Af tilraunum til fjallaflutninga og fleira

Mörg orðatiltæki sem við notum í daglegu tali eiga rætur sínar að rekja til trúarbragðanna. Sum hafa kaupmenn og þjónustufyrirtæki tekið upp á sína arma og gert að slagorðum sínum í auglýsingum. 

Þá eru frægar skírskotanirnar fyirtækja til trúarstefja eins og t.d. naglagerðin sem birti mynd af Kristi á krossinum og undir henni stóð; "Þeir halda naglarnir frá Vírneti."

 "Af ávöxtunum þekkirðu þá" auglýstu nýlenduvöruverslunin Silli og Valdi lengi vel og vitnuðu þar til Biblíuversins úr Mattheusarguðspjalli. (Skemmtilegt og gildishlaðið orð; NÝLENDUVÖURUVERSLUN)

Fyrri hluti tilvitnunarinnar gæti samt vel átt við ákveðna tegund kaupahéðna sem margir hafa kvartað yfir á síðasta misseri.

15 Varist falsspámenn. Þeir koma til yðar í sauðaklæðum, en innra eru þeir gráðugir vargar. 16 Af ávöxtum þeirra skuluð þér þekkja þá. Hvort lesa menn vínber af þyrnum eða fíkjur af þistlum? 17 Þannig ber sérhvert gott tré góða ávöxtu, en slæmt tré vonda. 18 Gott tré getur ekki borið vonda ávöxtu, ekki heldur slæmt tré góða ávöxtu. 19 Hvert það tré, sem ber ekki góðan ávöxt, verður upp höggvið og í eld kastað. 20 Af ávöxtum þeirra skuluð þér því þekkja þá.

Sendibílastöðin sem auglýsti hér áður fyrr; Trúin flytur fjöl, við flytum allt annað, og vitnaði í annað Mattheusarvers;

14 Þegar þeir komu til fólksins, gekk til hans maður, féll á kné fyrir honum 15 og sagði: "Herra, miskunna þú syni mínum. Hann er tunglsjúkur og illa haldinn. Oft fellur hann á eld og oft í vatn. 16 Ég fór með hann til lærisveina þinna, en þeir gátu ekki læknað hann."

17 Jesús svaraði: "Ó, þú vantrúa og rangsnúna kynslóð, hversu lengi á ég að vera hjá yður? Hversu lengi á ég að umbera yður? Færið hann hingað til mín." 18 Og Jesús hastaði á hann og illi andinn fór úr honum. Og sveinninn varð heill frá þeirri stundu.

19 Þá komu lærisveinarnir til Jesú og spurðu hann einslega: "Hvers vegna gátum vér ekki rekið hann út?"

20 Hann svaraði þeim: "Vegna þess að yður skortir trú. Sannlega segi ég yður: Ef þér hafið trú eins og mustarðskorn, getið þér sagt við fjall þetta: Flyt þig héðan og þangað, og það mun flytja sig. Ekkert verður yður um megn. [21 En þetta kyn verður eigi út rekið nema með bæn og föstu.]"

Þessi saga er um margt merkileg og það væri gaman að fara einhvern tímann í góðu tómi yfir allt það sem hún segir frá og gefur til kynna. Mustarðskornið er einkar áhugaverð líking enda notað aftur í afar svipaðu dæmi þegar Kristur segir “Ef þér hefðuð trú eins og mustarðskorn, gætuð þér sagt við mórberjatré þetta: ‘Ríf þig upp með rótum og fest rætur í sjónum,’ og það mundi hlýða yður." Þetta minnir dálítið á íslensku öfugmælavísurnar en það er víst önnur saga. 

Svo skemmtilega vill að annar Guðsmaður, ákvað tæpum 600 árum seinna að láta reyna á þau orð Krists að trú geti fengi fjöll til að færast úr stað og frá þeirri tilraun er komið annað orðatiltæki sem fólk á Íslandi notar nokkuð mikið í seinni tíð.

Sagan og orðatiltækið sem henni tengist, berst trúlega til Íslands frá Englandi þar sem það kemur fyrst fyrir í ritgerð eftir Francis Bacon; "Of boldness", árið 1625.  Bacon  notar reyndar útgáfu sem alþekkt var um sama leiti sem máltæki á Spáni og hljómar svona; "Ef hæðin vill ekki koma til Múhameðs mun Múhameð fara til hæðarinnar."  Enska orðið "hill"  breyttist einhvern tíman í "mount" og þar með varð hæðin/hóllinn að fjalli.

Orðatiltækið á upphaflega rætur sínar að rekja til íslamískrar arfsagnar þar sem sagt er frá því þegar að Múhameð er beðinn að gera eitthvert kraftaverk sem ótvírætt mundi sanna guðdómleika kenninga hans. Hann bað Guð um að flytja til sín hæð nokkra sem heitir SOFA og rís skammt frá Mekka.

Þegar að hæðin haggaðist ekki sagði Múhameð það ótvírætt bera miskunn Guðs vitni því ef hún hefði tekist á loft og flogið til þeirra, mundu allir hafa grafist undir henni. Múhameð gekk því til hæðarinnar til að flytja þar Guði lofgjörð fyrir náð hans og miskunn.

Athugasemdir

[Þorkell Sigurjónsson, 8.2.2009 kl. 20:36]

Sæll vert þú Þorkelsson. Þetta er góður og skemmtilegur pistill hjá þér og hafðu þökk fyrir.  Kveðja.

[Lárus Gabríel Guðmundsson, 8.2.2009 kl. 23:54]

Jú, það er margt líkt með spámönnum og pólitíkusum. Snúa þessu bara á þann veginn sem hentar best :)

[Kristján Helgason (IP-tala skráð) 10.2.2009 kl. 01:10]

Múslimar (Músarlimir) eru þekktir fyrir það að rangtúlka boðskap Biblíunnar og túlka hana eftir því sem þeim þykir bezt henta. Það sýnir sig bezt í því að þegar talað er um Muhamed og fjallið, þá klikkar Muhammed heldur hressilega. Hann reynir á sinn aumingjalega hátt að bjarga eigin skinni og spássera upp á fjallið sem átti að koma til hans. Ef hann hefði ekki labbað uppá þetta bévítans fjall þá hefði fjallið hlunkast ofan á þá. Þvílík bölvuð þvæla. Svanur minn! Með hverjum deginum sem líður fer ég að hallast meir og meir að þínu trúfélagi, ég hef sótt nokkrar samkomur og líkað vel. Þökk sé mágkonu minni og hennar dóttur frá Ísafirði.

Beztu kveðjur,  Kristján. 

[Ómar Bjarki Kristjánsson, 11.2.2009 kl. 11:18]

Hvernig er með þssa Muhammadsögu,  eru einhverjar ritaðar heimildir fyrir henni í islömskum ritum viðvíkjandi Muhammad eða heyrði Bacon hana munnlega og er hún þá sem sagt munnleg arf eða þjóðsaga ?

Einhver var reyndar að reyna að telja mér trú um einhverntíman að óljóst væri hvar Bacon hefði heyrt hana og sá hélt jafnvel fram að Bacon hefði bara skáldað þetta upp (eg trúði því náttúruega ekki alveg)

Hinsvegar tekur maður eftir því,  að þetta er dáldið svipuð hugmynd og hjá Jesú í Mattheusi og reyndar virkar dæmið með tréð sem rifi sig upp með rótum ef trúin væri nógu sterk o.s.frv. af líkum meiði.

[Svanur Gísli Þorkelsson, 11.2.2009 kl. 14:25]

Sæll Ómar.

Það næsta sem ég kemst þessu fjallaflutningsmáli Múhameðs er 16. aldar márískt máltæki frá Spáni, sem reyndar er það sama og sagt er að Bacon hafi stuðst við. Máltækið er einnig þekkt á 16. öld á Ítalíu með dálitlum viðsnúningi (Ef Múhameð fer ekki til fjallsins fer fjallið til Múhameðs). Ég hef hvergi fundið neitt um þetta í Hadíðunum, hvað þá Kóraninum en fjallið Safa (Sofa) kemur vissulega þar fyrir og ein af hæðunum í nágrenni Mekka.