Fęrsluflokkur: Mannréttindi

Skįlmöld, vargöld

Ég var ekki fyrr sestur til aš skrifa um vopnahjal og yfirlżsingar nokkurra bloggara um aš tķmi vęri kominn til aš "grķpa til vopna" til aš męta ašgeršaleysi stjórnvalda ķ hinum żmsa vanda sem aš žjóšinni stešjar, žegar ég rak augun ķ digurbarkalegar yfirlżsingar ręšumanns į landsfundi Sjįlfstęšismanna. Žar hvatti hann til vķgbśnašar flokksins.  Er žetta er žaš sem koma skal;  Skįlmöld og vargöld į Ķslandi?

attackOrš eru til alls fyrst stendur einhvers stašar en spurningin er hvort einu śrręšin sem žjóšin hefur sé aš finna sér "nż sverš" til aš berjast meš. Ég skil žaš vel aš fólk sé komiš į fremstu snös og grķpi žvķ til svona oršalags žótt žvķ sé ekki ętluš bókstafleg merking. En žaš getur ekki virkaš öšruvķsi en olķa į eld žeirra sem dottnir eru fram af, sérstaklega žegar žvķ er slegiš upp, eins og vęnta mįtti, svo til įn skżringa, ķ fyrirsögnum fjölmišlanna.

Hvaš gerist ef aš róttękir ašgeršarsinnar taka "sjįlfstęšishetjuna" į oršinu? Hvaš gerist ef aš žeir lįta verk fylgja žeim oršum sem žeir hafa žegar lįtiš falla ķ heyrenda hljóši? Ég vil ekki hugsa žį hugsun til enda.

Ég birti fyrir skömmu lista yfir fjölda frišsamlegra ašgerša sem ašgeršarsinnar gętu gripiš til. Žau voru tekin upp śr umfangmikilli rannsókn sem gerš hefur veriš į ferli mótmęlaašgerša vķša um heim.  En ašgeršasinnar vita aš sś hętta er ętķš fyrir hendi aš ašgerširnar fari śr böndunum og verši ófrišsamlegar. Smjöržefinn af slķku sįu Ķslendingar um įramótin s.l. Nęstu skref, séu žau tekin, geta veriš skipulagšar ófrišsamlegar ašgeršir. Žaš er įstand sem fįir vilja örugglega sjį en óvarleg orš gętu hrundiš af staš žegar óįnęgjan grasserar óhindruš ķ samfélaginu.

Hér


Kķna ręšur för

dalai_lamaĘgivald Kķna yfir žjóšum heimsins veršur ę ljósara. Ķslendingar fengu smjöržefinn af žvķ žegar aš Jiang Zemin kom til landsins 2002 og Falun Gong mešlimum var annaš hvort bannaš aš koma til landsins til aš mótmęla eša žeir settir ķ stofufangelsi.

Nś hafa Sušur-Afrķsk stjórnvöld neitaš Dalai Lama um vegbréfsįritun svo hann kemst ekki į rįšstefnu sem halda į ķ vikunni ķ Jóhannesarborg. Rįšstefnan er tengslum viš fyrirhugaša heimsmeistarakeppni ķ fótbolta sem haldin veršur ķ landinu 2010 og žar mun verša rętt um hlutverk ķžróttarinnar ķ barrįttunni viš kynžįttahyggju. Įstęšan er, er sögš af stjórnvöldum ķ Pretorķu " aš koma Dalai Lama mundi ekki žjóna hagmunum Sušur-Afrķku sem stendur".

Nś skilst mér aš žaš standi til aš Dalai Lama muni heimsękja Ķsland. Žaš veršur fróšlegt aš fylgjast meš višbrögšum kķnverskra yfirvalda žegar nęr lķšur aš žeirri heimsókn og enn merkilegra aš fylgjast meš višbrögšum ķslenskar stjórnvalda.


Flónafleyiš

Narrenschiff_%281549%29Flónafleyiš er kunn tįknmynd śr bókmenntum og listum Evrópu. Tįknmyndin sżnir gjarnan skip sem fullt er af flónum og kjįnum, sem skeytingarlausir sigla um į stjórnlausu  fleyinu. Slķk er grindin ķ bók Sebastķans Brant (Ship of fools) sem kom śt įriš 1494 sem sķšar varš kveikjan aš hinu fręga mįlverki Bosch meš sama nafni. Ķ sögunni er sagt frį skipi (Reyndar heilum flota til aš byrja meš) sem leggur upp frį Basel į leiš til paradķsar flónanna. Į 15. og 16. öld var oft notast viš žessa tįknmynd fyrir kažólsku kirkjuna (örk frelsunarinnar).

Mįlverk Bosch er full af tįknum.

BoschShipOfFoolsUglan ķ trénu er tįkn trśvillunnar žar sem hįlfmįni Ķslam er į fįnanum “blaktir yfir skipinu. Lśtan og kirsuberin eru kyntįkn.Fólkiš ķ vatninu er tįknręnt fyrir höfušsyndirnar gręšgi og girnd. Śthverfa trektin er tįkn fyrir brjįlęši. Stóri steikti fuglinn er tįkn fyrir gręšgina, hnķfurinn sem notašur er viš aš skera hana er rešurtįkn og einnig reišinnar. Munkur og nunna syngja saman og žaš hefur kynferšislega skķrskotun sérstaklega žar sem lśtan er į milli žeirra og samkvęmt rétttrśnašinum ęttu žau aš vera ašskilin.

Lķkingar viš "flónafleyiš" er enn vinsęlt žema og ekki hvaš sķst žegar kemur aš pólitķkinni. Hér aš Ķslandi er "žjóšarskśtan" algengt samheiti yfir žjóš og land og margar skopteikningar sem birst hafa upp į sķškastiš sżna skżrskotannir til žessarar kunnu tįknmyndar.

Ķ bók sinni "Brjįlsemi og sišmenning" heldur Michel Foucault žvķ fram, įn žess aš nokkurn tķman hafi fundist nokkrar heimildir žvķ til sönnunar, aš žaš hafi veriš stundaš į mišöldum ķ Evrópu aš fylla skip af fįrįšlingum, sem sķšan fengu hvergi aš leggja aš landi.

Lķklega hefur vakaš fyrir Nasistum aš skżrskota til žessara lķkinga, meš lśalegum įróšurs-ašgeršum sķnum įriš 1939. Žęr eru eflaust mörgum kunnar af bók og sķšar kvikmynd sem byggš var į atburšunum en hvortveggja var nefnt "Sjóferš hinna dęmdu".

Įriš 1939 įkvaš įróšursrįšuneyti Hitlers ķ Žżskalandi aš sżna fram į aš žeir vęru ekki eina žjóšin sem įlitu aš Gyšingar vęru til vansa ķ heiminum. Žeir įkvįšu aš sżna fram į aš engin af vestręnum žjóšum vęri tilbśin til žess aš taka viš flóttafólki aš gyšingaęttum.

StLouisHavanaUm borš ķ lśxus feršamannaskipinu St. Louis sem lagši upp frį Hamborg ķ maķ 1939 voru 936 Gyšingar sem allir voru landflótta hęlisleitendur.

Į yfirboršinu virtist sem Nasistarnir vęru aš sķna mildi sķna meš žvķ aš hleypa žessu fólki śr landi og aš nżtt lķf biši žess į įfangastaš skipsins ķ Havana į Kśpu.

Öllum hafši veriš śthlutaš feršamannaįskrift en engin hafši innflytjendaleyfi. Stjórn nasista var vel kunnugt um aš slķk leyfi yršu ekki aušfengin. Įn žeirra mundi žeim ekki verša leyft aš fara frį borši į Kśpu og eftir žaš mundi engin af žjóšunum viš noršur-Atlantshaf taka viš žeim. 

Ķ kjölfariš mundu žęr žjóšir ekki geta sett sig į hįan hest žegar aš Žżskaland tęki fyrir alvöru į "gyšingavandmįlinu" og einnig aš sżnt vęri aš Nasistarnir vęru aš reyna aš leysa žau mįl į mannśšlegan hįtt.

Įętlun nasista gekk aš mestu eftir.

StLouisPortholeRķkisstjórnin į Kśpu undir stjórn Federici Laredo Brś hafnaši aš višurkenna bęši feršamannavegabréf gyšinganna og aš veita žeim pólitķskt hęli. Žaš olli uppreisnarįstandi um borš ķ skipinu. Tveir faržegar frömdu sjįlfsmorš og fjöldi fólks hótaši aš gera slķkt hiš sama. 29 faržegum tókst viš ramman leik aš sleppa ķ land ķ Havana.

Skipinu var nś beint til stranda Bandarķkjanna en 4. jśnķ var žvķ neitaš um aš taka žar land vegna beinnar fyrirskipunar Roosevelt forseta. Til aš byrja meš sżndi Roosevelt įkvešinn vilja til aš taka viš sumum faržeganna ķ samręmi viš innflutningslögin frį 1924. En mįlinu var einnig sżnd mikil andstaša af Cordell Hull forsetaritara og af Demókrötum ķ Sušurrķkjunum sem hótušu aš sżna Roosvelt ekki stušning ķ komandi kosningum 1940 ef hann hleypti Gyšingunum inn ķ landiš.

St. Louis reyndi eftir žaš aš sigla til Kanada en var neitaš um hafnarleyfi žar lķka.

Skipiš silgdi žvķ nęst aftur yfir Atlantshafiš og fékk aš taka land į Bretlandseyjum. Žar fengu 288 faržeganna landvistarleyfi. Restin fór fį borši ķ Andverpen og 224 žeirra fengu aš fara til Frakklands, 181 til Hollands og 161 til Belgķu.

Skipiš snéri sķšan aftur til Hamborgar faržegalaust.

Mišaš viš žaš hlutfall Gyšinga sem lifšu af Helförina ķ žessum löndum er gert rįš fyrir aš af faržegum St. Louis hafi um 709 komist af en 227 lįtiš lķfiš, flestir ķ śtrżmingarbśšunum ķ Auschwitz og Sóbibor.


Strķšiš endalausa

bush-banner-cp-4786949Žaš eru sex įr frį žvķ aš Bandarķkin meš ašstoš Breta og fulltingi nokkurra smįžjóša ž.į. m. Ķslands réšust inn ķ Ķrak į vordögum 2003. Tilgangurinn var vitaskuld aš finna og eyša gereyšingarvopnum Saddams, drepa hann og žį sem honum fylgdu aš mįlum, viljugir eša óviljugir. Nokkrum mįnušum seina lżsti Georg Bush yfir fullnašarsigri žar sem hann stóš į žilfari bandarķsks flugmóšurskips ķ Persaflóa og heimsbyggšin fagnaši meš įhöfninni.

Ķ dag, sex įrum og 700.000 mannslķfum sķšar heldur strķšiš įfram og enginn frišur er ķ sjónmįli.  Landflótta Ķrakar skipta milljónum og stöšugleiki landsins er enginn, ekki į nokkru sviši. Landiš er enn vķgvöllur.

BushĮ sama tķma hafa bęši žeir sem hófu strķšiš og studdu žaš, horfiš af sjónarsvišinu į einn eša annan hįtt. Saddam, erkióvinurinn hefur veriš hengdur og flestum félaga hans og fjölskyldumešlimum grandaš. Tony Blair meš sinn "the right thing to do" frasa farinn frį völdum og ķ gangslaust embętti. George Bush og hans slekti allt sem ekki var žegar bśiš aš segja af sér, fariš aš semja bękur um óhugnašinn og į Ķslandi eru bęši Halldór Įsgrķmsson og Davķš Oddson, helstu stušningsmenn innrįsarinnar og strķšsins, bįšir farnir frį viš slęman oršstķr.

b040628bbAllir žeir sem komu aš innrįsinni ķ Ķrak geršu sér vonir um aš arfleyfš žeirra og oršstķr yrši mikill. "Sagan mun réttlęta gjöršir mķnar" endurtók Bush ķ sķfellu į hundadögum valdaferils sķns. "Ég gerši žaš sem ég taldi rétt aš gera" er enn viškvęši Tony Blair. Og allt fram į žennan dag hafa hvorki Davķš Oddson eša Halldór Įsgrķmsson sżnt hina minnstu išrun yfir žvķ aš hafa bendlaš Ķsland viš žessar vanhugsušu og afdrifarķku hernašarašgeršir.

large_GIs-bomb-site-Baghdad-Feb15-09Eftir situr heimsbyggšin og Ķraska žjóšin meš žennan vošagjörning sem žeim tekst ekki aš finna leiš śt śr. Žrįtt fyrir stjórnarskipti ķ Bandarķkjunum og fyrirheit um tķmasetta įętlun um aš draga herliš sitt śr landinu (Bandarķkjunum vantar fleiri hermenn til aš berja į Afgönum) aš mestu, heldur blóšbašiš ķ Ķrak įfram.

Eftirmįlar žessa strķšs eiga eftir aš elta mannkyniš alla žessa öld. Olķusamningar Ķraks viš vesturveldin sem ķraska žinginu var gert aš samžykkja fyrir einu įri, munu sjį til žess. Algjör vanageta innrįsarašilanna og leppstjórnar žeirra til aš taka į vandamįlum trśar og žjóšarhópanna sem byggja Ķrak, mun einnig draga į eftir sér langan dilk.


Ég mun drepa Ali

230392279_16bac6ffccDrengirnir komu gangandi ķ rikinu eftir moldartröšinni į milli tjaldanna. Žeir eru 12 įra og leišast hönd ķ hönd eins og ungir drengir gera oft ķ austurlöndum enda bestu vinir. Bįšir heita žeir hinu algenga nafni Ali. Žeir eru aš fara ķ sjónvarpsvištal žar sem žeir er spuršir śt ķ lķf sitt ķ Afganistan įšur en fjölskyldur žeirra voru drepnar og lķka śt ķ žaš hvernig lķfiš ķ žessum stóru flóttamannbśšum fyrir Afgani ķ Pakistan gengi fyrir sig. Meira en ein milljón Afgana dveljast nś ķ slķkum bśšum. Fjölskylda annars var drepin ķ loftįrįs bandamanna og fjölskylda hins lést ķ sprengjuįrįs frį Talibönum.

Annar er stašrįšin ķ aš ganga ķ liš meš Talibönum žegar hann fęr aldur til. Vinur hans er jafn stašrįšin ķ aš ganga ķ žjóšherinn ķ Kabśl.

Hvaš ętliš žiš aš gera ef žiš mętiš hvor öšrum į vķgvellinum, spyr sjónvarpskonan. Bįšir svörušu óhikaš;  "Ég mun drepa Ali."

Ķ Afganska žjóšhernum eru nś 180.000 manns. Af śtlendum hermönnum ķ landinu eru um 100.000 manns, fyrir utan leiguliša og her-verktaka. Allir eru aš eltast viš Talibana sem enginn veit hvaš eru margir. Engir sigrar hafa raunverulega unnist frį žvķ aš Talibanar voru hraktir frį völdum ķ Kabśl. Skęrur og skotįrįsir eru daglegt brauš en jafnskjótt og eitt žorp hefur veriš jafnaš viš jöršu flyst andstašan viš erlenda "setulišiš" yfir ķ nęsta žorp.

Allir herforingjar sem starfaš hafa į vegum NATO ķ Afganistan hafa annaš hvort sagt žaš berum oršum eša gefiš žaš ķ skin aš žetta sé strķš sem ekki er hęgt aš vinna. Afganistan hefur aldrei veriš sigraš af erlendum herjum žótt margir hafi reynt. Bretar hafa gert hvaš žeir gįtu til žess allt frį mišbiki 19. aldar, Persar, og Rśssar hafa reynt žaš įn įrangurs.

oil_flagSamt halda Bretar og Bandarķkjamenn įfram žessum kjįnagangi og bera žvķ viš aš žeir séu aš leita aš Al-Qaida mönnum og Osama Bin Laden og fį bęndur til aš rękta eitthvaš annaš en Valmśga. Talibanarnir segjast vera löngu hęttir aš taka viš fyrirskipunum frį Al-Qaida. Aš drepa erlenda hermenn er vinnan žeirra. Žeir fį borgaš ķ dollurum sem koma vķšsvegar aš śr heiminum. Žeir vinna į daginn og slaka svo į į kvöldin, reykja og drekka.

En hvaš eru Bandarķkin og Bretland meš NATO regnhlķfina į lofti aš vilja ķ žessu landi. Žaš hefur margoft veriš bent į įstęšuna en fjölmišlar eru tregir til aš taka upp mįliš. Sumir afgreiša žaš sem "samsęriskenningu".  Aušvitaš mundu Bandarķkin aldrei leggjast svo lįgt aš rįšast inn ķ land vegna olķu.

 


100 forhśšir fyrir kóngsdótturina

Abraham1Sumir undra sig į žvķ aš kristiš fólk umsker ekki sveinbörn sķn žrįtt fyrir aš trśin sé sprottin śr gyšinglegum hefšum žar sem umskuršur var stundašur ķ  žśsund įr fyrir burš Krists. Umskuršur ungsveina į rót sķna aš rekja, samkvęmt Biblķunni, til fyrirskipunar Gušs til Abrahams ķ fyrstu Mósebók 17:9-15;

 9 Guš sagši viš Abraham: "Žś skalt halda minn sįttmįla, žś og nišjar žķnir eftir žig, frį einum ęttliš til annars. 10 Žetta er minn sįttmįli, sem žér skuluš halda, milli mķn og yšar og nišja žinna eftir žig: Allt karlkyn mešal yšar skal umskera. 11 Yšur skal umskera į holdi yfirhśšar yšar, og žaš sé merki sįttmįlans milli mķn og yšar. 12 Įtta daga gömul skal öll sveinbörn umskera mešal yšar, ęttliš eftir ęttliš, bęši žau, er heima eru fędd, og eins hin, sem keypt eru verši af einhverjum śtlendingi, er eigi er af žķnum ęttlegg. 13 Umskera skal bęši žann, sem fęddur er ķ hśsi žķnu, og eins žann, sem žś hefir verši keyptan, og žannig sé minn sįttmįli ķ yšar holdi sem ęvinlegur sįttmįli. 14 En óumskorinn karlmašur, sį er ekki er umskorinn į holdi yfirhśšar sinnar, hann skal uppręttur verša śr žjóš sinni. Sįttmįla minn hefir hann rofiš."

Davķš meš forhśširnarUmskuršir tķškušust lķka mešal forn-Egypta en sišurinn lagšist žar af og er hvergi trśarleg skylda nema mešal Gyšinga. Fręg af endemum er frįsögnin ķ fyrstu Samśelsbók sem segir frį žegar Davķš reynir aš nį sįttum viš Sįl konung um aš gefa sér dóttur hans sem Davķš girntist;

24 Žjónar Sįls bįru honum žetta og sögšu: "Slķkum oršum hefir Davķš męlt." 25 Žį sagši Sįl: "Męliš svo viš Davķš: ,Eigi girnist konungur annan mund en hundraš yfirhśšir Filista til žess aš hefna sķn į óvinum konungs.'" En Sįl hugsaši sér aš lįta Davķš falla fyrir hendi Filista. 26 Og žjónar hans bįru Davķš žessi orš, og Davķš lķkaši žaš vel aš eiga aš męgjast viš konung. En tķminn var enn ekki lišinn, 27 er Davķš tók sig upp og lagši af staš meš menn sķna og drap hundraš manns mešal Filista. Og Davķš fór meš yfirhśšir žeirra og lagši žęr allar meš tölu fyrir konung, til žess aš hann nęši męgšum viš konung. Žį gaf Sįl honum Mķkal dóttur sķna fyrir konu.

Egyptar umskeraJesśs var umskorinn ķ samręmi viš žessi fyrirmęli Gušs til žjóšar sinnar (Lśkas 2.21.) og allir postularnir voru karlmenn af gyšinglegum ęttum og hljóta žvķ aš hafa veriš umskornir.

Ķ Postulasögunni mį lesa hvernig Pįll postuli byrjar aš boša žjóšunum fyrir botni Mišjaršarhafs kristna trś. Žaš varš til žess aš deilur spruttu upp į mešal kristinna hvort naušsynlegt vęri aš umskera žį sem tóku hina nżju trś. Ķ Postulasögunni 15.1 segir svo;

1 Žį komu menn sunnan frį Jśdeu og kenndu bręšrunum svo: "Eigi getiš žér hólpnir oršiš, nema žér lįtiš umskerast aš siš Móse." 2 Varš mikil misklķš og žręta milli žeirra og Pįls og Barnabasar, og réšu menn af, aš Pįll og Barnabas og nokkrir žeirra ašrir fęru į fund postulanna og öldunganna upp til Jerśsalem vegna žessa įgreinings.

Uumskuršur mešal GyšingaĶ kjölfariš į žessum deilum hinna fyrstu kristnu manna voru žeir kallašir saman til fundar ķ Jerśsalem til aš ręša mįliš. En segir Postulasagan frį žeim fundi;

Žį risu upp nokkrir śr flokki farķsea, er trś höfšu tekiš, og sögšu: "Žį ber aš umskera og bjóša žeim aš halda lögmįl Móse."

6 Postularnir og öldungarnir komu nś saman til aš lķta į žetta mįl. 7 Eftir mikla umręšu reis Pétur upp og sagši viš žį: "Bręšur, žér vitiš, aš Guš kaus sér žaš fyrir löngu yšar į mešal, aš heišingjarnir skyldu fyrir munn minn heyra orš fagnašarerindisins og taka trś. 8 Og Guš, sem hjörtun žekkir, bar žeim vitni, er hann gaf žeim heilagan anda eins og oss. 9 Engan mun gjörši hann į oss og žeim, er hann hreinsaši hjörtu žeirra meš trśnni. 10 Hvķ freistiš žér nś Gušs meš žvķ aš leggja ok į hįls lęrisveinanna, er hvorki fešur vorir né vér megnušum aš bera?

Umręšurnar héldu įfram um drykklanga stund og endušu meš žvķ aš Jakob bróšir Krists segir;

19 Ég lķt žvķ svo į, aš eigi skuli ķžyngja heišingjum žeim, er snśa sér til Gušs, 20 heldur rita žeim, aš žeir haldi sér frį öllu, sem flekkaš er af skuršgošum, frį saurlifnaši, frį kjöti af köfnušum dżrum og frį blóši. 21 Frį fornu fari hafa menn prédikaš Móse ķ öllum borgum. Hann er lesinn upp ķ samkundunum hvern hvķldardag."

Žaš er ķ sjįlfu sér athyglisvert aš Pétur lżsir umskuršinum sem oki sem hann og forfešur hans hafi žurft aš bera, og gefur žannig ķ skyn aš til hafi veriš gyšingar sem voru umskuršinum fótfallnir. Hann gerir sér glögga grein fyrir aš muni verša hindrun į vegi fkarlmanna viš aš móttaka kristna trś ef žeim yrši gert aš undirgangast umskurš. Samt sem įšur mį lesa ķ nęsta kafla hvernig Pįll sjįlfur tekst į hendur aš umskera Tķmóteus til aš gera hann hęfari til aš stunda trśboš mešal Gyšinga.

Ķ bréfum sķnum leggur Pįll sig fram um aš  žróa hugmyndina um tįknręnan og andlegan umskurš, frekar en bókstaflegan. Ķ framhaldi af žvķ lögšust umskuršir af ķ kristinni trś sem trśarleg skylda žar til į sķšustu öld.  Įriš 1963 kom śt bók eftir  SI McMillen, sem heitir "None of these Diseases" žar sem hann segir aš Móselögin hafi komiš til af heilsufarslegum įstęšum. Žaš er aftur į móti ekkert sem bendir til aš umskuršur hafi nokkuš meš heilsu mana aš gera, hvorki til hins verra eša betra. En bókin vakti athygli og rķmaši vel viš umskuršardelluna sem rķkti mešal lękna ķ Bandarķkjunum į seinni hluta sķšustu aldar.

Umskuršur kvenna

umskuršur stślkubarnsUm žaš sem stundum er kallašur umskuršur kvenna, gegnir allt öšru mįli. Um er aš ręša afskręmingu į kynfęrum kvenna sem hafa margar skašlegar afleišingar ķ för meš sér og er vķšast hvar fordęmdur sem villimannleg grimmd.  Tališ er aš sišurinn sé ęvaforn og eigi rętur sķnar aš rekja til sušaustur Afrķku. Žašan barst hann til Arabķu og mišausturlanda. Sišurinn višgengst enn hjį frumstęšum ęttbįlkum Afrķku og Arabķuskagans, einkum žeirra sem jįta ķslamska trś og hefur žvķ veriš settur ķ samband viš Ķslam.

Ętlunin meš "umskurši" kvenna er aš reyna aš  koma ķ veg fyrir aš konan njóti kynlķfs og verši žannig trygg eiginmanni sķnum. Hśn mį samt ekki neita honum um hjśskaparrétt hans. Umskuršurinn er žvķ gróf valdbeiting og kśgunarašferš sem konurnar eru beittar og sem ekki eiga sér neina stoš ķ Ķslam žó varla sé hęgt aš segja aš žau trśarbrögš séu höll undir jafnrétti kynjanna.


Aš hagnast į raunum annarra

Jake og Julie móšir hans 2004Jake Myerson er ķ dag rétt um tvķtugt. Žegar hann var unglingur reykti hann kannabis ķ miklum męli. Móšir hans žoldi ekki įstandiš į drengnum og rak hann burtu af heimlinu. Um tķma var hann śtigangur en fékk svo inni į heimili vinar sķns.  Nś hefur Julie móšir hans skrifaš bók um lķf og neyslu Jakes og hvernig hann rśstaši lķfi sķnu og fjölskyldunnar. Bókin heitir "The lost Child".  

Žegar aš Jake las handrit móšur sinnar, sį hann aš ķ bókinni er hann nišurlęgšur meš żmsum hętti. Hann lagšist žvķ gegn śtgįfu hennar. Móšir hans telur aftur į móti aš bókin geti oršiš til aš hjįlpa fólki sem į viš svipuš vandamįl aš strķša.

Fjölmišlar ķ Bretlandi velta fyrir sér hvort hér sé enn einu sinni veriš aš gera einkamįl fjölskyldu aš fjölmišalmat ķ gróša skini žar sem peningarnir eru raunverulega ašalatrišiš en afsökunin sé almannaheill.

Meira hér

 


Aš hżša norn

Nornin hżddŽaš mį vel vera aš nornarhżšingin sem Eva Hauks og félagar stóšu fyrir hafi vakiš fólk til umhugsunar um aš žegar allt kemur til alls, elski fólk vöndinn į Ķslandi sem og annarsstašar. Žótt mótmęlin hafi veriš sögš til aš vekja athygli į launung įkvęša ķ samningi Ķslands viš erlenda peningasjóši, beina žau einnig athyglinni aš žvķ aš alžżša fólks sem heldur sig frżja og frjįlsa žegna, er enn ķ žręlsfjötrum.

Rśssneska oršiš fyrir vinnu er rabota og er dregiš af oršinu rab sem merkir žręll. Žar ķ landi žróušu stjórnvöld į tķmabili, ķ krafti flokksręšis, skrumskęldustu mynd lżšręšis sem um getur.  

Ęšsti draumur neyslužjóšfélagsins er ķ raun, fyrir hvern og einn, aš geta lifaš eins og žręlsherra žar sem róbótar (vélmenni) vinna alla vinnu svo žaš sjįlft geti veriš frjįlst.  

Samt hefur sagan sżnt aš fólk er jafnframt hrętt viš aš lifa frjįlst og utan verndar og umsjįr einhvers sem er voldugri en žaš sjįlft.

Žaš sem ķ dag er kallaš nśtķma vestręnt "lżšręši" er ašeins žunnt gervi gamla lénsherraskipulagsins žar sem pólitķskir flokkar fara meš völdin ķ staš óšalsbęnda og lénsherra. Alžżšan er jafn bundin ķ žręlsklafa žeirra og žess stjórnfarslega skipulags sem žeir višhalda og žręlar "fortķšarinnar" voru eigendum sķnum.

Žaš er įstęšan fyrir žvķ aš allar hugmyndir um beint lżšręši, žar sem kosiš yrši til löggjafaržings įn flokksframbošs eru ętķš slegnar umręšulaust śt af boršinu. Jafnvel žótt ķslenska stjórnarskrįin geri rįš fyrir žvķ aš žingheimur kjósi eftir samvisku sinni, er bśiš aš bjaga kerfiš į žann hįtt aš žingmönnum er haldiš eins og žręlum undir aga flokkanna. Allir tilburšir til aš sżna sjįlfstęši eru tślkašir sem óhlżšni eša jafnvel svik viš flokkinn og foringja hans.RomanActor

"Žaš aumasta sem til er, er aš žurfa reiša sig į vilja annarra" sagši sżrlenski žręllinn Publilķus sem į sķnum tķma skemmti forn-Rómverjum meš trśšsleikjum og skopi. Mér sżnast orš hans enn ķ fullu gildi og nornarhżšingin į Lękjartorgi tślkaši žau įgętlega. 


Dagur Raušu handarinnar

2008_redhand_dayDagur Raušu handarinnar er 12. febrśar er alžjóšlegur minningardagur sem settur var til aš minnast og draga athygli aš örlögum barna sem neydd eru til aš taka žįtt ķ hernaši sem hermenn ķ strķšum og vopnušum įtökum. Tilgangur dagsins er lķka aš kalla į ašgeršir į móti žessu athęfi og sżna stušning viš börn sem verša fyrir žessari grófu misnotkun.  

Sameinušu žjóširnar įętla aš rśmlega 200.000 börn undir fimmtįn įra aš aldri séu undir vopnum ķ heiminum ķ dag. Flest žeirra tilheyra uppreisnarhópum og vķgasveitum lķkum žeim sem finna mį ķ Ežķópķu, Afganistan og Burma. Mešal žeirra landa sem alręmd eru fyrir slķka misnotkun barna eru Alžżšulżšveldiš Kongó, Rśanda, Śganda, Sśdan, Fķlbeinsströndin, Mjanmar, Filippseyjar, Kólumbķa og Palestķna. 

Abe_Lincoln_youngDagur Raušu handarinnar var stofnsettur įriš 2002 žegar aš višbót viš mannréttindasįttmįla sameinušu žjóšanna tók gildi žann 12. febrśar žaš įr en hann hafši veriš samžykktur af allsherjaržingi SŽ ķ maķ įriš 2000. Sem stendur hafa 92 rķki undirritaš sįttmįlann. Mörg alžjóasamtök beita sér fyrir afnįmi barnahermennsku og žar į mešal eru UNICEF (Barnahjįlp Sameinušu žjóšanna)  Amnesty International,  Terre des Hommes  og Alžjóšlegi Rauši krossinn og Rauši hįlfmįninn. 

Enska oršiš yfir fótgönguliša "Infantry" er dregiš af franska oršinu yfir barn. Tengining varš til vegna žess aš yfirmenn vildu aš fótgöngulišar žeirra vęru undirgefnir og hlżddu bošum yfirmanna lķkt og börn.  Börn eru vissulega óvanari sjįlfstęši og žvķ tilleišanlegri en fulloršiš fólk.

 

1840_DarwinRichmond12. febrśar er einnig afmęlisdagur tveggja merkra manna sem fęddir eru sama įr, 1809 og žvķ eru rétt 200 įr lišin frį fęšingu žeirra. Bįšir höfšu mikil varanleg įhrif į hugmyndir mannkyns og endurmótušu višhorf žess um hvaš žaš er aš vera mennskur. Segja mį aš hugmyndir žeirra hafi bįšir haft meš frelsi okkar sem manneskja aš gera, žótt žeir hafi nįlgast višfangsefni sķn į gjörólķka vegu. Annar žeirra var fęddur ķ Englandi og hét Charles Darwin en hinn var fęddur ķ Bandarķkjunum og hét Abraham Lincoln.


Framboš og fyrirspurn til žķn

Nż andlitÓšum tķnist til mannafli ķ flokksframbošin. Hér gilda allt önnur lögmįl en ķ venjulegum mannlegum samskiptum. Žaš viršist ekkert samhengi milli frambošs og eftirspurnar.

Žaš śir og grśir af "nżju" fólki meš "nżjar" samviskur (oftast samt meš gamalkunn andlit), sem sękist eftir aš fį aš taka virkan žįtt ķ aš byggja upp "nżja" Ķsland. Ķ  baklöndunum góšu er žokunni óšum aš létta og allir segjast glašbeittir hafa kannaš žau, hugrakkir og fķfldjarfir eins og fyrstu pólfararnir foršum. 

Fólk er óšum aš koma sér fyrir ķ gamalkunnum og vel skipulögšum skotgröfum žar sem žvķ lķšur vel mešal jį-vina sinna ķ flokknum. Klisjurnar fljśga manna į millum og allt er aftur eins og žaš var.  Ég dįist aš hugrekki žessa  fólks sem žorir raunverulega aš męta sjįlfu sér ķ  speglinum žegar žaš velur lit į bindi eša blśssu sem hęfir dagverkinu, eftir allt sem į hefur gengiš. Žaš žarf alvöru hugrekki til žess.

Nś morar allt ķ tilkynningum frį žessu fólki ķ fjölmišlum og į blogginu. Frambošspistlarnir žar sem allir lofa įbśšarfullir aš lofa engu sem žeir ętla ekki aš efna og lofa žvķ engu, eru žegar oršnir daglegt brauš, enda ekki rįš nema ķ tķma sé tekiš, flokksžingin öll į nęsta leiti og nżta žarf Gróu gömlu frį sama bę til hins żtrasta.

PólitķkinBrįtt veršur bloggiš sprengfullt af mosagręnum og digrum en samt fśnum frambošsgreinum, flśrušum pólitķsku hjali og skreyttum gljįandi vel lżstum myndum af frambošsfólkinu sem hrópa į žig; "horfšu į varir mķnar".

Um leiš heyrast einstaka stunur frį gömlum hrelldum sįlum sem eru aš draga sig ķ hlé, sįrmóšgašar yfir öllum žessum hįvaša frį fólki sem leyfir žeim ekki aš verša sjįlfdaušar ķ embęttisstólunum. En žęr vissu jś aš póli-tķkin er ekki sś trygglyndasta ķ hverfinu.

Og fólk er sem sagt fariš aš kannast viš sig ķ Kjósinni.

En hvaš varš um žęr fjölmörgu hįvęru raddir sem hrópušu hįtt og kröfšust žess aš flokksręšiš yrši lagt af meš öllu? Hvar eiga žęr heima į žessu "nżja" flotta flokkspólitķska Ķslandi sem bśsįhaldabyltingin viršist vera smįtt og smįtt aš samžykkja eftir aš "réttu" flokkarnir komust aš ķ rķkisstjórn? 

Kannski finna žęr heimili sitt į aušu sešlunum sem skilaš veršur ķ komandi kosningum. Og kannski finna žęr aftur tóninn žegar ķ ljós kemur aš ekkert hefur ķ rauninni breyst og aš flokksręšiš blķvur...nś sem fyrr.

Ef aš kosiš veršur til stjórnlagažings į žann hįtt sem nś liggur fyrir, hversvegna er ekki hęgt aš breyta stjórnarskrį svo žaš verši kosiš til alžingis meš sama hętti og svo kallašir meiri og minnihlutar į alžingi verši lagšir nišur įamt öllu flokkakerfinu?


« Fyrri sķša | Nęsta sķša »

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband