Hvað er svona spes við páskadag

Þá er hátíðlegasti og elsti helgidagur kristinnar trúar genginn í garð. Skilningur sumra er að á þessum degi fyrir réttum 2000 árum eða svo, hafi tilgangur gjörvallrar sköpunarinnar uppfyllt sig. Sú túlkun gerir ráð fyrir að dauði Krists sé miklu mikilvægari fyrir sáluhjálp fólks en líf hans og kenningar. Þeir sem halda því fram segja líka að einstæði Krists sé fólgið í því að hann einn reis upp frá dauðum og sté upp til himna. Þeir  verða auðvitað að horfa fram hjá öðrum frásögnum í Biblíunni sem eru afar hliðstæðar, og gera það yfirleitt léttilega.  Sem dæmi, var farið á slá vel í Lasarus þegar að Kristur kallaði hann til lífs aftur, þannig að Lassarus reis upp frá dauðum löngu á undan Kristi. Nokkrum hundruðum árum hafði spámaðurinn Elía spreytt sig á svipuðu kraftaverki með góðum árangri. Hann var auk þess sjálfur uppnuminn til himna með miklum gustó eða eins og því er lýst í Síðari Konungabók;

 "11 En er þeir héldu áfram og voru að tala saman, þá kom allt í einu eldlegur vagn og eldlegir hestar og skildu þá að, og Elía fór til himins í stormviðri. 12 Og er Elísa sá það, kallaði hann: "Faðir minn, faðir minn, þú Ísraels vagn og riddarar!" Og hann sá hann ekki framar.

En ef við höldum okkur við atburði þá sem sagðir eru hafa átt sér stað á páskasunnudag fyrir rétt um 2000 árum, þá er þeim lýst í öllum fjórum guðspjöllunum.

Jóhannes ríður á vaðið með frekar látlausri frásögn þar sem allir eru voða mikið að flýta sér og hlaupa þess vegna talvert um. Það eina sem þeir finna er tóm gröf;

20 Jóhannes
1 Fyrsta dag vikunnar kemur María Magdalena til grafarinnar svo snemma, að enn var myrkur, og sér steininn tekinn frá gröfinni. 2 Hún hleypur því og kemur til Símonar Péturs og hins lærisveinsins, sem Jesús elskaði, og segir við þá: "Þeir hafa tekið Drottin úr gröfinni, og vér vitum ekki, hvar þeir hafa lagt hann."

3 Pétur fór þá út og hinn lærisveinninn, og þeir komu til grafarinnar. 4 Þeir hlupu báðir saman. En hinn lærisveinninn hljóp hraðar, fram úr Pétri, og kom á undan að gröfinni. 5 Hann laut inn og sá línblæjurnar liggjandi, en fór samt ekki inn. 6 Nú kom líka Símon Pétur á eftir honum og fór inn í gröfina. Hann sá línblæjurnar liggja þar 7 og sveitadúkinn, sem verið hafði um höfuð hans. Hann lá ekki með línblæjunum, heldur sér samanvafinn á öðrum stað. 8 Þá gekk einnig inn hinn lærisveinninn, sem komið hafði fyrr til grafarinnar. Hann sá og trúði. 9 Þeir höfðu ekki enn skilið ritninguna, að hann ætti að rísa upp frá dauðum. 10 Síðan fóru lærisveinarnir aftur heim til sín.

Næst kemur frásögn Markúsar. Þar eru Maríurnar orðnar tvær auk einhverrar Salome. Þá kemur ungur maður í hvítri skikkju til sögunnar.

16 Markús
1Þá er hvíldardagurinn var liðinn, keyptu þær María Magdalena, María móðir Jakobs og Salóme ilmsmyrsl til að fara og smyrja hann. 2Og mjög árla hinn fyrsta dag vikunnar, um sólarupprás, koma þær að gröfinni. 3Þær sögðu sín á milli: "Hver mun velta fyrir oss steininum frá grafarmunnanum?" 4En þegar þær líta upp, sjá þær, að steininum hafði verið velt frá, en hann var mjög stór. 5Þær stíga inn í gröfina og sjá ungan mann sitja hægra megin, klæddan hvítri skikkju og þær skelfdust.

Þá kemur framburður Lúkasar og færist nú fjör í leikinn. Konurnar eru aftur þrjár og einhver Jóhanna hefur slegist í för með Maríunum. Nú eru mennirnir sem þær sjá orðnir tveir og klæðin eru ekki lengur aðeins hvít, heldur skínandi og Þeir tala til kvennanna.

24 Lúkas
1En í afturelding fyrsta dag vikunnar komu þær til grafarinnar með ilmsmyrslin, sem þær höfðu búið. 2Þær sáu þá, að steininum hafði verið velt frá gröfinni, 3og þegar þær stigu inn, fundu þær ekki líkama Drottins Jesú. 4Þær skildu ekkert í þessu, en þá brá svo við, að hjá þeim stóðu tveir menn í leiftrandi klæðum. 5Þær urðu mjög hræddar og hneigðu andlit til jarðar. En þeir sögðu við þær: "Hví leitið þér hins lifanda meðal dauðra? 6Hann er ekki hér, hann er upp risinn. Minnist þess, hvernig hann talaði við yður, meðan hann var enn í Galíleu. 7Hann sagði, að Mannssonurinn skyldi framseldur verða í hendur syndugra manna og krossfestur, en rísa upp á þriðja degi."

8Og þær minntust orða hans, 9sneru frá gröfinni og kunngjörðu allt þetta þeim ellefu og öllum hinum. 10Þessar konur voru þær María Magdalena, Jóhanna og María móðir Jakobs og hinar, sem voru með þeim. Þær sögðu postulunum frá þessu. 11En þeir töldu orð þeirra markleysu eina og trúðu þeim ekki. 12Pétur stóð þó upp og hljóp til grafarinnar, skyggndist inn og sá þar líkklæðin ein. Fór hann heim síðan og undraðist það, sem við hafði borið.

Matteus slær síðan öllum hinum við. Þar byrjar sagan á jarðskjálfta, síðan koma tvær Maríur, þá er mættur engill og varðmenn komnir vettvang sem eru lafandi hræddir. Svo talar engillinn við konurnar en hápunkturinn er þegar Kristur sjálfur birtist og tekur fagnandi á móti þeim.

28 Matteus
1Að liðnum hvíldardegi, þegar lýsti af fyrsta degi vikunnar, komu þær María Magdalena og María hin til að líta á gröfina. 2Þá varð landskjálfti mikill, því engill Drottins sté niður af himni, kom og velti steininum og settist á hann. 3Hann var sem elding ásýndum og klæðin hvít sem snjór. 4Varðmennirnir skulfu af hræðslu við hann og urðu sem örendir.

5En engillinn mælti við konurnar: "Þér skuluð eigi óttast. Ég veit, að þér leitið að Jesú hinum krossfesta. 6Hann er ekki hér. Hann er upp risinn, eins og hann sagði. Komið og sjáið staðinn, þar sem hann lá. 7Farið í skyndi og segið lærisveinum hans: ,Hann er upp risinn frá dauðum, sjá hann fer á undan yður til Galíleu. Þar munuð þér sjá hann.' Þetta hef ég sagt yður."

8Og þær fóru í skyndi frá gröfinni, með ótta og mikilli gleði, og hlupu að flytja lærisveinum hans boðin.

9Og sjá, Jesús kemur á móti þeim og segir: "Heilar þið!" En þær komu, féllu fram fyrir honum og föðmuðu fætur hans. 10Þá segir Jesús við þær: "Óttist ekki, farið og segið bræðrum mínum að halda til Galíleu. Þar munu þeir sjá mig."

Þessar mismunandi útgáfur Guðspjallanna af því hvernig lærisveinunum varð kunnugt um að að Kristur væri upprisinn bera vitni um að sagan hefur breyst eins og ævintýri í aldanna rás. Það Guðspjall sem  síðast er samið, hefur bætt flestu við söguna og gert hana ævintýralegri en hinar frásagnirnar sem eru eldri.

Það sem fæstir kristnir gefa nokkurn gaum er sú staðreynd að í þrjá daga var Kristindómurinn dauður. Upprisa kristindómsins er stóri punkturinn í þessari sögu sem hefst með því að María kallar saman fyrsta fund lærisveinanna til að ráða ráðum sínum eftir aftöku Krists. - Það finnst mér öllu meiri áfangi í sögu trúarbragðanna en yfirnáttúrulegar skýringar á því hvað varð um líkama Krists.

Apaspjall

í stað þess að sveifla sér milli trjánna og taka þátt í ærslum hinna gibbon apanna sat Aude, ungur karlapi, þögull undir tré og virtist þungt hugsi. Ale, systir hans sá að það amaði eitthvað að og settist hjá honum. Hún sagði ekki neitt um stund en einbeitti sér við að naga hríslu eins og hún væri gómsætur sykurreyr. Loks stóðst Aude ekki mátið lengur og spurði:

Geturðu ekki nagað þessa hríslu einhversstaðar annarsstaðar?

Ale; Jú jú, en ég kom nú hérna af því að ég sá að þér líður eitthvað illa. Kannski borðaðir þú of mikið af mangó í gær.

Aude: Mangó, nei það er ekkert að mér í maganum.

Ale Hvað er það þá?

Aude; Ég varð bara svo dapur allt í einu. Ég var að hugsa um hvernig órangútunum fækkar dag frá degi þarna á suður frá.

Ale; Hvað kemur það þér við; því færri sem þeir eru, því meira er að hafa fyrir okkur.

Aude; Þetta er nú mjög eigingjarnt sjónarmið. þeir eru einu sinni apar eins og við.

Ale; Eigingirni, hún er ekki til. Þeir hafa ekki vit á að bjarga sér eins og við. Þetta er bara lögmál, þeir sem geta bjargað sér lifa, hinir.....deyja.

Aude; En það er ekkert réttlæti í þessu. Órangútarnar hafa lifað á þessu svæði síðan allt byrjaði. Svo kemur þessi mannapi sem allt virðist eiga og geta. Hann heggur niður skóginn bara til að rækta sykur handa sjálfum sér og allir aðrir verða að víkja. Hvað eiginlega gefur honum rétt til að haga sér svona.

Ale; Réttlæti, það er ekkert til sem heitir réttlæti. Náttúran er ekki réttlát. Mannapinn er einfaldlega klárasti apinn í skóginum og þess vegna hæfastur. Hann þarf greinilega á öllu þessu sem hann framleiðir að halda. Eins og ég var að segja, þeir sem geta bjargað sér, lifa.

Aude; Nú ef það er ekki til neitt réttlæti, þá gæti mannapinn í það minnsta sýnt smá miskunnsemi. Hann tekur ekkert tillit til neins, bara veður áfram og heggur allt í burtu sem hægt er að lifa af.

Ale; Hvað ertu nú að bulla. Það er heldur ekkert til sem heitir miskunnsemi. Það sem þú tekur fyrir miskunnsemi, er þegar stóru aparnir vægja litlu öpunum til þess að stofninn þurrkist ekki út. Mannapinn hefur engar slíkar kenndir til okkar eða annarra dýra.

Aude; En allt hjá mannapanum er bara svo yfirgengilegt. Til hvers þarf hann allan þennan skóg, allt þetta svæði sem hann leggur undir sig. Hvernig væri að hann sýndi smá hógværð.

Ale. Það er eins og þú skiljir ekki þetta grundvallaratriði að það er aðeins eitt lögmál sem gildir. Það er að sá hæfasti til að lifa lifir, hinir deyja. Kallaðu það bara lögmál frumskógarins. Allt þetta sem þú ert að tala um hefur enga merkingu sem nær út fyrir þetta lögmál. Hógværð er bara þegar þú borðar ekki allt sem þú getur borðað í dag vegna þess að þá mundir þú fá meltingartruflanir og veikjast.

Aude; Ég hef nú samt áhyggjur af þessu. Hvað gerum við þegar að mannapinn kemur hingað til þess að höggva skóginn.

Ale; Það sem skiptir máli er dagurinn í dag. Við getum ekkert vitað hvað gerist á morgunn. Hvers vegna að eyða tímanum í að hafa áhyggjur af því sem enginn ræður nokkru um. Komdu bara aftur upp í tré og sveiflaðu þér eins og við hin. Nóg til af mangó og allt í goodí.

Aude sá að það var tilgangslaust að ræða áhyggjur sínar frekar við systur sínar. Hann stóð á fætur og teygði sig í næstu grein og vó sig upp í tréð.

Um leið og Ale ætlaði að fylgja honum fann hún fyrir sársauka í brjóstinu. Hún leit niður og sá blóð sitt drjúpa úr stóru gati í miðjum brjóstkassanum. Henni sortnaði fyrir augum og féll síðan máttvana á jörðina.

 

Þessi stutta frásögn er tileinkuð spjallvinum mínum Kristni Theódórs og DoctorE.

Flónafleyið

Flónafleyið er kunn táknmynd úr bókmenntum og listum Evrópu. Táknmyndin sýnir gjarnan skip sem fullt er af flónum og kjánum, sem skeytingarlausir sigla um á stjórnlausu  fleyinu. Slík er grindin í bók Sebastíans Brant (Ship of fools) sem kom út árið 1494 sem síðar varð kveikjan að hinu fræga málverki Bosch með sama nafni. Í sögunni er sagt frá skipi (Reyndar heilum flota til að byrja með) sem leggur upp frá Basel á leið til paradísar flónanna. Á 15. og 16. öld var oft notast við þessa táknmynd fyrir kaþólsku kirkjuna (örk frelsunarinnar).

Málverk Bosch er full af táknum.

Uglan í trénu er tákn trúvillunnar þar sem hálfmáni Íslam er á fánanum ´blaktir yfir skipinu. Lútan og kirsuberin eru kyntákn.Fólkið í vatninu er táknrænt fyrir höfuðsyndirnar græðgi og girnd. Úthverfa trektin er tákn fyrir brjálæði. Stóri steikti fuglinn er tákn fyrir græðgina, hnífurinn sem notaður er við að skera hana er reðurtákn og einnig reiðinnar. Munkur og nunna syngja saman og það hefur kynferðislega skírskotun sérstaklega þar sem lútan er á milli þeirra og samkvæmt rétttrúnaðinum ættu þau að vera aðskilin.

Líkingar við "flónafleyið" er enn vinsælt þema og ekki hvað síst þegar kemur að pólitíkinni. Hér að Íslandi er "þjóðarskútan" algengt samheiti yfir þjóð og land og margar skopteikningar sem birst hafa upp á síðkastið sýna skýrskotannir til þessarar kunnu táknmyndar.

Í bók sinni "Brjálsemi og siðmenning" heldur Michel Foucault því fram, án þess að nokkurn tíman hafi fundist nokkrar heimildir því til sönnunar, að það hafi verið stundað á miðöldum í Evrópu að fylla skip af fáráðlingum, sem síðan fengu hvergi að leggja að landi.

Líklega hefur vakað fyrir Nasistum að skýrskota til þessara líkinga, með lúalegum áróðurs-aðgerðum sínum árið 1939. Þær eru eflaust mörgum kunnar af bók og síðar kvikmynd sem byggð var á atburðunum en hvortveggja var nefnt "Sjóferð hinna dæmdu".

Árið 1939 ákvað áróðursráðuneyti Hitlers í Þýskalandi að sýna fram á að þeir væru ekki eina þjóðin sem álitu að Gyðingar væru til vansa í heiminum. Þeir ákváðu að sýna fram á að engin af vestrænum þjóðum væri tilbúin til þess að taka við flóttafólki að gyðingaættum.

Um borð í lúxus ferðamannaskipinu St. Louis sem lagði upp frá Hamborg í maí 1939 voru 936 Gyðingar sem allir voru landflótta hælisleitendur.

Á yfirborðinu virtist sem Nasistarnir væru að sína mildi sína með því að hleypa þessu fólki úr landi og að nýtt líf biði þess á áfangastað skipsins í Havana á Kúpu.

Öllum hafði verið úthlutað ferðamannaáskrift en engin hafði innflytjendaleyfi. Stjórn nasista var vel kunnugt um að slík leyfi yrðu ekki auðfengin. Án þeirra mundi þeim ekki verða leyft að fara frá borði á Kúpu og eftir það mundi engin af þjóðunum við norður-Atlantshaf taka við þeim. 

Í kjölfarið mundu þær þjóðir ekki geta sett sig á háan hest þegar að Þýskaland tæki fyrir alvöru á "gyðingavandmálinu" og einnig að sýnt væri að Nasistarnir væru að reyna að leysa þau mál á mannúðlegan hátt.

Áætlun nasista gekk að mestu eftir.

Ríkisstjórnin á Kúpu undir stjórn Federici Laredo Brú hafnaði að viðurkenna bæði ferðamannavegabréf gyðinganna og að veita þeim pólitískt hæli. Það olli uppreisnarástandi um borð í skipinu. Tveir farþegar frömdu sjálfsmorð og fjöldi fólks hótaði að gera slíkt hið sama. 29 farþegum tókst við ramman leik að sleppa í land í Havana.

Skipinu var nú beint til stranda Bandaríkjanna en 4. júní var því neitað um að taka þar land vegna beinnar fyrirskipunar Roosevelt forseta. Til að byrja með sýndi Roosevelt ákveðinn vilja til að taka við sumum farþeganna í samræmi við innflutningslögin frá 1924. En málinu var einnig sýnd mikil andstaða af Cordell Hull forsetaritara og af Demókrötum í Suðurríkjunum sem hótuðu að sýna Roosvelt ekki stuðning í komandi kosningum 1940 ef hann hleypti Gyðingunum inn í landið.

St. Louis reyndi eftir það að sigla til Kanada en var neitað um hafnarleyfi þar líka.

Skipið silgdi því næst aftur yfir Atlantshafið og fékk að taka land á Bretlandseyjum. Þar fengu 288 farþeganna landvistarleyfi. Restin fór fá borði í Andverpen og 224 þeirra fengu að fara til Frakklands, 181 til Hollands og 161 til Belgíu.

Skipið snéri síðan aftur til Hamborgar farþegalaust.

Miðað við það hlutfall Gyðinga sem lifðu af Helförina í þessum löndum er gert ráð fyrir að af farþegum St. Louis hafi um 709 komist af en 227 látið lífið, flestir í útrýmingarbúðunum í Auschwitz og Sóbibor.

Þeir sem vilja óbreytt ástand þurfa ekki að lesa þetta

Eftirfarandi er til íhugunar fyrir alla þá sem hyggjast gefa kost á sér á framboðslistum stjórnmálaflokkanna í næstu kosningum.

Þessar einföldu setningar  hér að neðan eru einnig til ígrundunar fyrir þá sem halda að nýja fólkið sem hópast nú inn á listana, sé klárara, betra, samviskusamara, heiðarlegra og vinnusamara en það gamla sem annað hvort hefur  tilkynnt að það ætli ekki að gefa kost á sér eða reynir eftir mætti að verja sæti sín á flokkslistunum. 

Ef þú gerir

eins og þú hefur ætíð gert

muntu ætíð fá það

sem þú ætíð færð.

Ef þú villt

það sem þú hefur aldrei haft

verður þú að gera það

það sem þú hefur aldrei gert.

Ég og ánamaðkurinn

Við flatmöguðum þarna í grasinu og nutum sólarinnar. Áin rann lygn við fætur mínar og liðaðist áfram eftir landslaginu uns hún hvarf á bak við næstu hæð.

Við ræddum um heima og geima og hann var afar viðkunnanlegur, virtist kunna á ýmsu skil sem ég hafði ekki reiknað með að venjulegir ánamaðkar væru að ómaka sig út af.

Af og til skreið hann ofaní moldina til að halda sér rökum og ég bar á mig sólolíu. Þegar hann kom upp í eitt skiptið sagði hann;

Ég sé að það er nú ekki mikill munur á okkur.

Nú, hvað meinarðu, svaraði ég.

Þú mátt ekkert við því að þorna frekar en ég.Og ef eitthvað, þá ertu mun þurftafrekari á umhverfið en ég. Þú þarft eflaust að kreista safann úr ótöldum tegundum jurta og blanda hann einhverri dýrafitu, bara til að geta smurt þessu á þig.

Nú ja, já, en það er nú mikill munur á okkur samt.

Það finnst mér ekki. Í raun ertu ánamaðkur sem ert búinn að safna utan á þig allskyns aukalíffærum sem þú hafðir upphaflega enga þörf fyrir.

Hu, ormur, ég er ekki ormur, ég er maður.

Jú, mannormur og ég get sannað það. Nokkrum dögum eftir að þú varst getinn, hvað varstu þá? Ég skal segja þér það. Eins sentímetra löng túpa með gat í sitt hvorum enda. Annað varð að munninum á þér og hitt að rassgatinu. Hvað er það annað en ormur?

Ja, þú ert nú bara að lýsa upphafinu á níu mámuða þroskaferli.

Upphafinu já já ,en upphafinu á hverju. Það sem gerist næst á þessu níu mánuða þróunarferli er að  fyrirtaks hönnun sem hefur staðið af sér breytingar í milljónir ára, er eyðilögð. Þú ormurinn, byrjar að hlaða utan á þig vefjum og líffærum sem gera ekkert fyrir þig?

Ja, þau gera mig hæfari til að komast af í lífinu.

Það get ég ekki séð. Þú ert enn maðkur í mörgu tilliti. Eiginlega maðkur sem hefur hneppt sjálfan sig í ánauð. Þetta sem þú kallar að vera "maður" er bara millistig.  Þegar því líkur, eftir allt bramboltið, muntu nefnilega enda aftur eins og þú byrjaðir, þú verður sem sagt að ormafæðu og þar með aftur að ormi. Nokkuð löng leið, fyrir ekki neitt, finnst þér ekki?

Ég var búin að fá nóg af þessu snakki maðksins í bili. Ég stóð upp og teygði mig í veiðistöngina, tróð ánamaðkinum á öngulinn og hélt áfram að renna fyrir boltann sem ég vissi að lá í felum einhversstaðar undir bakkanaum.

Tæknlilegar lausnir á andlegum vandamálum

Sumir trúa því að tæknin og vísindin get leyst flest ef ekki öll vandamál mannkynsins, svo fremi sem þeim sé bara rétt beitt. Þessi trúa er jafnan byggð á þeirri staðreynd að mörg af þeim meinum sem fylgt hafa mannkyninu í gegn um tíðina hafa verið farsællega leyst með tilkomu vísindalegar þekkingar og beitingu hennar gegn vandamálinu. Sú staðreynd sýnir sig e.t.v. best í læknisfræðinni þar sem fjöldi sjúkdóma sem áður voru jafnvel banvænir, eru nú meðhöndlanlegir.

Siðferðilegum spurningum um hvað sé tilhlýðilegt og hvað ekki, þegar kemur að því að bjarga mannslífum, auka líkurnar á langlífi og velsæld og koma til móts við misjafnar og persónulegar kröfur fólks, fækkar stöðugt eða er slegið á frest að svara þangað til þær verða einhvern veginn óþarfar.

Engin spyr lengur hvort það sé siðferðilega rétt að koma í veg fyrir arfgenga sjúkdóma með því að breyta genauppbyggingu einstaklinga. Það gerist einnig æ líklegra, að fólk geti haft áhrif á útlit og atgervi barna sinna með því að breyta genauppbyggingu þeirra.

Þá eru í dag framleiddir róbottar sem hafa þann tilgang einan að vera félagar fólks sem þarfnast félagsskapar en fær hann ekki í nægjanlegum mæli frá samferðafólki sínu. Þessir róbottar sýna viðbrögð við strokum, bregðast við augnaráði og gefa frá sér hljóð eftir því hvernig þeir eru snertir.  Allar siðferðislegar spurningar um hvort slíkt sé í lagi eða ekki eru löngu hættar að heyrast. Hver er munurinn á Róbott og hundi ef að hvorutveggja kemur á móts við þarfir einstaklingsins?

Æðstu siðferðilegu rökin við öllum nýungum eru; að ef þau skaða engan, eru þau í lagi og hver og einn verður að meta hvað er skaðlegt fyrir hann sjálfan.

 En er þetta rétt? Er ekki hægt að ganga fram af siðferðiskennd fólks svo fremi sem þessi rök halda?

Tökum sem dæmi Þetta;

Í dag geta petafílar keypt sér litlar dúkkur við sitt hæfi sem kynlífsleikföng. Þá er unnið að því að þróa róbott sem sýnir þau viðbrögð sem petafílar sækjast eftir í fórnarlömbum sínum.

Tæknilega er verið að koma á móts við ákveðið vandamál sem mikill fjöldi karlmanna á við að stríða.

Með hvaða rökum er hægt að mótmæla þessu, svo fremi sem þeir gera sér "vélmennisbarn" að góðu? Og hvar á að stöðva þróun vélmenna í þessu tilliti. Má t.d. blanda saman lífrænum vefjum við vélina til að gera hana líkari mennsku barni? -

Hverjar eru ykkar skoðanir á þessu ?

Ég og ófullnægði homminn

Í raun þekkti ég Martin ákaflega lítið. Ég hafði hitt hann nokkrum sinnum á þessu kaffihúsi og telft við hann skák.  Nú sátum við þarna, búnir að tefla nægju okkar í bili. Hann gaut á mig stórum grásprengdum augunum yfir brúnina á bollanum um leið og hann dreypti á kaffinu. Umræðuefnið fram að þessu hafði verið vandræðalegt, um eitthvað sem hvorugur okkar hafði áhuga á að halda gangandi.

Hann dæsti, setti fæturna upp á einn stólinn sem stóð við borðið og hóf að tala eins og hann væri að hugsa upphátt.

"Jamm, það er svo skrýtið. Maður þarf víst að vera svo pólitískt rétthugsandi að maður þorir varla að orða svona pælingar. Ég meina, þú veist að ég er hommi, er það ekki? Ekki eins og það leyni sér eitthvað, við höfum jú oft séð hvorn annan áður. En að maður geti talað um hugsanir sínar, opinskátt. Maður heyrir bara; God, þetta er þitt mál og hvað, er kynhneigð ekki bara einkamál hvers og eins, og  allt í einu er maður komin út í eitthvað sem ekki er pólitískt rétt. Kynlífsbyltingin er búin, allt orðið gott og ekkert meira um það að segja. Allt er svo sjálfsagt og eðlilegt, sem svo þarf ekkert að vera svo sjálfsagt, alla vega ekki fyrir mig."

"Ok ég er hommi og ég veit ekki betur en að ég hafi alltaf verið hommi, öll fjörutíu árin eða þannig. Fæddur svona. Úbs, er maður nokkuð að tala af sér. Lít ég ekki út fyrir að vera soldið yngri? -  En öll þessi umræða samt, hvað er eðlilegt og hvað ekki, á bak við mann þegar maður er ekki á staðnum. En ég spyr; hvernig getur eitthvað ekki verið sjálfsagt eða verið óeðlilegt ef það er hluti af mannlegum kenndum, hluti af náttúrunni og allt það. - Svo var ég að lesa grein fyrir stuttu sem fjallaði um hvernig við sem lifum í dag erum sönnun þess að gen forfeðra okkar voru þau sterkustu sem völ var á og að í okkur birtist það besta sem þessi gen hafa getað búið til fram að þessu. Og að öll genin í gegn um tíðina hafi haft það eitt að markmiði að skapa hæfari einstaklinga sem verða stöðugt hæfari til að lifa. En svo þegar kemur að mér og þá, hm,  þá fremja þau erfðafræðilegt sjálfsmorð. Ef ég fylgi mínum eðlilegu hvötum, einsog ég hef gert fram að þessu, munu gen mín enda með mér, ekki satt. Sjálfsmorð, ekkert annað. Og hvað þýðir það? Að ég sé í raun líffræðilega úrkynjaður í fyllstu merkingu þess ljóta orðs? Með mér er allt í einu öllu lífslögmálinu kippt úr sambandi. Vegna þess að ég get ekki, ef ég er eðlilegum tilfinningum mínum trúr,  getið af mér afkvæmi nema með einhverjum tæknibrellum. Ég get ekki skilað genunum áfram, ég er, moi, will be no more.  Rétt eins og óbyrja eða ófrjór maður. En hjá þeim ráða auðvitað einhverjir náttúrulegir gallar, eða sjúkdómar. Hjá mér, ekkert, ekkert óeðlilegt. Ég er eðlilegur að öllu leiti og... ég er hommi. Samt eru gen mín  dæmd til að ljúka milljóna ára þróun sinni með mér."

"Og svo er það annað. Auðvitað veltir maður fyrir sér hlutunum á marga vegu. Hvað er ást og til hvers er ástin? Mig langar að finna einhvern til að elska, einhvern, fallegan og góðan mann sem sem er ímynd karlmennskunnar líka. Alveg eins og þú vilt vera með konu sem er ímynd alls þess sem er kvennlegt. Og þarna lendi ég líka í hvað sem þú vilt kalla það, sjálfskoðunarlegri eða heimspekilegri sjálfsheldu. Sannur karlmaður er auðvitað gagnkynhneigður og vill vera með konu en ekki öðrum karlmanni. Í því felst karlmennska hans í kynferðislegu tilliti ekki satt? Ég verð því að gera mér að góðu að finna einhvern annan homma sem einnig er staddur á sama stað og ég. Manni sem finnst hann vera eitthvað annað en sannur karlmaður í þessari merkingu. Sérðu ekki að þetta virkar ekki fræðilega. Ég er karlmaður sem finnst ég vera kona og ég vil ekki vera með öðrum manni sem finnst hann líka vera kona. Auðvitað gerir maður málmiðlun, en af hverju þarf ég að gera málamiðlun en þú ekki? Af hverju get ég ekki verið fullnægður með það sem til boða stendur?"

"Þetta verður öllu flóknara að sjálfsögðu þegar við ætluðum að flokka homma og lesbíur á sömu forsendum og við flokkum gagnkynhneigða karla og konur. Til dæmis þegar ég fer í sund, fer ég auðvitað í klefa með körlum eins og lesbíurnar fara með konunum. En hvers vegna? Hver er munurinn á mér og konu, ég meina með tilliti til minnar kynhneigðar? Ætti ég ekki að fá sér klefa? Það mundi ekki einu sinni duga, ég meina þá á sömu forsendum og körlum og konum er skipt niður í klefa, að vera með öðrum hommum í klefa."

Martin þagnaði allt í einu og byrjaði að flauta eitthvað lag sem ég kannaðist ekki við og horfði á mig af og til eins og hann byggist við einhverjum andsvörum. Ég reyndi að hvað ég gat að finna einhverja veika hlekki í rökleiðingum hans, en kom ekki í augnablikinu auga á neina þótt ég vissi að þeir hlytu að vera þarna.