14.4.2009 | 23:51
Vatn
"Vatn er olķa framtķšarinnar" "Vatn veršur meira virši en gull" "Vatn er gjaldmišill framtķšarinnar"
Allt eru žetta fyrirsagnir śr fjölmišlum heimsins fyrir fimm įrum. Žessi umtalaša framtķš er komin. Vatn er alveg viš aš verša veršmętasta vara heimsins. Og ķslendingar rįša sem stendur yfir dįgóšum forša ferskvatns. Hvenęr stórfeldir vatnsflutningar frį landinu verša aš veruleika, er ašeins tķmaspursmįl. Eitt er vķst aš vandamįl heimsins verša ekki leyst įn žess aš til žess komi.
Žegar ķ dag lķta margir alžjóša-hagfręšingar svo į aš vatn sé veršmętara en olķa. Žrįtt fyrir aš 70% yfirboršs jaršarinnar sé žakiš vatni er ašeins 3% hęft til drykkjar. Af žeim 3% er tveir žrišju hlutar bundnir ķ snjó og jöklum. Žvķ er ašeins 1% af öllu vatni heimsins ašgengilegt til neyslu. 97% er saltvatn eša sjór sem ekki er hęgt aš nota til neyslu eša jaršręktar.
Žaš er ekkert meira af ferskvatni į jöršinni nś en til var fyrir milljón įrum. En ķ dag deila 6.000.000.000. manns vatninu, auk landdżranna. Sķšan įriš 1950 hefur mannfjöldi jaršarinnar tvöfaldast og vatnsnotkun žrefaldast.
Vatnsskortur er vķša oršiš alvarlegt vandmįl ķ heiminum og upp į sķškastiš į svęšum žar sem hans hefur ekki gętt fyrr.
Samkvęmt skżrslum Sameinušu žjóšanna liggja ķ 50% af sjśkrarśmum heimsins, sjśklingar sem veikst hafa af slęmu eša mengušu vatni. Ķ žróunarlöndunum mį rekja 80% allra sjśkdóma til mengašs vatns eša vatnsleysis. 5 milljónir deyja įrlega af žeim sjśkdómum. Tališ er aš 1,1 milljaršur manna lķši daglega alvarlega fyrir vatnskort og aš sś tala muni fara ķ 2.3 milljaršar fyrir įriš 2025.
Išnvęšing heimsins į einnig žįtt ķ aš gera heilnęmt drykkjar vatn aš munašarvöru. Į žéttbżlum svęšum eins og ķ Kķna, į Indlandi, ķ Afrķku, Mexķkó, Pakistan, Egyptalandi, og ķ Ķsrael hefur fersku vatni veriš fórnaš fyrir mengandi išnaš.
Jaršrękt og įburšur valda mestu vatnsmenguninni ķ heiminum en Skordżraeitur į žar einnig stóran žįtt.
Žótt jaršvegshreinsun og eiming vatns sé ķ dag mikill išnašur er tališ aš allt aš 95% skólps frį almenningi og 75% af išnašarskólpi sé hleypt śt ķ yfirboršsvatn įn allrar mešhöndlunar.
Meginflokkur: Umhverfismįl | Aukaflokkar: Stjórnmįl og samfélag, Višskipti og fjįrmįl, Vķsindi og fręši | Breytt 15.4.2009 kl. 00:07 | Facebook
Athugasemdir
Vatn er H2O.
EE elle (IP-tala skrįš) 15.4.2009 kl. 00:15
Bęta viš athugasemd [Innskrįning]
Ekki er lengur hęgt aš skrifa athugasemdir viš fęrsluna, žar sem tķmamörk į athugasemdir eru lišin.