My daddy's famous

Bretar hafa löngum haft á orð á sér fyrir að vera höfðingjasleikjur og aðals-undirlægjur. Eitthvað virtist aðdáun þeirra og ást á eðalbornum (fyrir utan á konungsfjölskyldunni sjálfri, vitanlega) dvína á sjöunda og áttunda áratug síðustu aldar, þegar popp og rokkstjörnur landsins voru sem flestar.  Þar áður voru öll blöð voru full af slúðri um lávarða og lafðir.

En nú hefur stigið fram ný kynslóð fyrir almúgann að dýrka, af einskonar eðalbornu lágstéttarfólki.

Í Bretlandi er gefin út fjöldi slúðurblaða sem hafa það eina hlutverk að stela því sem alvörublöð skrifa um kvikmynda, popp og tískustjörnur.

Að auki birta þau myndir af fólki sem langar mikið til að vera frægt og hangir á klúbbunum öll kvöld í von um að verða boðið í partý af einhverjum öðrum vonabí frægum. 

Þetta lið hringir sjálft í papparassana til að láta þá vita þegar einhver þriðju-blaðsíðu stelpan eða rokkstrákur í jeggings sem mætt hafa á staðinn gera sig líkleg til að láta sig hverfa, enda áhrifin af kókinu fljót að dvína og óvarlegt að taka áhættuna á því að láta nappa sig á klósettinu við að bæta á sig. Papparassarnir sem sjá um að mynda hyskið á leiðinni út úr klúbbnum og fá svo greitt 150 pund fyrir hverja nothæfa mynd.

Af þessum sökum hefur skapast mikil þörf fyrir fólk sem getur fyllt raðir b,c, og d lista liðsins, sem síðan er notað til að skreyta síður slúðurblaðana. Að verða frægur, sama fyrir hvað, er breski draumurinn. 

Hluti af þessu fólki er þekkt undir skammstöfuninni MDF's, sem stendur fyrir; My daddy´s famous. Þeir sem tilheyra hópnum eru eins og skammstöfunin gefur til kynna, börn frægs fólks í Bretlandi.

 Krakkarnir hafa í raun ekkert til að bera sjálf þótt þeim sé auðvitað borgað fyrir að reyna sig við ýmsa iðju eins og að koma fram í partýum, stunda sýningarstörf eða dilla sér í diskóbúri og þykjast vera JD.

Það segir sig sjálft að dætur fræga fólsksins eru miklu eftirsóttari en synir þeirra. Stúlkur eins og Kelly Osbourne, dóttir Ozzy Osbourne, Peaches Geldof dóttir Bob Geldof, Lizzie Jagger, dóttir Mick Jagger og Jerry Hall, Kmberly Stewart, dóttir Rod Stewart og Alönu Hamilton sýningarstúlku, Coco Sumner, dóttir Sting, Ploce söngvara og einnig Calum Best sonur knattspyrnugoðsins George Best, eru meðal MDEffanna sem hafa af því talsverðar tekjur að sækja boð og partý snobbaðra plebba sem eiga nógu mikið af peningum til að greiða þeim 5000 pund fyrir að heiðra samkomuna í ca. 10 mín.

Lífið er yndislegt

Tveggja mánaða dvöl á Íslandi senn á enda runnin og ég held heim til Bath í dag enda komið hífandi rok og farið að kólna í veðri.

Dvölin hefur verið afar ánægjuleg í flesta staði, enda hafa fólk og veðurguðir gert allt til að gera hana sem ánægjulegasta fyrir mig.

Nú get ég kannski  svarað spurningunni sem dundi á mér allan síðastliðin vetur af einhverju viti og af eigin reynslu, þ.e: hvernig er ástandið á Íslandi?

Ástandið á Íslandi er nokkuð gott miðað við efni og ástæður. Fólk hefur það gott, alla vega flestir. Nokkrir hyggja samt á útrás, en í þetta sinn verður það útrás meðal-Jónsins, ekki auðjöfranna. 

Þeim sem tókst að bjarga einhverjum af miljörðunum sínum úr hruninu eru hvort eð er flestir farnir frá landinu. Þeir sem eftir eru og einhvers meiga sín, leita nú leiða til að næla sér í bónusa og yfirborguð embætti við að stýra þrotabúum og innheimta gamlar skuldir. -

Alþýða manna tekur þessu með stakri ró. Það er eins og hún viti að það þýðir ekki lengur að mótmæla, þýðir ekki lengur að rífa kjaft, Þýðir ekki að treysta á pólitíkusana,  þýðir ekkert annað en að taka því sem að höndum ber eins og um náttúrhamfarir sé að ræða.-

Það er nefnilega komið í ljós að allt þetta sem fólki misbauð, t.d. sjálftaka lána úr sjóðum almennings sem aldrei verða borguð aftur, verða öll fyrirgefin, því öll voru þau veitt með löglegum hætti. Þess vegna munu engir verða sóttir til saka eða refsað á annan hátt en að þeir verða litnir hornauga á götum fyrst um sinn, ef þeir annað borð láta nokkuð sjá sig á þeim slóðum.

Vöruverð hækkar jafnt og þétt á landinu, kaupmáttur alþýðunnar minkar, vextir eru háir svo þeir sem eiga einhverja peninga í sjóðum græða áfram, ofurveðsett hús og heimili munu fyrr en varir verða seld á nauðungaruppboðum og yfirleitt er allt við það sama og fyrir hrun, þeir ríku verða ríkari og þeir fátæku fátækari og lífið er yndislegt. 

Keppni um bestu þýðinguna á "brain drain".

Mér stendur ekki ógn af atgervisflótta frá landinu enda margir sem hafa eða eru að fara meðaljónar eins og ég sjálfur. En ég er drulluhræddur við orðið spekileki. Það er nýja orðið yfir atgervisflótta sem þykir ekki nógu fínt lengur til að nota í fyrirsagnir.

Kannski er ég svona hræddur við þetta orð af því að það er svo líkt orðinu spikleki sem er eitt það hræðilegasta sem miðaldra karlmaður getur lent í með sjálfan sig og með öðrum.

En fyrst farið var að gera tilraunir til að endurþýða enska hugtakið "brain drain"  á annað borð, hljóta margir aðrir möguleikar að koma til greina.

Til dæmis heilaniðurfall, gáfuráf, vitsog, menntaflutningar eða þekkingarþot.

Nú er um að gera lesendur góðir að hleypa sellunum á flug og koma með fleiri tillögur. MBL.IS hefur gefið boltann og hann er hjá ykkur.

Saman getum við svo valið bestu tillöguna sem við sendum svo til MBL.IS svo þeir þurfi ekki að notast lengur við orðskrípi eins og spekileki.

3000 ára gömul mynd af Michael Jackson

Fyrir rúmum 3000 árum gerði einhver listrænn Egypti þessa andlitsmynd af landa sínum sem líkleg var kvenkyns. Þegar að munir frá Egyptalandi streymdu út úr landinu á erlend söfn fyrir rúmum hundrað árum, lenti þessi andlitsmyndmynd á Field safninu í Chicago og hefur víst verið þar til sýnis síðustu áratugina.

Þetta mundi varla teljast í frásögur færandi ef ekki væri fyrir þá undarlegu tilviljun að myndin er ákaflega lík Micahel heitnum Jackson þegar hann var ungur og  hafði ekki  látið rústa á sér andlitinu með fjölda lýtaaðgerða.  Það er að segja, fyrir utan nefið sem er mjög svipað og það varð á Jackson eftir aðgerðirnar allar, ef það var þá ekki gervinef eins og sumir halda fram.

Nú hafa stjórnendur safnsins runnið að peningaþefinn af  post mortum Jackson æðinu og komið á kreik getgátum um að Jackson kunni að hafa haft þessa brjóstmynd að fyrirmynd þegar hann lét breyta andliti sínu.

Ég hef forðast eins og heitan eldinn að blogga um Michael eftir að hann lést en stenst ekki lengur mátið. Þessi saga er einum og góð.

 

Svarthol geðveikinnar

"Hann var með rottuandlit. Útskúfaður hraktist hann um götur með kaldan straum í hnakkanum uns hann kom að kunnuglegu húsi. Hann drap á dyr og unglingsstúlka kom til dyra. Hann bað um að fá að koma snöggvast inn fyrir. Það kom smá hik á stúlkuna en síðan hleypti hún honum inn. Hann settist við eldhúsborðið og átti í erfiðleikum með rottuandlitið. Gömul kona kom fram úr stofunni án þess að virða hann viðlits eða bjóða góðan daginn."

Tilvitnunin er úr Bókinni Kaleikur sem er eftir Bjarna Bernharð. Í henni dregur Bjarni upp mynd af ævi sinni með stórum expressionískum strokum þar sem áhrif eiturlyfja, einkum sýru, á geðklofa og aðrar geðtruflanir sem hann á við að etja, eru megin þemað.

Ég hitti Bjarna fyrir skömmu eftir að hafa ekki séð hann eða heyrt í nokkur ár. Hann seldi mér tvær bækur eftir sig, Kaleikinn og ljóðabókina "Blóm í byssukjafta græðginnar".- Nokkru síðar eftir að ég hafði lesið báðar bækurnar, hitti ég Bjarna aftur og tjáði honum að mér fyndist hver kafli í bókinni vera eins og lýsing á því sem hann ætlai að fjalla um. Bjarni svarað mér því til að nálgun við efnið og þá sem hann minnist á bókinni mundi hafa orðið honum ofviða tilfinningalega ef hann hefði teiknað upp með orðum nákvæmari og fínlegri myndir.  Ég fór heim og las bókina aftur og sá þá alveg hvað Bjarni átti við.

Kristbergur O Pétursson myndlistarmaður fjallaði um þessa bók stuttu eftir að hún kom og  segir;  

Kaleikur Bjarna Bernharðs er undir leslampanum, ekki löng bók, rétt rúmar 100 bls. Þar eru engar málalengingar, Bjarni er fáorður og gagnorður um lífshlaup sitt í hverjum kafla og hógvær þegar hann lýsir upprisu sinni og endurkomu. Ekki kann ég að gera bókinni nein frekari skil á gagnrýninn hátt - var ekki ætlunin heldur. Bjarni sogaðist inní svarthol geðveikinnar með hörmulegum afleiðingum og margra ára frelsissviptingu á réttargeðdeild. Hann tæmdi sinn bikar í botn og það var djúpur og víður kaleikur. Haldreipi hans í útlegðinni var listin, sköpunarþrá listamanns sem skyldi fullnægt, og staðfastur ásetningur í því að byggja sig upp.

Það eiga ekki allir afturkvæmt, margir eru beygðir og brotnir eftir skipbrot í lífinu og halda sér til hlés. En ekki verður annað séð en Bjarni standi traustum fótum í mannheimum eftir endurkomuna og hefur síðan tekið til óspilltra málanna, galvaskur í ætlunarverki sínu listinni í ljóðum og málverkum.

Ég á nokkrar af fyrri ljóðabókum Bjarna og sá strax að í þessari nýju ljóðabók "Blóm í byssukjafta græðginnar" kveður við nýjan tón. Sýru og geðklofa-ruglið er farið og í staðinn komin einföld og hrein hugsun.

Frelsið

Að brjóta hlekki

ánauðar

er frumhvöt

hver manns

og heilög skylda

 

Hitt sætir furðu

að frelsið

virðist mörgum

sem myllusteinn

um háls.

Annars hvet ég ykkur til að kanna ljóð hans af eign raun. Venjulega er hægt að hitta á Bjarna þar sem hann er að selja bækurnar sínar á götuhorni niðrí bæ eða þar sem hann situr og sötrar kaffi á Mokka. - 

Réttlæti

Íslendingum hefur oft verið núið því um nasir, bæði af (dálítið öfundsjúkum) útlendingum og í heilbrigðri sjálfsgagnrýni að þeir séu montnir. Það verður ekki af okkur skafið að á tímabili vildum við vera; (frekar en að við værum það í raun og veru) fegurst, gáfuðust, frægust, sterkust og ríkust allra í heiminum. 

Vitaskuld skömmuðust við okkur fyrir þetta innst inni, rétt eins og fyrir blautan draum, en samt var eins og við tryðum að með smá heppni gæti hann a.m.k. að hluta, vel orðið að veruleika og við mundum fyrr eða seinna vinna eitt af stórmótunum í handboltanum, eða jafnvel lent í fyrsta sæti í Júróvisjón.

En ef einhver var raunverulega farinn að trúa því að þessi fámenna þjóð sem fyrir einni og hálfri öld var sögð fátækasta þjóð Evrópu, væri svona frábær, þá féll það sjálfsálit aldeilis með íslensku krónunni á síðustu mánuðum 2008 og útmánuðum þessa árs. Landafundir í fornöld, ótaldar fegurðardrottningar, Magnús Ver og Jón Páll, skákmeistarar, bridge spilarar, Eiður Smári, Björk eða landar á Forbes listanum, gerðu ekkert til að draga úr því falli.

Sú sjálfsskoðun sem þjóðin lagðist ósjálfrátt í eftir hrunið og sem tæpast er lokið enn, finnst mér strax hafa leitt í ljós að þjóðin býr að a.m.k. tveimur heilladrjúgum þjóðareinkennum. Hið fyrra er að  getan til að endur-uppgötva sjálfa sig og endurskilgreina markmið sín sem þjóð. (Stundum kallað Ragnar Reykháss heilkennið)Hafi markmiðið verið "heimsyfirráð eða dauði" erum við fullkomlega sátt við það í dag að ráða yfir lífi og limum okkar eigin persónu og láta það nægja.

Hitt einkennið er svo sterkt í okkur að við getum ekki orðið sátt og hamingjusöm sem einstaklingar eða þjóð án þess að gangast við því og framfylgja því.

það þjóðareinkenni er; afar sterk réttlætiskennd.

Það sem þjóðinni svíður mest er að geta ekki náð fram réttlæti gagnvart þeim sem settu þjóðina á hausinn og að hún verði að sætta sig við að þrjótarnir sleppi án verðskuldaðrar hegningar því að þeim hefur tekist að koma sjálfum sér og fénu sem þeir stálu undan.  Þeir sitja enn í fínu húsunum sínum á Englandi (eða í kringum stjórnarborð þarlendra fyrirtækja),  enn með gullið í munnvikunum og ulla á alla hina sem liggja eftir í naglasúpunni sem þeir löguðu handa þjóð sinni.

Ef að stjórnvöld hefðu einbeitt sér að því strax að safna gögnum um þá sem ollu hruninu og gefa ekki þjófunum tækifæri til að fela slóðana, mundi vera mun auðveldara nú fyrir Evu Joly og nýju saksóknarana að hafa hendur í hári þeirra, (núna þegar loks er búið að láta hana og hennar starfsfólk hafa almennilega skrifstofu og síma). Því var ekki að fagna og flokkforingjarnir gengu á sínum tíma hver fram fyrir annan til að lýsa því yfir að fólk ætti að fara varlega í að benda fingri á einn eða annan, sjálfsagt vitandi að fingurinn mundi þá um síðir beinast að þeim sjálfum.

Þannig hefðu vammlaus stjórnvöld getað sameinað þjóðina að baki sér, a.m.k. í því máli, sem ekki er lítils virði þegar ljóst er að Grettistakinu sem hrunið skapaði, verður ekki haggað nema með sameinuðu átaki.

Sumir verða eflaust til að benda á að ekki séu enn öll kurl til grafar komin og það er rétt. En það veður að segjast eins og er að frammistaða stjórnvalda, bæði núverandi og þeirra sem réðu framan af vetri, til að tryggja að réttlætið nái fram að ganga, hefur ekki verið mjög sannfærandi fram að þessu. 

Hver eru þín "Sjö undur veraldar"?

Fyrir skömmu voru tilkynnt úrslit í alþjóðlegri atkvæðagreiðslu sem fór fram um það hver skyldu teljast hin nýju "sjö undur veraldar". Yfir 100 milljón atkvæði voru send inn til svissnesku stofnunarinnar sem stóð fyrir kosningunni en úrslitin voru samt nokkuð fyrirsjáanleg. 

Í gegnum tíðina hafa verið gerðir nokkuð margir listar yfir "sjö undur veraldar" og þeim jafnvel skipt upp í tímabil, fornaldar undur, miðalda undur og nútíma undur. Ég ætla ekki að elta ólar við þá lista hér en rétt er að geta hinna sjö upphaflegu undra.

Af hinum  fornu sjö undrum veraldar, er aðeins eitt enn uppistandandi en það er píramídinn mikli í Giza. Hin voru, eins og flestir vita; hinir svífandi garðar Babýlon, styttan af Seifi á Ólympíu, hof Artemiar í Ephesus, grafhvelfing Halikarnassusar, risastyttan við innsiglinguna á Rhodes og vitinn við Alexandríu.

Hin nýju undur sem urðu fyrir valinu í umgetinni kosningu voru; Chichen Itza á Yucatán-skaga í Mexikó, Kristsstyttan yfir Rio de Janeiro í Brazilíu, Colosseum í Róm, Kínamúrinn, Machu Picchu í Perú,  Petra í Jórdaníu, Taj Mahal á Indlandi og síðan píramídinn í Giza.

Ég verð að viðurkenna að þessi kosning fór alveg framhjá mér en ég sé á þessum úrslitum að mín atkvæði hefðu hvort eð er farið ofan garð og neðan.

Þau hefðu verið einhvern veginn svona;

Steinkrukkusléttan í Norður Laos.

 

Lótusinn í Nýju Delhí á Indlandi.

 

Savuka gullnáman í suður Afríku.Hún er 4 km djúp.

Tunglferja Apollós 11.

 

(Troll A) Tröllið A, norski olíuborpallurinn.

 

 

 

Nahal Mearot hellarnir á Karmel fjalli í Ísrael.

Svissneski öreindahraðallinn

 

 

 

 

 

 

Og steinar fá mál

Mér finnst fátt ánægjulegra en að kynnast nýjum sprotum í grasrótarmenningu landsins. Á leið minni um Stöðvarfjörð á dögunum kom ég í fyrsta sinn inn í besta steinasafn á Íslandi og örugglega eitt það stærsta í öllum heiminum.

 Safnið er líklega eina safnið á landinu, opið almenningi, sem aldrei hefur þegið opinbera styrki. Það er afurð ævilangrar söfnunaráráttu Petru Sveinsdóttur (f.1922) sem fann flesta steinanna í næsta nágrenni við heimili sitt, fjöllunum við Stöðvarfjörð og annars staðar á Austfjöðrum.

 Það sem gerir safnið svo sérstakt og aðlaðandi, fyrir utan fjölda og fjölbreytileika steinanna, er að þeim er fyrir komið í garði og húsi Petru. Sjálf er dvelur Petra á öldrunaheimili núorðið og kemur aðeins í heimsókn á góðviðrisdögum. En allt á heimili hennar er eins og hún hafi aðeins brugðið sér frá. Í svefnherberginu liggja barnaleikföng á gólfinu og opin bók á náttborðinu hennar við rúmið. Í eldhúsinu er ilmur af nýlöguðu kaffi og í sólstofunni liggur dagblað á sófanum. Andinn í húsakynnum hennar er indæll og honum er viðhaldið af börnum Petru og fjölskyldum þeirra, sem sjá um að reka staðinn.

Innan um steinana í húsinu má sums staðar sjá uppstoppaða fugla og önnur dýr úr íslenskri náttúru og út í garðinum; garðálfa, dýrabein og horn ásamt gömlum munum úr íslensku alþýðulífi. Garðurinn er ævintýraheimur fyrir börn og afar fræðandi fyrir alla áhugasama um íslenska náttúru.

Hver einasti steinn á sér sína sögu og sagt er að Petra muni sögu þeirra flestra þrátt fyrir fjöldann. 

Steinasafn Petru er fjölsóttasti einstaki ferðamannastaðurinn á Austurlandi, en þangað koma tugir þúsunda ferðammanna árlega. 

Ertu sjálfur Alfred inn við beinið?

'Sumarið er tíminn', söng Bubbi og hafði svo sannarlega rétt fyrir sér. Um leið og ég nálgaðist Reykjavík á föstudags eftir-meðdegi eftir að hafa ekið laufléttan hring í kring um landið (sleppt Vestfjörum að vísu) varð merking þessara orða mér ljós. Það sumar á Íslandi og sumar í íslenskum hugum. Á sumrin gleymast hremmingar vetrarins og allt verður svo bjart og yndislegt.

Frá Hveragerði og inn að Árbæ var stanslaus röð bíla með hústjöld og hjólhýsi í eftirdragi. Þeim sem í bílunum voru leið eflaust ekki ósvipað með umferðina og þeim er sagt að trúa um kreppuna. Þeim er sagt að allir séu hluti af vandmálinu en geti lítið gert sjálfir til að leysa það annað en að bíða þolinmóðir og vona hið besta. 

Allir sem sagt á leið í 'útilegu' eins og hún tíðkast í dag á landinu bláa, eða á ég að segja fjólubláa? Það er meira réttnefni þegar tillit er tekið til hinna víðáttumiklu Lúpínubreiða sem hvarvetna þekja orðið undirlendið. Hún er komin til að græða landið, safna jarðvegi og bægja burtu sóley og fífli sem áður uxu á strjáli í örfoka landinu. Lúpínan hagar sér nefnilega dálítið eins útrásarvíkingur.   

Engin 'kreppumerki' var að sjá á þessum tilkomumikla jeppaflota sem silaðist í austurátt með tjaldvagna og hjólhýsi í eftirdragi og ca. 15.000 kall á tankinum.

Eftir að hafa fylgst með ósköpunum úr fjarlægð, sem yfir landið gengu s.l. mánuði, var fróðlegt að upplifa viðbrögð fólks vítt og breitt um landið frá fyrstu hendi.  Það kom mér reyndar á óvart hversu ólík sjónarmiðin eru.

En samt eiga flestir þrennt sameiginlegt. Það kvarta allir yfir því að upplýsingar berist seint og illa frá stjórnvöldum til almennings. Það kvarta allir yfir því að þeir sem stálu sjóðum landsins skuli ekki refsað og Það kvarta allir yfir því að það finnist hvergi heilræn, hvað þá sameiginleg, sýn á framtíð landsins. 

Ótrúlega margir voru á því að hin marg-umtalaða kreppa væri ekki til nema í fjölmiðlum, mótmælafundum og kannski mest á blogginu. Þeir bentu á líf sitt og þeirra sem þeir þekkja og spurðu; hvað hefur breyst?  -

Aðrir voru þeirrar skoðunnar að kreppan hefði ekki hafist enn fyrir alvöru og fólk muni ekki gera sér ekki grein fyrir því hve alvarlegt ástandið væri fyrr en en skattarnir hækkuðu, launin lækkuðu og vöruverðið færi úr böndunum. En einmitt um það hefur nú náðst sátt meðal pólitíkusanna og sem þegar er búið að undirrita.

Þeir sem eru í ferðamannabransanum kvarta ekkert. Einn hóteleigandinn sagði mér að herbergaverðið hefði lækkað í evrum talið frá því í fyrra. Hann var að byggja, breyta og bæta aðstöðuna hjá sér. Tók lán í svissneskum frönkum og afborganirnar af því láni hafa tvöfaldast á árinu. Samt var hann bjartsýnn. Bankinn hans sagði honum nefnilega að hann væri í A flokki fyrirtækja. Kannski erum við öll Alfred Neuman inn við beinið.

''Þetta  reddast.''

 

52 mönnum bjargað um borð í íslenskt skip úr sökkvandi kafbát

Ég starfaði í Vestmannaeyjum um árabil við leiðsögn hjá Ferðaþjónustu Páls Helgasonar. Til Eyja komu m.a. margir þýskir hópar, mikið eldra fólk sem komið var á eftirlaun. Þrátt fyrir undrin öll sem Eyjarnar hafa upp á að bjóða, komust Þjóðverjarnir mest við að heyra söguna af því þegar Skaftfellingur VE-33 bjargaði 52 mönnum af áhöfn þýsks kafbáts 19. ágúst árið 1942. Skipið var þá gert út af Helga Benediktssyni föður Páls, en sjálfur var Páll meistari í að segja söguna þannig að ekki var þurr hvarmur í rútunni þegar komið var að flaki skipsins þar sem það stóð í gamla slippnum Í Eyjum. Á vefsíðunni Heimaslóð er að finna greinagóða lýsingu af þessum atburðum og fer hún hér á eftir í tilefni dagsins að sjálfsögðu.

Aðfaranótt 19. ágúst árið 1942, rétt eftir miðnætti, hélt Skaftfellingur úr höfn í eina af sínum fjölmörgu ferðum til Fleetwood, að þessu sinni með farm af ísfiski. Páll Þorbjörnsson, skipstjóri, og Andrés Gestsson, háseti, áttu vakt aðfaranótt 20. ágúst. Mikil bræla var og austanátt þegar bandarísk sjóflugvél flaug yfir Skaftfelling í tvígang, rétt fyrir kl. fjögur að morgni, og gaf þeim morse-merki. Andrés varð var við merkið og lét skipstjórann vita, en ekki tókst þeim að ráða úr skilaboðunum. Þeir sáu aftur á móti mjög fljótlega að eitthvað var í sjónum framundan. Þeir töldu fyrst að um björgunarbát með segl væri að ræða, en svo sáu þeir að fyrirbærið virtist stinga sér í ölduna líkt og skip gera - eða kafbátar. Enda var sú raunin að um þýskan kafbát var að ræða. Skipverjar kafbátsins voru þá á þilfari hans, og veifuðu þeir til Skaftfellings með rauðum fána. Aðrir skipverjar voru ræstir, fokkan (lítið segl) var dregin niður og íslenskur fáni dreginn að húni. Fyrstur upp á dekk af þeim sem voru á frívakt, var fyrsti vélstjóri skipsins, Jóhann Bjarnason, en Páll skipaði honum að hlaða byssurnar. Skaftfellingur var búinn þremur vopnum: 5 skota riffli og 90 skota vélbyssu, auk skammbyssu sem skipstjórinn hafði.

Þegar skipverjum Skaftfellings varð ljóst að skotið hafði verið á kafbátinn, þannig að hann gat ekki kafað og hann orðinn verulega laskaður, þá fóru þeir að huga að því að bjarga skipverjum, sem voru milli vonar og ótta, um borð í Skaftfelling. Reynt var fyrst að slaka til þeirra björgunarfleka sem átti að geta borið 10-12 manns, en flekinn slitnaði frá Skaftfellingi. Á meðan þeir reyndu að finna nýja leið til þess að ná Þjóðverjunum um borð byrjuðu þeir að stinga sér í sjóinn og synda að Skaftfellingi. Aðstæður við björgunina breyttust þá á svipstundu, og menn kepptust við að hífa Þjóðverjana um borð. Reynt var í fyrstu að leita á mönnum og afvopna þá ef með þyrfti en eftir því sem leið á björgunina varð það erfiðara.

Skipherra kafbátsins var síðastur um borð í Skaftfelling, en hann og tveir aðrir sökktu kafbátnum áður en þeir fóru frá borði, svo að hann endaði ekki í óvinahöndum. 52 skipverjum var bjargað um borð í Skaftfelling, en sögum ber ekki saman um, hvort um borð hafi upphaflega verið 54 eða 60. Samkvæmt skipaskrá kafbátsins voru sextíu menn um borð, en samkvæmt vélstjóra þýska kafbátsins, Reinhart Beier, voru eingöngu tveir sem lokuðust inni í skipinu þegar það sökk. Vandast málið enn frekar þegar athugað er að samkvæmt frásögn Andrésar Gestssonar var að minnsta kosti einn maður gestkomandi í kafbátnum:

„[...] Ég man eftir því að annar þeirra var flugmaður sem kafbátsmenn höfðu bjargað. [...]“

Samkvæmt skráningum voru þeir tveir sem létust, Kurt Seifert og Karl Thiele.

Þjóðverjunum var komið um borð í tvo breska tundurspilla sem stöðvuðu Skaftfelling á för sinni. Þjóðverjarnir voru fluttir til Reykjavíkur og þeir hafðir þar í kanadískum fangabúðum um hríð.

U-464

Kafbáturinn sem sökk þessa nótt, 20. ágúst 1942, var þýskur U-kafbátur (Underseeboot) af gerð XIV, nefndur U-464. Eingöngu tíu slíkir kafbátar voru smíðaðir, en þeir fengu viðurnefnið mjólkurkýr (milchkuh). Þeirra hlutverk var að flytja hergögn og vistir til kafbáta af gerð VII og IX. Fyrsta mjólkurkýrin var U-459, en U-464 var án efa sú skammlífasta. Bygging á bátnum hófst þann 18. mars 1941 og var sjósetningin þann 30. apríl 1942. Skipstjóri bátsins var kapteinleutenant Otto Harms.

U-464 fór tvær ferðir á sinni tíð, en fyrri ferðin, sem stóð frá 30. apríl 1942 til 1. ágúst 1942, var æfingaferð með 4. flotadeildinni, sem var æfingafloti fyrir kafbáta. Seinni ferðin hófst þann 1. ágúst 1942 og stóð til 20. ágúst, þegar sjóflugvél af Catalina-gerð frá bandarísku VP-73 flughersveitinni varpaði fimm djúpsprengjum á hann. Djúpsprengjurnar löskuðu skipið að ofanverðu þannig að það gat ekki kafað, en þó hefði skipið átt að geta siglt áfram á um 8 sjómílna hraða (hann komst upphaflega á um 10 sjómílna hraða).