Fjársjóðurinn á Eikarey

Austurströnd Kanada er ekki endilega fyrsti staðurinn sem kemur upp í hugann þegar rætt er um falda fjársjóði. En í rúm 200 ár hafa fjársjóðsleitendur ekki haft augun af lítilli eyju skammt undan ströndum Nova Scotia. Hún er í Mahone flóa og heitir Eikarey. Miklum fjármunum hefur verið varið til að finna fjársjóðinn sem þar er talinn falinn og ekki færri en sex mannlíf hafa tapast við leitina að honum. Það sem er sérstakt við þennan fjársjóð er að enginn veit hver hann er þótt allir séu sannfærðir um að hann sé raunverulegur. Ég átti heima á þessum slóðum í tæp fimm ár og þótti alltaf merkilegt að heyra hvernig fólk talaði eins og enginn vafi léki á að þarna væri mikill fjársjóður og aðeins væri tímaspurning um hvenær hann fyndist.

Sagan hefst árið 1795, þegar að sextán ára gamall drengur gekk fram á einkennilega holu í jörðinni. Beint fyrir ofan holuna, hékk gömul tréblökk neðan úr risastóru eikartré, rétt eins og hún hefði verið notuð til að hífa eitthvað niður í holuna. Drengnum var kunnugt um hinar fjölmörgu sögur sem fóru af sjóræningjum á þessum slóðum og hvernig þeir voru vanir að grafa fjársjóði sína á afskektum eyjum og hann grunað strax að hann hafði rambað á einn slíkan. Daginn eftir kom til baka að staðnum ásamt tveimur félögum sínum og hóf að grafa. Þeir höfðu aðeins grafið niður fáein fet þegar þeir komu niður á hellugrjót. Tíu fetum þar fyrir neðan hellurnar komu þeir niður á trégólf. Bæði hellurnar og gólfið bentu til þess að um mannvirki væri að ræða. Áfram grófu þeir í gegnum gólfið heil þrjátíu fet niður án þess að finna neitt svo þeir ákváðu nóg væri komið og hættu frekari greftri á staðnum.

Mörgum árum seinna, snéru þeir aftur og í þetta sinn voru þeir vel búnir áhöldum og með auka mannskap og á stuttum tíma grófu þeir niður 90 fet. (30 metra) Á þeirri leið hjuggu þeir sig í gegn um nokkur viðargólf en komu loks niður á stein alsettan einkennilegum táknum sem þeir gátu ekki ráðið.  Seinna komu fram ráðning á merkingu táknanna og er hún sögð vera "fjörutíu fetum neðar eru tvær milljónir punda grafnar". Steininn hvarf fljótlega því miður en til er teikning af táknunum. Beint fyrir neðan táknasteininn var mold. Þeir stungu niður úr moldinni með kúbeini og komu strax niður á fyrirstöðu. Þegar þeir ætluðu að snúa sér aftur að greftrinum daginn eftir, var brunnurinn sem þeir höfðu grafið orðinn fullur af vatni. Það var sama hvað þeir reyndu til að ausa hann, ekkert gekk. Þeir reyndu að grafa sig niður við hliðina á brunninum en lentu í sama veseni með vatn þeim megin líka. Að lokum gafst leitarhópurinn upp fyrir vatnselgnum og yfirgaf pyttina tvo sem þeir höfðu grafið á Eikarey. 

Árið 1849 mætti annar hópur til leiks og síðan eftir hann annar og svo einn af öðrum allt fram á okkar dag. Allir leitarhóparnir hafa gert merkar uppgötvanir en samt ætíð verið hindraðir í að ljúka verkefninu. Flóð, hrun ganga og brunna, dauðsföll og önnur óheppni hefur alltaf komið í veg fyrir að fjársjóðurinn sem þeir trúa að sé þarna grafinn, hafi fundist.

Oft hefur verið reynt að bora í gegnum jarðlagið fyrir neðan vatnsborðið og hefur sitthvað komið í ljós við þær borannir. Einn borinn festi sig í hluta að gullkeðju og með öðrum kom upp á yfirborðið pappírs snifsi hvert á voru ritaðir tveir stafir.

Ýmislegt bendir til að fyrir neðan jarðlögin og fleiri trégólf sé tómarúm, skápur sem hafi að geyma fjársjóðinn, gull, bækur, hver sem hann er. Reynt var að víkka brunninn og grafa aðra brunna eða holur við hlið og allt í kring um upprunalegu holuna. En allar boranir hafa endað á sama veg, í mjúkum jarðvegi og vatni. Loks gerður graftarmenn sér grein fyrir að vatnið var leitt inn að göngunum í tveimur lágréttum göngum sem lágu fyrir neðan sjávarmál og var greinilega ætlað að virka sem varnagli. Allar tilraunir til að stífla þessi láréttu göng hafa mistekist. Snemma á síðustu öld var svo komið að vegna jarðrasks á svæðinu var upprunalegi brunnurinn týndur og enginn vissi fyrir víst hver af pyttunum var hinn upphaflegi peningapyttur.

Árið 1930 fóru fram umfangsmikill uppgröftur á staðnum en ekkert verðmætt fannst. Á hverju áratug síðan hefur maður gengið fyrir mann við uppgröftinn og farið hefur verið dýpra og víðara í hvert sinn. Og nú hafa komið upp ný vandamál. Deilur hafa risið um eignarétturinn yfir eynni og þar með fjársjóðnum og málið dregið fyrir dómstóla. Á meðan verið er að útkljá málið, sem nú hefur dregist um fjölda ára, er ekki leyfilegt að grafa eftir sjóðnum. Enginn veit enn með vissu enn hvort nokkuð er grafið á eynni.

Í aldanna rás hafa orðið til marga kenningar um hvaðan fjársjóðurinn á Eikarey er kominn. Ein, afar vinsæl segir að hann hafi tilheyrt hinum fræga sjóræningja Captain Kidd. Aðrir segja að þarna sé kominn hinn týndi fjársjóður Musterisriddaranna. En aðrir segja að þarna muni finnast allt ritsafn Shakespeare í upprunalegri útgáfu eða jafnvel hinn heilagi kaleikur. Sumar kenningarnar eru settar fram á afar sannfærandi hátt en hver sem er rétt, er ljóst að allir eru sammála um að djásnin á Eikarey séu afar mikilvæg og verðmæt. - Samt ekki nógu verðmæt til að eigandi þeirra kæmi og vitjaði þeirra eða segði einhverjum frá því hvernig mætti nálgast þau.

En þessar pælingar gera ráð fyrir að þarna hafi eitthvað verið falið til að byrja með. Það er ekkert víst. Ákveðnar vísbendingar eru um að upphaflegi pytturinn  afi verið náttúruleg dæld, að láréttu vatnsgöngin séu náttúruleg líka, trégólfin hafi getað verið fallin tré. Eftir allt saman er enginn tréblökk til í dag, ekkert pappírssnifsi, enginn gullkeðju biti, og enginn steinn eð leyndadómsfullum táknum. Allir þessir hlutir eru horfnir ef þeir voru nokkru sinni til. Og ef þeir uppgötvuðust einhverstaðar, yrði þrautin þyngri að sanna að þeir væru þessir ákveðnu hlutir. Staðurinn hefur aldrei verið rannsakaður af fræðimönnum eða fornleifafræðingum. Kannski verður það næsta skref í sögu Eikareyjar, að þegar eignardeilurnar hafa sjatnað, muni gefast tækifæri til að beita loks vísindalegum aðferðum til að rannsaka staðinn sem hingað til hefur aðeins verið grafreitur bjartra drauma um gull og græna skóga.

Athugasemdir

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 29.8.2008 kl. 05:33]

Svanur, þetta er greinilega verkefni fyrir þig. Þegar þú ert búinn að finna kaleikinn heilaga, færðu fálkaorður. En í alvöru, held ég ekki að vísindin geti láð þessari holu lið. Greinilegt er að greindir menn hafi verið að reyna að koma rugli fyrir í holu. En það er tilgangslaust, það koma alltaf vitleysingar sem vilja grafa ruglið upp. Rugl er nefnilega eins og gull. "Gullskipið" á Skeiðarársandi hefði geta orðið svona dæmi, ef þýski togarinn hefði ekk komið sönsum fyrir fólk.

[Gulli litli, 29.8.2008 kl. 10:01]

þú ert alveg óborganlegur fróðleiksmoli..

[Skattborgari, 29.8.2008 kl. 10:38]

Virkilega fróðlegt að lesa þetta.

Kveðja Skattborgari.

[Rúna Guðfinnsdóttir, 29.8.2008 kl. 10:51]

Mikið var gaman að lesa þetta. Það er alltaf svo mikill dýrðarljómi yfir svona fjársjóðssögum, ég skil vel að ævintýramenn láti glepjast. 

 Systir mín og hennar maður námu fræði í Halifax til tveggja ára, en hef ég ekki heyrt þau tala um þessa sögu.

Þú ert ótrúlegur viskubrunnur, bæði um söguleg fræði ýmiskonar eða óþarfa fróðleik

Kveðjur og heilsanir af Ströndinni. 

[Rut Sumarliðadóttir, 29.8.2008 kl. 11:16]

get ég komist á námskeið hjá þér í ýmsum fróðleik?

[Sigurjón Pálsson (IP-tala skráð) 29.8.2008 kl. 11:27]

forvitnilegt, fróðlegt og frábært blogg

takk fyrir ótal ævintýrastundir.

[Ingó (IP-tala skráð) 29.8.2008 kl. 11:54]

Eru þetta ekki bara eitthvert hrekkjabragð, þeir sem komu því fyrst á stað hafi skemmt sér við að horfa á alla þá sem komu og voru að grafa upp eyjuna. Jafnvel gætti þetta verið kaupmaður sem hafi komið þessum orrómi af stað til að lífga upp á verslunina hjá sér.

[Guðbjörg Erlingsdóttir (IP-tala skráð) 29.8.2008 kl. 12:12]

Fjársjóður heillar alltaf!

kveðja

[Hólmdís Hjartardóttir, 29.8.2008 kl. 13:14]

skemmtileg lesning

[Svanur Gísli Þorkelsson, 29.8.2008 kl. 13:49]

Vilhjálmur; Ruglin og glópagullin eru mörg og víða og varasöm. Sumum dugar silfur til að fá hengdan á sig fálka :) En trrúlega hefur þú rétt fyrir þér með vísindinn og holuna.

Rúna; Þú verður að fræða þau næst þegar þú hittir familíuna.

Rut: Þú ert á því :)

Ingó; Þessum fleti hefur svo sem verið velt upp en það hefur enginn ákveðinn augljósan ávinning af því að sviðsetja klabbið. Það er alveg öruggt að sá sem fann holuna fyrstur, trúði að þarna væri fjársjóður enda spanderaði hann góðri fúlgu við að grafa.

Þakka öllum innlitið og athugasemdirnar .

[alva (IP-tala skráð) 29.8.2008 kl. 14:06]

Takk fyrir lesninguna og góða helgi.

[Ingó (IP-tala skráð) 29.8.2008 kl. 14:41]

Já er að lesa um þessa merkilegu fjarsjóðsleit. Ef að fleiri hafa áhuga á að lesa meira um þessa eyu þá geta þeir gert það hérna

http://proquest.umi.com/pqdweb?index=2&did=523043631&SrchMode=1&sid=5&Fmt=3&VInst=PROD&VType=PQD&RQT=309&VName=PQD&TS=1220011157&clientId=58032

[Kolbrún Hilmars, 29.8.2008 kl. 18:35]

Ævintýri og fjársjóðssögur eru alltaf heillandi...

En hvað ef þarna eru grafnar fyrirfram ákveðnar upplýsingar til varðveislu frá fyrri útdauðu menningarskeiði - svona svipað  og nútímamenn er að gera með grafhvelfingunni á Svalbarða? 

[Svanur Gísli Þorkelsson, 29.8.2008 kl. 19:44]

Sæl Kolbrún.

Við skulum alla vega vona að framtíðarfólkið þurfi ekki að eyða eins miklu púðri í að opna Svalbarðahvelfinguna og þeir hafa gert á Eikarey, án árangurs vel að merkja, fram að þessu :)

Ingó; Þessi slóð sem þú settir inn og nær langt út á tún endar á læstri síðu :) Dálítið talandi fyrir fjársjóðsleitina, ekki satt ;)

[Ingó (IP-tala skráð) 31.8.2008 kl. 10:57]

Það er skrítið því ef ég klikka á slóðina þá kemst ég inn á síðuna.