jaršarinnar. 

NoršurhvalurAf spendżrum  mun  langlķfastur Noršhvalur (Balaena mysticetus), einnig nefndur gręnlandssléttbakur og gręnlandshvalur. Ķ dżrum sem veiddust seint į sķšustu öld hafa fundist spjótsoddar sem taldir eru meira en 150 įra gamlir. Elsti Noršhvalurinn sem vitaš er um, nįši 211 įra aldri.

AdwaitaRisaskjaldbökur (Aldabrachelys gigantea) verša einnig mjög gamlar.  Fręgust žeirra er Adwaita (nafn hans į sanskrķt merkir  "hin eini og sanni") sem dvaldist stęrsta hluta ęvi sinnar, ķ dżragaršinum ķ Kolkata į Indlandi. Žangaš kom hann įriš įriš 1875 žį fimm įra gamall. Adwaita skreiš endanlega inn ķ skel sķna įriš 2006 og hafši žį skakklappast um ķ meira en 256 įr.

 

koi-fiskurMešal fiska er hinn japanski Hanako, skrautfiskur af koi tegundinni eflaust aldursforsetinn. Hann klaktist śr įriš 1751 og įtti marga eigendur um ęvina. Hann geispaši sķšasta gślsopanum įriš 1977 žį 226 įra.

 

CharlyAf fuglum ku žaš vera hinn blį guli macaw Charly sem nįš hefur hęstum aldri. Hann skreiš śr egginu įriš 1899 og var 106 įra žegar hann dó įriš 2005.

 

 

METHUSELAH 2Elsta lķfveran į skrį er lķklega fura sem gekk undir nafninu Prometheus. Hśn var 4844 įra žegar hśn hętti aš bęta viš sig įrshringjum įriš 1964. Elsta lķfveran į lķfi ķ dag er önnur fura, kölluš Mežśsalem, en hśn er 4842 įra gömul.

 

 


Apaleg ofurmenni

Ilya_ivanovUpp śr 1920 neytti Jósef Stalķn allra rįša til aš styrkja Rauša herinn sem hafši lįtiš į sjį ķ undangengnum styrjöldum. Stalķn vissi aš lķffręšingurinn Ilya Ivanov, sį sami og hafši fyrstur manna (1901) komiš į laggirnar sęšisgjafa-mišstöš fyrir vešreišarhesta, hafši lżst yfir žeirri trś sinni aš mögulegt vęri aš kynblanda mann og simpansa.

Stalķn sagši vķsindamanninum aš hann hefši įhuga į aš skapa nżja tegund af ósigrandi mönnum sem ekki fyndu fyrir sįrsauka og gęši mataręšis hefšu engin įhrif į. Stįlmašurinn fyrirskipaši Ivanov aš finna leiš til aš framleiša slķka menn fyrir Rauša herinn. 

Stalķn var greinilega einn žeirra sem vildi halda öllum möguleikum opnum, žótt hann treysti engum, ekki einu sinni sjįlfum sér aš eigin sögn.  Hann hafši ungur aš įrum lęrt til prests en gefiš nįmiš upp į bįtinn eftir aš hafa lesiš Das Kapķtal eftir Karl Marx. Žrįtt fyrir aš vera einn grimmasti einvaldur sem sögur fara af var hann tvisvar śtnefndur til Frišarveršlauna Nóbels. Ķ fyrra sinniš, 1945 var žaš Cordell Hull  sem fékk veršlaunin fyrir žįtt sinn ķ stofnun Sameinušu žjóšanna og ķ seinna skiptiš, 1948, var frišarveršlaununum ekki śthlutaš.

Gnegur vel 2Ilya Ivanov hóf žegar aš gera tilraunir į öpum og mönnum upp śr 1920. įriš 1926 var hann sendur meš fullar hendur fjįr til Afrķku žar sem hann stundaši sęšisgjafir af kappi.  Hann reyndi aš gera kvennapa ólétta meš mennsku sęši og kvenmenn ófrķska meš karlapa-sęši. Megin vandmįl hans viršist hafa veriš aš komast yfir nęgilegan fjölda heilbrigšra apa. Hann gerši tilraunir sķnar į simpönsum og órangśtum, allar įn tilętlašs įrangurs.

Ilya hefur eflaust vitaš aš til voru heimildir žar sem sagt var frį samskiptum apa og manns sem endaš meš fęšingu afkvęmis žeirra.

humanzeeMešal žeirra er  De bono religiosi status et variorum animantium tropologia sem kom śt į 11. öld eftir St. Pétur Damian. Hann segir frį Gulielmusi greifa sem įtti apa sem geršist elskhugi eignkonu hans. Dag einn kom apinn aš greifanum meš konu sinni ķ rśminu og varš ęfur af afbrżši. Hann réšist į greifann og drap hann. Damian segist hafa žessa sögu eftir Alexander II pįfa sem sżndi honum veru sem kölluš var Maimo og sögš afkvęmi apans og greifaynjunnar.

Ef til vill hefši Ilya Ivanov žótt mikiš koma til hinar tiltölulega nżlegu kenningar, aš forfašir mannsis  hafi ķ žróunarsögu sinni  fyrir ca. 1.4 milljónum įra, N.B. löngu eftir aš hann var oršin aš ašgreindri tegund, ešlaš sig meš forföšur simpansa. Žessi kenning į aš skżra hversvegna simpansar eru svo nįskyldir mönnum aš 95% af erfšaefni žeirra eša meira, er eins. Litningafjöldin er samt ekki sį sami, menn eru meš 46 en Simpansar meš 48 og žvķ nęsta ómögulegt aš venjuleg ęxlun geti įtt sér staš į milli žeirra.  

Mannsvķn"Enn erfišara yrši aš breyta öpum ķ einhvers konar menn meš genaflutningi śr mönnum enda ólķklegt aš nokkur mašur eša api hefši įhuga į slķkum tilraunum." segir vķsindavefurinn samt sem įšur. 

Tilraunirnar Ilya Ivanov mistókust allar og hann var aš lokum sendur ķ śtlegš til Kasakstan įriš 1931 og fraus vķst til dauša į brautarpalli žar ķ landi,  įri sķšar.

(Ašrar tilraunir Stalķns um žetta leiti, höfšu mun alvarlegri afleišingar eins og t.d. samyrkjubśskapurinn sem endaši meš hungursneyš įriš 1932 sem varš til žess aš fjórar milljónir žegna hans sultu til dauša.)

Žekkingu mannsins į erfšafręši hefur fleygt fram sķšasta įratuginn.  Žegar er fariš aš breyta erfšaefni ķ mannlegum fósturvķsum. Aš geta fengiš sérstaklega hönnuš börn hlżtur aš vera eftirsóknarvert fyrir nżrķka žotulišshyskiš sem keppist žess dagana um aš eignast börn sem žaš fer meš lķkt og ašra fylgihluti viš nżjustu dressin sķn.  

Tęknilega er heldur ekki langt ķ aš hęgt verši aš lįta draum Stalķns um Apaofurmenni rętast.

Fišurlausir leggjalangir kjśklingarRétt eins og lżtalękningar voru ķ fyrstu žróašar til aš hjįlpa žeim sem įttu um sįrt aš binda, eru žessar erfšabreytingar ķ mennskum fósturvķsum sagšar til aš koma ķ veg fyrir alvarlega sjśkdóma.

Ķ dag er mest upp śr fegrunarlękningum aš hafa, ekki lżtalękningum.

Flestar fegrunarašgeršir fara ķ dag fram ķ Asķu. Ķ Kķna, Japan og sušur Kóreu er ekki óalgengt aš börn leggist undir hnķfinn til aš lįta "réttsetja" skįsett augu sķn. Algengustu ašgerširnar, bęši ķ Asķu og Amerķku eru samt brjóstastękkanir.

Žessi vandmįl er eflaust hęgt aš leišrétta meš einföldum breytingum į litningunum og koma žannig ķ veg fyrir aš börn framtķšarinnar žurfi aš kljįst viš žessi skelfilegu vandamįl.

Žeir sem segja aš vķsindamenn og lęknar séu vandari aš viršingu sinni en svo aš žeir fari aš krukka ķ litninga fósturvķsa nema aš žeir hafi til žess góša įstęšu, ęttu aš kynna sér handbragš žeirra į öšrum verum.

MśsareyraAllir vita aš žaš er talveršur kostnašur ķ žvķ aš affišra kjśklinga og aš sį hluti žeirra sem best selst eru lęrin. Vęngir kjśklinga eru óvinsęlir enda lķtiš kjöt į žeim. Best er žvķ aš rękta fišurlausa kjśklinga sem eru aš mestu lęri og leggir.

Hęgt er aš lįta "mennsk" eyru vaxa į mżs, skera žaš af mśsinni og gręša žaš į manveru. Og til aš sżna hvaš hęgt er aš gera "snišugt", mį t.d. gera mżs eša ketti sjįlflżsandi.

 


Vķsindamenn ķ vanda

Vķsindi og vķsindamenn eiga ķ vök aš verjast. Įstęšurnar eru margvķslegar og miserfitt aš rįša į žeim bót.

Netiš hefur gert hinar żmsu upplżsingar sem ašeins vķsindamenn höfšu ašgang aš, ašgengilegar fyrir almenning og hver og einn getur ķ dag kynnt sér forsendurnar fyrir nišurstöšum vķsindamanna um leiš og žęr eru settar fram.

Samtķmis hefur myndast gjį milli žeirra sem viš köllum ķ daglegu tali vķsindamenn og almennings. Žaš hlutfall almennings sem véfengir hinar żmsu kenningar vķsindamanna er stęrra og talsmenn žess öflugri enn nokkru sinni fyrr.

Sérstaklega į žetta viš um kenningar žróunarfręšinnar, lęknisfręšinnar og vešurfręšinnar.

Ķ landinu žar sem vķsindalegar stašreyndir hafa sama vęgi og skošanir, ž.e. Bandarķkjunum, rengir meira en 40% ķbśa landsins aš žróun hafi į einn eša annan hįtt eitthvaš meš lķfrķki jaršar aš gera.

Žį ber žess aš gęta aš meira en 60% ķbśa heimsins notast viš ašrar skżringar en žróunarkenninguna til aš śtskżra tilkomu lķfsins į jöršinni.

Vķša um heiminn rengir fólk nišurstöšur mikils meirihluta vķsindamanna um aš hitnun jaršar sé tengd athöfnum manna. Vķsindamenn sjįlfir  deila einnig um nišurstöšur rannsókana į žessu sviši. Žótt yfirgnęfandi meirihluti vķsindamanna sé fylgjandi žeirri skošun aš hitnunin sé af mannavöldum, lįta sumir sér ekki segjast.

Virtir vķsindamenn sem ętķš mundu, ef žeir fengu krabbamein, fara aš rįšum sem grundvölluš eru į įliti meirihluta lękna heimsins, hika ekki viš aš rķsa upp gegn meirihlutanum, žegar hitnun jaršar og žįttar mannsins ķ žvķ ferli, kemur til umręšu.

Flestir vķsindamenn eru lķka sérstaklega lélegir ķ aš koma skošunum sķnum į framfęri. Žeir kunna til verka ķ rannsóknarstofunum en žegar kemur aš almannatengslum, eru žeir óttalegir stiršbusar. -

Stundum mętti lķka halda aš sumir žeirra hafi meiri įhyggjur af oršspori sķnu en nokkru öšru,  žvķ žeir žora ekki aš leggja nafn sitt viš eitt eša neitt sem gęti talist umdeilanlegt.

 


mbl.is Sköpunarsinni fęr bętur
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

« Fyrri sķša | Nęsta sķša »

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband