30.12.2007 | 18:48
Síðasta nótt Saddams
Bein útsending úr klefa Saddams Husayns nóttina sem hann var tekinn af lífi í lok des. 2006
Tveir stólar standa gengt hver öðrum og fyrir aftan er rúm með brekáni.
Viðstaddir eru Pressman stórnandi þáttarins, Diðrik Gross sálfræðingur og Saddam Husayn fyrrverandi foseti Íraks.
Sadam er klæddur í hvíta skyrtu og svartar buxur og í svörtum jakka. Pressman er klæddur í hvítar buxur og svarta skyrtu. Diðrik er klæddur í khakí buxur, skyrtu og í peysu. Hann er með hornspangargleraugu á nefinu.
Tónlist í upphafi þáttar og þátta-kynning rennur yfir skjáinn sem opnast svo í mynd af klefanum. Við klefadyrnar stendur Diðrik Gross geðlæknir. Saddam biðst fyrir á bænamottu til hliðar. Pressman situr í öðrum stólnum. Tónlistin fjarar út og við sjáum Pressmans í nærmynd.
PRESSMAN
Gott kvöld og velkomin í Pressman. Við hefjum þessa beinu útsendingu frá fangaklefa Saddams Husayns einhversstaðar í Bagdad, á því að fá að sjá myndbrot úr ferli hans sem sýna hvernig hann kom umheiminum fyrir sjónir þegar hann var við völd sem forseti Íraks. Klukkan er nú fjögur um nótt að staðartíma og klukkan sex á að taka Saddam af lífi. Eftir myndbrotin fáum við að kynnast manninum Sadam, eins og við höfum aldrei kynnst honum áður. En hér koma myndbrotin frá ferli Saddams.
(Á tjaldi eru sýnd myndbrotin. Þau sýna hvað eftir annað myndina af honum þar sem hann stendur á svölum og hleypir af riffli. Undir myndbrotunum er leikin tónlist frá Írak.)Þá höfum við séð hvernig Saddam Husayn kom okkur fyrir sjónir á skjánum í gegnum árin. Nú fáum við að kynnast honum í eigin persónu. Saddam hefur fallist á að gangast undir dáleiðslu og leifa mér síðan að taka viðtal við sig. Við höfum fengið til liðs við okkur Diðrik Gross geðlækni frá Munchen (bendir á Diðrik sem hneigir sig lítillega) í Þýskalandi sem er einn fremsti dávaldur í heimi. Hann mun nú dáleiða Saddam og síðan hefjum við viðtalið.
SADDAM
(stendur upp af bænateppinu vefur því upp og sest í stólinn gengt Pressmans). DIÐRIK( tekur sér stöðu fyrri framan Saddam) Leyfðu handleggjunum að hvíla á örmunum og hallaðu þér aftur. Lokaðu augunum og hlustaðu á það sem ég segi. Þú finnur að þig syfjar, að þig langar að sofna. Svona , já. Nú ertu alveg við að sofna og þú munt ekki vakna aftur fyrr en þú heyrir rödd mína kalla á þig. Og nú ert þú sofnaður. (Höfuð Saddams hallast út á hlið og hann sefur) Hér er maður sem ætlar að spyrja þig spurninga. Á meðan á þeim stendur hagar þú þér eins og þú sért vakandi. (Diðrik gengur frá Saddam og sest á rúmið út við dyrnar og kinkar kolli til Pressmans)
PRESSMAN
Þú veist hver ég er.
SADDAM
(vaknar og hegðar sér eðlilega) Já ég veit það.
PRESSMAN
Þá veistu að það er ástæðulaust með öllu að ljúga.
SADDAM
Ég hef sjaldan haft ástæðu til að ljúga. Ég var einvaldur sérðu til. En ég skil hvað þú átt við
PRESSMAN
Jæja, Ertu þá tilbúinn?
SADDAM
Ég er búinn að vera tilbúinn lengi.
PRESSMAN
Þú vissir alltaf að svona mundi fara eða hvað?
SADDAM
Eftir að þeir drógu mig út úr kofaræksninu og föttuðu hver ég var, vissi ég það.
PRESSMAN
Nú, ekki fyrr?
SADDAM
Nei, ekki fyrr. Ég lifði í voninni að forlögin yrðu mér hliðholl.
PRESSMAN
Ertu forlagatrúar?
SADDAM
Forlög felast í því að treysta Guði en binda kameldýrið.
PRESSMAN
Við hvað battst þú vonir eftir að þú fórst í felur?
SADDAM
Ég átti mína dyggu stuðningsmenn, menn sem trúðu.
PRESSMAN
Trúðu hverju?
SADDAM
Að þeir mundu deyja ef ég mundi deyja.
PRESSMAN
Og nú ertu sama sem dauður.
SADDAM
Og þeir líka.
PRESSMAN
Hversvegna fórstu ekki úr landi?
SADDAM
Fékk hvergi inni. Það voru allir með kúkinn í buxunum af hræðslu við að blanda sér í málin.
PRESSMAN
Á myndum sem voru teknar þegar þeir handtóku þig líturðu út fyrir að vera hálfpartinn feginn.
SADDAM
Hvernig líta menn út þegar þeir eru hálfpartinn fegnir? Þeir voru búnir að þjarma soldið að mér þegar þeir tóku þessar myndir. Ef að ég leit út fyrir að vera feginn, þá var það vegna þess að ég sá fram á að komast í bað og á almennilegt klósett.
PRESSMAN
Þér hefur aldrei dottið í hug að binda endi á líf þitt sjálfur?
SADDAM
Það gera bara heiglar. Ég er ekki heigull.
PRESSMAN
Svo tóku við yfirheyrslurnar. Hvernig gengu þær fyrir sig?
SADDAM
Þetta voru engar yfirheyrslur. Þeir komu nokkrum sinnum og dældu í mig Skópalíni. Svo dundu á mér spurningar um hluti sem ég hafði ekki hugmynd um.
PRESSMAN
Hvaða hluti?
SADDAM
Hvar menn mínir væru í felum.Hvar peningarnir mínir voru geymdir. Hvort ekki væri eitthvað eftir af efnavopnunum. Bara bull sem engu máli skipti. Hvað er klukkan?
PRESSMAN
Ég geng ekki með klukku. Við verðum....
SADDAM
(grípur fram í) Eitt sinn átti ég Rólex úr. Reyndar átti ég sjö Rólex úr, en þetta var uppáhaldsúrið mitt.
PRESSMAN
Nú, leið tíminn á því eitthvað öðruvísi en á hinum?
SADDAM
Já, það var stopp. Það stoppaði daginn eftir að við urðum að semja frið við Íran.
PRESSMAN
Hversvegna stoppaði það?
SADDAM
Ég veit það ekki. Þá trúði ég að það væri einskonar tákn frá Guði, tákn um að forlögin hefðu gripið í taumana.
PRESSMAN
Voru það ekki Sameinuðu þjóðirnar sem gripu í taumana.
SADDAM
Uss, sameinuðu þjóðirnar, þeir gúbbar, nei það voru forlög og djöfullinn sem gripu inn í.
PRESSMAN
Djöfullinn, áttu við Regan?
SADDAM
Ég á við...Regan segirðu? Ég talaði aldrei við Regan. Það var Rumsfield sem talaði fyrir hann.
PRESSMAN
Hvernig var Rumsfield ?
SADDAM
Rumsfield vildi vera Guð. Hann gaf og hann tók.
PRESSMAN
Var þetta ekki bara vegna þess að þú slepptir Alí frænda þínum lausum á Kúrdana?
SADDAM
Hvað annað áttum við að gera við allt gasið sem við fengum frá Bandaríkjunum? Það voru allar geymslur orðnar fullar af þessu helvíti.
PRESSMAN
Þú varst orðinn örvæntingarfullur, var það ekki.
SADDAM
Ég var aldrei í neinum vafa um að við mundum vinna stríðið og í raun og veru unnum við stríðið. Við fengum bara ekki að halda upp á það. Kómeiní var farinn að senda sjö ára gutta út á jarðsprengjusvæðið með lykil af hliðum himnaríkis um hálsinn. Hvað ætlaði hann að senda þegar þeir voru uppurnir? Konurnar sínar?
PRESSMAN
Það börðust konur í þessu stríði og ekki bara íranskar.
SADDAM
Hvað þykist þú vita um konur? Sumar konur eru menn.
PRESSMAN
Áttu við karlmenn.
SADDAM
Ég á við konur sem ekki eru konur, en líta bara út fyrir að vera það.
PRESSMAN
Áttu við kynskiptinga?
SADDAM
Ég veit ekki hvort það er rétta orðið. Ég á við karlkonur eins og Kondu Lísu til dæmis.
PRESSMAN
En konan þín, hún var ekki maður.
SADDAM
Nei, satt segirðu hún var ekki maður. Hún ól mér börnin mín, sem ég fórnaði svo fyrir landið. (Fer að gráta)
PRESSMAN
Er ekki dóttir þín í London? (hættir að gráta)
SADDAM
Hún er ekki dóttir mín. Börnin mín, synir mínir eru dánir, píslavættir, fórn fyrir Írak. (grætur)
PRESSMAN
Var það ekki dóttir þín sem fékk lögfræðingana frá Sýrlandi til að verja þig.
SADDAM
(hættir að gráta)Það gat enginn varið mig. Þetta var allt eitt sjónarspil. Enda neitaði ég að taka þátt í þessari vitleysu eins og þú veist. Hvernig er hægt að rétta yfir þjóðhöfðingja sem stjórnarskráinn segir að sé æðsti maður dómstólanna í landinu? Þetta var farsi og ekkert annað.
PRESSMAN
Þú þekkir soldið til farsa ekki satt.
SADDAM
Hvað áttu við?
PRESSMAN
Samdir þú ekki hálfgerðan farsa og gafst hann út sem rómann fyrir nokkrum árum?
SADDAM
(glaður) Þú átt við metsölubókina mína. Hefurðu lesið hana?
PRESSMAN
Já, ég hef lesið hana.
SADDAM
Fannst þér hún ekki bara nokkuð góð?
PRESSMAN
Mér leiðast óskaplega ástarvellur með fyrirsjáanlegum persónum, fyrirsjáanlegu plotti og fyrirsjáanlegum endi. En hún sannaði að þú kannt að skálda soldið.
SADDAM
Já, ég er skáld. Viltu heyra ljóð eftir mig.
PRESSMAN
Æ, nei, ekki ef það er einhver vella.
SADDAM
Það er engin vella. Það er um það sem við höfum verið að tala um.
PRESSMAN
Jæja þá.
PRESSMAN
Ég samdi það á arabísku. Þýðingin hljómar kannski ekki eins vel.
PRESSMAN
Vertu ekki með þessar afsakanir, lát heyra.
SADDAM
Ég kalla það; Þakka þér kræklótti runni. Orðin eru lögð í munn írösku þjóðarinnar.
(stendur upp og fer með prósann á mjög ýktan dramatískan hátt)Þakka þér kræklótti runni
fyrir að hafa leyst írösku þjóðina úr ánauð Saddams
og hneppt hana í þína eigin.
Það er svo miklu betra
að vera pyntaður og drepinn af útlendingi
heldur en af einhverjum landa sinna.
Þakka þér kræklótti runni
fyrir að rústa Írak
svo að þú getir borgað kollegum þínum fyrir
að byggja það upp aftur.
Það er svo miklu betra
að láta útlending eyðileggja heimili sitt
heldur en að þola slíkt af hendi náunga síns.
Þakka þér kræklótti runni
fyrir að stela olíunni.
Það er svo miklu betra
að þú stelir henni
heldur en Saddam Husayn.
Þakka þér kræklótti runni
fyrir að ljúga að heiminum
að Írak ætti gjöreyðingarvopn.
Það er svo miklu betra
en að Írakar ljúgi til um
að þeim hafi verið eitt.
Þakka þér kræklótti runni
fyrir að lýsa því yfir
að þú hafir verið útnefndur af Guði
til að útrýma hinum óguðlegu.
Það er svo miklu betra
en þegar Ben Laden gerir það.
(stutt þögn og Saddam sest niður)Hvernig finnst þér?
PRESSMAN
Satt að segja er þetta litlu skárra en bókin þín.
SADDAM
Hún varð nú samt metsölubók og ekki bara í Írak heldur líka í Sýrlandi og Kuwait.
PRESSMAN
Hún varð metsölubók því allir vissu að hún var eftir þig þrátt fyrir að þú notaðir dulnefni. En af því þú minnist á Kúwait, hvað vakti eiginlega fyrir þér með að ráðast inn í landið.
SADDAM
Olía maður, olía. Hvað annað enn olía. Írak er og hefur alltaf verið sjónaspil um olíu. Fyrst var landið búið til vegna olíunnar fyrir norðan, svo var Kúwait hlutað frá Írak vegna olíunnar fyrir sunnan. Nú vilja þeir fá olíuna í miðjunni og til hliðanna.
PRESSMAN
Hvað gerðirðu við efna og sýklavopnin þín.
SADDAM
(brosir) Áttu við gereyðingarvopnin?
PRESSMAN
Já, gereyðingarvopnin.
SADDAM
Ég gereyddi þeim.
PRESSMAN
Hvenær.
SADDAM
Skömmu eftir að Blix kom fyrst í heimsókn. Ég vissi að karlinn mundi finna þau á endanum ef ég leyfði honum að leita.
PRESSMAN
Hversvegna trúðu þeir þér ekki?
SADDAM
Þeir trúðu mér. Kelly trúði mér, Blix trúði mér, Powell trúði mér, allir trúðu mér. Hvað varð um þá alla? Það skipti bara ekki máli, trúin á olíuna er allri annari trú yfirsterkari.
PRESSMAN
Líka hjá þér?
SADDAM
Ég trúi á olíuna. Hún á eftir að bjarga Írökum. Eftir að búið er að eyðileggja Írak mun hún bjarga Írökum.
PRESSMAN
Verður Írak eyðilagt?
SADDAM
Það er augljóst. Kúrdarnir fá norðrið, Shyhidar vestrið og Súníar miðjuna. Allir gera samninga við BP og einhverja í Dick Chany genginu en Írak verður bara til á gömlum kortum.
PRESSMAN
Vissirðu að þú mundir aldrei geta haldið Kúwait?
SADDAM
Það skipti ekki máli. Ég varð að reyna eitthvað. Djöfullinn var búinn að ná tökum á Sádunum, Sýrlendingum, Pakistönum, Líbanon og jafnvel Gaddafí var farinn að hlusta á hvíslið í honum.
PRESSMAN
Voru ekki flestir af þínum mönnum sem féllu í Kuwait með kúlur í bakinu?
SADDAM
Það nefnist á hermáli að reka flóttann. Hermennirnir sjálfir kölluðu það að fara heim.
PRESSMAN
Hatar þú þá Bush feðga persónulega?
SADDAM
Allir kræklóttu runnarnir eru ill tré og ill tré gata ekki borið góða ávexti. Það hefur Andi Guðs talað. Ég hata ill tré hvar sem þau vaxa.
PRESSMAN
Þú hefur nú einhverja skemmda ávexti í farteskinu sjálfur.
SADDAM
Er ekki að renna upp ljós fyrir þeim sem ekki sáu það áður, að það þurfti meira til en blíðlegt bros til að halda þessu landi saman. Ég studdi engin hryðjuverk, leifði Al-Kaída aldrei að starfa í landinu, gaf þeim aldrei peninga. Skemmdu eplin mín skemmdust þegar ég lét glepjast af smeðjunni í Rumsfield.
PRESSMAN
Hvað áttu við?
SADDAM
Rumfield lofaði gulli og grænum skógum, ef ég mundi vera þægur og leyfa olíunni að flóa ofaní bandarísk olíuskip undir verði OPEC-ríkjanna.
Þegar OPEC komst að þessu, urðu þeir vitaskuld brjálaðir og hótuðu að draga úr framleiðslunni hjá sér. Ég varð að fylgja þeim til að allt færi ekki í bál og brand því bæði Rússland og Kína keyptu og seldu á OPEC-verðum.
PRESSMAN
En hvað með alla peningana sem þú eyddir á sjálfan þig og áttu að renna til fólksins í landinu. Peningana sem komu inn vegna undanþágnanna sem sameinuðu þjóðirnar veittu á olíusölunni til að þú gætir bólusett börnin í landinu, fætt þau og klætt.
SADDAM
Hver átti að búa í þessum byggingum sem þeir kalla núna hallir ef ekki ég. Hvernig átti að borga hernum ef ekki fyrir peningana sem fengust fyrir afurðir landsins. Hvort var verra að leifa meðlimum Bath flokksins að mata krókinn eða spilltum senditíkum sameinuðu þjóðanna? Og þeir sem hafa áhuga á bólusetningu barna ættu að drífa sig til Afríku.
PRESSMAN
Það að vandamál eru til staðar annarstaðar í heiminum gefur þér ekki rétt til að kúga fólkið þitt.
SADDAM
Hversvegna ekki? Ég var kosinn með miklum meirihluta atkvæða til að stjórna þessu landi. Kræklótti runninn fékk minnihluta atkvæða bandaríku þjóðarinnar en stjórnar henni samt. Hann segir að ég sé vandamál og kúgar fé út úr þinginu til að drepa fólkið sem hann segir að ég kúgi.
PRESSMAN
Tókstu persónulega þátt í að pynda óvini þína?
SADDAM
Já.
PRESSMAN
Hvers vegna? Ertu haldin kvalarlosta?
SADDAM
Sá sem ekki hefur séð aðra þjást, sá sem horfir á úr fjarlægð þegar aðrir þjást vegna hans, hefur engan skilning á þjáningu.
PRESSMAN
Svo þú naust þess ekki?
SADDAM
Ég naut þess að horfa á gamla vestra, ég naut þess að borða ítalskan mat, ég naut þess að sinda og reykja vindla frá Kúpu. Ég naut þess aldrei að yfirheyra slefandi menn.
PRESSMAN
En allt þetta skiptir þig ekki máli lengur.
SADDAM
Þegar þeir hengja mig á eftir, byrja vandræðin fyrir alvöru.
PRESSMAN
Þín vandræði?
SADDAM
Bæði mín og útsendara Satans.
PRESSMAN
Svo þú ert ekki búinn að friðmælast við Guð.
SADDAM
Ég hef aldrei verið neitt sérstaklega trúaður. Íslam er trú hinna undirgefnu og ég hef aldrei verið undirgefinn. En forlögin fær enginn flúið því, þeir plotta, ég plotta og Guð plottar og hann er besti plottarinn af öllum, eins og skrifað stendur.
PRESSMAN
Þú getur vitnað í Kóraninn.
SADDAM
Ef þú getur ekki vitnað í Kóraninn skaltu ekki taka þátt í pólitík, alla vega ekki í pólitík mið-austurlanda.
PRESSMAN
Þegar ég kom inn varstu að biðjast fyrir.
SADDAM
Já, hvað með það?
PRESSMAN
Fyrir hverju varstu að biðja?
SADDAM
Ég hafði yfir hundraðasta og níunda vers í súru Kýrinnar. Það byrjar svona; Guði tilheyra austrið og vestrið; Hann leiðir hvern sem honum þóknast á hinn beina stíg.
PRESSMAN
Svo þú trúir þá ekki að guð Bush sé sami guð og þinn?
SADDAM
Guð kræklótta runnans heitir Satan, Guð minn heitir Guð og hann er mikill.
PRESSMAN
Nú bregður þú þér í trúargerfið.
SADDAM
Heldurðu að það sé of seint. (brosir)PRESSMAN
Hvað ætlarðu að segja við öll kúrdísku börnin sem þú lést Alí gasa, þegar þú hittir þau í paradís.
SADDAM
Hver segir að þau séu í paradís?
PRESSMAN
Þetta voru börn.
SADDAM
Þetta voru Kúrdar og þeir studdu Írani.
PRESSMAN
Þú hefur sem sé ekkert samviskubit, sérð ekki eftir einu eða neinu?
SADDAM
Það sagði ég aldrei.
PRESSMAN
Hverju sérðu þá eftir?
SADDAM
Að hafa ekki hjálpað Talíbönunum þegar Ben Laden bað mig um það.
PRESSMAN
Svo þú hefur þá átt í samskiptum við Alkaída?
SADDAM
Nei, Ben Laden hringdi og bað mig um að skaffa honum banka hér í Írak svo hann gæti flutt peninga á milli sem hann átti í Bretlandi.
PRESSMAN
Og þú neitaðir.
SADDAM
Já, neitaði og sagði honum að biðja bróður sinn sem var í bisnes með kræklóttu runnunum.
PRESSMAN
En nú eru Alkaída liðar komnir til Íraks.
SADDAM
Ben Laden er blankur. Hann lætur alla borga sjálfa nú til dags og mest með lífi sínu sýnist mér. Hvað er klukkan orðin.
PRESSMAN
Það er enn tími til stefnu. Hvað með Blair?
SADDAM
Hvaða Blair?
PRESSMAN
Þú veist við hvern ég á.
SADDAM
Ég svaraði bara eins og allir munu svara þessari spurningu eftir tvö ár.
PRESSMAN
Hversvegna tók hann þátt í stríðinu gegn þér?
SADDAM
Fyrst trúði hann Kondu Lísu, svo trúði hann þeim kræklótta, svo trúði hann BP. Svo trúði hann þvælunni úr CIA og eftir það trúði hann sjálfum sér þangað til enginn trúði honum. Svona er að trúa.
PRESSMAN
Hann heldur enn við þá sögu að hann hafi einlæglega trúað því að hann væri að gera rétt.
SADDAM
Ég held að gamli frasinn um að leiðin til helvítis sé vörðuð góðum ásetningi eigi ekki eins vel við um nokkurn mann og Blair.
PRESSMAN
Talandi um trú. Dagblöðin hér sögðu að þú hafir grátið þegar Talíbanarnir sprengdu í loft upp fornu Búddha stytturnar í Afganistan. Er það satt?
SADDAM
Já, það er satt. Ég grét af hlátri af þessum vitleysingum. Þeir sprengdu þær aldrei í loft upp, heldur tróðust með nokkrar stórskotaliðsbyssur út í eyðimörkina og skutu á stytturnar þangað til þeir urðu skotfæralausir. Þeir stórskemmdu stytturnar en þær standa enn.
PRESSMAN
Berðu þá enga virðingu fyrir trú annarra?
SADDAM
Utanríkisráðherrann minn var kristinn. Það dugði honum nú lítið annarsstaðar en hjá mér.
PRESSMAN
Hvernig heldurðu að sagan eigi eftir að dæma þig?
SADDAM
Það fer vitaskuld eftir því hver segir hana. Annars er mér sama um söguna, mér leiddist hún í skóla og svo þegar ég fór að búa hana til sjálfur, sá ég að CNN var alltaf á undan mér að segja hana.
PRESSMAN
Hvar varstu þegar veröldin horfði á Bagdad í beinni standa í ljósum logum?
SADDAM
Í skotbyrgi undir höllinni að horfa á CNN.
PRESSMAN
Varstu hræddur.
SADDAM
Já já, dauðhræddur við að einhver spreng mundi hitta CNN myndavélina og ég gæti ekki fylgst með hvað var að gerast.
PRESSMAN
þú ert alltaf að snúa út úr. Svaraðu nú ærlega, varstu hræddur þegar sprengjurnar dundu á borginni.
SADDAM
Nei, ég var ekki hræddur, alla vega ekki við að deyja.
PRESSMAN
Ertu ekki hræddur við að deyja núna?
SADDAM
Eftir smá tíma verð ég hengdur. Þegar þeir koma að ná í mig verð ég skelkaður. Svo sprauta þeir mig fullan af lyfjum til að allt fari nú vel fram og svoleiðis verður það. Ég efast um að ég finni fyrir hræðslu, fullur upp að augum af morfíni.
PRESSMAN
Það fer að líða að lokum þessa viðtals. Er eitthvað sem þú vildir segja í viðbót við það sem komið er?
SADDAM
Bara þetta: Kæri Íslendingar. Þrátt fyrir að hafa aldrei farið með vopnum gegn annarri þjóð í ellefu hundruð ára sögu ykkar ákváðu Halldór og Davíð að styðja runnarengluna í Bandaríkjunum í að ráðast á land mitt og þjóð. Þetta gerðu þeir þótt það lægi fyrir að yfir áttatíu prósent af íslensku þjóðinni væru á móti innrás í Írak. Þótt þeir séu báðir komnir úr umferð í stjórnmálum lands ykkar, er það ósk mín að þið styðjið hvorugan þeirra í næstkomandi forsetkosningum sem mér skilst að séu eftir tvö ár. Annar þeirra mun örugglega sækjast eftir að verða kosinn en ég er viss um að alla vega áttatíu prósent af þjóðinni finnst hann ekki eiga slíka upphefð skilið.
PRESSMAN
Og við látum þá lokið þessari beinu útsendingu frá fangelsisklefa Saddam Husayns. Góða nótt. (kinkar kolli til áhorfenda, stendur upp og tekur í hönd Saddams. Tónlist og tiltlar renna yfir skjáinn. Útsendingu lýkur. Pressman snýr sér að Diðrik sem kemur til hans) Er ekki best að vekja hann upp núna?
DIÐRIK
(snýr sér að Saddam) Lokaðu augunum.(Saddam lokar augunum) Ég ætla að telja upp að þremu og þegar ég nefni hana vaknarðu aftur. Einn, tveir, þrír. (höfuð Saddams fellur út á aðra hliðina og hann fer í enn dýpra dá)PRESSMAN
Er þetta eðlilegt?
DIÐRIK
Nei, það er eitthvað að gerast. Hann á að vera vaknaður. Saddam, heyriðu í mér.
SADDAM
(höfuð hans heldur áfram að vera út á hlið og rödd hans er orðin skræk) Já, ég heyri.
DIÐRIK
Þú verður...
SADDAM
(sprettur á fætur og lætur eins og hann sé skemmtikraftur á sviði) Komið þið sæl og vansæl líka, því hér eru allir velkomnir og sumir rétt ókomnir að ég sé. Ha. En eftir þeim getum við ekki beðið, því okkur liggur á. Sögu höfum við að segja og sögusviðið er þetta svið, því óneitanlega stend ég á sviði. En þessu sviði ætla ég að breyta í annað svið, stærra og meira. Allt verður að vera stærra og meira en það sem raunveruleikinn gefur til kynna svo að hann hverfi í skuggann og sýndarveruleikinn lifni við. Þangað ætlum við að flýja um stund. Ég leyfi mér að kynna fyrir ykkur aðalpersónurnar og vona að þið hagið ykkur á viðeigandi hátt, takið þeim vel, klappið, hlægið og grátið á réttum stöðum. Annað væri óviðeigandi. (hann þagnar og fellur svo í stíl sinn aftur og sefur)
PRESSMAN
Hvað var þetta nú?
DIÐRIK:
Ég veit það ekki. Hann er greinilega að upplifa sig sem aðra persónu. (snýr sér að Saddam) Hvað sérðu? Hvað sérðu nú?
SADDAM
(hvíslandi. Hann heldur stöðugt höndunum frá sér með fingurna hálf krepptar eins og hann finni fyrir miklum sársauka. ) F-fólk.
DIÐRIK:
(bandar hendinni í átt til Pressmans sem að set á rúmið og horfir á.) Hvað heitir þú?
SADDAM
(öndunin verður áköf og óviðráðanleg og heldur þannig áfram): Ég
er.....að nálgast.....átjánda ár mitt.
DIÐRIK
Hvert er eiginnafn þitt. Hvað á ég að kalla þig?
SADDAM
Ég er herra minn dóttir móður Waterhouse.
DIÐRIK
Hvar áttu heima?
SADDAM
Hadfald.
DIÐRIK
Hvert er eiginnafn þitt, hvað á ég að kalla þig?
SADDAM
Ég heiti Joan
DIÐRIK
Ert þú gyft?
SADDAM
Nei.
DIÐRIK
Fara margir drengir á fjörurnar við þig?
SADDAM:
(Sár og kaldhæðnislegur hlátur.)
DIÐRIK:
Hvað hlægir þig?
SADDAM:
( ekkert svar)
DIÐRIK
Hvað ertu að gera nákvæmlega þessa stundina?
SADDAM
Ég stend í réttinum.
DIÐRIK
Hvað ertu að gera þar?
SADDAM
(hinn ókennilegi andardráttur eykst og verður óbærilegur.)
DIÐRIK
( reynir að sefa Saddam.) Við skulum hjálpa þér ef við getum.Við skulum ná í fleiri verjendur.
SADDAM
Það er of seint.
DIÐRIK
Hvað er of seint? Hversvegna ertu þarna?
SADDAM
Það er móðir mín, herra.
DIÐRIK
Já og hvað um móðir þína?
SADDAM
( spýtir illgirnislega fram í herbergið, og Pressmans bregður)
PRESSMAN
Hvað er eiginlega að gerast?
DIÐRIK
Hann hefur auðsjáanlega fallið í mjög djúpt dá og er að endurlifa minningar sem ég veit ekki hvaðan koma. Ég er að reyna að komast að því.
PRESSMAN
Þú skalt reyna að hraða þér. Við fengum aðeins leyfi fyrir útsendingunni.
DIÐRIK
Hvað um móðir þina Joan? Hversvegna ertu í réttinum?
SADDAM
( í nær óheyranlegu hvísli) Það er henni að kenna að ég er hér.
DIÐRIK
Hvað segirðu?
SADDAM:
Það er hennar vegn..... sem ég
DIÐRIK
Hvað gerði hún? Og hvað ert þú ásökuð fyrir?
SADDAM:
Galdra. ( Hann kastar orðinu villimannslega fram og andardráttur
hans dregur fram í herbergið allan hrylling þeirra tíma þegar dauðinn var
eina refsingin hæfileg þeim sem þá iðju stunduðu).
DIÐRIK
Ertu norn?
SADDAM
Nei...nei... (hann missir andann af hryllingi)DIÐRIK
Stundar móðir þín galdra?
SADDAM
Herra minn...hún heyrir öll.....til hinna gömlu trúar, herra minn,,,,,
en ekki ég...
DIÐRIK
Hverrar trúar ert þú?
SADDAM:
( svo lágt að varla heyrist) Ekki hennar....
DIÐRIK: Hvaða ár er núna, Joan, á hvaða ári erum við?
SADDAM.
Það er okkar herrans.... ár fimmtán hundruð og...
DIÐRIK
Og?
SADDAM
Fimmtíu.....
DIÐRIK:
Hvaða dómi ertu fyrir?
SADDAM:
( muldrar) Sex
DIÐRIK:
Ha ?
SADDAM
Fimmtíuog sex.
DIÐRIK
Hvaða rétti ert þú mætt fyrir?
SADDAM
Chelmsford
DIÐRIK
Chelmsford? Og hver er dómari?
SADDAM
Southcote.
DIÐRIK
Ef við þekkjum hann munum við reyna að ná til hans.
SADDAM
Bastarður.
PRESSMAN
Veistu nokkuð hvað hann er að tala um.
DIÐRIK
Nafnið Chelmsford kemur kunnuglega fyrir eyru í sambandi við
galdraofsóknir í Bretlandi á sextándu öld. Og það er eins og mig minni að þegar augun í nöfnin Waterhouse og Chelmsford hafi komið við sögu í réttarhöldum á þeim tíma.
PRESSMAN
Hvernig veist þú svona mikið um galdraofsóknir
DIÐRIK
Ég las Para-sækólógíu og galdrar koma þar við sögu. Mig minnir að það hafi verið
réttað vegnað galdraákæru á hendur átján ára gamalli Joan Waterhouse og móður hennar Agnesar í Chelmsford á sextándu öld. Þetta eru fræg réttarhöld. Þær voru frá Essex, nánar tiltekið þorpinu Hatfield Peverell og dómari réttarhaldsins var úr röðum lögmanna drottningar, John Southcote.
DIÐRIK:
(heldur áfram að spyrja Saddam.) Með þér í stúkunni er einhver annar. Hvað heitir sú persóna?
SADDAM
Francis.
DIÐRIK
(kinkar kolli til Pressmans)Þekkir þú séra Tómas Cole?
SADDAM
Hann talaði of mikið.
DIÐRIK
(hvíslar að Pressmans)Þetta var merkileg fullyrðing, því þessa séra Cole var getið í frásögninni
fyrir orðfimi í framburði sínum. Hver spurði spurninganna?
SADDAM
Meistari Gerard,..... lögmaður drottningar.
DIÐRIK
Þetta var einnig kórrétt. Lögmaður Drottningar var enginn annar en
dómsmálaráðherran sjálfur, Gilbert Gerhard.
DIÐRIK
Hversvegna halda þeir að þú sért galdranorn?
SADDAM
Það er Agnes.
DIÐRIK
Agnes, hver er Agnes?
SADDAM
Barnið lýgur.
DIÐRIK
Hversu gömul er Agnes?
SADDAM:
(eftir stutta stund, tuldrandi) Tel hana vera tólf.
DIÐRIK
Þekkir þú hana? Hvert er eftirnafn hennar?
SADDAM
Brown, Agnes Brown.
DIÐRIK
Hvað sagði barnið Agnes, að þú hafir gert?
SADDAM
Hún sagði..... Hún lýgur.
DIÐRIK
Hvað sagði hún að þú hafir gert?
SADDAM
Að ég hafi hrætt hana með svörtum hundi.
DIÐRIK
Hversvegna segir hún það?
SADDAM
Hún lýgur.....
DIÐRIK
Hversvegna lýgur hún?
SADDAM
Ég veit ekki hví....móðir mín á svartan hund. Hún á svarta
hundinn....ekki ég.....
DIÐRIK
Er móðir þín norn?
SADDAM
Já.
DIÐRIK
(gengur frá Saddam og tekur um arm Pressmans) Þetta er allt rétt. Í máli Joan Waterhouse var aðalvitnið illa þokkuð tólf ára stelpa sem nefnd var Agnes Brown. Dag einn er móðir hennar var að heiman, var sagt að Joan hefði komið til Agnesar og beðið hana um brauð og ost. Þegar bón hennar var hafnað, fór Joan heim og
sótti undan rúmi móður sinnar skepnu eina sem nefnd var Sathan, sem tók á sig mynd svarts hunds, til að hræða Agnesi og elta hana. Samkvæmt ákærunni á hendur Elísabetu Franssich og Móður Waterhouse, notuðu þær hinn sama Sathan í kattar og froskmyndum til ýmissa óhæfuverka. Agnes móðir Joan var fundin sek um galdra og hengd innan þriggja daga. Joan og Elísabet voru sýknaðar, en nokkrum árum seinna var réttað í Máli Elísabetar aftur og hún
þá sek fundin.
(snýr sér aftur að Saddam) Hvers vegna heldur þú höndunum á þennan hátt?
SADDAM
Þær eru brenndar.
DIÐRIK
Brenndu þeir á þér hendurnar?
SADDAM
Mmmmh..(auðsjáanlega að upplifa þjáninguna aftur) Það er
járnstöngin......
DIÐRIK
(við Pressmans) Hún þarna að tala um þolraunina að gangast undir dóm eldsins, þegar
hinum ákærða var gert að grípa um glóandi járnstöng. Varstu pyntuð?
SADDAM
Mmmmmm
DIÐRIK
Hvernig varstu pyntuð?
SADDAM
Nálar og.....
DIÐRIK
Nálar til að finna nornablettinn? Fundu þeir hann?
SADDAM
Nei, herra.
DIÐRIK
Fundu þeir nornablett?
SADDAM
Ég hef engan nornablett....af mér hefur enginn ári sogið.
PRESSMAN
(Kíkir taugaóstyrkur í gegn um lítinn glugga á klefanum.) Geturðu ekki farið að ljúka þessu. Þeir hljóta að fara að koma til að reka okkur út hvað úr hverju.
DIÐRIK
þetta er allt mjög skiljanlegt með hliðsjón af siðum sextándu aldar. Hver norn átti að hafa á líkama sínum blett sem var sérstaklega næmur fyrir sársauka. Því voru nornir berháttaðar, rakaðar og stungnar um allan líkamann í leit að slíkum bletti. Samtímis var svipast um eftir auka geirvörtu, þar sem púkar gátu nært sig.
PRESSMAN
Já já, þetta er allt saman mjög merkilegt, en við verðum að ljúka þessu sem fyrst. Geturðu ekki vakið hann. Ekki viljum við að hann gangi dáleiddur í henginguna.
DIÐRIK
Jæja þá. (lýtur á klukku sína) Það er rétt við verðum að klára þetta. Joan heyriðu í mér?
SADDAM
Já
DIÐRIK
Ég vil fá að tala við Saddam.
SADDAM
(Reisir sig upp og talar eðlilega) Hér er ég.
DIÐRIK
Þegar ég tel nefni töluna þrjá, vil ég að þú vaknir. Skilurðu það?
SADDAM
Já
DIÐRIK
Einn, tveir, þrír.
PRESSMAN
(rétir Saddam höndina) Ég vildi bara þakka þér fyrir viðtalið, það var mjög fróðlegt.
SADDAM
(þeir takast í hendur) Þakka þér sömuleiðis. Það fór kannski út í aðra sálma en við bjuggumst við.
DIÐRIK
Mannstu eftir öllu sem gerðist.
SADDAM
Já, öllu sem okkur fór á milli.
DIÐRIK
Hefur þú orðið fyrir svona reynslu áður.
SADDAM
Ég sá þetta með auga hugans.
(dyr klefans orpnast upp á gátt og inn koma verðir sem byrja að taka saman myndavélarnar og fara með stólana út )
DIÐRIK
Vetu sæll. Það er leitt að við höfum ekki tækifæri til að kafa nánar ofaní þetta.
SADDAM
Það finnst mér ekki.
(Þeir Pressman og Diðrik hraða sér út og Saddam sest á rúm sitt og horfir í gaupnir sér)
.
Endir
Trúmál og siðferði | Breytt s.d. kl. 19:53 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (4)
20.12.2007 | 15:26
Að finna sitt sanna sjálf
Fyrir meira en hundrað árum lýsti Bahá´u´llah, opinberandi Bahá´í trúarinnar því yfir að opinberun hans yrði aðal áhrifavaldurinn til sameiningar mannkynsins og stofnunar nýrrar heimsskipunar sem koma mun á alheimsfriði. Fáir munu andmæla því að ef leiða á heiminn úr ríkjandi ástandi rósturs og átaka til friðar og einingar verða menn og mannlegar stofnanir að undirgangast róttækar umbreytingar.Hver sá sem í raun og veru hefur áhuga á heimsfriði verður að gaumgæfa hvernig sú umbreyting getur orðið. Með útbreiðslu Bahá´í trúarinnar um heiminn á tiltölulega skömmum tíma og hvernig hún hefur sýnt fram á umbreytandi áhrif sín á líf fjölda manna og kvenna, hefur vaknað áhugi fyrir að skilja betur með hvaða hætti trúin gerir fólki sem gengst henni á hönd, mögulegt að umbreyta sjálfu sér og finna sitt sanna sjálf. Það verður að taka það fram að ekki er mögulegt að skilgreina eða skilja alla þá krafta víðfeðmrar opinberunar Bahá´u´lláh sem næra og stýra slíkri umbreytingu; en rit hans varpa samt skæru ljósi á það með hvaða hætti trúin umbreytir lífi þeirra sem hana viðurkenna með því að losa úr læðingi það sem í manninum býr. Áhuginn á því hvernig mannleg geta er leyst úr læðingi er frekar persónulegur en fræðilegur, því milljónir manna þrá að verða það sem Bahá´u´lláh kallar að fullu göfugir frekar en að lifa í hlekkjum niðurlægingar.Auðvitað örva kenningar Bahá´u´lláh um þetta breytinga-ferli huga fólks, en þekking á þeim hefur einnig hagnýtan tilgang, því meðvituð þekking á því sem er að gerast innra með okkur sjálfum hjálpar til við að halda því sem áunnið er og gerir okkur mögulegt að skilgreina og sjá ný tækifæri til frekari vaxtar, tækifæri sem oft virðast ónauðsynleg og sársaukafull. Persónuleg umbreyting er megin ástæðan fyrir því að fólk laðast að trúnni, lætur fullvissast um sannleika hennar og gerist að lokum bahá´íar. Hvers vegna er augljóst. Þeir sem kynnast trúnni og finna fyrir umbreytingaráhrifum hennar verða fyrir reynslu sem sannar sig sjálf. Engin getur tekið þá reynslu af þeim og engin fræðileg rök geta gert hana ómerkilega eða óraunverulega. Mesta gleði sem hægt er að upplifa er að finna að við erum að ná fram því besta sem í okkur býr. Slíkt eykur sjálfsvirðingu okkar, dregur úr árásagirni okkar og tryggir samhygð okkar. allt eru þetta forsendur einingar og friðar.
Eðli mannlegrar getu
En hvað er það besta sem í okkur býr? Bahá´u´lláh kennir að æðsta tjáning sjálfsins sé fólgin í þjónustu. Hversu vel okkur tekst við þessa æðstu tjáningu veltur á hversu vel okkur gengur að leysa úr læðingi krafta okkar og getu. Ferilið sem við verðum að ganga í gegnum til að finna okkar sanna sjálf fellst í að þroska grunngetu okkar og fella hana að þjónustu við mannkynið. Þær daglegu ákvarðanir sem við tökum og þær daglegu gjörðir sem endurspegla þetta ferli eru í eðli sínu trúarlegar því Bahá´u´lláh leggur að jöfnu störf unnin í anda þjónustu og lofgjörð til Guðs. Sá sem byrjar að skilja andlegt eðli ferlisins mun ekki einungis uppgötva nýjar víddir í starfi sínu og lofgjörð, heldur mun hann einnig sjá trúarbrögð í nýju ljósi. Hann mun uppgötva það að þegar aflið sem knýr okkur til vaxtar, hverfur úr trúarbrögðunum, verða þau lítið annað en innantómar samfélagshefðir, kreddur og siðir sem koma í veg fyrir tjáningu mannsandans og hindra samfélagslega þróun. Þjónustunni við mannkynið er ljáð dýpt og gæði vegna eiginlegrar getu þess manns sem hana veitir. En hver er þessi geta? Bahá´u´lláh skilgreinir hana þegar hann skýrir að tilgangur sköpunar mannsins sé; að þekkja og elska Guð. Þetta eru hinir tveir frumkraftar eða geta mannsins, að þekkja og elska, og hér er hún greinilega tengd tilgangi okkar.- ástæðu tilveru okkar. Að finna sitt sanna sjálf, þýðir fyrir bahá´ía, að þroska getu sína til að þekkja og elska, í þjónustu við mannkynið. Þessi útskýring gefur hugmynd okkar um andlegleika meira vægi. Sá er andlegur sem þekkir og elskar Guð og einlæglega leitast við að bæta getuna til að þekkja og elska í þjónustu við mannkynið. Samkvæmt skilgreiningu; er það að hafa lokaðan huga og hafna því að líta á nýjar hliðar það að hindra getuna til að þekkja eða bregðast við öðrum á hatursfullan hátt, allt merki um andlegan vanþroska eða andlegan sjúkdóm. Allar aðrar dygðir má skilja sem tjáningu þessara frumkrafta að þekkja og elska í mismunandi myndum við mismunandi aðstæður. Getan til að elska inniheldur ekki bara getuna til að sýna ást heldur einnig að meðtaka ást, laða að sér ást. Ekki er hægt að hugsa sér að elska án þess elskaða. Ef við vitum ekki hvernig á að móttaka ást eða getum ekki þegið hana stöndum við í vegi fyrir þeim sem eru að reyna að þroska getu sína til að elska. Að geta ekki þegið ást einhvers, upplifa margir sem höfnun og veldur miklum skaða, sérstaklega hjá ungum börnum.Getan til að þekkja felur í sér möguleikann til að læra og til að kenna. Kennsla og lærdómur eru gagnkvæmar hliðar á getunni til að þekkja. Enginn getur verið góður kennari ef hann getur ekki lært af nemendum sínum og engin er góður nemandi sem ekki spyr kennara sinn spurninga svo bæði kennari og nemandi læri. Hvor þessara eiginleika styður og örvar myndun annarra eiginleika. Til að þekkja, verðum við að elska að læra og ef við viljum elska þurfum við að læra að elska og vera elskuð. Á þessum tveimur frumkröftum er þróun allra mannlegrar getu byggð. Frá sjónahóli bahá´ía felur sönn menntun það í sér að laða fram og þroska þær eigindir sem í okkur búa. Því miður er stór hluti nútíma menntunnar meira fólgin í því að koma á framfæri upplýsingum, en að laða fram eigindir. Af þessu sökum eru skólar fyrst og fremst staðir þar sem kennarar miðla staðreyndum og hugmyndum fyrir nemendur að muna. Afleiðingin er að prófskýrteini og gráður eru ekkert annað en sönnunargögn um að ákveðnu magni og vissri tegund upplýsinga hefur verið miðlað og þeim sem gráðuna hefur, tókst að sýna fram á að á mismunandi tímum á meðan á formlegri menntun hans stóð, gat hann geymt upplýsingarnar nógu lengi til að geta skrifað þær niður á prófdaginn. Slík skýrteini gefa ekkert til kynna um tilfinningar nemandans eða getu hans til að elska og þess vegna lítið um (karakter) manngerð hans orð sem lýsir getu hans til að nota þekkingu sína uppbyggilega og sýna mannkyni ást sína. Enn fremur hefur verið sýnt fram á það að ef getan til að elska er á einhvern hátt bæld, koma upp námsvandamál og þroski þekkingargetunnar skaðast. Þess vegna er hægt að fullyrða að sá skóli sem fylgir hinni þröngu upplýsingamiðlunar aðferð getur aldrei þjónað þörfum samfélagsins. Sönn menntun ætti að stuðla að þroska í átt að æðstu stöðu mannsins þjónustu og verður þess vegna að sinna öllum einstaklingnum og manngerð hans.
Trú og þroski mannlegrar getu
Eitt er að lýsa eðli mannlegrar getu og annað að leysa hana úr læðingi. Bahá´í trúin gerir hvorutveggja. Þegar hefur stuttlega verið fjallað um eðli mannlegrar getu. Við skulum nú kanna hvernig trúin vekur umbreytingaferlið og viðheldur því með að leysa mannlega getu úr læðingi . Meginuppspretta umbreytingarkraftsins eru rit Bahá´u´lláh. Lestur þeirra nærir trúna og trú er fyrsta forsenda umbreytingar. Með trú er í stórum dráttum átt við afstöðu okkar til þess sem ekki er hægt að vita eða hins óþekkta og gerir okkur kleift að nálgast það á þann hátt að þekking okkar á því verður meiri. Trú er afar sérstakt samspil getunnar til að þekkja og getunnar til að elska. Í eðli sínu er trú það að elska hið óþekkta eða hið óþekkjanlega að laðast að hinu óþekkta og getan til að nálgast það. Þar sem Bahá´u´lláh staðfestir að Guð sé óþekkjanlegur, þarf trú til að laðast að honum og tengjast honum. Við höfum öll í okkur eðlislæga þrá til að tengjast öllu, að óendanleika alheimsins meðtöldum. Þetta er eðlileg hliðarverkun þess að hafa vitund. Þar sem okkur finnst við vera ein og ótengd öllu öðru í alheiminum, erum við knúin til að komast að því hvar við stöndum gagnvart öllu öðru sem er til, einnig því sem er óþekkt eða óþekkjanlegt. Mesti leyndardómur alheimsins gengur undir mörgum nöfnum; Alláh, Jehóva, Guð, Almættið. Þar sem að maðurinn hefur getu til að trúa ákveðna afstöðu til hin óþekkjanlega hefur hann í gegnum aldirnar brugðist við boðberum Guðs sem komu til að opinbera eiginleika þessa mesta leyndardóms alheimsins og svalað hinni kosmísku þrá okkar. Þannig þjónar trú afar mikilvægu hlutverki í tilgangi okkar, að þekkja og elska Guð. Vel að merkja, ef frumkraftar getu okkar eru að þekkja og elska og ef við erum sköpuð í mynd Guðs hlýtur þekking og ást að vera meðal eiginleika hans. Bahá´u´lláh gefur það til kynna í þessu erindi úr Huldum orðum: Ó Mannssonur! Hjúpaður ómunaverund Minni og í aldinni eilífð kjarna Míns, þekkti Ég ást Mína til þín, því skóp Ég þig, greypti á þig ímynd Mína og birti þér fegurð Mína. 1. Ef Guð er óþekkjanlegur og við erum sköpuð í hans mynd, má þá ekki gera ráð fyrir að eitthvað í okkur sé óþekkt? Hið óþekkta í okkur er leynd geta okkar til að elska og þekkja. Í Dölunum sjö vitnar Bahá´u´lláh í vel þekkt persneskt skáld og lýsir á mjög dramatískan hátt víðáttum hins óþekkta í okkur. Heldur þú þig vesælt mót, þótt í þér alheimur finnist?2 Í öðru versi segir Bahá´u´lláh; Þér eruð fjárhirsla Mín, því í yður hefi Ég varðveitt perlur leyndardóma Minna og djásn þekkingar Minnar. 3 Ekkert okkar þekkir hversu mikið við getum elskað eða hve mikið við getum lært. Rétt eins og við verðum að hafa trú til að læra um eiginleika Guðs verðum við að hafa trú til að læra eitthvað um sjálf okkur. Við verðum að elska laðast að og hafa sérstaka afstöðu til hins óþekkta í okkur sjálfum ef takast á að leysa það úr læðingi. Ef við tengjumst á fullnægjandi hátt hinu óþekkta í okkur sjálfum getum við tengst hinu óþekkta í öðrum. Með öðrum orðum; við verðum að viðurkenna aðra ekki bara fyrir það sem þeir eru, heldur fyrir það sem þeir geta orðið, annars stöndum við í vegi fyrir umbreytingu þeirra og vörnum þeim þess að finna sitt sanna sjálf. Þess vegna mun þeim sem hefur gefist upp á sjálfum sér, þeim sem hætt hefur viðleitni sinni og þess vegna svikið getumöguleika sína, finnast öll samskipti sín við aðrar mannverur vera truflandi, ófullnægjandi og jafnvel sársaukafull. Að viðurkenna aðrar manneskjur og tengjast þeim aðeins á þeim forsendum sem eru til staðar hverja stund tryggir að einungis verður um að ræða yfirborðslegt samband. Ef þú villt öðlast djúpt samband við annað fólk verður þú að samþykkja það að í því búa óþekktir möguleikar og að sú viðurkenning er fólki uppspretta hugrekkis til að virkja þá. Á persónulegri nótum, ef þú getur getur ekki viðurkennt óþekkta möguleika þína muntu aðeins vera fær um yfirborðslegt samband við aðra og ekki getað hjálpað þeim að virkja sína getu, né getur þú þroskað þína eigin. Þar sem geta mannsins er í raun grundvöllurinn að öllum vexti verður hún að njóta viðurkenningar annarra að því marki að viðkomandi finnist hann algjörlega samþykktur. Algjört samþykki annarra byggir upp sérstakt traust sem erfitt er að svíkja. Það er uppspretta milds þrýstings til að halda áfram viðleitninni og er nauðsynleg forsenda sannrar ástar og vinskapar. Þessi tegund gagnkvæms þrýstings milli tveggja mannvera mun gera það samband andlegt og er nauðsynleg sérstaklega í hjónabandi. Hann er grundvöllurinn að Bahá´í hjónabandi. Þörfin fyrir gagnkvæmni í slíkum samböndum er undirstrikuð af Bahá´ulláh í Huldum orðum: Elska Mig, svo að Ég megi elska þig. Ef þú elskar Mig ekki, getur ást Mín á engan hátt náð til þín. Vit þetta, ó þjónn. 4 Í þessu versi býður Guð okkur, í gegnum opinberanda sinn að við elskum hann og viðurkennum hann þrátt fyrir það að hann sé óþekkjanlegur. Aðlöðun að hinum óþekkjanlega er kjarni trúar. Án trúar er engin aðlöðun að þessum mesta leyndadómi Guði. Við verðum fjarri leyndardómum okkar eigin sjálfs og aftengd kraftinum til að vaxa og þroskast. Tilvitnunin að ofan hefst á orðunum, Ó, verundar son og endar á, vit það ó þjónn. Í þessu stutta versi eru hinir tveir grunnkraftar að elska og þekkja aftur undirstrikaðir í samhengi við verund og þjónustu. Hún tengir saman ferlið að verða eða leitast við að verða og hinna æðstu stöðu, þjónustu.
Kvíði og hið óþekkta
Að mæta hinu óþekkta er ekki auðvelt. Tilhugsunin um það, sér í lagi þegar um er að ræða hið óþekkta í okkur sjálfum, veldur okkur alltaf kvíða. Sé hið óþekkta utanaðkomandi er það ávallt álitið ógn við öryggi okkar því það vekur upp í okkur spurningar sem varða hið óþekkta í okkur sjálfum getum við eða getum við ekki ráðið við eitthvað óþekkt og utanaðkomandi? Kvíði ber öll merki um viðbrögð við ótta nema það að venjulega stýrist hann ekki af skýrri ástæðu. Viðbrögð við ótta og kvíða einkennast bæði af því að orku er í skyndi veitt á líkamskerfið sem á að bregðast við ógn. Okkur gengur mun betur að bregðast við ótta því orsök óttans er venjulega ljós og hana má forðast eða fjarlægja. Þegar kvíði gagntekur okkur fer allt viðbragðskerfið af stað líkt og að um ógn sé að ræða þótt ekki sé vitað hvaðan hún kemur. Þegar ekki er hægt að beina viðbrögðunum að einhverju ákveðnu er erfitt að ákveða aðgerðir og kerfið veit aldrei hvort hættan er liðin hjá. Kvíða má því skilgreina sem orku án markmiðs. Árangursríkasta leiðin til að bregðast við kvíða er að líta á þessa orku sem gjöf og finna áþreifanlegt markmið sem beina má henni að og styður jafnframt grunnmarkmið okkar sem er að þroska getuna til að elska og þekkja. Að ákveða hvert það markmiðskuli nákvæmlega vera er e.t.v. ein mest skapandi aðgerð sem hugsast getur. Hún felur í sér áhættu og skref inn í það óþekkta með efann á bakinu, en lika von um að uppgötva nýja möguleika eða nýjar takmarkanir (sem einnig eru hluti af veruleika okkar). Trú, er að laðast að því óþekkta í okkur sjálfum, að geta notfært okkur orkuna í kvíða okkar, með því að skapa markmið og hugrekki er að halda í þá átt. Trú, efi, kvíði og hugrekki eru nauðsynlegur hluti umbreytingarferlisins að leysa getu okkar úr læðingi. Ef ekkert væri óþekkt væri engin efi eða kvíði og án efa og kvíða væri engin þörf á trú eða hugrekki. Máttur Bahá´í trúarinnar til að umbreyta mönnum með því að leysa úr læðingi getu þeirra, er fólgin í þeirri staðreynd að hún kemur í veg fyrir að efi og kvíði fari úr böndunum og gefur um leið ástæðu og uppörvun til að mæta þeim á uppbyggilegan hátt með trú og hugrekki. Bahá´u´lláh segir sjálfur að megin uppspretta umbreytingarorkunnar komi frá því að viðurkenna orð hans orð Guðs. Rit hans eru oft kölluð hið skapandi orð einmitt vegna þess að mönnum hefur fundist þeir vera skapaðir að nýju eftir að hafa komist í kynni við þau. Bahá´u´lláh leggur áherslu á að ef þú villt umbreytingu verðir þú að lauga þig í úthafi orða hans. Við að lauga sig í því úthafi hefst umbreytingarferlið því þá skapast í okkur meðvitund um eðli og tilgang sköpunar okkar. Engin getur lesið orð Bahá´u´lláh án þess að finna hvernig getan til að þekkja og elska er vakin og þroskuð. Ef við höldum áfram að kanna ritin förum við að líta á okkur sjálf og umhverfi okkar öðrum augum. Og er við sjáum okkur og umhverfi okkar öðrum augum, breytist hegðun okkar.Breytt hegðun er áþreifanleg sönnun þess að við erum á ævintýralegri leið til að uppgötva það sem í okkur býr. Ritin þjóna sem meðvirkt afl sem gerir okkur laus við ótta og klafa og hindra okkur í að taka hin áhættusömu en skapandi skref inn í hið óþekkta. Við vitum að fólk breytist oft við að verða fyrir sérstakri reynslu af einni eða annarri tegund. Að sökkva sér í úthaf orða Bahá´u´lláh er ekki bara að lesa þau, heldur reynsla sem getur verið svo sterk að hún losar fólk úr viðjum og beinir því í áttina að tilgangi sínum. Um leið og við erum laus úr lamandi viðjum þess sem aðrir segja um okkur, eru minni líkur á að við látum stjórnast af því og þróum þess í stað uppsprettu eigin viljahvata. Ritin draga einnig úr almennum kvíða og efa, niður að viðráðanlegum mörkum með því að gefa skilning á sögu heimsins og því kreppuástandi sem ríkir og stöðugt versnar. Við þurfum ekki að láta sem kreppuástandið sé ekki til eða neita að horfast í augu við það. Skilningur á vandamálum heimsins dregur ekki aðeins úr kvíða heldur gefur einnig hugrekki. Sú staðreynd að Bahá´u´lláh gefur í öllum aðalatriðum leiðbeiningar um það hvaða markmið samræmast tilgangi sköpunar okkar, er einnig uppspretta hugrekkis fyrir okkur. Þær hjálpa okkur þegar við stígum hið skapandi skref að skilgreina þau markmið sem við ætlum að beina orku kvíðans að. Við höfum í þessu sambandi val. Við getum annað hvort tekið þetta skref og skilgreint markmiðið og gert þannig umbreytinguna mögulega eða við getum hafnað því á meðvitaðan hátt og vonað að kvíðinn hverfi af sjálfu sér. Það liggur í augum uppi að sá sem hefur gnægð leiðbeininga um hvað skuli velja, er líklegri til að kjósa að það að skilgreina markmið sín. Ef þessi skilgreining fer ekki fram er líklegt að þessi orka kvíðans brjótist út í ofbeldi gegn öðru fólki. Viðbrögð fólks munu líklega draga úr möguleikum þess til vaxtar og þroska og einnig okkar sem það er að bregðast við.Þannig hvetja ritin á einstæðan hátt til trúar og hugrekkis og það er hluti af getu okkar til að þekkja og elska. Trú og hugrekki tryggja áframhaldandi vöxt og þroska þessara tveggja grunnkrafta. Með öðrum orðum; ef þeir frumkraftar að þekkja og elska er notaðir rétt, af trú og hugrekki eykst getan En þetta er ekki öll myndin. Bahá´ú´lláh gerir ráð fyrir stofnunum í samfélaginu sem sem vernda og stuðla að umbreytingu mannkynsins. Bahá´í samfélaginu er ætlað að vera félagslegt umhverfi umbreytinganna. Vegna þess að Bahá´u´lláh leggur áherslu á einingu mannkynsins, eru öll Bahá´í samfélög samsett af fólki sem talar mismunandi tungumál, og eru af mismunandi kynþáttum, þjóðerni og trúarlegum uppruna. Þessi fjölbreytileiki Bahá´í samfélagsins er öllum meðlimum þess tákn um hið óþekkta.- eða með öðrum orðum; Bahá´i samfélagið er samansett af fólki sem undir venjulegum kringumstæðum myndi ekki hafa neitt samneyti eða vinskap sín á meðal. En þetta er ekki öll myndin. Bahá´u´lláh gerir ráð fyrir stofnunum í samfélaginu sem sem vernda og stuðla að umbreytingu mannkynsins. Bahá ´í samfélaginu er ætlað að vera félagslegt umhverfi umbreytinganna. Vegna þess að Bahá´u´lláh leggur áherslu á einingu mannkynsins, eru öll Bahá´í samfélög samsett af fólki sem talar mismunandi tungumál, og eru af mismunandi kynþáttum, þjóðerni og trúarlegum uppruna. Þessi fjölbreytileiki Bahá í samfélagsins er öllum meðlimum þess tákn um hið óþekkta.- eða með öðrum orðum; Bahá´i samfélagið er samansett af fólki sem undir venjulegum kringumstæðum myndi ekki hafa neitt samneyti eða vinskap sín á meðal. Það er vel þekkt staðreynd að við veljum það að vingast við fólk sem hugsar eins og við, sem hefur sömu skoðanir og við, sama smekk og svipuð áhugamál. Í svo einsleitum hópi getur öll umbreyting auðveldlega staðnað þar sem að ákveðin gagnkvæm viðbrögð eru þróuð og engin hvati er til að þróa ný. Því er fjölbreytileiki eitt verðmætasta einkenni Bahá í samfélagsins. Þegar einhver gerist bahá´i, gengur hann til liðs við fjölskyldu sem afar mismunandi fólk tilheyrir og hann verður að vinna með og bindast því sterkum böndum. Það fyrsta sem hann kemst að er að gömlu viðbrögðin sem hann hefur komið sér upp, duga ekki lengur. Hver einstaklingur er fulltrúi hins óþekkta og allar tilraunir til að tengjast honum skapa orku (kvíða) sem setur af stað gagnkvæmt ferli þess að þekkja og elska af trú og hugrekki. Þegar ný markmið, sem á uppbyggilegan hátt nýta orku kvíðans, eru valin, munu okkur lærast ný viðbrögð. Hver ný viðbrögð eru hluti af leyndum eiginleikum okkar sem eru að koma í ljós, - Mannleg geta leysist úr læðingi. Með öðrum orðum býður Bahá´í samfélagið upp á meiri möguleika til að þekkja og elska í umhverfi sem styður slíkan þroska, en finna má annars staðar. Almennt séð, fer hver bahá´i í gegnum ákveðna andlega þróun sem felur til að byrja með í sér umburðalyndi gagnvart fjölbreytileika samfélagsins. Með aukinni þekkingu verður umburðalyndið að skilningi. Þegar kærleika er bætt við blómstrar skilningurinn og vitund um gildi margbreytileikans verður ljóst. Vitundin um gildi margbreytileika er andleg og félagsleg andstæða einangrunarhyggjunnar. Ferlið frá einangrunarhyggju til umburðarlyndis og skilnings og að lokum til vitundar um gildi fjölbreytileikans, hefur ávalt í för með sér kvíða og efa. Við erum oft í vafa um hvað við eigum að gera og ef við vitum það, langar okkur stundum ekki að gera það. Þetta eru prófraunir sem eru forsenda umbreytinga. Ábdu´l-Bahá sonur Bahá´u´lláh útskýrir að án prófrauna verði enginn andlegur vöxtur. Hér komum við að mjög mikilvægu atriði. Prófraunir reynast mörgum ofviða. Ábdu´l-Bahá segir að ef við snúum okkur annað en til Guðs til að leysa prófraunirnar, munu þær granda okkur. Ef við aftur á móti snúum okkur til hans og höfum þar að auki stuðning ástríkra samfélagsmeðlima, munum við sigrast á þeim. Fjölbreytileiki Bahá´í samfélagsins reynist mörgu okkar erfið prófraun að yfirstíga en er engu að síður nauðsynlegur andlegum vexti okkar. Samtímis er handleiðsla Bahá´í stofnana og einlægur ásetningur meðlima samfélagsins að viðurkenna hvern annan fyrir það sem þeir geta orðið frekar en það sem þeir eru, uppspretta hugrekkis til þess að prófraunirnar megi verða leið til andlegs þroska til að leysa úr læðingi mannlega getu. Þetta er hin andleg merking mótlætis. Bahá´u´lláh staðhæfir að; Ógæfa frá mér er forsjón Mín, hið ytra er hún eldur og hefnd, en hið innra ljós og miskunn. Hraða þér á hennar fund, að þú megir verða eilíft ljós og ódauðlegur andi. Þetta er boð Mitt til þín, breyt samkvæmt því. 5 Líf án kvíða og streitu felur ekki endilega í sér hamingju fyrir Bahá´ía. Slíkt líf er leiðinlegt samkvæmt Bahá í skilgreiningu. Hamingja í augum Bahá´ía er að takast á við prófraunir og vita hvar hugrekkið er að finna til að sigrast þeim þannig að getan til að þekkja og elska þroskist í þjónustu við mannkynið. Að lifa í Bahá´í samfélaginu felur í sér að mæta prófraunum sem gefa tækifæri til að útfæra óhlutbundnar meginreglur í daglegu lífi okkar svo trú okkar grundvallist á meðvitaðri þekkingu. Síaukin meðvituð þekking á því hvernig beita skuli meginreglum trúarinnar við raunverulegar aðstæður, treystir það sem áunnist hefur í andlegum þroska og er grunnurinn að áframhaldandi vexti.
Fordómar Hindrun á veginum
Sameining mannkyns getur ekki orðið ef sérhver manneskja finnur ekki til einingar í sjálfri sér. Bahá´u´lláh benti á að hann gat ekki fundið neinn sem lifði í einingu hið innra sem hið ytra. Ef getan til að þekkja og getan til að elska eru ekki sameinaðar er ekki um einingu þess innra og ytra að ræða. Afleiðingarnar eru þær að orð og gjörðir eru í mótsögn við hvort annað. Þegar getan að elska rekst á við getuna að þekkja birtist það einnig hið ytra. Vísindi til dæmis, má líta á sem tjáningu getunnar til að þekkja og trúarbrögð sem tjáningu getunnar til að elska. Bahá´u´lláh kenndi að vísindi og trúarbrögð verði að leiðast hönd í hönd annars muni árekstur þeirra valda miklum skaða. Með orðinu fordómar er átt við um áreksturinn milli þessara tveggja tjáningarmáta. Fordómar er fullvissa (eins konar þekking) um að einhver ósannindi séu sönn, í bland við tilfinningalega staðfestingu á því (eins konar ást). Í öðrum orðum, eru fordómar tilfinningaleg þjónkun við ósannindi eða villu. Gjörðir sem grundvallaðar eru á þeirri þjónkun verða nánast ætíð til skaða bæði fyrir þann sem framkvæmir þær og þann sem verður fyrir þeim. Persónulegir fordómar eru hindrun á vegi tjáningar mannlegrar getu vegna þess að getan til að elska er notuð til að koma í veg fyrir getuna til að þekkja. Í grunninn má skilja alla sálræna og geðræna kvilla í ljósi þessara árekstra. Markmið meðferðar verður ætíð að vera að ryðja úr veginum þessari hindrun í átt að hinu sanna sjálfi með því að gera getunni til að elska mögulegt að styðja getuna til að þekkja og öfugt. Á félagslegu sviði, leiða fordómar í framkvæmd af sér skelfilegt óréttlæti, allt frá mismunun og aðskilnaði til skipulagðs ofbeldis og andúðar í formi styrjalda. Slíkt verður auðsjáanlega til þess að hindra alla getu samfélagsins til þroska. Öllum vegatálmum í átt að sameiningu mannkynsins er haldið við af fordómum af útbreiddri menningarlegri þjónkun við ósannindi. Þess vegna líta bahá´iar svo á að sameining mannkynsins sé samheiti fyrir afnám fordóma. Það verður að uppræta fordómana sem viðhalda þeim áður en vegatálmarnir að sameiningu eru rifnir niður. Hvers vegna er svona erfitt að uppræta fordóma? Ein ástæðan er sú að fólk er stundum ekki meðvitað um að það er haldið þeim. Í grunninn er þetta hroki að vera ómeðvitaður um eigin fáfræði á sama tíma og maður lýsir því digurbarkalega yfir að afstaða hans sé réttlát og sannleikanum samkvæm. Hvorki fólks er í sorglegt ástand því það forðast ætíð að komast í þá aðstöðu þar sem það verður að horfast í augu við þann möguleika að það sé haldið fordómum. Hvernig á einhver að vita að hann sýni tilfinningalega þjónkun við ósannindi í formi fordóma, ef hann hefur aldrei orðið fyrir reynslu sem leiðir slíkt í ljós? Á Persónulegri nótum, hvernig getur þú vitað að þú hefur fordóma gagnvart einhverjum sem talar aðra tungu eða hefur annan hörundslit en þú, ef þú hefur aldrei komist í kynni við slíkt fólk eða orðið fyrir reynslu sem leiða mundi í ljós slíka villu? Þetta er einmitt ástæðan fyrir því hversu nauðsynlegt Bahá´í samfélagið er til að uppræta fordóma stig af stigi. Það býður upp á möguleikana við hvert fótmál fyrir hvern og einn að komast að því hvar fordómar hans felast. Þetta er ástæðan fyrir því að baráttan fyrir einingu mannkyns á sér fyrst og fremst stað innan Bahá´í samfélagsins frekar en utan þess. Utan við samfélagið getur fólk einangrað sig frá aðstæðum sem sýna mundu fordóma þeirra og haldið áfram að hlusta aðeins það sem viðheldur bjöguðum skilningi og gerir þjónkun þeirra við ósannindi sterkari. Að uppgötva fordóma sína er bahá´ía ætíð prófraun og frá þeirri stundu sem honum verða þeir ljósir, verður hann að leitast við að uppræta þá. Ekki bara vegna þess að hann sýnir öðrum óréttlæti ef hann gerir það ekki, heldur vegna þess að andlegur þroski hans sjálfs veltur á því. Hvað gerist ef geta manns er hindruð manns sem hefur ekki komist að því hvernig finna á sitt sanna sjálf eins eða annars vegna? Sé viðkomandi óvirkur og innhverfur persónuleiki, mun hann líklega leita í gerviheima eiturlyfja og alkóhóls. Ef viðkomandi er virkur og úthverfur persónuleiki mun hann verða óvinveittur og árásargjarn og á það á hættu að lenda í fangelsi fyrir glæpi. Aðalatriðið er einfalt: Sá sem er á leiðinni að verða - og hvers geta til að þekkja og elska er í stöðugum vexti, - mun ekki hlaupast undan skyldum sínum inn í gerviheimana né slást, meiða og drepa. Það er ómögulegt fyrir mannlega veru sem finnur að mannleg geta sín er að leysast úr læðingi að fara með stríði gegn nokkrum öðrum. Undir slíkum kringumstæðum er alls engin forsenda fyrir neinu ofbeldi. Sú er ástæðan fyrir því að Bahá´u´lláh gerir það tilkall að Trú hans og Bahá´í samfélagið verði til þess að alheimsfriður komist á.
Ímynd Guðs og ríki hans á jörðu
Hið óþekkta í sjálfum okkur, þessi óframkomna geta okkar, hefur verið nefnt ímynd Guðs. Það að finna okkar sanna sjálf merkir að við verðum að tengjast hinu óþekkta á þann hátt að meir og meir af því kemur í ljós. Það felur í sér að finna markmið sem hægt er að beina gegn kvíðatilfinningunni sem skapast við að standa andspænis hinu óþekkta. Allt þetta ferli á sér félagslega hliðstæðu. Það sem ímynd Guðs er fyrir okkur persónulega, er ríki Guðs á jörðu í félagslegum skilningi. Það ríki stendur fyrir það sem samfélagið getur orðið rétt eins og einstaklingurinn getur orðið ímynd Guðs. Þegar umbreyting einstaklinga með því að leysa úr læðingi mannlega getu, - þegar leynd geta til að elska og þekkja er skipulögð og tjáð á félagslegan hátt með því að uppræta fordóma meðal fjöldans, - miðar okkur í átt að stofnun Guðsríkis á jörðu. Opinberun Bahá´u´lláh fjallar ekki um umbreytingu einstaklingsins í einhverju tómarúmi. Slíkt væri afar erfitt ef ekki ómögulegt. Hún inniheldur miklu frekar uppdráttinn að uppbyggingu nýrrar heimsskipunnar. Þeirri uppbyggingu er stýrt og leiðbeint af Bahá´í stofnunum á þann hátt sem gerir mannlegu samfélagi fært að finna sitt sanna sjálf, ríki Guðs á Jörð. Viðbrögð okkar við kvíða og prófraunum í okkar persónulega lífi eiga sér félagslega hliðstæðu. Félagslegar stofnanir verða fyrir prófraunum líka og þroski þeirra veltur á því hvort þeim tekst að stíga skapandi skref inn í hið óþekkta með nýjum lögum sem framfylgt er af nýrri tegund dómskerfis. Til að verða það sem við getum orðið andspænis erfiðleikum og prófraunum sjá bahá´íar ríki Guðs á jörð sem raunverulegt markmið sem vinna beri að með stöðugri viðleitni yfir langan tíma, frekar en óvirka bið eftir kraftaverki. Þeir sem sýna þessa einlægu viðleitni finnst þeir vera virkir þátttakendur í stærsta kraftaverki allra tíma- sem er meðvituð viðurkenning þeirrar skyldu að verða þekkjandi og elskandi þjónn mannkynsins til dýrðar Guði. Þannig sjá fleiri og fleiri leið Bahá´í kenninganna til að finna sitt sanna sjálf til að endurspegla ímynd Guðs í lífi sínu og þar með finnur samfélagið sitt sanna sjálf ríki Guðs á jörð. Leiti ferðalangarnir eftir takmarki Hins Fyrirætlaða...sú staða á við um sjálfið það sjálf sem er Sjálf Guðs sem stendur með lögum innra með honum. Á þessu sviði er sjálfinu ekki hafnað heldur er það elskað; það er þóknanlegt og því skal ekki hafnað. Þó upphaflega sé þetta svið átaka, mun það að lokum ná hásæti dýrðarinnar....Þetta er svið þess sjálfs sem er Guði þóknanlegt. Skýrskotið til versins: Ó þú sál sem frið hefur fundið, / snú þér að Drottni þínum, þóknanleg og þóknandi honum:...Tak þér stöðu meðal þjóna vorra,/ Og gakk í paradís mína. 6 Ó þjónar mínir! Gætuð þér skilið fyrir hvílíkum dásemdarverkum hylli minnar og veglyndis mér hefur þóknast að treysta sálum yðar, mynduð þér í sannleika snúa baki við öllu sem skapað er og öðlast sanna þekkingu á yðar eigin sjálfi, þekkingu sem jafngildir skilningi á minni eigin verund. Þér munduð verða óháðir öllu nema mér og munduð skynja, með ytri og innri sjónum yðar, jafnt augljóst og opinberun skínandi nafns míns, þau höf ástúðar minnar og örlætis, sem ólga hið innra með yður. 7
Tilv. Skrá:
- Bahá´u´lláh, Hulin orð, útg. 1987, A.Þ.B.Í. bls. 4
- Bahá´u´lláh, Dalirnir sjö, Þýð.
- Bahá´u´lláh, Hulin orð, bls. 21
- Bahá´u´lláh, Hulin orð, bls. 4
- Bahá´u´lláh, Hulin orð, bls.15
- Bahá´u´lláh, Dalirnir sjö, Þýð.
- Úrval úr ritum Bahá´u´lláh, útg. 1998, A.Þ.B.Í. bls 277-8
Að finna sitt sanna sjálf
Eftir: Daniel C. Jordan
Þýtt af SGÞ
Trúmál og siðferði | Breytt s.d. kl. 15:39 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (8)
9.12.2007 | 20:37
Hermilist trúleysingja
Eitt hef ég aldrei skilið. Hversvegna eru trúleysingjar að sækjast eftir að herma eftir trúarsiðum trúarbragðanna. Hversvegna skapa þeir ekki sínar eigin hefðir og siði ef þeir þurfa þá yfirleitt að hafa einhverjar hefðir og siði. Í kristnum sið eru ákveðnar trúarlegar hefðir og siðir tengdir nafngiftum og staðfestingu trúarinnar (ferming). Í gyðingdómi fara fram svipaðar vígslur, þar á meðal umskurður sveinbarna. Ferming hefur t.d. ekkert með "manndómvígslu " að gera. Ef trúleysingjar vilja koma sér upp hefð fyrir manndómsvígslu, ættu þeir að þróa sínar eigin aðferðir við það og grundvalla þá hefð á einhverju sem þeir halda að hafi gildi fyrir sinn ungdóm.
Þetta tekur líka til hátíða trúarbragðanna. Trúleysingjar segjast ekki halda þessar hátíðir en halda þær samt, líklega með óbragð í munninum. Hversvegna koma þeir sér ekki upp eigin "siðmenntar hátíðum" og láta vera að agnúast út í þær kristnu, eins og þeir gera sumir hverjir. Stundum finnst manni eins og þeir vilji yfirtaka allt það sem trúarbrögðin hafa skapað, gerilsneyða það af Guði og guðshugmyndum og halda eftir hisminu sem eftir er.
5.12.2007 | 16:36
Kahlil Gibran og Bahai trúin
Kraftur hans kom úr einhverri uppsprettu andlegs lífs, annars væri hann ekki svona yfirþyrmandi, en fegurð og tign orðanna sem hann klæddi kraftinn, komu frá honum sjálfum. Claude Bragdon
___________________________________________________________________
Kahlil Gibran var fæddur í borginni Bsharri í Lebanon árið 1883. Strax í æsku var ljóst að hann bjó yfir miklum listrænum hæfileikum. Hann málaði og teiknaði og margar bóka hans eru myndskreyttar af honum sjálfum. Þegar hann var tólf ára fluttist hann ásamt foreldrum sínum til Boston borgar í Bandaríkjunum þar sem þau settust að. Tveimur árum síðar snéri hann aftur til Mið-Austurlanda og lauk þar grunnskólagöngu. Hugur hans hneigðist æ meir til lista og því ákvað hann að fara til Parísar og nema þar við hinn fræga listaskóla Ecole des Beaux Arts m.a. undir leiðsögn hins kunna franska myndhöggvara Auguste Rodin. Árið 1904 snéri Kahlil Gibran aftur til Bandaríkjanna. Hann hóf þá vinskap við Mary Haskell skólastýru í Boston sem hann skrifaði mörg einlæg og rómantísk bréf. Bréfin voru seinna gefin út árið 1972 í bókinni Spámaðurinn dáði; Ástarbréf Kahlil Gibran og Mary Haskel og einkadagbækur hennar. Fyrstu bækur Kahlil Gibran bera þess merki að hann er upptekinn af heimalandi sínu og stöðu sinni sem útlaga frá því. Bæði Álfar Dalsins (1910 ) og síðar Brotnir vængir og Uppreisn andans eru smásögusöfn. Í hverri sögu er aðal-sögupersónan ungur maður sem gerir uppreisn gegn lebanísku yfirstéttinni og kirkjunni.
___________________________________________________________________
Árið 1912 fluttist Kahlil búferlum til New York. Tveimur árum síðar þegar að heimstyrjöldin fyrri skall á, var tekið eftir skáldinu sem orti um landið sem þá þjáðist af hungursneyð. Margir urðu til að benda á að í skrifum hans væri að finna andlegan sannleika sem ekki væri beint tengdur trúarbrögðum. Víst er að skáldið átti í erfiðleikum að fóta sig meðal hefðbundinna trúarsöfnuða, því þrátt fyrir að hann játti kristna trú var hann bannfærður af Kristnu Maroníta kirkjunni í New York. Jafnframt sem Kahlil skrifaði, málaði hann og teiknaði af ákafa. Fyrstu ljóð hans komu út árið 1914 á arabísku og voru þýdd mörgum árum seinna og gefin út í bók undir nafninu Tár og bros. Gagnrýnendur voru á einu máli um að í þeim væri samt að finna fleiri tár en bros. Fyrsta ritverk hans sem bæði var ritað og gefið út á ensku Brjálæðingurinn; Dæmisögur hans og ljóð (1918 ) Í New York bjó Kahlil Gibran á 51 West 10th street í Greenwich Village. Á þeim tíma og fram eftir öldinni þótti enginn listamaður í borginni nema að hann byggi í þorpinu eins og það var kallað. Beint á móti Gibran að 48 West deildu tvær listakonur með sér húsnæði.Þær hétu Daisy Pumpelly Smythe og Juliet Thompson. Juliet sem þegar var orðin viðurkenndur málari var dóttir Ambrose White Thompson sem verið hafði góðvinur Abrahams Lincolns forseta.Til marks um hversu mikils hún var metin sem listamaður hafði hún eitt sinn verið fenginn til að mála Woodrow Wilson forseta Bandaríkjanna, þann sem átti stóran þátt í að stofna Þjóðabandalagið. Juliett hafði verið meðal nokkurra ungra listamanna sem Laura Clifford Barney bauð að koma til Parísar eftir aldamótin 1900 til frekari listnáms. Í París kynntist hún May Bolles, fyrsta bahaíanum í Evrópu. Hún hreifst af kenningum trúarinnar og gerðist bahai. Árið 1911 sótti hún heim ´Abdu´l-Bahá til landsins helga og reit um þá heimsókn sérlega hrífandi dagbók. Hús þeirra Juliet og Daisy var vinsæll samkomustaður bæði hárra sem lágra í listamannahverfinu. Meðal þeirra sem dvöldu þar um tíma, var Dimitri Marianoff, fyrrum tengdasonur Albert Einstein, sem dundaði sér við að skrifa þar bók um Bahá´í trúna. Kahlil Gibran varð einnig tíður gestur á heimilinu. Fjölmörgum árum seinna, árið 1943, rifjaði Juliett upp í góðra vina hópi heima hjá sér, kynni sín af Kahlil Gibrran.
_______________________________________________________________
Meðal þeirra sem á hlýddu var frægur bahai kennari, Marzieh Gail. Marzieh skrifaði niður frásögn Juliet og þaðan er fengin eftirfarandi lýsing á skáldinu. Hann var hvorki fátækur né ríkur,-einhvers staðar mitt á milli. Hann vann hjá einhverju Araba fréttablaði og hafði nægan tíma til að mála og skrifa. Hann var ágætur til heilsunnar á yngri árum, en hræðilega mæddur á þeim síðari, vegna krabbameins. Hann lést fjörutíu og níu ára. Hann vissi að líf hans endaði of snemma. Teikningarnar hans voru fallegri en málverkin. Þau voru mjög misturkennd, glötuð dulræn en glötuð. Mjög skáldleg. Sýrlendingur kom með hann að finna mig man ekki nafn hans. Khalil sagði alltaf að ég væri fyrsti vinur hans í New York. Við urðum mjög góðir vinir, og allar bækur hans, Brjálæðinginn, Forverann, Manssoninn, Spámanninn, heyrði ég í handritabúningi. Hann færði mér alltaf bækurnar sínar. Mér líkaði best við Spámanninn Hvernig Gibran kynntist Bahá´í málstaðnum fyrst, ég skal segja ykkur nákvæmlega frá því hvernig það gerðist. Ég sagði honum frá málstaðnum strax og hann hlustaði. Síðan náði hann einhvers staðar í rit Bahá´u´lláh á arabísku. Hann sagði að þau væru frábærustu bókmenntir sem ritaðar hefðu verið, og að Bahá´u´lláh hefði jafnvel fundið upp ný orð. Það væri ekki til nein arabíska sem kæmi nálægt arabísku Bahá´u´lláh.En síðan eignaðist Meistari Khalil fylgjendur. Hann sagði mér að hann tilheyrði hinum upplýstu á persnesku. Stundum reis hann á fætur og sagði, til hvers þurfum við opinberanda Guðs. Hvert okkar getur komist í beint samband við Guð. Ég er í beinu sambandi við Guð. Hann gekk um í vestrænum fötum, með mikið svart hár,- krullað. Hann var kominn af gamalli sýrlenskri fjölskyldu, Afi hans var einn af biskupunum. Ég held að hann hafi alltaf verið Grísk-kristinn. Ég sá Armenna og Sýrlendinga kyssa hendur hans og kalla hann meistara. Það var einkar slæmt fyrir Khalil. Hann átti sér hundruð fylgjenda. ...Hann var ástafanginn af vinkonu minni en hann bara elskaði mig og ég elskaði hann það var ekki sú tegund ástar. Hann var ekki elskhugi. Hann var ekki sú tegund manns. Hann hafði háa og viðkvæma rödd og var nánast feiminn í framkomu, þar til að út úr honum braust þrumandi ræða.Ég veit ekki hvernig ég á að lýsa honum, nema að segja að hann var lifandi eftirmynd Charlie Chaplin. Ég sagði það stundum við hann. Það gerði hann hræðilega reiðan....
______________________________________________________________
Ábdu´l-Bahá (Meistarinn) sonur Bahá´u´lláh opinberanda Bahá´i trúarinnar
Þegar að Ábdu´l-Bahá kom til New York í nóvember árið 1912, heimsótti hann Juliet oft og hélt m.a. heima hjá henni fjölsóttan fyrirlestur. Margir sóttust eftir að eiga með Ábdu´l-Bahá einkafundi. Þar á meðal Khalil Gibran. Tíminn leið. Ég sagði honum að Meistarinn væri væntanlegur. Hann spurði hvort ég gæti fengið Meistarann til að sitja fyrir hjá sér. Meistarinn gaf honum tíma kl: 6:30 einn morguninn. Hann teiknaði einstakt höfuð Það leit ekkert út eins og Meistarinn, - mjög ólíkt. Mikill þróttur samt í öxlunum. Mikill ljómi í ásýndinni. Þetta var ekki andlitsmynd af Meistaranum, heldur verk mikils listamanns. Ég álít hann vera mikinn listamann.
Barbara Young segir í bók sinni þessi maður frá Lebanon að Gibran hafi sagt að nóttina fyrir komu ´Abdu´l-Bahá til vinnustofu hans, hafi honum ekki komið dúr á auga, því hann hefi vitað að ef hann sofnaði hefði hann hvorki haft auga né hendi til að vinna verkið. Juliet segir frá hvernig Gibran heillaðist af Meistaranum.
Hann (Gibran) var mjög nægjusamur og hófsamur í einkalífi sínu. Hann hafði aldrei hitt meistarann fyrr, en þetta var upphafið að vinskap þeirra. Hann einfaldlega tilbað Meistarann. Hann var með honum hvenær sem hann mátti. Hann kom oft hingað til að sjá hann. Í Boston var hann oft með Meistaranum. En allt það er sem í þoku, það er svo langt síðan. Hann sagði mér samt tvær sögur sem finnast óborganlegar. Eitt sinn í Boston fóru þeir saman út að aka Meistarinn og Gibran. Allt í einu spurði ´Abdu´l-Bahá; hversvegna byggja þeir hús með flötum þökum? Þegar að Khalil svaraði ekki strax, svaraði Meistarinn sjálfum sé; Vegna þess að þeir eru sjálfir hvelfingalausir. Öðru sinni var Khalil með Meistaranum, þegar að tvær ungar konur gengu í bæinn. Þetta voru einhverjar tískudrósir og þær spurðu mjög fánýtra spurninga. Ein þeirra vildi fá að vita hvort hún mundi giftast aftur. Meistarinn gekk óþreyjufullur um gólf, dæsandi og ranghvolfandi í sér augunum. Þegar að konurnar fóru varð honum að orði ,gullhúðað skarn. Meistarinn hélt á braut og Khalil settist við skriftir á bókum sínum. En hann talaði oft um hann mjög vinsamlega og af ást. En hann gat samt ekki viðurkennt að hann sjálfur þyrfti á millilið að halda. Hann vildi sjálfur beint samband.
_________________________________________________
Á öðrum stað í frásögn sinni segir Juliett frá áliti sínu á þeim áhrifum sem skáldverk Gibrans urðu fyrir vegna kynna sinna af Bahái málstaðnum.
Teikning af Meistaranum eftir Gibran
Ég held að það hafi ekki verið nein tengsl á milli ´Abdu´l-Bahá og Spámannsins. En hann sagði mér að hann hefði skrifað Mannssoninn undir áhrifum frá ´Abdu´l-Bahá frá upphafi til enda. Hann ætlaði að skrifa aðra bók með ´Abdu´l-Bahá sem aðalpersónu og þar mundu allir samtímamenn hans taka til máls. Hann dó áður en hann fékk skrifað bókina. Hann staðhæfði að ´Abdu´l-Bahá hefði haft áhrif á Mannssoninn. Hann skrifaði bækur sínar í vinnustofunni hinumegin götunnar. Hann var vanur að hringja og biðja mig um að koma og hlusta á kaflana eftir að hann hafði lokið þeim.
_______________________________________________________________
Kunnasta verk hans Spámaðurinn kom út árið 1923. Sjálfur sagði Gibran um bókina. Frá þeirri stundu er ég fyrst orti þessi ljóð á Líbanonsfjalli, hafa þau fylgt mér hvert sem ég hef farið. Ég lá yfir að fága handritið árum saman til að vera viss um að hvert orð væri það besta sem ég hefði upp á að bjóða. Bókin var sú fyrsta af þremur sem saman áttu að mynda eina heild. Sumir töldu að bókin ætti fyrirmynd í þannig mælti Zaraþústra eftir Nietzsche og aðrir í Söng um sjálfan mig eftir Walt Whitman. En þrátt fyrir einhverja ágalla er bókin langvinsælasta bók Gibrans og hefur verið þýdd á meira en 20 tungumál. Seinna eftir dauða Gibran komu hinar tvær bækurnar út Garður spámannsins og Dauði spámannsins
Á meðan Ábdu´l-Bahá var í Banaríkjunum var gerð um hann stutt kvikmynd. Myndin var á sínum tíma sýnd víðsvegar á meðal bahaianna í vesturheimi. Kahlil Gibran fór að sjá myndina í fylgd Juliett og var jafnfram beðinn um að segja nokkur orð við lok hennar.
Hann sat við hlið mína á fremsta bekk og sá Meistarann lifna við fyrir augum sínum í þessari mynd. Og hann byrjaði að gráta. Við höfðum beðið hann um að segja nokkur orð þetta kvöld. Þegar að kom að honum að tala, náði hann stjórn á sér, stökk upp á sviðið og þá, drottinn minn, hágrátandi fyrir framan alla hrópaði hann; Ég lýsi því yfir að Ábdu´l-Bahá er opinberandi Guðs fyrir þennan dag...Þetta var nú ekki alveg rétt hjá honum, en samt. Hann hélt svo áfram að gráta og sagði ekki stakt orð meir. Hann komst niður af sviðinu og settist við hlið mér og grét og grét og grét. Að sjá myndina, færði hann til baka. Hann tók hendi mína og sagði þú hefur opnað dyr fyrir mig í kvöld, og síðan flýði hann mannfagnaðinn.Ég heyrði ekkert um málið eftir þetta. Hann minntist aldrei á það.
____________________________________________________________
K. Gibran
Teikning af Meistaranum eftir Gibran.
Árið 1928 kom út síðasta bókin sem hann skrifaði Jesús, manssonurinn, orð hans og gjörðir, eins og þær voru skráðar og sagðar af þeim sem þekktu hann. Þann 10 Apríl 1931 lést Khalil Gibran, 48 ára að aldri, á sjúkrahúsi í New York. Banamein hans var krabbamein í lifur. Hann var grafinn í heimaborg sinni Bsharri í Lebanon, en síðan fluttur til Mar Sarkis klaustursins þar sem hann nú hvílir í helli sem lagaður hefur verið til, svo að hann líkist Marroníta kirkju.
Trúmál og siðferði | Breytt s.d. kl. 16:56 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)
2.12.2007 | 19:08
Email að handan
Ég vissi að ég var að deyja. Ég vissi að ef ég lokaði augunum mundi ég aldrei opna þau aftur, aldrei. Ég mundi svífa inn í svefninn og einhvern tíman þegar allt væri eins og það átti að vera, mundi ég hætta að anda, hjarta mitt hætta að slá og heilastöðvarnar hætta að senda rafboð á milli sín. Það mundi slokkna á mér eins og þegar ég slökkti á útvarpinu.
Ég hafði ekki fyrr leitt hugann sérstaklega að hugtakinu aldrei. Hvernig gat aldrei verið mögulegt. Ef þú hafðir óendanlega tíma og óendanlega möguleika, hvernig gat þá aldrei verið til? Fyrr eða seinna hlaut það sem aldrei átti að gerast að gerast. Bara spurning um tíma.
En kannski var ég að rugla. Kannski hugsaði ég ekki lengur skýrt. - Í þrjár vikur hafði þróttlítill likami minn eins og af gömlum vana, haldið áfram að há fyrirfram tapað stríð. Dauðastríð. Ef til vill var það deyfingin sem ég fékk úr flöskunni sem hékk yfir höfði mínu sem fyrirmunaði mér skýra hugsun. Deyfingin sem ég vissi að mundi drepa mig áður en eitrið í blóðinu gerði það. Ég renndi augunum yfir andlit fólksins sem sat í móðunni hringinn í kring um mig. Ég mundi ekki nöfn þeirra en vissi að þau voru börnin mín, komin til að kveðja. Einhver hélt um hönd mína og einhver strauk mér um vangann. Ég brosti. Æðruleysið var mér mikilvægt. Ef þau sæju að ég dæi með bros á vör mundi fráfall mitt verða þeim léttbærara. Ég kvaddi þau eitt af örðu í huganum og lokaði svo augunum. Ég var ekki hræddur. Ég fann hvernig síðustu skuggarnir liðu yfir augnlok mín, þungur andardráttur og snökt fólksins hvarf. Allt varð hljótt. Mig dreymdi að ég væri heima í stofu, sæti í stól og horfði út um gluggann. Úti á blettinum fyrir aftan húsið voru börn að hoppa í parís. Það var sumar og börnin voru léttklædd. Sóleyjar og fíflar bærðust í golunni og húsflugur suðuðu í glugganum. Fyrir framan húsið heyrði ég götuhljóðin og í eldhúsinu ómaði útvarpið. Andlát og jarðarfarir, heyrði ég þuluna segja. Við það leystist draumurinn upp og ég vakna. Allt í kring um mig er fólkið mitt, allir sem ég þekkti og hafði eitt lífinu í námunda við. Ég veit að þetta er ekki móttökunefnd, heldur viðvarandi ástand. Frá hverjum og einum streymir gleði og kærleiki. Ég er umvafinn blíðu þeirra og ástríki. Vitund mín er sterkari og nákvæmari en nokkru sinni áður. það er enginn tími. Þar sem enginn tími er getur aldrei gerst eða öllu heldur alltaf var.
Umhverfið er óstöðugt. Allt er á iði, eins og í móðu. Aðeins návist þeirra sem ég elsakði er tær. Skynjun mín er í samræmi við vitund mína, skýr hið innra um það sem ég er, hið ytra eins og hjá nýfæddu barni.
Ég sé án sjónar, skynja án hugsunar, finn án tilfinninga.Það var eins og ég hafi hingað til verið í kviksyndi með poka yfir höfðinu.
Ég er frjáls, óbundinn af stað og stund. Ég finn fyrir takmörkunum, löngunum sem ekki var hægt að uppfulla, þorsta sem ekki var hægt að svala, tómarúm sem ég þrái að fylla.
Heimurinn sem ég var hluti af, er horfinn. Ég fylltist lotningu. Sköpunarverkið; heimur inn í heimi, alheimur inn í alheimi, allt meistaraleg sjónhverfing sem á sér ekkert upphaf og engan endi. Samt er hann sköpun, hugmynd í vitund Guðs sem er viðhaldið af honum.
Guð, það er svo sannarlega til Guð.
Ég sjálfur er sál umlukt andanum. Sál mín er lífsaflið og andi minn líkami hennar, eins og útfrymi í kring um kjarnann. Ég er neisti guðlegs anda sem tendraðist og öðlaðist sjálfstæða tilveru vegna ástar Guðs. Ég er sjálfstæður leyndardómur eins og Guð sem ekki er mögulegt að þekkja til fulls.
Ást Guðs, þessi allt umlykjandi andardráttur sem gerir allt að einhverju. Ég þrái ekkert meir en að endurgjalda þessa ást og um leið skynja ég yfirþyrmandi getuleysi mitt til þess. Ég fyrirverð sjálfan mig fyrir öll tækifærin sem ég lét fara forgörðum þegar ég átti enn möguleika á því að gera vilja Guðs af eigin hvötum og sýna honum ást mína í verki. Nú var það of seint. Efnislegi heimurinn er leg sálarinnar. Þar beitti ég eigin vilja og sinnti í engu vilja Guðs. Nú ólgar í mér löngun sem hvergi fær útrás. Ég þrái að endurgjalda ást Guðs, þrái að þjóna honum, en mig skortir tjáningarmáttinn. Ég er eins og ófægður spegill. Nú, þegar ljósið skín allsstaðar, gat ég ekki endurspeglað það.
Í einni hendingu rann jarðneskt líf mitt upp fyrir mér. Hvert smáatriði er greypt í vitund mína, hvert augnablik þess er sem eilífð.
Hvílík blekking. Hvílík augljós blekking. Ég var minn eigin Guð. Ég var hirðulaus líkt og alvaldur konungur í eigin ríki sem ekki þarf að svara fyrir gjörðir sínar. Ég lét eins og ég væri fullkominn og þyrfti ekki að ávaxta þá sjóði sem Guð hafði falið mér að ávaxta, mína eigin sál. Já, eins og væri Guð. Logar eftirsjárinnar gagntaka mig. Trú mín; fullvissan um tilgang handan blekkingarinnar, afstaða mín til hins óþekkta og óþekkjanlega sem stýrði gjörðum mínum og hugsununum er óskýr og andi hennar vanmáttugur.
Ég sé að allt var hluti af blekkingunni og ég hluti af blekkingu meðbræðra minna.
Í útjaðri menningarinnar loga vitar Guðs, himneskar forskapaðar sálir sem lýsa upp sjóndeildarhringinn. Rétt eins og Guð faldi sig bak við Stóra hvelli, fela þeir sig í mannlegu gervi. Án gervisins verður ekki reynt á getu okkar til að þekkja þá, elska þá. Orð þeirra eru úthöf Guðs sem fáir fást til að sökkva sér í. Allavega ekki ég. Þeir varða veginn fyrir jarðarbúa í átt að guðlegri siðmenningu, í átt til Guðs. Stöku sinnum gjóaði ég augunum af algjörri forvitni í áttina til þeirra, en hélt svo áfram kappróðrinum. Ég var um borð í flugmóðurskipi með eldsneytislausri vél og réri með árum ímyndanna minna og langana.
Nú lýsa sálir boðberanna mér eins og sólir í hádegisstað og ég finn hvernig ylur þeirra veitir mér líf og ég veit að án þeirra væri ég kaldur sem hel. Allt er þetta augljóst, yfirþyrmandi, sáraukafullt og einfalt. Ég kaus að synda í pollinum og hafði að engu lindina sem stóð mér til boða. Ég beindi þránni sem var mér ásköpuð til að elska og þekkja Guð að því að þekkja efnið og elska það. Skynvit mín eru í algjöru samræmi við eigindir mínar. Ég finn anganina af þolgæðinu, heyri hörpuhljóma réttlætisins, finn bragðið af helguninni. Ástin er ylur og þekkingin vatn. Samtímis eru allir þessir eiginleikar eins og litir sem greinist í ljósbroti kristals; mismunandi birting sama ljóssins, ástarinnar.
Ég lofa Guð en finnst lofgjörð mín aumkunarverð. Ég get ekki annað því ég skynja að allt er ekkert í samanburði við hann. Jafnvel samanburðurinn sjálfur er hjákátlegur. Hér í ríki Guðs verða einu framfarirnar vegna miskunnar Hans og fyrir milligöngu heilagra sálna. Ég vex fyrir atbeina þeirra og tek þátt í að dreifa ilminum af bænum þeirra yfir sköpunina.
Bænin er andleg orka leyst úr læðingi sköpunarinnar, orka sem býr í nöfnum Guðs, orði hans og ígrundun þess. Þessari andlegu orku er umbreytt og beint í farvegi opinna huga og hreinna hjarta hvar sem þau finnast. Hún fær útrás í vísindum og listum hins jarðneska heims.
Og hvar er ég staddur?
Óravíddir heima Guðs teygja úr sér fyrir framan mig en ég er fótalaus.
Fegurð Guðs geislar allstaðar en ég er sjónlaus. Ilmurinn af nærveru Guðs gegnsýrir allt en ég hef ekkert þef eða bragðskyn. Aldrei hafði ég fallið í duftið af einskærri lotningu fyrir Guði. Í mesta lagi hafði ég beygt mig niður á gráturnar til þess að gera eins og aðrir og meira að segja fundist það hálf tilgerðarlegt. Nú veit ég hvað ég er. Nú veit ég hvers vegna. Ég veit að ég hefði getað svo gert svo miklu betur. Ég veit að sá tími er liðinn.Ég hef ekki lengur frjálsan vilja.
Ófeigur Ófeigsson
Trúmál og siðferði | Breytt s.d. kl. 20:51 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (5)
30.11.2007 | 20:14
Kveðja frá Jólasveininum - Sankti Nikulási
Margt hefur verið um mig sagt og fjallað síðustu áratugina, en fæst af því sannleikanum samkvæmt. Heilu kvikmyndirnar hafa verið framleiddar og sýningar uppfærðar þar sem persóna mín hefur verið notuð á óprúttinn hátt. Fyrirtæki sem eygja sér gróðamöguleika með því að bendla nafn sitt við mitt, gera það óhikað og eigna mér þá ýmissa eiginleika sem í raun eru mér framandi og alls-óskildir.
Ég ætla samt að vona að þið séuð ekki að taka feil á mér og hinum mörgu og misgóðu eftirlíkingum sem af mér hafa verið gerðar, einkar á seinni tímum. Í sannleika sagt eru þær orðnar svo margar og misjafnar, að það er ekki auðvelt að átta sig á hver og hvað ég í raun og veru er. Segja má að Íslendingar sjálfir hafi gengið hvað lengst í því að rugla fólk í ríminu, því hér er ég orðinn að fjölda óknyttadrengja sem hafast við á fjöllum og eru getnir af tröllum. Tröll hafa ætíð í mínum huga verið tákn hins lægra eðlis og hins dýrslega í fari mannsins, þó það sé nánast orðið hól að segja manninn dýrslegan á þessum síðustu og verstu tímum þegar maðurinn hagar sér oft miklu ver en dýr mundi nokkru sinni haga sér.
En svo við byrjum á byrjuninni þá var ég fæddur 6. Desember í borginni Myru í litlu Asíu, snemma á fjórðu öld. Foreldrar mínir voru Kristnir og faðir minn efnaður kaupmaður þar í borg. Allt frá fæðingu er sagt að ég hafi borið af öðrum börnum í kristilegu hátterni, og þær sögur sagðar af mér að þegar eftir að ég hafði verið skilinn frá móður minni á sænginni, hafi ég staðið upp og lofað Guð. Í bernsku er sagt að ég hafi neitað að sjúga brjóst móður minnar á föstudögum þegar öllum sannkristnum mönnum var ætlað að fasta. Ég segi þessar sögur hér, þó ég muni ekkert eftir þessu sjálfur, enda eflaust of ungur þá til að muna eitt né neitt. Hins vegar man ég eftir því þegar ég sem unglingur gerði mér grein fyrir fátækt meðbræðra minna og ríkidæmi föður míns. Þá tók ég til við að gefa fátækum af auði hans eins og ég mátti. Langfrægast þessara að mér fannst skylduverka minna, var þegar mér var sagt frá manni einum sem bjó ekki langt frá borginni og var svo fátækur að sagt var að dætur hans þrjár sem orðnar voru gjafvaxta, myndu fljótlega neyðast til að vinna fyrir sér á götum borgarinnar. Sagt var að honum mundi aldrei verða mögulegt að reyða fram það fé sem nauðsynlegt var í þá tíð að gefa í heimamund með dætrum sínum, til að gifta þær og tryggja þeim þannig heiðvirða framtíð. Faðir minn hafði skilið eftir sig talsvert fé sem ég reyndi eftir megni að ráðstafa til fátækra. Meðal muna í fórum hans voru þrír afar verðmætir gullknettir. Ég tók því til ráðs að laumast að húsi fátæka mannsins og dætra hans þriggja, þrjár nætur í röð og skildi í hvert sinn eftir einn gullknattanna. Þetta vildi ég gera á laun til að særa ekki stolt mannsins né gera dætur hans skuldbundnar mér. Þannig varð fátæka manninum kleift að gefa dætur sínar ásamt góðum heimamundi í sæmandi hjónaband. Einhvernvegin komst samt þessi saga í hámæli og löngu seinna eftir að ég hafði verið sæmdur nafnbótinni dýrlingur, gerðu veðlánarar mig að verndardýrlingi sínum og hnettina þrjá að merki sínu. Þess vegna má sjá enn í dag þrjá knetti hanga fyrir utan búðir veðlánara í flestum löndum heims, þar sem þeir þrífast á annað borð.
Snemma á ævinni ákvað ég að gerast þjónn Guðs og helga mig útbreiðslu trúar hans. ´Eg var því viðstaddur í Níkeu árið 325 þegar Konstantínus keisari safnaði saman öllum helstu kennimönnum kristinnar trúar til að samræma kenningar kirkjunnar. Konstantín átti kristna móður, og hét hún Helena en sjálfur var hann ekki viss hvoru megin hann stóð, Krists eða heiðinna goða. Það var hann sem gerði sunnudag að hvíldardegi kristinna manna árið 321 en þeir höfðu haldið laugardaginn helgan fram að því. Seinna átti ég við hann nokkur samskipti því hann fór stundum með ofríki gegn þegnum sínum. Einu sinni hneppti hann í fangelsi þrjá unga prinsa sem ekkert höfðu sér til sakar unnið annað enn að vera af tignum ættum. Gekk ég þá fram fyrir skjöldu og fékk þá með fortölum lausa. Reyndar hélt Konstantín því fram seinna að ég hefði komið til hans í draumi og beðið drengjunum vægðar og aðeins eftir það, hefði hann ákveðið að láta þá lausa. Vegna þessa atviks og annarra var ég löngu seinna gerður að verndardýrlingi barna og kórdrengja. Þegar fram liðu stundir gekk ég undir biskups-vígslu. Skömmu eftir þann atburð varð uppskerubrestur í umdæmi mínu og fékk ég þá því framgengt að kaupskip nokkur sem voru á leið til Alexandríu hlaðin matvælum, lönduði þeim í Myru heimaborg minni. Ég lofaði skipstjórum skipanna því að þeim yrði endurgoldið þegar þeir kæmu til Alexandríu af biskupinum þar. Allt gekk það eins og ég hafði fyrir sagt. Af þessum sökum hefur ankerið verið eitt af táknum mínum, því sjómenn urðu einnig til að ákalla nafn mitt þegar erfiðleikar steðjuðu að þeim. Sjómenn í hafnarborginni Bari á Ítalíu voru svo sannfærðir um mátt minn til að halda yfir þeim hlífðarskildi í stormi og stórsjó að þeir létu færa jarðneskar leifar líkama míns frá Myru, heimabæ mínum, þar sem þær höfðu verið jarðsettar, til borgarinnar Bari. Þetta gerðist árið 1089. Um leið og þeir fluttu beinin, létu þeir smyrja þau með ilmolíum. Þannig gerðist það að þegar þau voru flutt í land í Bari fann fólk af þeim góða lykt. Af þessum sökum var ég nokkru seinna gerður að verndardýrlingi þeirra sem fást við ilmvatna og ilmefna gerð. Í margar aldir var ég í hugum flestra Evrópubúa aðeins einn af fjölmörgum dýrlingum sem ákallaðir voru í neyð. Hollendingar sem voru miklir sjófarar og kaupmenn voru hvað duglegastir við að halda nafni mínu á lofti. Í Englandi varð ég samt var við það fyrst, að farið var að setja mig í samband við fæðingarhátíð Jesús Krists. Kom það til af því hversu nálægt fæðingardagur minn, sem gjarnan var mynnst af börnum og sjófarandi kaupmönnum, var upphafi aðventunnar að kristmessu, eða jólum eins og hún er kölluð hér um slóðir. Þar var farið að kalla mig faðir Kristsmessu snemma á 19. Öld. Með Hollenskum innflytjendum barst ég svo til Bandaríkjanna og í upphafi þessarar aldar var farið að teikna mig á kort og auglýsingar í þessari mynd sem ég hef í augum flestra í dag.
Rauði liturinn á Kápunni minni er auðvitað litur fórnarinnar, þó ég hafi óljósan grun um að hann hafi einnig verið valin af því að fyrirtækið sem fyrst varð til þess að nota ímynd mína í áróðri sínum, hafði einmitt valið þennan lit í vörumerki sitt. Fljótlega spunnust upp sögur um allt annan uppruna minn en raunin er á. Og þó að ég sé ýmsu vanur í þeim efnum og hafi orðið að sæta mig við ýmsar sögusagnir um persónu mína fram að þessu, þá finnst mér oft um þverbak keyrt. Í raun er ég ekki ósáttur við það útlit sem mér hefur verið gefið í meðförum kunnáttusamlegra teiknara. Og ég get ekki sagt að hugmyndin um mig í stórri smíðaskemmu á norðurpólnum við að smíða gjafir með aðstoð fjölda hjálparsveina sé mér beint ógeðfeld. En eitt vil ég samt þó segja að lokum; engin hreindýrategund sem við þekkjum getur flogið.
Trúmál og siðferði | Breytt s.d. kl. 20:26 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)
30.11.2007 | 04:41
Mest um engla
"Efasemdamaður er sá sem veit hvað allir hlutir kosta en ekkert um verðleika þeirra" Oscar Wilde
"Gleymið ekki gestrisni, því að vegna hennar hafa sumir hýst engla án þess að vita." (Hebreabréfið 13:2)
Orðið engill er dregið af gríska orðinu angelos sem þýðir einfaldlega sendiboði. Orðið angelos, á latínu angelus, er bein þýðing á hebreska orðinu malakh, sem notað er í gamla textamentinu yfir boðbera Guðs, bæði mennska og himneska. Margir halda að englar séu aðeins til í kristinni trú og gyðingdómi. Það er ekki allskostar rétt, því þó englum sé í öðrum trúarbrögðum lýst á dálítinn annan máta en við erum vön, getur engum dulist að átt er við sama fyrirbærið. Í Búddatrú eru englarnir ljósverur sem kallast Devas og í Japan trúir fólk á kvenlegar vængjaðar verur sem leika á hljóðfæri og nefnast Tennin. Hindúar kalla sína engla Asuras/Asparas og muslimir Shaitan eða Jinn. Í trúarbrögðum Soux indjána má finna frásagnir af svokölluðum eldfuglum sem samsvara til hefðbundinna lýsinga á englum og í grískri og rómverskri goðafræði má finna fjölda slíkra samsvarana. Isis, gyðja regnbogans er gott dæmi. Rómverski ástarengillinn, hinn vængaði Cubit og Hermes sem hafði vængi á hælunum eru önnur. Grísku verndarenglarnir (Horae) eins og Genus og Junovoru taldir hegða sér mjög áþekkt og þeir verndarenglar sem kunnir eru í kristinni trú. Grikkir trúðu því að hvert sveinbarn hefði sinn Genus og hvert stúlkubarn sinn Júnó. Þó að elstu heimildir um engil-líkar verur sé að finna í helgiritum Hindúa, (dakins/himnafetar) urðu persar fyrstir til að fjalla um engla sem fræðigrein svo vitað sé. Það voru fylgjendur Zoroasters hins forna persneska spámanns sem fyrstir skipulögðu himnana og íbúa þeirra og ákvörðuðu stöður þeirra og titla. Margir eru þeirrar skoðunar að hugmyndir gyðinga og seinna kristinna manna um englaverur eigi rætur sínar að rekja til þeirra fræða. Um það hvernig sögur af englum og engil-líkum verum frá hinum ýmsu þjóðum heimsins, hafa fléttast og blandast saman og haft áhrif á núverandi hugmyndir fólks um engla er hægt að fara mörgum orðum. Til að rekja það allt þyrfti veigameira rit en hér er ætlunin að skrifa.Við skulum því halda okkur við það sem hefðbundnast er og nærtækast, eða hinar kristnu hugmyndir.
Af mörgum ritningargreinum Biblíunnar má ráða að til eru mismunandi tegundir engla. Dionysius hét maður sem snúið hafði verið til kristni af Páli postula sjálfum. Dionysius tók að sér að skrifa niður það sem Páll hafði séð í vitrun þar sem honum var sýnt inn í hinn þriðja himinn, en á þeim tíma trúði fólk að himnarnir væru sjö talsins. Bókin sem Dionysius reit, De Hierarchia Celesti, varð er tímar liðu, árifamesta rit kristinna manna hvað engla og sess þeirra í sköpunarverkinu snertir. Í bókinni, sem var þýdd úr grísku yfir á latínu á elleftu öld af Jóhannesi Erigenda, er englum Guðs skipað í níu kóra sem síðan skiptast aftur í þrjár megin deildir. Hver deild hefur sitt sérstaka heiti og sinn tilgang. Af texta Biblíunnar má ráða að englar eru ódauðlegar andlegar verur sem skapaðar voru á undan manninum og eru honum æðri bæði að vitsmunum og tign. Englum var gefinn eins og mönnunum frjáls vilji, sem varð til þess að 1/3 þeirra undir forystu Lusifers gerðu uppreisn í himnaríki og hugðist Lusifer taka sér stöðu æðri Guðs. Ætlunarverk Lusifer mistókst og honum var varpað ásamt fylgienglum sínum í Víti. Englarnir sem honum fylgdu eru kallaðir "fallnir englar" og síðar "árar, púkar, djöflar og demónar" Þeir hafast við í Víti ásamt Lusifer sem Kristur kallaði Satan, og reyna hvað þeir geta til að spilla fyrir mannanna börnum uns þeim verður grandað fyrir fullt og allt á hinum efsta degi.
Fyrstu deildina, Ráðgjafana, skipa Serafimar, Kerubimar og Hásætisenglar. Æðsti kór þessarar deildar eru Serafimar.Þeir eru næst allra hásæti Guðs almáttugs og hlutverk þeirra er að hringsóla í kring um það. Aðaleinkenni þeirra er eldur eilífrar ástar til Guðs og þeir eru því stundum nefndir "hinir brennandi". Frá þeim stafar slík birta að engir úr röðum annarra engla fá á þá litið. Í GT (Jesæa 6:1-3) er þeim lýst af Enok með sex vængi, tveir vængir hylja andlit þeirra, tveir fætur þeirra og tveir eru notaðir til flugs. Litur þeirra er rauður, litur ástarinnar. Næst æðsti kórinn eru Kerubimar. Nafn þeirra merkir viska og/eða sá er biður. Þeir tilbiðja Guð látlaust í návist hans og er einnig falið það hlutverk að gæta hinnar guðdómlegu þekkingar og skrá hana. Þá var tveimur þeirra einnig falið að gæta inngöngunnar í aldingarðinn Eden að austanverðu, sem þeir og gerðu með logandi sverðum og vernduðu þannig lífsins tré frá ásókn manna. Þeir eru sagðir hafa fjóra vængi, en Heilagur Tómas Aquinas (1226-74), einn af lærðustu mönnum hins kristna heims taldi að bæði Serafimar og Kerubimar væru hreinar vitsmunaverur og því bæri að myndgera þá sem vængjuð höfuð eingöngu. Litur þeirra er hvítur. Hásætisenglar heita þeir sem þriðja kórinn fylla. Þeir eru líka þekktir undir titlunum Hjól og/eða hinir margeygu. Hjól vegna þess að þeir stýra stríðskerrum almættisins. Þeir eru englar réttlætisins þar sem þeir framkvæma skipanir Guðs. Í Ezeekiel 1:13-19 er þeim lýst sem fjórvængjuðum , fjórfésuðum (ljóns, uxa, arnar og mannsandlit) og skínandi eins og fágað látún. Þeir hafa mannshendur undir vængjum sér og aðallitur þeirra er blágrænn.
Í annarri deild Guðsengla, Stjórnendum, eru Ríkisenglar, Dyggðaenglar og Valdsenglar. Fjórði kórinn Ríkisenglar, samkvæmt Dionysiusi, sjá um skipulagningu annarra englakóra og gæta auk þess borga og kirkjusafnaða. Þeir fá innblástur frá æðstu erkiengladeildinni og miðla þeirri þekkingu til hinnar þriðju en hafi ekki bein afskipti af mannlegu bjástri. Sagt er að Ríkisenglar séu klæddir í síðar hempur sem ná alla leið til jarðar. Hempurnar eru teknar saman í mittið með gullnu belti og á fótum hafa þeir græna sóla. Þeir bera gullstafi í hægri hendi og innsigli Guðs í þeirri vinstri. Aðrir segja þá bera möttul eða hnött. Litur þeirra er blár sem er tákn þekkingar.
Fimmti kórinn Dyggðaenglar eru einnig kallaðir "hinir skínandi". Þeir eru englar kraftaverka, hvatningar og blessana og láta sig einkum þá varða sem eiga í erfiðleikum með trúna. Dyggðaenglar eru aðalmiðlarar tignar og hugrekkis. Englarnir sem birtust við upprisu Jesú eru taldir tilheyra Dyggðaenglum. Sjötti kórinn Valdsenglar eru líka þeir sjöttu í röð erkienglanna. Þeir eru sagðir vera fyrstu englarnir sem Guð skapaði. Þeirra er að gæta þess að ríki Guðs sé óhult fyrir árum og púkum og þeir vernda sálir manna fyrir hinu sama. Þeirra er einnig að leiðbeina framliðnum sálum við umbreytinguna eftir dauðan.
Þriðja engladeildin, Sendiboða, telur Prinsengla, Erkiengla og Engla. Sjöundi kórinn Prinsenglar eru verndarar trúarbragða og eru einnig taldir gæta velferðar þjóða og þjóðhöfðingja heimsins. Einn þessara engla aðstoðaði Davíð við að leggja Golíat af velli. Þeir eru gjarnan klæddir að hætti hermanna í brjóstbrynju úr gulli. Áttundi kórinn, Erkienglar heita þeir sem hvað mest hafa með mannleg samskipti að gera. Þeir eru einnig best þekkta tegund engla. Fjórir þeirra eru nafngreindir í Biblíunni og er hver þeirra samkvæmt hefð settur yfir einn af himnunum sjö. Þeir sem nefndir eru í Biblíunni eru Gabríel, Rafael, og Mikael. Samkvæmt hefðum teljast einnig til Erkiengla þeir Uriel, Jofiel, Zadkiel, og Samael. Samael er af sumum talinn vera Satan eða Lusifer (morgunstjarnan) prins hinna föllnu engla sem hann leiddi til uppreisnar gegn Guði. Í arfsögnum má einnig finna erkienglanöfnin Raguel, Sariel, Jerahmeel, Izidkiel og Kepharel. Erkienglar Guðs kunngera boðskap hans mönnunum og stýra herjum hans í baráttunni við hið illa. Sjö þeirra standa stöðugt við hásæti Guðs reiðubúnir til að bera mannkyni boðskap hans.
Mikael er nánast af öllum talinn foringi erkienglanna og herskara himnanna. Undir stjórn hans tókst að vinna bug á Lusifer og fylgjendum hans í mikilli viðureign sem átti sér stað á himnum í árdaga. Hann mun einnig leiða sálirnar sem frelsast munu á efsta degi úr hreinsunareldinum, og leiða þær til himnaríkis. Hann er sagður klæðast skínandi herklæðum og halda á vogarskál til að geta vegið hið góða og hið illa.
Gabríel er sagður annar tignasti erkiengillinn. Hann er einn af hinum sjö erkienglum sem stöðugt standa í návist Guðs. Hann er sagður koma við sögu í mörgum tilvikum Biblíunnar m.a. á hann að hafa huggað Jesú í Gethsemane garðinum og verið einn af englunum þremur sem tilkynntu fjárhirðunum gleðitíðindin um fæðingu Jesu. Hans besta verk er talið vera er hann tilkynnti Maríu um að hún hefði verið valin til að fæða í heiminn sjálfan frelasarann. Mikil helgi hvílir á Gabríel í Islam, því það var hann sem færði Muhameð opinberunina sem rituð var síðan í Kóraninn. Helgisagnir segja einnig að það hafi verið Gabríel sem fékk það hlutverk að hugga Fatímu, dóttur Muhameðs, eftir dauða eiginmanns hennar Alí, með því að hvísla að henni huggunarorðum. Bókin "Hulin orð" sem Bahá´u´lláh, opinberandi Bahá´i trúarinnar reit er sögð hluti þeirra huggunarorða. Gabríel er verndarengill hvítvoðunga og árið 1921 var hann útnefndur verndarengill ljósvaka-fjölmiðla. Rafael þýðir á Hebresku "Guð læknar". Rafael er sagður vera engillinn sem hrærði vatnið í Beþesta. Hann gætti Tóbíasar á ferð hans og er því fyrirmynd hins verndandi engils. Hann er verndari ferðalanga og pílagríma. Uriel merkir á Hebresku "logi Guðs" eða "Guð er ljós mitt". Hann hefur tvo vængi og klæðist herklæðum. Hann heldur á bók sem gefur til kynna það hlutverk hans að túlka spádóma. Hann er sagður hafa verið engillinn sem birtist postulunum á leið þeirra til Emmaus eftir upprisu Krists. Hann gætir einnig grafar Krists.
Jofiel eða Zofíel eins og hann er einnig nefndur er verndari þeirra sem leita sannleikans. Nafn hans merkir "fegurð Guðs". Zofiel er stundum sagður vera leiðtogi Kerúbima og sé einn tveggja engla sem settur var til að reka Adam og Evu út úr Eden og gæta þess að þau snéru þangað ekki aftur. Zadkiel merkir á Hebresku "réttvísi Guðs". Hann fer fyrir ríkisenglum réttlætis Guðs og tákn hans er hnífur vegna þess að hann stöðvaði hendi Abrahams þegar hann var að því kominn að fórna syni sínum Ísak. Samael eða Satan þýðir á Hebresku "óvinur" eða "andstæðingur". Kabbalah, dulspekirit Gyðinga greina einnig frá nöfnum tíu erkiengla sem ritin segja að sé falið að gæta afkomenda trés lífsins. Englarnir heita Metatron, Ratziel, Tzafiel, Tzaqiel, Khamael, Rafael, Haniel, Mikael, Gabriel og Sandalfon. Í Kóraninum er getið um fjóra erkiengla. Þeir eru Azrael, Israfil, Gabríel og Mikael. Azrael er engill dauðans og er ábyrgur fyrir því að leiðbeina sálum þeirra sem deyja.
Israfil og aðstoðarenglar hans eru ábyrgir fyrir dómsdegi. Þegar að sá degur rennur upp mun Guð skipa þeim að opna lífsins bók þar sem líf allra er skráð. Níunda og síðasta kórinn fylla svo allir aðrir englar sem til eru og er hver þeirra ábyrgur fyrir a.m.k. einni sál sem hann ber að gæta og vernda. Allir englar eru ákaflega fagrar og lýsandi verur. Þeir klæðast gjarnan kirtlum sem ekki gefa neitt kyn til kynna og eru auðþekktir af vængjunum sem þeir bera. Þó að þeir þjáist ekki geta þeir tekið þátt í sorg og gleði mannskepnunnar. Alltaf má kalla á aðstoð þeirra ef þörf krefur.
Trúmál og siðferði | Breytt s.d. kl. 05:06 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)
29.11.2007 | 19:34
Titanic og Titan
Margt hefur verið skrifað um örlög skemmtiferðaskipsins Titanic sem fórst árið 1912.
Árið 1898 kom út skáldsagan "Futility" eftir Morgan Robertson. Bókin hefur verið endurútgefin og nafnbreytt og er kölluð "The wreck of the Titan".
Sagan fjallar um skemmtiferðaskipið Titan sem rekst á ísjaka í jómfrúarferð sinni yfir Atlantshafið.
Skipið sem í sögunni var talið ósökkvanlegt fórst og fjöldi manns drukknaði.
Í bókinni ferst Titan í Apríl mánuði eins og Titanic gerði.
Í bókinni farast 3000 farþegar en 2207 með Titanic
Í bókinni hefur Titan 24 björgunarbáta, Titanic hafði 20.
Trúmál og siðferði | Breytt 30.11.2007 kl. 02:30 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)
29.11.2007 | 18:47
Hvaðan kemur Fiskurinn?
Fiskur er alþekkt kristið tákn. Vitað er að það var notað meira í frum-kristni en gert er nú til dags. Sumir halda að það sé skýrskotun í söguna þegar Jesús mettaði fjöldann með fáeinum brauðum og fiskum. Svo er ekki. Fiskurinn verður að kristnu tákni vegna þess að upphafsstafir helgititla Krists á grísku, stafa orðið "fiskur".
Jesús Kristur, Guðssonur, frelsari; Iesous Christos, Theou Uios, Soter (ch og th eru einn stafur hvor um sig í grísku). Upphafstafirnir saman; ichthus, sem stafa orðið "fiskur" á grísku.
Trúmál og siðferði | Breytt s.d. kl. 18:55 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)
29.11.2007 | 18:30
Shakespear og Biblían
Þegar að þýðingu The King James Biblíunnar var lokið árið 1610 var William Shakespear 46 ára.
Sumir halda fram að William hafi komið nálægt þýðingu hennar og sett mark sitt á hana með því að fela nafn sitt í 46. Sálmi.
Fertugasta og sjötta orð sálmsins er "shake" og fertugasta og sjötta orð talið frá enda sálmsins er "spear". Ekki á að telja viðbótarorðið "selah" með, enda seinni tíma viðbót.
Dæmið sjálf;
Psalm 46... 1God 2is 3our r4efuge 5and 6strength, 7a 8very 9present 10help 11in 12trouble. 13Therefore 14will 15not 16we 17fear, 18though 19the 20earth 21be 22removed, 23and 24though 25the 26mountains 27be 28carried 29into 30the 31midst 32of 33the 34sea; 35Though 36the 37waters 38thereof 39roar 40and 41be 42troubled, 43though 44the 45mountains 46shake with the swelling thereof. Selah. There is a river, the streams whereof shall make glad the city of God, the holy place of the tabernacles of the most High. God is in the midst of her; she shall not be moved: God shall help her, and that right early. The heathen raged, the kingdoms were moved: he uttered his voice, the earth melted. The LORD of hosts is with us; the God of Jacob is our refuge. Selah. Come, behold the works of the LORD, what desolations he hath made in the earth. He maketh wars to cease unto the end of the earth; he breaketh the bow, and cutteth the 46spear 45in 44sunder; 43he 42burneth 41the 40chariot 39in 38the 37fire. 36Be 35still, 34and 33know 32that 31I 30am 29God: 28I 27will 26be 25exalted 24among 23the 22heathen, 21I 20will 19be 18exalted 17in 16the 15earth. 14The 13LORD 12of 11hosts 10is 9with 8us; 7the 6God 5of 4Jacob 3is 2our 1refuge. Selah.Trúmál og siðferði | Breytt 30.11.2007 kl. 02:32 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (3)