Vísifingur og langatöng

Sagan segir að Hinrik V Englandskonungur hafi ávarpað hermenn sína fyrir orrustuna við Agincourt árið 1415. Hann sagði þeim að Frakkar hefðu hótað því, að ef þeir hefðu sigur, mundu þeir höggva af vísifingur og löngutöng hægri handar allra ensku langbogaskyttnanna. Þá fingur notuðu skytturnar einmitt til að spenna streng bogans.

Þessa orrustu hundrað ára stríðsins unnu hins vegar Englendingar og þess vegna gengu langbogaskytturnar þeirra framhjá frönsku föngunum og rák fingurna tvo sigri hrósandi upp í loftið.

Þannig varð til sá siður meðal enskra bogaskytta að heilsast með því að sýna þessa tvo fingur, þannig að lófinn snéri út á við. Þegar að lófinn snéri inn á við varð kveðjan aftur á móti að dónamerki.

Meðfylgjandi ljósmynd sem er frá árinu 1901, er trúlega í fyrsta ljósmyndin sem sýnir dónamerkið. Á henni sést verkamaður við Parkgate járnsmiðjuna í Rotherham gefa ljósmyndaranum til kynna með þessum ákveðna hætti (fuck off) að hann vill ekki láta mynda sig.

Seinna á 20 öldinni varð þessi enska bogaskyttuheilsa að sigurkveðju og síðan að alþjóðlegu friðartákni.

Eftir að seinni heimstyrjöldin hófst og bæði Belgía og Holland voru hernumin af Þýskalandi, stjórnaði fyrrum dómsmálaraðherra Belgíu Victor de Laveleye, útsendingum Breska ríkisútvarpsins( BBC) til hinna herteknu landa. Til að efla samstöðu meðal þjóðanna, lagði hann til að fólk gerði V að tákni andstöðu sinnar við hernámið. V stóð fyrir victoire á frönsku og vrijheidá hollensku.

Að auki lét BBC hefja alla þætti sem sérstaklega voru ætlaðir fólki í hernumdum löndum Evrópu, á því að spila opnunarstef fimmtu symfóníu Beethovens, en taktur þess, þrjú stutt og eitt langt, er táknið fyrir V í mors stafrófinu. -

Kaldhæðnin sem fólst í því að höfundur verksins var þýskur, og heiti inngangsins "örlögin banka á dyrnar" fór ekki fram hjá neinum sem eitthvað þekkti til tónlistar.

Samtímis hóf Winston Churchill að nota V merkið við hvert tækifæri. Fyrst beindi hann lófanum inn á við og eru til af honum nokkrar myndir þar sem hann gefur fuck off  táknið í stað sigurtáknsins.

Churchill sem var af aðalsættum breytti ekki tákninu fyrr en einhver útskýrði fyrir honum að táknið sem hann notaði, oft með vindilinn á milli fingranna, væri í raun argasta ókurteisi meðal verkamanastéttarinnar. -

Margir aðrir leiðtogar bandamanna notuðu einnig sigurtáknið og héldu því áfram löngu eftir að stríðinu var lokið, eins og t.d. Charles de Gaulle sem lauk hverri ræðu sem hann flutti til ársins 1969 á að gefa sigurkveðjuna.

Árið 1967 ferðaðist Richard Nixon vítt og breitt um Bandaríkin til að kynna forsetaframboð sitt. Hann notaði sigurkveðjuna í upphafi og enda hverrar ræðu og flassaði henni hvar sem hann fór.

Hippahreyfingin sem var þá í miklum uppgangi, var að mörgu leiti í andstöðu við Nixon og stefnu hans, byrjuði samt að nota sigurkveðjuna sem friðartákn.

Í augum hippa var allur sigur fólgin í friði. - Upp úr 1969 þegar myndir höfðu birst af John Lennon með puttana upp að myndavélinni,  varð táknið þekktara sem alþjóðlegt friðartákn frekar en sigurtákn og er það enn.

Athugasemdir

[Jón Valur Jensson, 18.1.2011 kl. 02:31]

Góður og fróðlegur pistill hjá þér, Svanur Gísli.

[Tinna Gunnarsdóttir Gígja, 18.1.2011 kl. 15:47]

Þetta er nú í besta falli þjóðsaga með ensku bogaskytturnar. Þetta tákn er mun eldra.

Þetta eru þó smávægileg mistök miðað við þau sem Jón Valur gerist sekur um þegar hann gerir forsætisráðherra Ástralíu upp ógeðfelldar skoðanir. Ég sá að þú hafðir einmitt bent honum á mistökin, sem ég efast ekki um að hann muni leiðrétta við fyrsta tækifæri.

[Svanur Gísli Þorkelsson, 18.1.2011 kl. 19:30]

Satt Tinna. táknið mun eldra,meira að segja á Englandi,  en hvað það táknaði er ómögulegt að segja. "Sagan segir", segir ég, og það getur verið munnmælasaga eða flökkusaga, rétt eins og flestar sögur eru áður en þær verða að "mannkynssögu". En, til er samt samtímaheimild um að konungurinn Hinrik V hafi minnst á þetta puttafargan í peppspjallinu sínu fyrir umrædda orrustu.

Jón Valur veit hvað hann er að gera ætla ég að vona og stendur og fellur með sínum skrifum.

Ég þakka honum innlitið :)

kv,