Trú og vísindi

Ég hef aldrei skilið hversvegna þeir sem segjast trúa á Guð stendur ógn af vísindum og hversvegna sumir vísindamenn segjast ekki getað játað trú á Guð. Við lifum á þeim tímum sem lýst er í Biblíunni þannig;" Hvergi á mínu heilaga fjalli munu menn illt fremja eða skaða gjöra, því að jörðin er full af þekkingu á Drottni, eins og djúp sjávarins er vötnum hulið." Jesaja 11.9.

Sannleikurinn getur aðeins verið einn. Vísindi er leið til að uppgötva sannleika, trúarbrögð fela í sér opinberaðan sannleika. Trúarrit fortíðarinnar eru ekki vísindarit eða nákvæm sagnfræði rit. Tilgangur þeirra var að koma á framfæri og varðveita andlegan sannleika, leiðsögn og þekkingu á Guði, sálinni og tilgangi lífs okkar. Þau verður að lesa og skilja með tilliti til þessa. Vísindi í þeirri mynd sem þau hafa í dag, voru ekki til. Þau eru gjöf Guðs til mannkynsins á okkar dögum svo það geti skilið hann og sköpunarverkið betur og þar með uppfyllt spádóm Jesaja. 

Vísindi án trúar leiða til botnlausrar efnishyggju jafnt og trú án vísinda leiðir til öfgafullrar hjátrúar.

Trú er hægt að skilgreina sem afstöðu til hins óþekkta (alheimsins) og hins óþekkjanlega (Guðs). Ef afstaða okkar er sú að öll þekking hafi þegar verið opinberuð, eigum við ekkert í vændum nema það sem kallað var á miðöldum "himneska endurtekningu". Slík trú mun ekki leiða okkur áfram til framfara né laða fram neinn andlegan þroska sem einstaklinga eða samfélags. Vísindi eru mannkyninu nauðsynleg til að koma á guðlegri siðmenningu sem er markmið allra trúarbragða. (Kristnir kalla það ríki Guðs á jörð)

Öll þau ágreiningefni sem trúarbrögð og vísindi hafa gert að hörðum deilumálum sín á milli, eru leysanleg. Aðeins efnishyggja og hjátrú eru ósamræmanleg, enda hvorutveggja ósannindi í sitt hvora áttina.

Til að nálgast hið óþekkta og hið óþekkjanlega verðum við að hafa trú, afstöðu sem bæði gerir okkur kleift og knýr okkur til að leita nýrrar þekkingar, andlegrar og veraldlegrar.

Vísindi kanna eðliseigindir náttúrunnar og á sama hátt er aðeins hægt að þekkja Guð í gegnum eðliseigindir hans.  Þær birtast okkur m.a. í náttúrunni (sköpuninni) og þess vegna sjá sumir Guð í öllu. En þær birtist okkur líka í sjálfum okkur því við erum neisti af hinu Guðlega. (Sál okkar er sköpuð í mynd Guðs). En mest um verð er birting eiginda Guðs í trúarbrögðunum og opinberendum þeirra. Opinberendur Guðs leggja niður slóðina sem við fetum okkur eftir í átt til sívaxandi siðmenningar. 

 

Athugasemdir

[Svanur Gísli Þorkelsson, 8.1.2008 kl. 17:31]

Sæl Guðbjörg og þakka þér innlitið, góðar óskir og fyrir að deila skilningi þínum á þessum hugtökum.

Þótt þú viljir halda þig við bókstaflega skilgreiningu Páls postula á orðinu trú, er varla hægt að andmæla því að trú hefur með afstöðu og sannfæringu að gera.

Vísindi eru aðferð sem notuð eru til að uppgötva náttúruleg fyrirbrigði. Af því að eigindir Guðs birtast í náttúrunni á margvíslega vegu, eru vísindin afar hjálpleg til að skilja Guð betur.

Tökum sem dæmi aðdráttaraflið. Við vitum að það birtist aftur og aftur í mismunandi myndum í nátúrunni og er undirstöðulögmál í efnisheiminum. Einkenni aðdráttaraflsins er samdráttur og sameining efnisins. Þegar þess nýtur ekki við, tekur við upplausn og sundrung. Berðu síðan þetta efnislega undirstöðulögmál við undirstöðulögmál samskipta Guðs og mannkynsins. Þar er kærleikurinn undirstöðulögmálið. Hann hefur margar birtingarmyndir og einkenni hans eru þau sömu og aðdráttaraflsins. Kærleikurinn er sameinandi afl og þegar hans nýtur ekki við, tekur við sundrung og óeining.

Efnisheimurinn endurspeglar eigindir Guðs á þennan og margann annan hátt. Þess vegna eru vísindin frábær og nauðsynleg. En það er fyrst og fremst afstaða okkar sem ræður því hvort við nálgumst þau sem leið til þekkingar eða glötunar.

[Ragnar Kristján Gestsson, 10.1.2008 kl. 16:59]

Þakka þér Svanur, skynsamleg og innihaldsrík færsla.  Var ekki einmitt allt skapað til og fyrir Krist?  Leiðir enda hjá honum.  Enda hafa margir vísindamenn fyrr og síðar komist að þessarri niðurstöðu.  Og flestir ættu að geta gert það líka ef þeir leituðu með opnum huga enda stendur að ef við leitum Hans muni hann opinbera sig okkur.  Nógu lengi hafa menn lifað og hrærst undir þyngdarlögmáli áður en Newton skráði það.   Þette er einmitt spennandi umræða um lögmálin Guðs og tilvist þeirra í náttúrunni í víðasta skilningi - þetta samhengi vísinda og þess sem þau geta (v/s gera) fært okkur um eðli Guðs.

[Svanur Gísli Þorkelsson, 10.1.2008 kl. 17:48]

Takk fyrir innlitið Ragnar og athugasemdina.

Það er líka hægt að orða það svo, að allt hafi verið skapað fyrir mennina. Ef við gefum okkur að Guð sé fullkominn, er hann fullkominn kærleikur. Kærleikur Guðs til sjálfs sín sem skapara krefst sköpunar sem endurspeglar kærleikann. Til þess að endurspegla kærleika þarf vitsmuni þ.e. manninn. Þess vegna er sagt stundum að hann (maðurinn) sé kóróna sköpunarverksins.

Sköpunin vitnar um skaparann. Skapari getur ekki verið "skapari" án sköpunar og ef skaparinn hefur alltaf verið til, hefur sköpunin líka alltaf verið til. Bara spurning um form, ekki satt.

[Svanur Sigurbjörnsson, 10.1.2008 kl. 23:56]

Sæll nafni og kveðja til Guðbjargar

Ofangreint virðist sem eins konar sáttargjörð við vísindin með því markmiði að halda jafnframt í trúna.  Í mínum huga getur þetta aldrei gengið að öllu leyti saman en sem betur fer hafa mörg af stærri trúarbragðahópunum náð að slaka á bókstafnum og taka upp rökhyggju að miklu leyti.  Þannig verður til sykurpúðaguðfræði hins vestræna heims þar sem lykilorðið (og að því er stundum virðist nær eina orðið) er "kærleikur".   Hér áður var lykilorðið Guð.

Þú segir að "Vísindi án trúar leiða til botnlausrar efnishyggju ..." Í mínum huga er þetta svona: Vísindi (og þau tæki og efnislegur kraftur (t.d. kjarnorka) sem þau hafa fært manninum) án siðferðislegrar áttunar, þroska eða uppbyggingar getur leitt til hörmunga á vaxandi mælikvarða.  Vísindin sjálf valda ekki peningalegri efnishyggju eða hnignun þjóðfélaga því þau eru bara rökfræðilegar aðferðir til að leita sannrar þekkingar og koma þekkingu í not.  Fólk sem hefur tileinkað sér vísindalegan hugsunarhátt er jafnframt betur í stakk búið til að tileinka sér skynsamlega siðferðisstefnu í lífi sínu, en því miður tekst það ekki hjá öllum, þó vel menntaðir séu. 

Eitt að lokum:  Hver skapaði skaparann? 

"Kenning sem þykist útskýra allt, útskýrir ekki neitt" - Karl Popper

[Svanur Gísli Þorkelsson, 11.1.2008 kl. 01:15]

Sæll Svanur og takk fyrir þetta innlegg.

Sykurpúðaguðfræðin er mér ekki að

[Svanur Gísli Þorkelsson, 11.1.2008 kl. 01:35]

Þar ýtti ég á vitlausan hnapp. Látum það standa :)

Sykurpúðaguðfræðin er mér ekki að skapi og ég hef engan áhuga á öðru en því sem talist getur sannast og réttast.

Það er rétt að vísindalegar aðferðir eru bara aðferðir til að uppgötva hluti. En sé þessum aðferðum beitt á ómannúðlegan hátt og án tillits til siðferðisgilda verða þau skaðleg. Efnishyggja eins og ég nota hugtakið í þessari grein, á ekki aðeins við peningahyggju, heldur vísindahyggju án allra siðferðislegra hafta.

Hver skapaði skaparann er eins og að spyrja, hvað er handan "stóra hvells". Merkingarlaus spurning. Ef að við gerum ráð fyrir að skapari alheimsins sé almáttugur Guð, er það endapunkturinn. Það er ekki rökrétt að hugsa sér tvö "absalút" fyrirbæri í samtímis. Þetta er eins og gamla fallasían, getur Guð skapað svo stóran stein að hann geti ekki lyft honum. Eða Hvað gerist þegar ómótstæðilegt afl kemur að óbifanlegri fyrirstöðu. Hvorutveggja er rökleysa, því það er ekki hægt að gera ráð fyrir tveimur absalút fyrirbrygðum samtímis.

Ég er sammála Popper og tel t.d. að kenningin um að vísindi geti útskýrt allt, útskýri ekki neitt.

kv,