Fęrsluflokkur: Vķsindi og fręši

Hugsar fólk ķ hringi žegar žaš villist af leiš?

WalkinginCircles6Žvķ hefur lengi veriš haldiš fram aš fólk gangi ķ hringi ef žaš villist. Nś hefur tekist aš sanna meš vķsindalegum ašferšum aš žetta er rétt. Sjį Hér. 

Mišaš viš mešhöndlun stjórnmįlamanna į erfišum mįlefnum, eins og t.d. Icesave samningunum, sżnist mér allt benda til žess aš sama eigi viš žegar fólk tapar įttum vitsmunalega og tilfinningalega. Žį byrjar žaš aš hugsa ķ hringi og kemst ekkert įfram. 

Nś hafa stjórnmįlamenn hringlaš meš Icesave samninginn ķ nokkrar vikur, įn žess aš gera į honum nokkrar teljandi breytingar. Eftir alla umfjöllunina ķ nefndum žingsins, stendur žingheimur ķ sömu sporum og žegar samningurinn var fyrst kynntur fyrir žinginu.  

Įstęšan er vitaskuld aš strax ķ upphafi villtust stjórnvöld af leiš, žegar žau samžykktu aš undirgangast žessar įbyrgšir. Af žeirri villuleiš hefur aldrei veriš horfiš og žess vegna er nišurstašan žetta hringsól.


Epliš og aldingaršurinn ķ Kasakstan

appleBreskir vķsindamenn viš Oxford hįskóla segjast hafa rakiš litninga ķ eplum til eplatrjįa-lundar ķ Kasakstan. Ķ fyrirsögn fréttarinnar sem slegiš er upp į forsķšu The Daily Telegrph ķ dag, segir; "Epliš rakiš til "aldingaršsins Eden"."

Žótt aš ótölulegur fjöldi listaverka sżni aš įvöxturinn sem óx į tré skilningsins ķ mišjum Eden garšinum hafi veriš epli og aragrśi sagna stašfesti aš žaš var epli sem Eva tęldi Adam til aš bķta ķ aš undirlagi höggormsins, er ekki minnst einu orši į epli ķ sögu Biblķunnar um "syndafalliš". Ašeins er talaš um "įvöxt".

Įstęša žessa er lķka lega aš oršiš "epli" er tališ komiš af forn-indóevrópsku orši, abel. Sennilega er epliš fyrsti įvöxturinn sem mašurinn ręktaši og į mörgum tungumįlum hefur heiti žess veriš notaš um įvexti almennt.

En bresku vķsindamennirnir hafa komist aš žvķ aš allar hinar žśsundir tegunda munn-epla sem til eru ķ heiminum megi rekja til einnar eplategundar; malus sieversiisem vex ķ hlķšum Tian Shan fjallgaršsins į landamęrum Kķna og Kasakstan. Žašan telja žeir aš frę eplisins hafi upphaflega borist meš björnum og breišst sķšan śt um heiminn. Įšur var tališ aš munn-epliš hefši žróast frį villi-eplum Malus communis.

Stjórnvöld ķ Kasakstan haf nś frišaš fjallshlķšarnar žar sem ašeins örfįir eplatrjįa-lundir hafa varšveist eftir aš Sovétrķkin sem įšur réšu landinu, létu eyša stęrstum hluta žeirra ķ röš misheppnašra tilrauna til aš nżta landiš undir landbśnaš. 

Svo skemmtilega vill til aš nafn fyrrum höfušborgar Kasakstan er Almaty sem einmitt žżšir "Eplafašir".


Hver eru žķn "Sjö undur veraldar"?

SevenWondersOfTheWorldFyrir skömmu voru tilkynnt śrslit ķ alžjóšlegri atkvęšagreišslu sem fór fram um žaš hver skyldu teljast hin nżju "sjö undur veraldar". Yfir 100 milljón atkvęši voru send inn til svissnesku stofnunarinnar sem stóš fyrir kosningunni en śrslitin voru samt nokkuš fyrirsjįanleg. 

Ķ gegnum tķšina hafa veriš geršir nokkuš margir listar yfir "sjö undur veraldar" og žeim jafnvel skipt upp ķ tķmabil, fornaldar undur, mišalda undur og nśtķma undur. Ég ętla ekki aš elta ólar viš žį lista hér en rétt er aš geta hinna sjö upphaflegu undra.

Af hinum  fornu sjö undrum veraldar, er ašeins eitt enn uppistandandi en žaš er pķramķdinn mikli ķ Giza. Hin voru, eins og flestir vita; hinir svķfandi garšar Babżlon, styttan af Seifi į Ólympķu, hof Artemiar ķ Ephesus, grafhvelfing Halikarnassusar, risastyttan viš innsiglinguna į Rhodes og vitinn viš Alexandrķu.

14wondarHin nżju undur sem uršu fyrir valinu ķ umgetinni kosningu voru; Chichen Itza į Yucatįn-skaga ķ Mexikó, Kristsstyttan yfir Rio de Janeiro ķ Brazilķu, Colosseum ķ Róm, Kķnamśrinn, Machu Picchu ķ Perś,  Petra ķ Jórdanķu, Taj Mahal į Indlandi og sķšan pķramķdinn ķ Giza.

Ég verš aš višurkenna aš žessi kosning fór alveg framhjį mér en ég sé į žessum śrslitum aš mķn atkvęši hefšu hvort eš er fariš ofan garš og nešan.

Žau hefšu veriš einhvern veginn svona;

.IMG_9470_Plaine_des_jarres_sSteinkrukkusléttan ķ Noršur Laos.

 

Lotus-Temple-delhiLótusinn ķ Nżju Delhķ į Indlandi.

 

5574106Savuka gullnįman ķ sušur Afrķku.Hśn er 4 km djśp.

news-011909b-lgTunglferja Apollós 11.

 

(Troll A) troll_design_medTrölliš A, norski olķuborpallurinn.

 

 

 

mearot_avivNahal Mearot hellarnir į Karmel fjalli ķ Ķsrael.

1Svissneski öreindahrašallinn

 

 

 

 

 

 


Svķnaflensa viš dyrnar

swine-flu-paintingFyrir nokkrum dögum įtti ég leiš um Vķk ķ Mżrdal. Ég tók olķu į bķlinn į bensķnstöšinni žar og žegar ég stóš viš kassann og beiš eftir afgreišslu, vatt sér aš mér kona ein snaggaraleg, og spurši hvort ég vęri į leiš til Reykjavķkur. Ég kvaš svo vera. Hśn spurši žį hvort ég gęti tekiš pakka fyrir sig til borgarinnar, en pakkinn vęri frį heilsugęslu stašarins. Sagši hśn aš mikiš lęgi viš aš pakkinn kęmist til Reykjavķkur žetta sama kvöld og til rannsóknarstofunnar ķ Įrmśla 1.

Ég spurši hvaš vęri ķ pakkanum. Hśn kvaš žaš vera sżni śr śtlendingum sem hugsanlega vęru smitašir af svķnaflensu. Ég sagšist lķklegt aš ég yrši seint į feršinni ķ Reykjavķk og spurši hvaš ég ętti aš gera viš pakkann ef engin vęri viš til aš taka į móti honum. Hśn sagši mér aš skilja hann bara eftir viš śtidyrnar. Sżnin vęru ķ lokušum dósum og pökkuš ķ ķs sem sennilega mundi duga til morguns.

Ég įkvaš aš gera henni og heilsugęslunni žennan greiša og tók pakkann meš til Reykjavķkur. Žaš fór eins og mig grunaši aš engin var viš ķ Įrmśla 1 til aš taka į móti pakkanum og žvķ fór ég eftir leišbeiningum konunnar og skildi pakkann eftir viš śtidyrnar.

Tveimur dögum seinna las ég aš tvęr konur lęgju žungt haldnar af svķnaflensu į sjśkrahśsi ķ borginni. - Mér varš hugsaš til pakkans. -


Og steinar fį mįl

00Steinasafn PetruMér finnst fįtt įnęgjulegra en aš kynnast nżjum sprotum ķ grasrótarmenningu landsins. Į leiš minni um Stöšvarfjörš į dögunum kom ég ķ fyrsta sinn inn ķ besta steinasafn į Ķslandi og örugglega eitt žaš stęrsta ķ öllum heiminum.

 Safniš er lķklega eina safniš į landinu, opiš almenningi, sem aldrei hefur žegiš opinbera styrki. Žaš er afurš ęvilangrar söfnunarįrįttu Petru Sveinsdóttur (f.1922) sem fann flesta steinanna ķ nęsta nįgrenni viš heimili sitt, fjöllunum viš Stöšvarfjörš og annars stašar į Austfjöšrum.

 Žaš sem gerir safniš svo sérstakt og ašlašandi, fyrir utan fjölda og fjölbreytileika steinanna, er aš žeim er fyrir komiš ķ garši og hśsi Petru. Sjįlf er dvelur Petra į öldrunaheimili nśoršiš og kemur ašeins ķ heimsókn į góšvišrisdögum. En allt į heimili hennar er eins og hśn hafi ašeins brugšiš sér frį. Ķ svefnherberginu liggja barnaleikföng į gólfinu og opin bók į nįttboršinu hennar viš rśmiš. Ķ eldhśsinu er ilmur af nżlögušu kaffi og ķ sólstofunni liggur dagblaš į sófanum. Andinn ķ hśsakynnum hennar er indęll og honum er višhaldiš af börnum Petru og fjölskyldum žeirra, sem sjį um aš reka stašinn.

Innan um steinana ķ hśsinu mį sums stašar sjį uppstoppaša fugla og önnur dżr śr ķslenskri nįttśru og śt ķ garšinum; garšįlfa, dżrabein og horn įsamt gömlum munum śr ķslensku alžżšulķfi. Garšurinn er ęvintżraheimur fyrir börn og afar fręšandi fyrir alla įhugasama um ķslenska nįttśru.

Hver einasti steinn į sér sķna sögu og sagt er aš Petra muni sögu žeirra flestra žrįtt fyrir fjöldann. 

Steinasafn Petru er fjölsóttasti einstaki feršamannastašurinn į Austurlandi, en žangaš koma tugir žśsunda feršammanna įrlega. 


Hjįtrś er hęttuleg nįttśrunni

rhino+hornNashyrningar ķ Simbabve eru aš verša śtdaušir. Tališ er aš fjöldi žeirra sé nś ašeins į milli 4-700 dżr. Įn róttękra ašgerša munu žeir verša śtidaušir ķ landinu einhvern tķman į nęstu fimm įrum. Įsókn veišižjófa  ķ nashyrningahorn er haldiš uppi af hįu verši sem hęgt er aš fį fyrir hornin bęši ķ austurlöndum nęr og fjęr. Einkum eru Žaš Kķnverjar sem įsęlast hornin. Ķ Kķna eru žau eru mulin nišur ķ duft sem Kķnverjar trśa aš geti lęknaš żmsa kvilla. Fyrir eitt horn fęst allt aš ein milljón króna į svartamarkašinum ķ Kķna.  

Samkvęmt kķnverska sextįndu aldar lyfjafręšingnum Li Shi Chen, getur nashyrningshorn lęknaš snįkabit, skyntruflanir, hitasótt, höfušverki, kartneglur, ęlupestir, matareitrun og andsetningu. (Ekki samt kyndeyfš eins og margir halda.)  

poaching-1Til eru allt aš žrjś žśsund įra gamlar heimildir um margvķslega notkun nashyrningshorna. Ķ grķskri gošafręši er sagt aš žau hafi žį nįttśru aš geta hreinsaš vatn. Ķ forn-Persķu voru hornin notuš ķ bikara sem įttu aš hafa į eiginleika aš geta numiš eitur ķ vķni. Sś trś var einnig vištekin viš margar konunglegar hiršar ķ Evrópu fram į nķtjįndu öld.

Nashyrningshorn eru ašallega gerš śr keratķni, sem er eitt algengasta efni ķ heimi. Hįr og neglur eru geršar śr žvķ efni, hófar, skjaldbökuskeljar og fuglsgoggar. Žaš ętti žvķ aš gera alveg sama gagn aš naga į sér neglurnar og aš gleypa malaš nashyrningshorn.

Žessi hjįtrś tengd nashyrningshorninu er gott dęmi um hvernig hjįtrś og fįfręši ķ bland viš öfgar fįtęktar annarsvegar og rķkisdęmis hinsvegar, er nįttśrunni hęttuleg.

Veišižjófar ķ Simbabve nota mikiš kķnversk deyfilyf til aš fella dżriš. Hljóšlausar loftbyssur eru notašar til aš skjóta žvķ ķ dżriš svo erfitt er aš standa žį aš verki. Eftir aš hafa höggviš hornin af meš exi, skilja žeir nashyrninginn eftir mešvitundarlausan žar sem hann deyr aš lokum śr ofhitun. Kjötiš af honum er ekki hęgt aš nżta vegna eitursins ķ kjötinu.


Klśšur hjį Neil Armstrong ķ "tunglskrefinu"

Fręgasta setning sķšust aldar er ótvķrętt setningin sem Neil Armstrong sagši žegar hann fyrstur manna steig nišur į tungliš 20. jślķ įriš 1969; . "One small step for man. One giant leap for mankind".

 Svona hefur setningin veriš skrifuš og žetta er žaš sem heyrist į öllum afritum af setningunni sem milljónir manna heyršu hann segja ķ beinni śtsendingu frį fyrstu tungllendingunni žegar Neil sté śr stiga tunglferjunnar Erninum og nišur į mįnann.

Neil Armstrong during Apollo 11 mission (Nasa)                                    Ein af fįum myndum sem til eru af Neil Armstrong į tunglinu

"Eitt lķtiš skref fyrir manninn. Eitt stórt stökk fyrir mannkyniš" sem er bókstaflega žżšingin į žessari setningu. Ķ žessu samhengi žżšir "manninn" žaš sama og "mannkyniš" žannig aš setningin veršur merkingarfręšilega hįlfgert klśšur.

Žess vegna hefur Neil Armstrong įvallt haldiš žvķ fram aš hann hafi sagt "Eitt lķtiš skref fyrir mann." ž.e. "One small step for a man" en a-iš hafi fyrirfarist ķ śtsendingunni og einfaldlega ekki heyrst. Auki hafi hann mjög mjśkan hreim eins og allir frį Ohio žar sem a-in heyrast varla.

 

Neil Armstrong (Nasa)
Mr Armstrong sagši aš hann hefši sagt "eitt lķtiš skref fyrir mann"

Nś hefur veriš sannaš aš a-iš var aldrei sagt og aš Neil hefur lķklega sleppt žvķ vegna įlagsins sem hann var undir.

Žegar setningunni hefur veriš breytt ķ stafręnar upplżsingar sést vel aš žaš er ekkert plįss fyrir a-iš žvķ aš r-iš ķ "for" rennur saman viš m-iš ķ "man". Rannsókn į raddbeitingu Armstrongs gefur til kynna aš hann hafi ętlaš aš sega "a man" žvķ hann hękkar tóninn ķ "man" en lękkar hann ķ "mankind".

Žį bendir margt til aš žessi fręga setning sem allir hafa haldiš vera samda fyrir Neil aš segja af einhverjum hjį NASA eša jafnvel ķ Hvķta hśsinu, hafi veriš spunnin upp af honum sjįlfum į stašnum.

Bent er į aš hrynjandin ķ mįlfari Armstrongs og aš žaš vanti samtengingar ķ textann eins og "og" eša "en" sem yfirleitt fylgir skrifušum texta, séu vķsbendingar um aš hann hafi sagt žaš sem hann sagši af sjįlfum sér. Merkingarfręšileg mistök hans renna lķka stošum undir žessa kenningu.  

                    Tunglferjan Örnin į leišinni nišur į Tungliš 20. jślķ 1969
 

 

Mörgęsa-hommarnir Z og Vielpunkt

image.axd?picture=gaypenguinsĶ dżragaršinum ķ Bremerhaven, bśa žeir Z og Vielpunkt. Žeir eru samkynhneigšar karlmörgęsir sem var gefiš egg aš liggja į eftir aš raunverulegir foreldar žess höfšu hafnaš žvķ.  -

Hommapariš er nś afar upptekiš viš aš ala upp ungann sem er žegar oršin fjögra vikna gamall.

Dżragaršurinn komst ķ fréttirnar 2005 žegar hann setti į laggirnar sérstaka rannsókn į samkynhneigš mörgęsa žį ljóst varš aš mešal mörgęsa garšsins voru žrjś pör af samkynhneigšum karlfuglum.

Žessi Žrjś pör gerši ķtrekašar tilraunir til aš ešla sig og reyna sķšan aš liggja į og klekja śt steinvölum ķ kjölfariš.

gay-penguinsŽegar aš stjórnendur dżragaršsins létu fljśga fjórum kvenfuglum til Žżskalands og koma žeim fyrir ķ sömu kerbśrum og karlfuglunum samkynhneigšu, uršu žeir aš hętta viš žau įform all-snarlega, vegna gķfurlegra mótmęla samkynhneigšra ašgeršasinna, sem įsökušu dżragaršinn um afskipti af ešlilegri hegšun dżrana.

Samkynhneigšu mörgęsirnar sex fengu aš vera įfram dżragaršinum og nś ala tvęr žeirra upp ungan sem žeir sjįlfir klöktu śt śr eggi sem hafši veriš hafnaš. Samkynhneigš mešal mörgęsa er žekkt fyrirbrigši annarstašar frį og einnig aš mörgęsahommar hafi tekiš aš sér munašarlausa unga og ališ žį upp.

Į sķšasta įri t.d. įtti aš reka tvo  mörgęsa-homma ķ burtu śr dżragarši ķ Kķna fyrir aš stela eggi frį gagnkynhneigšu pari. Eftir aš dżraverndunarsamtök tóku mįlstaš hommanna var žeim gefiš egg til aš klekja og voru žeir eftir žaš til frišs.

Vel er einnig kunnugt um samkynhneigš mešal annarra dżra sem žó er ekki aš fullu skżrš. Žvķ hefur veriš haldiš fram aš hśn žjóni fjölbreyttum tilgangi. Mešal bonobo apa sé hśn notuš til aš įrétta yfirrįš og mešal sumra fuglategunda séu žaš kvenfuglar sem para sig saman til aš ala upp ungana. 

Hjį öšrum tegundum sé žaš hvötin til aš ešla sig žótt enginn sé makinn af gagnstęšu kyni til stašar, en lķkt og hjį mönnum, viršast sumar tegundir njóta kynlķfs sem ekki hefur ķ för meš sér tķmgun.


Geymdu barniš sitt ķ frosti ķ nęr 11 įr

Shani Moran SimmondsŽessi litla stślka heitir Shani Moran Simmonds. Hśn var getin įriš 1996 en fęddist ekki fyrr en įriš 2006. Lķffręšilega er hęgt aš segja aš hśn sé bęši 14 įra og žriggja įra. Hśn er tališ elsta "frostbarniš"  (frostie) ķ heiminum.

Foreldrar hennar heita Debbie og Colin og bśa ķ Bretlandi. Žau reyndu įrangurslaust aš eignast barn į įrunum 1995-6. Lęknarnir sem žau leitušu til komust aš žvķ aš bįšir eggjaleišarar Debbie voru stķflašir.

Lęknunum tókst samt aš taka śr Debbie talvert af eggfrumum og frjóvga žau meš sęši Colins. En žrįtt fyrir ķtrekašar tilraunir tókst ekki aš fį fóstrin til aš lifa eftir aš žeim hafši veriš komiš fyrir ķ Debbie.Aš lokum gįfust žau upp og eftir žaš sęttust žau į aš žeim yrši ekki barna aušiš.

Ķ 11 įr greiddu žau samt 150 pund į įri fyrir frostgeymslu į žeim fóstrum sem eftir voru įn žess žó aš hafa nokkra von um aš žau mundu nokkru sinni verša aš börnum.

Ķ Bretlandi er löglegt aš geyma fóstur ķ allt aš 10 įr og ašeins lengur ef lęknar telja einhverja von um aš mögulegt sé aš koma žeim į legg. Žegar aš žeim hjónum var tilkynnt um aš įrin 10 vęru śti og fyrir dyrum stęši aš eyša fóstrunum įkvįšu žau aš reyna einu sinni enn. Tękninni hefur fleytt fram į žessum tķma og nż lyf til aš örva vöxt fóstra komiš fram.

Colin og Debbie Moran SimmondsTveimur fóstrum var komiš fyrir ķ Debbie og ķ žetta sinn hafnaši lķkami hennar bara öšru fóstrinu. Debbie varš ófrķsk og ól heilbrigša og fallega dóttir eftir ešlilega mešgöngu.

Saga Debbie og Colins er vitaskuld miklu flóknari og lengri en hér veršur viš komiš aš segja frį, en žeir sem hafa įhuga į aš kynna sér žessa óvenjulegu frįsögn geta nįlgast hana į enskri tungu hér. 


Eylandiš stóra skammt sušur af Ķslandi

FrisalandĮ nįnast öllum kortum sem gerš voru af noršur Atlantshafi į įrunum 1550 til 1660 er aš sjį sušur af Ķslandi stórt og mikiš eyland. Landiš er kallaš Frisland, Frislanda, Frischlant, Friesland, Freezeland, Frislandia, eša Fixland.

Ekki ber samt aš rugla žessum heitum saman viš hérašiš Frķsland ķ noršur Hollandi žar sem  Egill Skallagrķmsson herjaši foršum. 

Į sumum kortum frį žessum tķma eru annaš hvort eša bęši Ķsland og Fęreyjar stundum nefnd Frislönd en žaš stafar af žeim misskilningi manna almennt į žessum tķma aš ķ mišjum noršur Atlantsįlum hafi risiš umgetiš eyland.

Misskilningurinn fékk byr undir bįša vęngi įriš 1558 žegar Nicolņ nokkur Zeno, gaf śt bréf sem hann sagši vera skrifuš af įum sķnum, bręšrunum Nicolņ og Antonio Zeno. Bréfin kvaš hann vera samtķmaheimild um feršir žeirra bręšra um noršurhöf laust fyrir aldamótin 1400. Bréfunum fylgdi kort sem žekkt hefur oršiš sem "Zeno kortiš" en žaš sżnir ķ višbót viš kunn lönd eins Bretlandseyjar, Ķrland og Ķsland, eylandiš "Frislanda" auk nokkurra annarra óžekktra eyja.

Zeno bréfBréf žeirra Nicolņ og Antonio eru aš öllum lķkindum skįldskapur og m.a. hefur komiš ķ ljós aš į žeim tķma sem žeir eru sagšir vera ķ feršalögum til Frislanda, Ķslands og Gręnlands, stóš Nicolņ ķ mįlferlum sušur į Ķtalķu ķ tengslum viš fjįrsvik sem kennd voru upp į hann žegar hann var herstóri ķ Modone og Corone į Grikklandi frį 1390-1392. Zeno ašalsfjölskyldan var vel kunn į Ķtalķu og aušgašist vel į žvķ m.a. aš hafa einkaleyfi til vöru og fólksflutninga milli Landsins helga og Ķtalķu į mešan fyrstu krossferšunum stóšu.

Bréfunum er skipt ķ tvo hluta. Sį fyrri eru bréf frį Nicolņ til Antonio og sį sķšari frį Antonio til bróšur sķns Carlo. Žrįtt fyrir aš vera gróf fölsun eru žau samt ansi skemmtileg aflestrar. Žau blanda saman stašreyndum og skįldskap žannig aš erfitt er stundum aš greina muninn žar į milli. Nicolņ lżsir feršum sķnum til Bretlands, Ķslands og "Frislanda" sem hann segir vera stęrri en Ķrland. Nicolņ segist hafa veriš fyrir tilviljun bjargaš af prinsinum "Zichmni"sem réši yfir Porlandseyjum undan sušurströnd Frislanda og einnig jarlrķkinu Sorand į sušurströnd Frislanda.

Nicolņ bżšur Antonio bróšur sķnum aš koma til Frislanda sem hann og gerir og žar dveljast žeir saman nęstu 14 įrin. Undir stjórn Zichmni herja žeir į nįlęg lönd, ž.į.m. "Estlanda" sem gętu veriš Shetlandseyjar mišaš viš hvernig stašsetningu žeirra er lżst ķ bréfunum. Žeir rįšast lķka į Ķsland en verša frį aš hverfa vegna žess hve vel landiš er variš. Aš lokum rįšast žeir į eyjarnar Bres, Talas, Broas, Iscant, Trans, Mimant, Damberc. (Allt eru žetta ķmynduš eylönd.)

FrislandZichmni byggir virki į Bres og lętur Nicolņ eftir stórn žess. Nicolņ siglir žar į eftir til Gręnlands og finnur žar munkaklaustur meš mišstöšvarkyndingu. Hann snżr aftur til Frislanda eftir fjögur eša fimm įr, žar sem hann deyr.

Skömmu eftir dauša Nicolņ fęr Zichmni fréttir af sjómönnum sem snśiš hafa aftur til Frislanda eftir 25 įra fjarveru. Segjast žeir hafa tekiš land į stórum eylöndum ķ vestri sem žeir kalla Estotiland og Drogeo. Sjómennirnir segjast hafa séš žar einkennileg dżr og komist ķ kynni viš mannętur sem žeim tókst samt um sķšir aš kenna aš veiša fisk.

Meš žaš fyrir augum aš sannreyna sögu sjómannanna siglir Zichmni įsamt Antonio ķ vesturįtt į tveimur skipum og finnur žar fyrir eylandiš Ķkarķu. (Icaria)

Samkvęmt bréfunum, koma ķbśar Ķkarķu róandi į móti žeim įšur en žeim tekst aš taka žar land. Žeim er gert ljóst af einum frumbyggjanum sem talaši mįl žeirra, aš ef žeir hygšust taka landiš mundu žeir męta mikilli mótspyrnu.

Zichmni siglir sķšan įfram ķ vestur og tekur loks land į skaga sem nefndur er Trin og er aš finna į sušurodda landsins Engrouelenda. Žar įkvešur Zichmni aš byggja sér bę en Antonio sem ekki lķkaši loftslagiš heldur til baka til Frislanda įsamt mörgum śr įhöfn sinni.

Žrįtt fyrir aš allar frįsagnir ķ bréfunum séu meš ęvintżralegasta hętti, er svo aš sjį aš margir hafi trśaš žeim. Ķ seinni tķš hafa nokkrir rithöfundar reynt aš fęra rök fyrir žvķ aš prins Zichmni hafi veriš sannsöguleg persóna, eša Hinrik I Sinclair, Jarl af Orkneyjum.

HenrysinclairŽótt nokkuš sé vitaš um ęttir og ęvi Hinriks er ekki vitaš hvernig hann dó. Hans er sķšast getiš ķ tengslum viš orrustu sem įtti sér staš į Scalloway nįlęgt Žingvöllum į Shetlandseyjum 1391. Ķ annįlum er žess getiš aš Englendingar hafi gert innrįs ķ Orkneyjar sumariš 1401. Vegna žess aš Hinriks er hvergi getiš eftir žaš hefur veriš gert rįš fyrir aš hann hafi žį veriš dįinn eša veriš drepinn ķ žeim skęrum.

Į sķšari įrum hefur hins vegar komiš śt haugur af bókum sem leiša lķkur aš žvķ aš Hinrik hafi sigld frį Orkneyjum til Vesturheims og ekki snśiš til baka. Sumar žessara bóka styšjast viš Zeno bréfin.

Žį halda enn ašrar žvķ fram aš Hinrik hafi veriš einn af musterisriddurunum og veriš fališ aš sigla meš fjįrsjóš žeirra sem sagt er aš žeir hafi fundiš undir musterisrśstunum ķ Jerśsalem, žangaš sem hann vęri óhultir. Žessu halda sumir fram ķ fullri alvöru žótt aš rśm öld hafi lišiš a milli ašfararinnar miklu į hendur riddurunum og žar til Hinrik fęddist.  Fjįrsjóšurinn er sagšur hafa veriš frį dögum Salómons konungs en ašrir segja hann hafa veriš hinn heilagi kaleikur.

micmactemplararSem rök fyrir žvķ aš Hinrik hafi siglt til Nova Scotia ķ Kanada og sest žar aš į mešal Mic Mac indķįna sem eru frumbyggjar žess landshluta, er bent į aš siglingafįni  riddarareglunnar og flaggveifa MicMacanna séu nįnast eins.  

Žį hefur fundist fallbyssa ķ höfninni ķ Louisburg ķ Nova Scotia af ķtalskri gerš og frį žeim tķma er žęr voru enn steyptar ķ hlutum frekar en ķ heilu lagi og žess vegna fyrir įriš 1400. Byssuna er hęgt aš sjį ķ virkissafninu ķ Louisbourg.

Rosslyn%20Chapel%20(7)Öllu veikari rök eru tengd hinum svokallaša Newport turni og steinristum viš Westford Knight.  Bęši turnin og risturnar hafa veriš notuš sem "sannanir" fyrir žvķ aš vesturlandabśar hafi gengiš um grundir noršur Amerķku löngu fyrir daga Kólumbusar žar. (1492)

Žį er einnig peningapytturinn į Eykareyju dreginn in į mįliš sem felustašur umgetins fjįrsjóšs.

Įriš 1486 lauk barnabarn Hįkons, William Sinclair, viš byggingu į kapellu ķ skotalandi sem kölluš er Rosslyn Kapellan. Vķša ķ um bygginguna er aš finna tįkn sem notuš voru af musterisriddurunum og žaš sem meira er, myndir af jurtum sem ašeins er aš finna ķ Noršur Amerķku. Ašrir hafa bent į žann möguleika aš myndirnar séu stķlfęršar myndir af evrópskum jurtum.


« Fyrri sķša | Nęsta sķša »

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband