1.4.2009 | 00:21
Karl Bretaprins gerir grķn aš Ķslendingum og segir žį skulda Elķzabetu móšur sinni peninga.
Karl Bretaprins heimsótti borgina Bath ķ gęrdag, (heimaborg mķna um žessar mundir) žar sem hann var višstaddur formlega opnun nżrrar višbyggingar sem er yfir einu nįttśrulegu heitavatns-bašlindinni ķ Bretlandi; Sjį Bath Spa.
Lindin sem hefur veriš ķ notkun allt frį dögum Rómverja, hlaut mikla andlitslyftingu žegar yfir hana var byggt umdeilt en veglegt hśsnęši. Karl er mikill įhugamašur um byggingalist og varš žvķ viš boši borgaryfirvalda aš opna višbygginguna formlega.
Til aš gera langa sögu stutta, var ég einnig višstaddur opnunina. Kannski af žvķ aš ég er frį landi žar sem heitavatns lindir eru algengar, og hafši aš auki komiš aš gerš kynningarmyndbands fyrir stašinn, var mér bošiš aš vera einn gestanna.
Karl sem mętti meš frķšu föruneyti, klippti į boršann og hélt sķšan stutta ręšu viš žetta tękifęri. Žar nęst sté hann śr pontu og gaf sig į tal viš višstadda sem stóšu ķ litlum hópum vķtt og breitt um višhafnarsalinn.
Svo vildi til aš ég var ķ fyrsta hópnum sem hann staldraši viš hjį žar sem ég var žarna ķ boši kynningarfulltrśa stašarins. Kynningarfulltrśinn kynnti alla ķ hópnum og Karl tók ķ hönd žeirra. Žegar hann koma aš mér (ég var sķšastur) rak Karl žegar ķ staš augun ķ lķtiš merki meš ķslenska fįnanum sem ég bar ķ jakkabarminum. "Oh, have you ever been to Iceland" spurši hann um leiš og hann benti į barmmerkiš. "I am in fact Icelandic sir," svaraši ég. Hann brosti og spurši svo sposkur; "Any chance you fellows will ever pay may mother what you owe her? ." Ég varš skiljanlega hįlf hvumsa en gerši mér samt strax grein fyrir hvaš hann var aš fara. Hann var aš skżrskota til leigu sem eitt af śtrįsarfyrirtękjum Ķslendinga hafši ekki getaš greitt Elķsabetu drottningu žegar žaš fór į hausinn. Fyrirtękiš (Kaupžing) hafši ašsetur ķ einni af mörgum eignum drottningar sem hśn į ķ mišri London. Fréttir um mįliš höfšu birtist fyrir skömmu į Ķslandi, m.a. hér.
Ég ętlaši aš fara aš svara honum einhverju, žegar hann spurši aftur; "What is the capital of Iceland? About three quids isn't it?" Svo snéri hann ķ mig baki og gekk hlęjandi yfir aš nęsta hóp.
Allt ķ kringum mig var fólk sem vel hafši heyrt žaš sem prinsinn sagši. Žaš skellihló meš honum, aš mér.
Žaš fyrsta sem ég gerši eftir aš ég kom heim var aš skrifa haršorš mótmęli į heimasķšu Karls Bretaprins fyrir ókurteisi hans og hótfyndni, ekki bara ķ minn garš, heldur lands mķns og žjóšar hverrar gestrisni hann sjįlfur hefur notiš.
Žeir sem vilja taka žįtt ķ aš gefa honum orš ķ eyra geta gert žaš hér į heimasķšu hans hįtignar.
Ef žér gengur illa aš finna "athugasemdaflipann" į sķšu Karls, geturšu skrifaš undir sérstaka yfirlżsingu sem ég hef undirbśiš hér.
Utanrķkismįl/alžjóšamįl | Breytt s.d. kl. 02:24 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (40)
30.3.2009 | 14:08
Žjóšstjórn į Ķslandi eftir kosningar
Ef fer sem horfir mun nęsta rķkisstjórn landsins verša mynduš af Samfylkingu og Vinstri gręnum. Kosningarnar viršast ķ dag mišaš viš skošannakannanir, nįnast formsatriši. Vonir F, L og O lista um aš koma aš fólki į žing, eru daufar. 5% reglan sér fyrir žvķ.
Sjįlfstęšisflokkurinn mun hvķla sig "į bekknum" eins og Jóhanna oršar žaš, nęstu fjögur įrin og Framsókn mun halda įfram aš reyna finna sér tilverurétt. -
Starfskraftarnir sem er aš finna ķ flokkunum utan rķkisstjórnar, munu ekki nżtast žjóšinni nema aš takmörkušu leiti.
Öflug stjórnarandstaša er įvķsun į seinkun mįla žegar hraši er mikilvęgur, óeiningu žegar eining er mikilvęg og žras žegar stefnan žarf aš vera skżr.
Samt tala allir flokkar um aš śr ašstešjandi vandamįlum verši ekki greitt nema aš allir landsmenn leggist į plóginn.
Meš žaš ķ huga legg ég hér meš til aš stjórnarandstašan verši lögš af. Ég er ekki aš grķnast!!
Mišaš viš ašstęšur vęri farsęlast aš mynduš yrši žjóšstjórn allra flokka og lista sem eiga fulltrśa į žingi eftir kosningar. Žjóšstjórn sem bundin vęri af sterkum og vel skilgreindum stjórnarsįttmįla mundi vonandi breyta pólitķsku landslagi žjóšarinnar til frambśšar. Ekki veitir af.
Įbyrgšin fyrir endurreisn landsins félli į alla flokka jafnt sem og hóliš, ef vel til tekst. Eftir aš hafa lesiš samžykktir landsfundanna, get ég ekki betur séš en žaš sé hvort eš er miklu fleira sem sameiginlegt er meš hugsjónum og jafnvel įherslum flokkanna fyrir nįnustu framtķš, en žaš sem į milli ber.
Hafi veriš įstęša til žess aš mynda žjóšarstjórn įšur en sķšasta rķkisstjórn féll, eins og tillaga kom fram um, er tvöfalt meiri įstęša til žess ķ dag. Žeir sem lögšust haršast gegn žjóšstjórninni eru farnir frį og kröfum žeirra aš öšru leiti um įkvešna hreinsun ķ embęttismannkerfinu veriš fullnęgt. Afar erfišir tķmar eru framundan sem žjóšin žarf aš takst į viš jafnframt sem hśn gerir kröfu til meiri samvinnu, gagnsęis og heišarleika en įšur hefur tķškast. - Žjóšstjórn er lausnin -
Stjórnmįl og samfélag | Breytt s.d. kl. 19:20 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (61)
30.3.2009 | 01:16
"Eins og įlfur śt śr hól"
Ķslendingar elska skįldin sķn enda menning žeirra aš stórum hluta byggš į skįldskap. Enn ķ dag, og ég hygg aš žaš sé einsdęmi į mešal žjóša heimsins, koma Ķslendingar saman ķ žeim einum tilgangi aš yrkja og hlusta į ašra yrkja.
Aš kasta fram stöku viš öll möguleg tękifęri er jafnmikil andleg žjóšarķžrótt og glķman er lķkamlega. Aš geta komiš įleišis meiningu sinni ķ bundnu og hug-mynda skreyttu eša rķmušu mįli, žykir nęg įstęša til aš hljóta ęšstu hylli, bęši ķ lifandi lķfi og aš fólki gengnu.
Sem dęmi žį hvķla bein (mest af žeim alla vega) ašeins tveggja einstaklinga ķ žjóšargrafreitnum į Žingvöllum. Bįšir voru og eru elskuš og dįš skįld. Žį kemur ķslenskur žingheimur saman einu sinni į įri žar sem andlega žjóšarķžróttin er ķ hįvegum höfš og grįglettnar vķsur, limrur og ferskeytlur fljśga um sali.
Ķ óbundnum skįldskap, sem er ekki sķšur mikilvęgari grein ķslenskrar menningar, žykja best žau skįld sem ekki žurfa aš segja alla söguna beinum oršum heldur kunna aš nota sér lķkingamįliš og skżrskotannir. Fólki er žį frjįlst aš lesa śt śr frįsögninni eins og žvķ best lętur.
Ķ pólitķk er žessi frįsagnartękni oft notuš, sérstaklega žegar koma žarf höggi į andstęšinginn į žann hįtt aš hann geti ekki vel svaraš fyrir sig. Sumir kalla žaš aš senda eitrašar pillur, ašrir kalla žaš bakstungur.
Gott dęmi um žetta er aš ķ gęr sté ķ pontu į fjölmennum fundi eitt af hinum dįšu skįldum žjóšarinnar. Ķ žaulhugsašri ręšu sinni talaši hann m.a. um nśverandi forsętisrįšsfrś. Žegar hann vildi lżsa višbrögšum hennar greip hann til gamallar ķslenskrar lķkingar og sagši hana hafa veriš eins og "įlfur śt śr hól", og bętti svo viš til aš leggja enn frekari įherslu į žetta atriši; "enda lķtur hśn śt eins og įlfur śt śr hól."
Į fundinum var mikiš hlegiš aš žessu "grķni" skįldsins. Mįltilfinningin sagši flestum fundargestum žaš, aš vera eins og "įlfur śt śr hól", merki aš hśn vęri utangįtta og aš, hśn liti śt eins og įlfur śt śr hól, merki aš hśn lķti skringilega śt.
Ašrir vissu aš ekkert ķ žessari ręšu var vanhugsaš og skildu aš öllu lymskulegra hįš var į hér į feršinni. Ķslenska oršiš įlfur er bein žżšing į enska oršinu "fairy" sem jafnframt er slanguryrši um samkynhneigt fólk. Žar sem forsętisrįšsfrśin er samkynhneigš, er hįšiš skķrskotun til kynhneigšar hennar "undir rós".
Menning og listir | Breytt s.d. kl. 01:17 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (10)
29.3.2009 | 11:54
10 einkenni Alzheimer.
Hinum skelfilega sjśkdómi Alzheimer hefur veriš skotiš inn ķ umręšuna, alltént meš ósmekklegum hętti. Žaš hlżtur aš vera einsdęmi aš fyrrum "landsfašir" žjóšar lżsi žvķ yfir į fjölmennum og fjölmišalvöktušum fundi, aš hann vonist til aš annar nafngreindur einstaklingur sé haldinn Alzheimer.
Flesti sjśkdómar takmarka getu žķna til aš njóta dagsins og jafnvel framtķšarinnar. Alzheimer ręnir žig ekki bara nśtķš og framtķš, heldur fortķš žinni lķka. Minningarnar og tilfinningarnar sem tilheyra žeim, įstvinir og hugmyndirnar sem viš varšveitum meš okkur um žį, hverfa ķ móšuna sem heitir Alzheimer. Alzheimer ręnir žig aš lokum öllu sem gerir žig aš žér.
Sem tilraun til žess aš umręšan fari ekki öll ķ vandlętingu į höfundi téšra ummęla, žótt hśn kunni aš vera veršskulduš , birti ég hér aš nešan 10 algengustu einkenni sjśkdómsins sem kenndur er viš Alzheimer.
![]() | Minnisleysi | ![]() |
Ešlilegt er aš ; Gleyma stöku sinnum nöfnum og dagsetningum.
|
![]() | Aš eiga erfitt meš aš framkvęma dagleg verk. | ![]() |
Ešlilegt er aš; Muna ekki endrum og eins hvers vegna žś fórst inn ķ herbergiš eš a hvaš žś ętlašir aš segja.
|
![]() | Erfišleikar meš męlt mįl | ![]() |
Ešlilegt er aš; Fólk lendi af og til ķ erfišleikum meš aš finna rétt orš.
|
![]() | Aš ruglast į tķma og stašsetningu. | ![]() |
Ešlilegt er aš; gleyma stundum hvaša dag žś įtt aš vera einhversstašar.
|
![]() | Slęm dómgreind. | ![]() |
Ešlilegt er aš; Gera eitthvaš kjįnalegt endrum og eins.
|
![]() | Aš eiga erfitt aš hugsa rökrétt | ![]() |
Ešlilegt er aš; Finnast erfitt aš reikna saman ķ huganum stöšuna į kortinu žķnu.
|
![]() | Aš tżna hlutum | ![]() |
Ešlilegt er aš; Finna ekki lyklana eša veskiš sitt af og til. |
![]() | Breytingar į skapferli | ![]() |
Ešlilegt er aš; Aš finna til sorgar eša reiši af og til.
|
![]() | Breytingar į persónuleika | ![]() |
Ešlilegt er aš; Persónuleiki fólks breytist lķtillega meš aldrinum. |
![]() | Skortur į frumkvęši | ![]() |
Ešlilegt er aš; Verša žreyttur į vinnunni eša samfélagskyldum. |
Heilbrigšismįl | Breytt s.d. kl. 12:02 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (31)
28.3.2009 | 17:50
Skįlmöld, vargöld
Ég var ekki fyrr sestur til aš skrifa um vopnahjal og yfirlżsingar nokkurra bloggara um aš tķmi vęri kominn til aš "grķpa til vopna" til aš męta ašgeršaleysi stjórnvalda ķ hinum żmsa vanda sem aš žjóšinni stešjar, žegar ég rak augun ķ digurbarkalegar yfirlżsingar ręšumanns į landsfundi Sjįlfstęšismanna. Žar hvatti hann til vķgbśnašar flokksins. Er žetta er žaš sem koma skal; Skįlmöld og vargöld į Ķslandi?
Orš eru til alls fyrst stendur einhvers stašar en spurningin er hvort einu śrręšin sem žjóšin hefur sé aš finna sér "nż sverš" til aš berjast meš. Ég skil žaš vel aš fólk sé komiš į fremstu snös og grķpi žvķ til svona oršalags žótt žvķ sé ekki ętluš bókstafleg merking. En žaš getur ekki virkaš öšruvķsi en olķa į eld žeirra sem dottnir eru fram af, sérstaklega žegar žvķ er slegiš upp, eins og vęnta mįtti, svo til įn skżringa, ķ fyrirsögnum fjölmišlanna.
Hvaš gerist ef aš róttękir ašgeršarsinnar taka "sjįlfstęšishetjuna" į oršinu? Hvaš gerist ef aš žeir lįta verk fylgja žeim oršum sem žeir hafa žegar lįtiš falla ķ heyrenda hljóši? Ég vil ekki hugsa žį hugsun til enda.
Ég birti fyrir skömmu lista yfir fjölda frišsamlegra ašgerša sem ašgeršarsinnar gętu gripiš til. Žau voru tekin upp śr umfangmikilli rannsókn sem gerš hefur veriš į ferli mótmęlaašgerša vķša um heim. En ašgeršasinnar vita aš sś hętta er ętķš fyrir hendi aš ašgerširnar fari śr böndunum og verši ófrišsamlegar. Smjöržefinn af slķku sįu Ķslendingar um įramótin s.l. Nęstu skref, séu žau tekin, geta veriš skipulagšar ófrišsamlegar ašgeršir. Žaš er įstand sem fįir vilja örugglega sjį en óvarleg orš gętu hrundiš af staš žegar óįnęgjan grasserar óhindruš ķ samfélaginu.
Stjórnmįl og samfélag | Breytt 31.3.2009 kl. 19:49 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (2)
28.3.2009 | 16:24
Aš drekka heitt te getur valdiš krabbameini.
Žaš er vandlifaš ķ žessum heimi og margt mannanna böliš. Mašur var ekki fyrr bśinn aš venja sig af kaffižambinu, žegar žetta kemur ķ bakiš į manni.
Aš drekka of heitt te er nś tališ geta valdiš krabbameini ķ vélinda, rétt eins og reykingar og brennivķnsdrykkja.
Žaš eru alla vega nišurstöšur ķranskra lękna sem undrušust hįa tķšni krabbameins ķ vélinda mešal fólks sem hvorki reykir eša drekkur įfengi. Um žaš fjallar frétt BBC sem er aš finna hér ķ fullri lengd.
Ólķkt žvķ sem gengur og gerst ķ miš-austurlöndum nota vesturlandbśar mjólk śt ķ tevatniš sem kęlir žaš nęgjanlega til aš žaš verši ekki skašlegt, eša nišur fyrir 70 grįšur.
Einkum eru Bretar žekktir fyrir žennan siš, sem er talin algjör helgispjöll į drykknum žegar austar dregur. Annars fjallaši ég ekki fyrir löngu um hvernig į aš gera fullkominn tebolla. Įhugasamir sem ekki sįu žann "gagnmerka pistil" geta fundiš hann hér.
28.3.2009 | 10:23
Mikil litadżrš ķ ķslenskri pólitķk, segir Dr. Phil
Dr. Phil sem spįir ķ tölur, bókstafi og liti sendi mér oršsendingu žar sem hann spįir ķ įstandiš į Ķslandi og hvernig hiš pólitķska landslag kemur honum fyrir sjónir nęstu vikur. Hann sagši réttilega fyrir um aš višbótar-frambošin viš F, V,S,D, og B listana yršu; P,L, og O. Sjį hér
Žaš var ķ fyrsta sinn sem hann spįši fyrir um óoršna hluti sem tengjast landinu fyrir utan žį sem tengjast gengi handboltalandslišs karla, nś sķšast um leikinn gegn Eistum. Hann lofaši eftir leikinn aš gera kosningunum sem framundan eru nįnari skil, en vegna žess aš margir hafa um žaš bešiš, féllst hann į aš gera einskonar milli spį um stöšuna fram aš kosningum.
Millispį Dr. Phils.
Mikil ólga er ķ litunum į Ķsandi žessa dagana og žeir minna helst į noršurljósin.
Litirnir sem nśna ólga munu skjótt byrja aš blossa į žann hįtt sem ķslendingar hafa aldrei oršiš vitni aš įšur. Ķ stuttan tķma munu litirnir leyftra meš ofsa og reyna aš sundra hver öšrum, en verša svo skżrir aftur.
Tveir gręnir litir eru nokkuš įberandi, annar veršur daufari en hann hefur nokkru sinni įšur veriš, hinn skęrari en hann hefur nokkru sinni veriš. Tengsl eru į milli litanna sem varša brśna og grįa litinn.
Blįu litirnir eru lķka tveir og žar yfirtekur sį sterk-blįi ljósblįa litinn žannig aš hann sést varla.
Rauši liturinn er mest įberandi um žessar mundir og hann mun halda styrk sķnum.
Į milli žessara lita mį sjį appelsķnugult flökt sem er mjög įberandi en samt veikt. Framtķš žess er mjög óljós og veltur į eldingunni.
Ašrir litir eru svo óskżrir aš žeir greinast ekki.
Yfir öllum žessum litadansi liggur risastór himinblįr og styrndur hjśpur sem allir litir óttast. Sérstaklega žó fįnalitir žjóšarinnar.
Af bókstöfum er žaš aš segja aš allt er viš žaš sama nema aš P er oršiš ansi dauft og óvķst aš hann verši mešal hinna stafanna į ögurstundu.
PS.
Viku fyrir kosningar mun ég segja žér nįkvęmlega hvernig tölustafirnir haga sér. Eitt get ég samt sagt um žęr nś; Žeir hafa aldrei fyrr veriš eins lįgir og aldrei fyrr veriš eins hįir.
27.3.2009 | 08:36
Sįrsauki fórnarlambs naušgara ķ myndum
Ķ mörg įr žurfti Fatķma aš žola naušganir og ašra kynferšislega misnotkun žar sem hśn ólst upp hjį strangtrśašri fjölskyldu sinni ķ Abu Dhabi. Hśn žoldi ofbeldiš ķ mörg įr įn žess aš segja móšur sinni frį žvķ. Henni tókst aš lokum aš flżja land og dvelst nśna ķ Bandarķkjunum. Ķ dag er hśn 26 įra og hér segir hśn sögu sķna og hvernig ljósmyndun varš aš leiš fyrir hana til aš tjį sįrsauka sinn.
Myndin er krękja į myndband frį BBC sem sżnir nokkarar af myndum Fatķmu og undir žeim talar hśn um lķf sitt.
Menning og listir | Breytt s.d. kl. 08:39 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (4)
27.3.2009 | 01:23
Hver žekkir hvern, hver elskar hvern
Ég veit alveg aš žessi fyrirsögn er eins og titill į slśšursķšu og ég verš aš višurkenna žaš, aš slśšur hefur stundum slęšst inn ķ bloggin mķn. Svo er žó ekki um žennan pistil og žeir sem eru ķ leit aš góšri kjaftasögu žurfa žvķ ekki aš lesa lengra. Fyrirsögnin er žó alveg ķ samręmi viš efni greinarinnar eins og žeir munu komast aš sem hafa nennu til aš stauta sig ķ gegnum eftirfarandi;
Ég hef stundum lagt mig eftir žvķ aš taka žįtt ķ umręšu um trśmįl hér į bloggslóšum. Aušvitaš er fólk mismunandi statt ķ žeim efnum, sumir trślausir, ašrir mjög trśašir en flestir lįta sér fįtt um finnast, kannski vegna žess aš žeir įlķta trś sķna vera einkamįl. Ašrir vegna žess aš žeir hafa yfirleitt lķtinn įhuga į mįlefninu og žvķ ekki gert sér far um aš kynna sér žaš.
Ég hef samt tekiš eftir žvķ ķ žessum višręšum aš flestir tala śt frį tiltölulega žröngri sżn į trśarbrögšin yfirleitt. Žeir sem eru trślausir lżsa gjarnan yfir vanžóknun sinni į öllu sem trś viškemur en žeir sem segjast trśašir er vel kunnugt um bošskap sinnar eigin trśar en vita lķtiš um önnur trśarbrögš. Žaš bendir til aš žeir hafi eins og reyndar er um okkur flest, lįtiš fęšingarstaš og menningu hans, rįša trś sinni. - Žaš žżšir aš ef viškomandi hefši t.d. veriš fęddur og uppalinn ķ Burma, mundi hann eflaust vera dyggur Bśddisti.
Ég nįlgast trśmįl öšruvķsi. Vegna žess hafa margir įtt erfitt meš aš skilja sjónarmiš mķn og hvaš liggur žeim til grundvallar. Sem tilraun til aš bęta śr žvķ, langar mig aš koma eftirfarandi į framfęri:
Frį alda öli hefur trś manna og trśarbrögš žeirra skipt mestu mįli ķ lifi žeirra. Ég į ekki bara viš žį sem sérstakan įhuga höfšu į trśmįlum, heldur gjörvallt mannkyniš. Allt frį ęsku og fram į daušadęgur, geršu menn og konur, um aldir og um allan heim, žaš sem žau geršu, vegna žess aš trśarbrögš žeirra kvįšu į um aš svona skyldi gert. Og ef žau geršu eitthvaš stórkostlegt eša sérstakt, var žaš helgaš žeim guši sem žau trśšu į. Žannig gekk lķfiš fyrir sig ķ stórum drįttum ķ öllum heimsįlfum jaršarinnar. Guširnir voru nefndir mismunandi nöfnum, en žegar grannt er skošaš var afstaša fólks til žeirra og trś afar įžekk.
Spurningarnar sem vakna fljótlega eftir aš fólk byrjar aš kynna sér trśmįl eru margar og mešal annarra žessar;
hvernig stendur į žvķ aš trśin var og er enn svona öflugur įhrifavaldur ķ lķfi fólks?
Ķ öšru lagi, af hverju ašhyllist fólk kenningar einna trśarbragša en hafnar öšrum?
Og ķ žrišja lagi, hvers vegna hafa kenningar trśarbragšahöfundanna svona mikil įhrif į mešal fólks aš žaš reynir aš lifa eftir žeim, jafnvel ķ žśsundir įra, į mešan kenningar annarra kennimanna, jafnvel žótt žeir séu voldugir konungar eša žjóšarleištogar, falla fljótt ķ dį og gleymsku og lifa jafnvel ekki žį sjįlfa?
Heimspekikenningar Sókratesar og Platós, Konfśsķusar og Lao-Tse, Aristótelesar og Kants, blöndušust inn ķ menningarheimana, en kenningar žeirra virkušu eins og stušningur viš rķkjandi kenningar sem komu frį trśarbragšahöfundunum.
Hvers vegna tśum viš?
Svariš viš fyrstu spurningunni mį rekja til žarfa sem allir menn eiga sameiginlegar. Lįtum liggja į milli hluta hvernig žęr žarfir eru tilkomnar. Žarfirnar eru tvęr og sś fyrri lżsir sér best ķ žorsta mannskepnunnar eftir žvķ sem viš getum kallaš samheitinu žekkingu. Strax eftir fęšingu byrjar žekkingaröflun okkar og hśn helst śt ęvina eša svo lengi sem viš höfum heilbrigši til.
Hinn žörfin kemur best fram ķ žrį okkar eftir aš eiga samneyti viš hvert annaš ķ öryggi og elsku. Yfir žessa žrį eftir aš elska og vera elskuš getum viš notaš samheitiš įst eša kęrleika. Žessi žörf blandast kynžörf okkar og tengist vissulega hvötum okkar til aš vernda og višhalda "tegundinni" en teygir sig lķka aš mörgu leyti langt śt fyrir žann ramma.
Žessar tvęr ešlislęgu hvatir fléttast oft saman. Viš elskum žekkinguna og viš viljum žekkja žaš sem viš elskum. Žeir vitsmunir sem mannskepnan ręšur yfir greir henni kleift aš skilja samhengi hluta. Sį skilningur krefst hugtaks sem viš köllum "tilgang". Viš skilgreinum tilgang allra hluta sem viš žekkjum. Ķ ljósi tilgangs sķns fęr hluturinn merkingu.
Um leiš og spurningin um "tilgang" okkar sjįlfra er spurš veltur svariš į hvernig ešlislęgu hvatirnar, aš elska og žekkja, bregšast viš hjį hverju og einu okkar. Hvenęr žaš geršist fyrst ķ žróun mannsins er ekki vitaš, en žaš gerist enn hjį okkur öllum, einhvern tķmann į lķfsleišinni. Žaš sem viš ķ daglegu tali köllum trś, er žegar viš yfirfęrum žessar hvatir yfir į gušdóm. Gušstrś er meš öšrum oršum žörfin til aš žekkja og elska "Guš" ķ žvķ tilfelli, meš žaš fyrir augum aš setja sjįlfan sig ķ samhengi (finna tilgang) viš alheiminn.
Hvers vegna bara "mķn" trś?
Flest okkar hafa alist upp viš įkvešna gerš trśarbragša. Ķ heiminum öllum eru fjöldi trśarbragša og óteljandi undirflokkar eša kvķslir śt frį žeim sem stundum eru kallašir sértrśarflokkar. Stęrstu trśarbrögšin eru; Kristni, Ķslam, Bśddismi, Gyšingatrś og Hindśatrś. Aš auki eru til aragrśi af żmsum įtrśnaši sem ekki tengjast žessum stóru trśarbrögšum į neinn augljósan hįtt. Mörg trśarbrögš įttu įšur stóra hópa fylgjenda en eru ķ dag aflögš meš öllu.
Į Ķslandi er žaš hin Kristna Evangelķska Lśterska Kirkja sem er rķkistrś. Frį blautu barnsbeini hefur okkur veriš innrętt tślkun Marteins Lśters į Kristindóminum og aš hśn sé sś eina rétta. Jafnframt er okkur innręttur įkvešnir fordómar gagnvart öšrum trśarbrögšum, žvķ tślkun Lśters var sś aš Kristur vęri sonur Gušs, upphaf og endir allra leišbeininga frį Guši.
Žaš sama er upp į teningum hjį flestum fylgjendum annarra trśarbragša. Mśslķmum er kennt aš Mśhameš sé "innsigli spįmannanna" og aš hann sé sį sķšasti ķ röš bošbera Gušs. Gyšingar trśa žvķ aš Móses einn hafi haft umboš til aš setja lög fyrir Gušs hönd og Bśddistar telja aš engir fįi uppljómun eša komist ķ Nirvana nema meš žvķ aš fara eftir kenningum Bśdda. Fįir skeyta um aš bošskapur žessara trśarbragša er sem fyrr segir afar įžekkur į marga lund og žaš er miklu meira sem flytjendur žeirra eiga sameiginlegt en žaš sem į milli skilur. Fólk er yfirleitt miklu uppteknara af lömpunum sjįlfum en ljósinu sem frį žeim skķn.
Hvers vegna hafa kenningar trśarbragšahöfundanna svona mikil įhrif?
žrennt eiga allir žessir trśarbragšahöfundar óumdeilanlega sameiginlegt. Žeir segjast allir hafa umboš til žess aš leggja öšrum mönnum lķfsreglurnar og boša ķ žvķ sambandi įkvešna sišfręši. Annaš, aš kenningar žeirra hafa nįš aš breišast śt, žrįtt fyrir harša andstöšu rķkjandi stjórnvalda og trśarleištoga, og verša aš lokum undirstaša menningar sem gjarnan er viš žį kennd. Eftir mikla mótstöšu og nokkuš langan tķma voru žaš stundum konungar sem tóku trśna og geršu hana aš rķkistrś sem sķšan varš til žess aš hśn breiddist śt um įlfur. Žannig var t.d. meš Kristna trś og Bśddisma. Ķslam voru žaš kalķfarnir sem lögšust ķ landvinninga og žeim fylgdi trś Mśhamešs.
Aš valdhafar geršu einn eša annan įtrśnaš aš rķkistrś var alls ekki svo óalgengt, en aš įtrśnašurinn lifši žį, yrši įhrifarķkari og śtbreiddari en rķki žeirra var nokkru sinni, geršist ekki oft. En žannig er meš stęrstu trśarbrögš mannkynsins sem gjarnan eru žvķ nefnd "heimstrśarbrögš". Ķ raun mį segja aš ein af bestu sönnunum fyrir žvķ aš stofnendur trśarbragšanna hafi raunverulega haft "gušlegt" umboš, sé hversu mikil og varanleg įhrif kenningar žeirra höfšu į mannkyniš og sögu žess. Kenningum žeirra fylgdi kraftur sem ekki fylgdi kenningum venjulegra manna.
Žrišja atrišiš sem sameiginlegt er meš trśarbragšahöfundunum er aš žeir segjast allir vera tengdir hver öšrum į andlegan hįtt. Žeir višurkenna umboš forvera sķns, lķkt og Kristur višurkenndi Móses og Mśhameš Krist, og žeir segjast allir munu snśa aftur "ķ fyllingu tķmans." Ķ öllum trśarbrögšum er aš finna fyrirheitiš um "gušsrķkiš" į jöršu. Žetta er įstęšan fyrir žvķ aš margir gyšingar sį Messķas ķ Kristi og margir hindśar sįu Budda sem endurkomu Krishna. Sjįlfir halda trśarbragšahöfundarnir žvķ fram aš hlutverk kenninga žeirra sé aš leysa af hólmi kenningar forvera žeirra sem hafi spillst ķ mešförum manna og žvķ sé naušsyn į endurnżjun.
Žennan skilning į trś og trśarbrögšum sęki ég til minnar eigin trśar sem hęgt er fyrir įhugasama aš fręšast um į krękjum (Bahai) hér til vinstri į bloggsķšunni.
26.3.2009 | 22:21
Kķna ręšur för
Ęgivald Kķna yfir žjóšum heimsins veršur ę ljósara. Ķslendingar fengu smjöržefinn af žvķ žegar aš Jiang Zemin kom til landsins 2002 og Falun Gong mešlimum var annaš hvort bannaš aš koma til landsins til aš mótmęla eša žeir settir ķ stofufangelsi.
Nś hafa Sušur-Afrķsk stjórnvöld neitaš Dalai Lama um vegbréfsįritun svo hann kemst ekki į rįšstefnu sem halda į ķ vikunni ķ Jóhannesarborg. Rįšstefnan er tengslum viš fyrirhugaša heimsmeistarakeppni ķ fótbolta sem haldin veršur ķ landinu 2010 og žar mun verša rętt um hlutverk ķžróttarinnar ķ barrįttunni viš kynžįttahyggju. Įstęšan er, er sögš af stjórnvöldum ķ Pretorķu " aš koma Dalai Lama mundi ekki žjóna hagmunum Sušur-Afrķku sem stendur".
Nś skilst mér aš žaš standi til aš Dalai Lama muni heimsękja Ķsland. Žaš veršur fróšlegt aš fylgjast meš višbrögšum kķnverskra yfirvalda žegar nęr lķšur aš žeirri heimsókn og enn merkilegra aš fylgjast meš višbrögšum ķslenskar stjórnvalda.
Utanrķkismįl/alžjóšamįl | Slóš | Facebook | Athugasemdir (2)
26.3.2009 | 13:30
Bretar fį 10% til baka frį Icesave
Enn hrķna Bretar yfir afleišingum hruns ķslensku bankanna, einkum žó yfir aš hafa lagt mikiš fé inn į Icesave reikninginn. Žeim žykir sśrt aš fį ekki til baka nema kannski 10% af innlįnsfénu og žaš er skiljanlegt. (Sjį grein BBC)
Gremja žeirra hefur snśist upp ķ įsakanir į hendur hvor öšrum um hver hafi įtt sökina į žvķ aš stór bęjarfélög ķ Bretlandi voru aš leggja inn į Icesave reikninginn peninga allt fram aš žeim degi er hruniš varš.
Žannig varš gjaldkerinn ķ Kent fyrir žvķ ólįni aš opna ekki emailiš sitt sem varaši hann viš žvķ aš Isesave vęri ekki lengur neitt "save" og hann lagši žvķ žrjįr milljónir punda inn į reikninginn 1. okt. sķšast lišinn. Kentbśar eiga inni hjį Icesave 50 milljónir punda. Sjįlf eftirlitsstofnunin sem į aš lķta eftir meš fjįrfestingum bęjarfélaganna ķ Bretlandi lagši 10 milljónir in į Icesave, svo erfitt er um vik fyrir menn aš finna góšan blóraböggul.
Višskipti og fjįrmįl | Breytt s.d. kl. 14:58 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (0)
25.3.2009 | 22:26
Dagurinn žegar allt hrundi
Dagurinn hófst meš hefšbundnum hętti į veršbréfamarkašinum į Wall street ķ New York, stęrsta peningamarkaši ķ heiminum, žann 24. október 1929. Kauphallarmenn voru samt taugaóstyrkir. Į sķšastlišnum vikum hafši markašurinn sveiflast upp og nišur eins og jóhjó. Verš voru żmist hį eša lįg og svo var einnig um bjartsżni og vonir veršbréfamišaranna.
Į seinni hluta žrišja tug aldarinnar sķšustu rann į Bandarķkjamenn kaupęši. Varningur og hlutabréf ķ nįnast hverju sem var, runnu śt ein og heitar lummur og aušvelt var aš fį lįn fyrir žvķ sem hugurinn girntist.
Svallveislan var fjįrmögnuš aš mestu af spįkaupmönnum sem voru fullvissir aš sķ-hękkandi kaupverš tryggši žeim įgóša. Undir žaš sķšasta varš žeim samt ljóst aš margir mundu ekki geta stašiš ķ skilum į lįnum sķnum. Um mišjan október 1929 höfšu verš hlutabréfa į markašinum falliš svo mikiš aš žśsundir manna reyndu hvaš žeir gįtu til aš selja veršlaus hlutabréf sķn. Žęr ašgeršir geršu ekkert annaš en aš auka į veršhruniš.
Į deginum sem sķšar var kallašur "Svarti Fimmtudagurinn" hrundu innvišir bandarķska hagkerfisins ķ sölustormi angistarfullra veršbréfasala. Klukkan ellefu aš morgni 24. október, klukkustund eftir opnun veršbréfamarkašarins, greip um sig skelfing į kauphallargólfinu. Fjįrfestar sem héldu sig hafa keypt bréf ķ įbatasömum fyrirtękjum, skipušu veršbréfamišlurunum aš selja, fyrir hvaša verš sem fékkst, jafnvel fyrir ekki neitt.
Į kauphallargólfinu hlupu menn um eins og žeir vęru sturlašir. Svitabogandi og hvķtir ķ framan reyndu žeir hvaš žeir gįtu til aš losa sig viš nįnast veršlausa pappķra.
Um hįdegi virtist mesta skelfigin vera lišin hjį. Hópur žekktra bankaeigenda sem höfšu krunkaš sig saman gaf śt žį yfirlżsingu aš hann mundi kaupa hlutbréf fyrir allt aš žrjįtķu milljónir meš žaš fyrir augum aš styšja viš markašinn. Klukkustund sķšar tróš Richard Whitney forseti kauphallarinnar sér ķ gegnum žvöguna į gólfinu og tilkynnti aš hann vildi kaupa hlutbréf į yfirverši fyrir 20.000.000 dollara. Į örfįum mķnśtum hafši hann eytt allri upphęšinni. Įhrifin af framtaki bankamannanna voru skammvinn. Hvašanęva af landinu bįrust boš ķ gegn um bréfboršaritara kauphallarinar frį fjįrfestum um aš žeir vildu selja.
Kauphöllin lokaši aš venju klukkan žrjś, en fram eftir allri nóttu voru ljós logandi ķ skrifstofum hennar žar sem veršbréfasalar reyndu aš greiša śr višskiptum dagsins. Veitingastašir ķ kring voru opnir fram į mišja nótt og öll hótel voru full af öržreyttum višskiptajöfrum og veršbréfamišlurum.
Löngu seinna kom ķ ljós aš 12.894.650 hlutir hefšu veriš seldir žann dag. Aš jafnaši fóru fram ķ kauphöllinni mįnašarlega 4 milljónir višskipta.
Nęstu daga fóru fram töluverš višskipti ķ kauphöllinni og į Sunnudeginum kvįšu mörg af dagblöšum landsins upp meš aš žaš versta vęri yfirstašiš og aš višskiptin mundu braggast į komandi vikum.
Į Mįnudeginum byrjušu veršbréf aftur aš falla ķ verši og enn meira į žrišjudeginum "hręšilega". Žį var oršiš ljóst aš žaš versta var enn framundan. Žann dag var skipst į 16.5 milljón hlutum įšur en botninn datt endanlega śr markašinum og engir voru lengur eftir til aš kaupa. 14.000 milljónir dollara ķ pappķrsveršmętum uršu žann dag aš engu. Einn mišlaradrengurinn bauš t.d. veršbréf sem sex dögum įšur höfšu veriš metin į 100.000 dollara fyrir einn dollar, og fékk hann.
Žrįtt fyrir žetta voru enn nokkrir aušjöfrar sem tölušu digurbarkalega. Einn slķkur var John D. Rockefeller, olķubaróninn mikli. Hann tilkynnti aš hann mundi kaupa "góš almenn hlutabréf". Eddi Connor fręgur skemmtikraftur sem hafši tapaš öllu ķ kauphallarhruninu sagši um Rockefeller af žvķ tilefni; "Hann hefur efni į žvķ, enginn annar į peninga eftir".
Įstęšur hrunsins var įn efa kauphallarbrask, ekki ósvipaš žvķ sem fór fram į Ķslandi į sķast lišnum įrum. Fólki var lofaš mikilli įvöxtun af śtblįsnum veršbréfum sem engin innistęša var ķ raun fyrir. Žegar aš blašran sprakk, stöšvušust lįnavišskipti og atvinnulķfiš lamašist. Upp komst m.a um 15 starfsmenn Union Industrial Bank sem höfšu spilaš meš eignir bankans og vörslufé hans eins og žaš vęri žeirra eigiš fé. ķ kjölfariš var fariš aš rannsaka fleiri banka ķ Bandarķkjunum og var sį banki vandfundinn sem ekki hafši į einn eša annan hįtt tekiš žįtt ķ Hrunadansinum.
Ķ kjölfar bankahrunsins fylgdi kreppa sem teygši anga sķna vķša um heim og stóš sumstašar allt fram undir heimstyrjöldina sķšari.
24.3.2009 | 21:53
"Sį sem drap Osama Bin Laden"
Ķ nóvember 2007, skömmu eftir aš Benazir Bhutto snéri aftur til heimalands sķns Pakistan, tók hinn vķškunni sjónvarpsmašur David Frost viš hana sjónvarpsvištal. Nokkrum dögum įšur hafši hśn lifaš af banatilręši sem varš yfir 100 manns aš bana. Frost spurši hana hvort hśn vissi hverjir hefšu stašiš aš baki tilręšisins. Hśn svaraši og nefndi mešal annarra į nafn Omar Sheikh og bęti svo viš "sį sem drap Osama Bin Laden".
Frost deplaši ekki auga og spurši Benazir ekkert frekar śt ķ mįliš.
Mįnuši įšur žegar Benazir var enn ķ śtlegš ķ Bretlandi hafši hśn heitiš žvķ ķ öšru vištali aš "hjįlpa bandarķskum hervöldum ķ barįttunni gegn Osama Bin Laden ef hśn kęmist til valda aftur."
Osama hefur lķtiš boriš į góma upp į sķškastiš. Reyndar fullyrti John McCain sį sem Obama sigraši ķ forsetkosningunum ķ Bandarķkjunum "aš hann vissi hvernig mętti nį" honum, en aš öšru leiti hafa fįir į hann minnst. CIA višurkenndi t.d. fyrir löngu aš "slóš hans vęri köld" og aš sķšustu stašfestu fregnir af honum séu myndband sem gert var ķ október 2004. Žaš myndband var tekiš ķ žorpi ķ Pakistan og sżnir mįttfarinn og tekinn mann sem ekki getur hreyft į sér hęgri handlegginn.
Žį fullyrša talibanar aš žeir séu löngu hęttir aš taka viš skipunum frį samtökum Osama; Al-Qaeda, og hegšun žeirra bendir til aš žaš sé satt.
En hvers vegna er ekki leitaš stašfestingar į žessari fullyršingu Benazir Bhutto ķ sjónvarpsvištalinu viš Frost?
Hśn nafngreinir manninn Ahmed Omar Saeed Sheikh og hann er ekki beint ókunnur leynižjónustum Pakistan, Bandarķkjanna og Bretlands.
Hann er fęddur ( 23. des. 1973) Breti af pakkistanķskum foreldrum og er žekktur fyrir aš vera tengdur hinum żmsu samtökum mśslķma, ž.į.m. Jaish-e-Mohammed, Al-Qaeda, Harakat-ul-Mujahideen og Talibana.
Žann 6. oktober 2001 bar CNN fréttastofan ónefndan hįttsettan bandarķskan fulltrśa fyrir žeirri frétt aš komiš hefši ķ ljós aš Ahmed Omar Saeed Sheikh (Sheik Syed), hefši undir nafninu "Mustafa Muhammad Ahmad" sent 100,000 dollara frį Sameinušu Araba-furstdęmunum til Mohammed Atta. Atta žessi śtdeildi sķšan peningum mešal žeirra sem framkvęmdu įrįsirnar į Bandarķkin 11. sept. sem žį voru staddir ķ Florida. Atta įtti einnig aš hafa sent til baka til Furstadęmanna nokkur žśsund dollara sem gengu af greišslunum til flugvélaręningjanna. Vištakandi var Ahmed Omar Saeed Sheikh. CNN fékk žetta stašfest sķšar.
Įriš 1994 var Omar handtekinn og fangelsašur fyrir žįtttöku ķ mannrįni į Indlandi en lįtinn laus įriš 1999 og fluttur til Pakistan žar sem hann var notašur ķ fangskiptum viš Talibani sem héldu föngnum faržegum Indverska flugfélagsins (flug 814).
Omar er samt almenningi best kunnur fyrir žįtttöku sķna ķ rįninu og moršinu į Daniel Porter 2002, blašamanni sem starfaši fyrir Wall Street Journal. Fyrir žaš var hann handtekinn af lögreglunni ķ Pakistan ķ febrśar 2002 og sķšan dęmdur til dauša 15. jślķ sama įr. Hann įfrżjaši mįli sķnu en žaš hefur enn ekki veriš tekiš fyrir af dómsvöldum žar ķ landi. Töfin į mešhöndlun mįlsins er rakin til afskipta Pakistannķsku leynižjónustunnar ISI.
Ķ bók sinni "ķ skotlķnunni" stašhęfir Pervez Musharraf, fyrrum forseti Pakistans, aš Omar hafi upphaflega veriš ķ žjónustu bresku leynižjónustunnar MI6 og hafi veriš rįšinn af henni žegar hann stundaši nįm ķ London School of Economics. Hann segir enn fremur aš Sheikh Omar hafi veriš sendur af MI6 til Balkanlandanna žar sem hann hafi starfaš sem leynižjónustumašur. Aš lokum fullyršir Pervez aš Omar hafi skipt um liš og oršiš gagnnjósnari eša hreinlega hollustulaus mįlališi.
Ķ réttarhöldunum yfir honum žar sem deilt var um žįtttöku hans ķ aftökunni į Daniel Porter var framburšur hans svona; "Ég vil ekki verja žessar gjöršir. Ég gerši žetta....rétt eša rangt, ég hafši mķnar įstęšur. Mér finnst aš land ykkar ętti ekki aš sinna žörfum Amerķku".Omar hélt žvķ lķka fram viš réttarhöldin aš hann hefši gefiš sig fram viš leynižjónustu landsins ISI, viku įšur en hann var sķšan handtekinn.
Omhar bżšur žess enn ķ fangelsi ķ Pakistan aš įfrżjun hans verši tekin fyrir en lögfręšingar hans segjast munu byggja vörn sķna į nżlegri jįtningu Khalid Sheikh Mohammed aš hann hafi banaš Daniel Pearl.
Fram aš žessu hefur enginn orš į žvķ viš aš bera undir Ahmed Omar Saeed Sheikh fullyršingu Benazir Bhutto sem eins og allir vita lét lķfiš ķ sjįlfsmoršįrós sem į hana var gerš 27. des. 2007. Hverjir stóšu aš žeirri įrįs hefur enn ekki veriš upplżst.
Utanrķkismįl/alžjóšamįl | Breytt s.d. kl. 22:05 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (5)
24.3.2009 | 14:47
Ķslensku glępagengin enn ķ góšum mįlum
Helsta vandamįl allra stórtękra glępamanna er hvernig žeir eigi aš koma peningunum sem žeir svindla, stela eša fį fyrir ólöglega starfsemi sķna, aftur ķ umferš og geti eytt žeim aftur ķ žaš sem žį lystir, įn žess aš yfirvöld geti hankaš žį. Ašferširnar sem žeir beita gengur undir samheitinu peningažvętti. Besta ašferšin, lengst af, žótti aš kaupa banka, helst ķ landi žar sem stjórnvöld eru ekkert aš fetta fingur śt ķ starfsemi bankanna og lįta žį óįreitta.
Žetta gerši t.d. Mafķósinn fręgi, Meyer Lansky į Kśbu į fjórša og fimmta įrtug sķšustu aldar og naut til žess stušnings herhöfšingjans Batista sem svo varš forseti landsins 1952. Flestum er kunnugt um žį sögu og inn į hana kemur m.a. Mario Puzo ķ öšru bindi um Gušföšurinn en žar er Meyer lįtin fara meš dįlitla ręšu um hversu möguleikarnir fyrir glępagengin séu miklir žar sem rķkisstjórnin og löggjöfin sé vinveitt žeim. Hann kallar Kśbu "paradķs" hvaš žaš snerti.
Helstu tekjur žessara glępagengja į Kśbu voru af eiturlyfjasölu, spilavķta-rekstri og vęndi. Žau fluttu illa fengna peninga sķna frį Bandarķkjunum og fjįrfestu ķ bönkunum ķ Havana, lśxushótelum, bķlum og flugvélum og afganginn sendu žeir til Sviss.
Į Ķslandi hefur svindl og įkvešin gerš peningažvęttis veriš hafinn upp til hęrri hęša enn nokkru sinni geršist į Kśpu. Glępahyskinu žar žótti mikilvęgt aš Bankar žeirra héldu "löglegu" yfirbragši og foršašist aš nota žį beint til ólöglegrar starfsemi.
En eftir aš bankarnir voru einkavęddir į Ķslandi, hófst umfangsmikil fjįrplógsstarfsemi sem fólst ķ žvķ aš gera bankana sjįlfa aš ašal tekjulindinni. Ašferšin fólst m.a. ķ žvķ aš bjóša śtlendingum himinhįa vexti fyrir innlįnsfé sem sķšan var komiš undan inn į bankareikninga į hinum żmsu aflöndum. Bankarnir fölsušu skżrslur sem sżndu aš eignir bankanna vęru miklu meiri en žęr voru ķ raun og veru og fengu peninga lįnaša śt į žaš hjį öšrum bönkum sem sķšan var komiš fyrir ķ lśxuseignum og skśffufyrirtękjum vķša um heim. Aš auki var sparifé Ķslendinga, opinberum sjóšum landsins, hlutabréfum og öšru vörslufé bankanna, komiš undan į svipašan hįtt. Segja mį aš gręšgi glęponanna sjįlfra hafi aš lokum slįtraš mjólkurkśnni, enda hśn oršin mögur og mergsogin.
Aš koma öllu žessu ķ kring tók nokkurn tķma en į mešan žessi išja stóš sem hęst voru žjófarnir hilltir į Ķslandi og žeim fęršar oršur fyrir framgöngu sķna ķ žįgu žjóšarinnar. Stjórnvöld studdu viš bakiš į žeim meš žvķ aš lįta žį algjörlega óįreitta enda störfušu žeir ķ anda stefnu žeirra, ž.e. óheftrar frjįlshyggju sem kvešur į um aš efnahagslögmįlin sjįi sjįlf um aš allt gangi ešlilega fyrir sig.
Žaš sem er undarlegast samt, nśna žegar upp hefur komist um svindliš og žjófnašina sem voru svo stórfelldir aš viš jašrar aš landiš sé gjaldžrota, žį žorir enginn enn aš sękja skįlkana til įbyrgšar. Fólk hamast ķ pólitķkusunum sem létu žetta višgangast og krefjast žess aš žeir fįi ekki aš koma lengur aš stjórn landsins, en sjįlfir glęponarnir fara frjįlsir ferša sinna, njóta enn illa fenginna aušęfanna og aš žvķ er viršist hafa algjörra frišhelgi.
Žegar aš smį-žjófar eru handteknir af lögreglu, er žeim haldiš ķ gęslu ef hętta žykir į žvķ aš žeir geti spillt sönnunargögnum ķ mįlinu eša komiš žżfinu undan. En um landręningjana, ķslensku nżvķkinganna, gilda önnur lög.
Aš auki ętlast stjórnvöld til žess aš almenningur ķ landinu, greiši nś af litlum efnum, žaš sem svindlararnir höfšu af erlendum ašilum af fé.
Löggęsla | Breytt s.d. kl. 15:58 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (5)
23.3.2009 | 21:12
10 įhrifamestu persónur Ķslandssögunnar
Margir sem velta fyrir sér hlutunum ķ sögulegu samhengi hljóta fyrr eša sķšar aš spyrja sig spurningarinnar; hver er įhrifamesta persóna allra tķma. Į netinu er aš finna fjölmarga lista sem geršir hafa yfir kandķdata ķ žann hóp og margir žeirra eru sammįla mati Michaels H. Hart sem skrifaši bókina The 100: A Ranking of the Most Influential Persons in History sem kom fyrst śt įriš 1978.
Ég ętla ekki aš aš tjį um žann lista aš sinni en žess ķ staš aš žrengja ašeins hringinn. Žaš vęri verulega įhugavert aš sjį hverjir ķslendingar ķ dag telja 10 mikilvęgustu og įhrifamestu Ķslendinga sem hafa lifaš hafa frį upphafi Ķslandsbyggšar. Nś hvet ég ykkur, lesendur góšir til aš leggja höfušiš ašeins ķ bleyti og lįta sķšan ķ ykkur heyra og skrifa nišur ķ röš frį 1-10 nöfn žeirra tķu einstaklinga sem žiš teljiš aš ęttu aš tilheyra žessum hópi. Žaš vęri gaman ef eins og ein skżringarlķna fylgdi hverri tilnefningu. Til aš sżna gott fordęmi rķš ég į vašiš og birti minn lista hér aš nešan.
(Žeir sem ekki nenna aš telja upp tķu telja bara eins marga og žeir vilja)
1. Snorri Sturluson (Fyrir ritverk sķn og aš varšveita helstu stošir ķslenskrar menningar)
2. Jón Siguršsson (Fyrir aš berjast fyrir sjįlfstęši žjóšarinnar)
3. Jónas Hallgrķmsson (Fyrir aš hafa meira aš segja en flestir og segja žaš betur en allir)
4. Ari Fróši (Fyrir fręši sķn og heimilda varšveislu)
5. Gušbrandur Žorlįksson Biskup (Fyrir lęrdóm sinn og žįtt ķ śtgįfu Biblķunnar į Ķslandi)
6. Įrni Magnśsson (Fyrir aš bjarga žjóšarveršmętum Ķslands frį glötun)
7. Davķš Oddsson (Fyrir aš móta mesta velferšartķma landsins fyrr og sķšar)
8. Vigdķs Finnbogadóttir (Fyrir framlag sitt til aljóšamįla og kvenréttindamįla)
9. Egget Ólafsson (Fyrir framlag sitt til upplżsingarinnar į Ķslandi)
10. Björk Gušmundsdóttir (Fyrir aš vera mesta og besta landkynning sem landiš hefur įtt.)
Menning og listir | Breytt s.d. kl. 21:22 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (13)
22.3.2009 | 22:51
Hvers vegna Sjįlfstęšismenn fį ekki lengur aš vera meš
Landsmenn viršast stefna aš žvķ ljóst og leynt aš śtiloka Sjįlfstęšisflokkinn frį allri aškomu aš nżrri stjórn eftir kosningar og frysta hann alveg śti. Žįtttaka ķ prófkjörum hans var dręm og vķša drógu óįnęgšir flokksmenn framboš sķn til baka eftir aš śrslit žeirra uršu kunn. Žannig var t.d. meš bekkjarsystur mķna og jafnaldra, Björk Gušjónsdóttur žingkonu ķ Keflavķk.
Ķ kjölfariš į landsfundi VG gaf flokkurinn śt afdrįttarlausa yfirlżsingu žess efnis aš hann mundi ekki mynda stjórn meš Sjįlfstęšisflokknum hverju sem tautaši.
Landsfundur Sjįlfstęšisflokksins veršur lķka sögulegur en žar munu takast į um formannsętiš andstęš öfl. Mašurinn aš noršan sem talar enn um stétt meš stétt, af žvķ hann veit aš hann tilheyrir annarri stétt en sumir ašrir Ķslendingar, vill verša formašur flokksins og berjast um leištogaembęttiš viš erfšaprinsinn meš Loft į milli laga. Flokkurinn hefur komust aš žvķ, eftir fķna śttekt į sjįlfum sér, aš sjįlftaka og nżfrjįlshyggja sé enn fķn stefna, og aš žaš hafi veriš mešlimir flokksins aš žeir fóru ekki nógu vel eftir stefnunni og žess vegna hafi illa fariš.
Žaš er bśiš aš žröngva Jóhönnu til aš leiša Samfylkinguna, enda mundi flokkeigendafélagiš hennar ekki sętta sig viš neina ferska vinda žar į bę, ef žeir eru žį til. SF hefur um žessar mundir ķ vinnu hjį sér żmsa smįgutta viš aš kasta skķt ķ Sjįlfstęšismenn og žau rśm tuttugu og fimm prósent sem segjast ętla aš kjósa flokkinn. Žaš gengur mjög vel žvķ nóg er til af skķtnum žar į bę.
Žį heldur litli gręni dvergurinn įfram prumpinu ķ bašinu og sér ekkert nema loftbólur. Nś segja menn aš hann hafi "toppaš" of snemma og žess vegna hrynji fylgiš af honum aftur. Hann kom sér į blaš eins og kunnugt er, fyrir aš segjast vilja gefa landsmönnum eftir 20% af skuldum žeirra. Nś ķhugar hann aš bjóša betur, eša svokallaš 0 lausn sem einkum er žekkt frį Kambódķu.
Fylgiš viš kröfur bśsįhaldabyltingarinnar er svo mikiš aš ekki dugšu fęrri en žrjś framboš til aš fullnęgja žeim og žess vegna er PLO bošiš velkomiš til starfa į Ķslandi.
Žannig lķtur svišiš śt ķ augnablikinu frį sjónarhorni žess sem er alfariš aš móti flokkspólitķk af öllu tagi og hlakkar mikiš til žess tķma žegar allir stjórnmįlflokkar verša lagšir nišur.
Ef kerfiš vęri flokkslaust fengju t.d. žeir sem tilheyra nś Sjįlfstęšisflokki alveg aš vera meš, litlir gręnir strumpar meš hvellar verkstjóraraddir mundu bara žykja skemmtilegir, Jóhanna mundi losna viš aš stżra einhverju batterķi sem gerir ekkert annaš en aš taka frį henni tķma, VG lišiš mundi ekki žurfa aš óttast aš verša aš bķša ķ tugi įra eftir aš geta sett bann į klįmhundana sem eftir eru og PLO mešlimir žyrftu akki aš grķpa til hryšjuverka af neinu tagi, ekki einu sinni aš eyšileggja bśsįhöld.
Stjórnmįl og samfélag | Breytt 23.3.2009 kl. 10:29 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (8)
22.3.2009 | 17:52
Flónafleyiš
Flónafleyiš er kunn tįknmynd śr bókmenntum og listum Evrópu. Tįknmyndin sżnir gjarnan skip sem fullt er af flónum og kjįnum, sem skeytingarlausir sigla um į stjórnlausu fleyinu. Slķk er grindin ķ bók Sebastķans Brant (Ship of fools) sem kom śt įriš 1494 sem sķšar varš kveikjan aš hinu fręga mįlverki Bosch meš sama nafni. Ķ sögunni er sagt frį skipi (Reyndar heilum flota til aš byrja meš) sem leggur upp frį Basel į leiš til paradķsar flónanna. Į 15. og 16. öld var oft notast viš žessa tįknmynd fyrir kažólsku kirkjuna (örk frelsunarinnar).
Mįlverk Bosch er full af tįknum.
Uglan ķ trénu er tįkn trśvillunnar žar sem hįlfmįni Ķslam er į fįnanum “blaktir yfir skipinu. Lśtan og kirsuberin eru kyntįkn.Fólkiš ķ vatninu er tįknręnt fyrir höfušsyndirnar gręšgi og girnd. Śthverfa trektin er tįkn fyrir brjįlęši. Stóri steikti fuglinn er tįkn fyrir gręšgina, hnķfurinn sem notašur er viš aš skera hana er rešurtįkn og einnig reišinnar. Munkur og nunna syngja saman og žaš hefur kynferšislega skķrskotun sérstaklega žar sem lśtan er į milli žeirra og samkvęmt rétttrśnašinum ęttu žau aš vera ašskilin.
Lķkingar viš "flónafleyiš" er enn vinsęlt žema og ekki hvaš sķst žegar kemur aš pólitķkinni. Hér aš Ķslandi er "žjóšarskśtan" algengt samheiti yfir žjóš og land og margar skopteikningar sem birst hafa upp į sķškastiš sżna skżrskotannir til žessarar kunnu tįknmyndar.
Ķ bók sinni "Brjįlsemi og sišmenning" heldur Michel Foucault žvķ fram, įn žess aš nokkurn tķman hafi fundist nokkrar heimildir žvķ til sönnunar, aš žaš hafi veriš stundaš į mišöldum ķ Evrópu aš fylla skip af fįrįšlingum, sem sķšan fengu hvergi aš leggja aš landi.
Lķklega hefur vakaš fyrir Nasistum aš skżrskota til žessara lķkinga, meš lśalegum įróšurs-ašgeršum sķnum įriš 1939. Žęr eru eflaust mörgum kunnar af bók og sķšar kvikmynd sem byggš var į atburšunum en hvortveggja var nefnt "Sjóferš hinna dęmdu".
Įriš 1939 įkvaš įróšursrįšuneyti Hitlers ķ Žżskalandi aš sżna fram į aš žeir vęru ekki eina žjóšin sem įlitu aš Gyšingar vęru til vansa ķ heiminum. Žeir įkvįšu aš sżna fram į aš engin af vestręnum žjóšum vęri tilbśin til žess aš taka viš flóttafólki aš gyšingaęttum.
Um borš ķ lśxus feršamannaskipinu St. Louis sem lagši upp frį Hamborg ķ maķ 1939 voru 936 Gyšingar sem allir voru landflótta hęlisleitendur.
Į yfirboršinu virtist sem Nasistarnir vęru aš sķna mildi sķna meš žvķ aš hleypa žessu fólki śr landi og aš nżtt lķf biši žess į įfangastaš skipsins ķ Havana į Kśpu.
Öllum hafši veriš śthlutaš feršamannaįskrift en engin hafši innflytjendaleyfi. Stjórn nasista var vel kunnugt um aš slķk leyfi yršu ekki aušfengin. Įn žeirra mundi žeim ekki verša leyft aš fara frį borši į Kśpu og eftir žaš mundi engin af žjóšunum viš noršur-Atlantshaf taka viš žeim.
Ķ kjölfariš mundu žęr žjóšir ekki geta sett sig į hįan hest žegar aš Žżskaland tęki fyrir alvöru į "gyšingavandmįlinu" og einnig aš sżnt vęri aš Nasistarnir vęru aš reyna aš leysa žau mįl į mannśšlegan hįtt.
Įętlun nasista gekk aš mestu eftir.
Rķkisstjórnin į Kśpu undir stjórn Federici Laredo Brś hafnaši aš višurkenna bęši feršamannavegabréf gyšinganna og aš veita žeim pólitķskt hęli. Žaš olli uppreisnarįstandi um borš ķ skipinu. Tveir faržegar frömdu sjįlfsmorš og fjöldi fólks hótaši aš gera slķkt hiš sama. 29 faržegum tókst viš ramman leik aš sleppa ķ land ķ Havana.
Skipinu var nś beint til stranda Bandarķkjanna en 4. jśnķ var žvķ neitaš um aš taka žar land vegna beinnar fyrirskipunar Roosevelt forseta. Til aš byrja meš sżndi Roosevelt įkvešinn vilja til aš taka viš sumum faržeganna ķ samręmi viš innflutningslögin frį 1924. En mįlinu var einnig sżnd mikil andstaša af Cordell Hull forsetaritara og af Demókrötum ķ Sušurrķkjunum sem hótušu aš sżna Roosvelt ekki stušning ķ komandi kosningum 1940 ef hann hleypti Gyšingunum inn ķ landiš.
St. Louis reyndi eftir žaš aš sigla til Kanada en var neitaš um hafnarleyfi žar lķka.
Skipiš silgdi žvķ nęst aftur yfir Atlantshafiš og fékk aš taka land į Bretlandseyjum. Žar fengu 288 faržeganna landvistarleyfi. Restin fór fį borši ķ Andverpen og 224 žeirra fengu aš fara til Frakklands, 181 til Hollands og 161 til Belgķu.
Skipiš snéri sķšan aftur til Hamborgar faržegalaust.
Mišaš viš žaš hlutfall Gyšinga sem lifšu af Helförina ķ žessum löndum er gert rįš fyrir aš af faržegum St. Louis hafi um 709 komist af en 227 lįtiš lķfiš, flestir ķ śtrżmingarbśšunum ķ Auschwitz og Sóbibor.
Mannréttindi | Breytt s.d. kl. 18:25 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (1)
22.3.2009 | 14:23
OLED - Framtķšin er ljós
Ķ nįinni framtķš er góšur möguleiki į žvķ aš fólk geti horft į uppįhalds kvikmyndirnar sķnar į jakkaerminni eša horft į sjónvarpiš į handtöskunni sinni. Mjólkurfernan lętur žig vita ef mjólkin er sśr og veggfóšriš ķ stofunni einn risastór tölvuskjįr.
Hin nżja OLED tękni sem gefur möguleika į žvķ aš framleiša öržunna "skjįi" sem hęgt er jafnvel aš snķša ķ fatnaš eša festa utanį klęšnaš fólks veršur fljótlega nógu ódżr til aš gera allt žetta aš veruleika. OLED skjįir eru žegar komnir ķ framleišslu žótt dżrir séu en tęknin er byggš į notkun lķfręnna ljósa dķóša.
Notagildi žessarar nżju tękni er afar fjölžętt. Nota mį OLED filmuskjįi til aš pakka inn varningi žannig ķ stašinn fyrir įprentaša vörumerkimiša mundi koma "lifandi" mynd.
OLED myndarammar eru žegar fįanlegir og geršar hafa veriš OLED bindisnęlur og ašrir skartgripir. Žį žarf ekki lampanna viš lengur, žvķ pśšar eša borš koma ķ žeirra staš.
Žaš kann žvķ ekki aš vera langt ķ aš fólk geti bókstaflega gengiš um eins ljósaskilti og myndirnar į veggjunum verši į stöšugri hreyfingu eins og ķ Harry Potter.
Vķsindi og fręši | Breytt s.d. kl. 14:36 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (0)
21.3.2009 | 13:26
Strķšiš endalausa
Žaš eru sex įr frį žvķ aš Bandarķkin meš ašstoš Breta og fulltingi nokkurra smįžjóša ž.į. m. Ķslands réšust inn ķ Ķrak į vordögum 2003. Tilgangurinn var vitaskuld aš finna og eyša gereyšingarvopnum Saddams, drepa hann og žį sem honum fylgdu aš mįlum, viljugir eša óviljugir. Nokkrum mįnušum seina lżsti Georg Bush yfir fullnašarsigri žar sem hann stóš į žilfari bandarķsks flugmóšurskips ķ Persaflóa og heimsbyggšin fagnaši meš įhöfninni.
Ķ dag, sex įrum og 700.000 mannslķfum sķšar heldur strķšiš įfram og enginn frišur er ķ sjónmįli. Landflótta Ķrakar skipta milljónum og stöšugleiki landsins er enginn, ekki į nokkru sviši. Landiš er enn vķgvöllur.
Į sama tķma hafa bęši žeir sem hófu strķšiš og studdu žaš, horfiš af sjónarsvišinu į einn eša annan hįtt. Saddam, erkióvinurinn hefur veriš hengdur og flestum félaga hans og fjölskyldumešlimum grandaš. Tony Blair meš sinn "the right thing to do" frasa farinn frį völdum og ķ gangslaust embętti. George Bush og hans slekti allt sem ekki var žegar bśiš aš segja af sér, fariš aš semja bękur um óhugnašinn og į Ķslandi eru bęši Halldór Įsgrķmsson og Davķš Oddson, helstu stušningsmenn innrįsarinnar og strķšsins, bįšir farnir frį viš slęman oršstķr.
Allir žeir sem komu aš innrįsinni ķ Ķrak geršu sér vonir um aš arfleyfš žeirra og oršstķr yrši mikill. "Sagan mun réttlęta gjöršir mķnar" endurtók Bush ķ sķfellu į hundadögum valdaferils sķns. "Ég gerši žaš sem ég taldi rétt aš gera" er enn viškvęši Tony Blair. Og allt fram į žennan dag hafa hvorki Davķš Oddson eša Halldór Įsgrķmsson sżnt hina minnstu išrun yfir žvķ aš hafa bendlaš Ķsland viš žessar vanhugsušu og afdrifarķku hernašarašgeršir.
Eftir situr heimsbyggšin og Ķraska žjóšin meš žennan vošagjörning sem žeim tekst ekki aš finna leiš śt śr. Žrįtt fyrir stjórnarskipti ķ Bandarķkjunum og fyrirheit um tķmasetta įętlun um aš draga herliš sitt śr landinu (Bandarķkjunum vantar fleiri hermenn til aš berja į Afgönum) aš mestu, heldur blóšbašiš ķ Ķrak įfram.
Eftirmįlar žessa strķšs eiga eftir aš elta mannkyniš alla žessa öld. Olķusamningar Ķraks viš vesturveldin sem ķraska žinginu var gert aš samžykkja fyrir einu įri, munu sjį til žess. Algjör vanageta innrįsarašilanna og leppstjórnar žeirra til aš taka į vandamįlum trśar og žjóšarhópanna sem byggja Ķrak, mun einnig draga į eftir sér langan dilk.
Utanrķkismįl/alžjóšamįl | Breytt s.d. kl. 14:33 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (3)
21.3.2009 | 00:22
Spįin um śrslit leiksins viš Eista į Sunnudag og Dr. Phil svarar tveimur spurningum
Žį er komiš aš žvķ aš efna loforšiš og birta hér spįdóm Dr. Phil um leikinn viš Eistlendinga į morgunn. Dr. Phil ręšur ašeins ķ liti, tölustafi og bókstafi ķ spįdómum sķnum en žeir geta veriš furšu nįkvęmir žrįtt fyrir žaš. En žį er žaš leikurinn į morgunn.
Dr. Phil segir; žaš er pott žétt aš sś žjóš sem hefur blįan lit ķ fįna sķnum sigrar og sś žjóš sem hefur ekki fęrri en tvo liti ķ fįna sķnum hefur betur. Ég tek žaš fram aš jafnt veršur į öllum tölum žar til aš annaš lišiš nęr aš sķga fram śr og aš meira en fjórar tylftir marka verša skorašar ķ leiknum."
Ef aš ég reyni nś ašeins aš hjįlpa viš tślkun žessa spįdóms žį lķtur dęmiš śt svona. Bįšar žjóširnar hafa žrķlita fįna. Eistneski fįninn er svartur hvķtur og blįr, sį ķslenski raušur, blįr og hvķtur. Ķ fljótu bragši viršist spįdómur Dr. Phils žvķ geta įtt viš bįšar žjóširnar. En ef viš höldum okkur viš strangar vķsindalegar skilgreiningar žį eru hvorki hvķtt eša svart raunverulega litir. Svart varpar sem sagt ekki frį sér neinum lit og hvķtt varpar frį sér öllum litum. Ef aš tekiš er tillit til žessa hljóta žaš aš vera Ķslendingar sem hafa sigur žvķ žeir eru meš tvo liti ķ fįna sķnum, rautt og blįtt en Eistlendingar ašeins meš einn, blįtt. Saman ber; "sś žjóš sem hefur ekki fęrri en tvo liti ķ fįna sķnum hefur betur."
Dr. Phil svaraši einnig emailum mķnum varšandi spurningarnar tvęr sem bįrust frį bloggvinum mķnum ķ gęr og svörin viš žeim eru eftirfarandi;
Til "Love Her Everyone" Ķslendingar berjast viš rauša litinn. Hann er allsrįšandi į bankareikningunum žeirra. Atvinnuįstandiš er svart og žaš byrjar ekkert aš lżsast fyrr en į nķunda mįnuši įrsins 2009. Framundan hjį žér eru hęrri mķnus tölur. Žęr byrja aš lękka aftur į sjöunda mįnuši įrsins 2009 ef žś elskar gręna litinn.
Skilaboš til ungmeyjarinnar į skerinu; Marga Ķslendinga fżsir aš flżja hvķta og grįa litinn. En žegar aš gręni liturinn fer aš sjįst, róast žeir aftur. Fįir munu žvķ fara enda įstandiš svart ķ flestum löndum.
Ķžróttir | Slóš | Facebook | Athugasemdir (9)