Dansar þú 1.maí?

Árþúsundum áður en þing evrópskra verkalýðsfélaga sem haldið var í París árið 1889 samþykkti tillögu Frakka um að 1. maí skyldi verða alþjóðlegur frídagur verkafólks, var dagurinn almennur frídagur og hátíðisdagur víðast hvar í Evrópu.

Gamla keltneska tímatalið gerði ráð fyrir fjórum jafnlöngum árstíðum og samkvæmt því hófst sumar 1. maí. Með auknum umsvifum og landvinningum Rómverja í mið og norður hluta álfunnar, blandaðist 1. maí hátíðarhöldin rómversku hátíðinni Floralíu sem tileinkuð var gyðju blómanna Flóru. Sú hátíð var haldin frá 28 apríl til 2. maí.

Á Bretlandseyjum þar sem 1. maí hátíðin gekk undir gelíska heitinu Beltene-hátíðin.  Var hún allsherjar hreingerningarhátíð, andlega jafnt sem efnislega og stjórnað af Drúída-prestum. Jafnvel búféð var hreinsað af öllu illu með að reka það í gegnum eld.

Seinna runnu ýmsir siðir þessara tveggja hátíða saman.  Til þeirra má rekja siði sem enn eru í heiðri hafðir víða um Evrópu eins og að reisa og dansa í kringum maí-stöng og krýna maí-drottningu og kveikja í bálköstum. Þess má geta að fyrirmyndin að "frelsistrénu" sem var tákn frönsku byltingarinnar var fengin frá maí-stönginni.

Um leið og kristni breiddist út um álfuna var mikið til reynt til að gera 1. maí að kristinni hátíð. Kaþólska kirkjan helgaði daginn Maríu Guðsmóður og seinna var hann kenndur við dýrlinginn Valborgu sem var ensk prinsessa, trúboði og abbadís í Þýskalandi. Í Þýskalandi hét hátíðin "Valborgarnætur". Svíar halda enn þann dag í dag upp á Valborgarmessu kvöldið fyrir 1. maí.

Lengi vel var siður að gefa 1. maí-körfur sem fylltar voru einhverju góðgæti og blómum sem skilja átti eftir við dyr nágranna án þess að gefa til kynna hver gefandinn væri.

Í dag er 1. maí haldinn hátíðlegur í fjölmörgum löndum heimsins sem alþjóðlegur frídagur verkafólks, en þó ekki í Bandaríkjunum eða Kanada. Það kann að sýnast dálítið kaldhæðnislegt,  því þegar ákveðið var að dagurinn skyldi tileinkaður verkfólki var haft í huga að minnast fjöldamorðanna sem áttu sér stað á Heymarkaðinum í Chicago þann 4. maí 1886, þegar á annan tug stuðningsmanna verkammanna í verkfalli, var feldur af lögregluliðum borgarinnar.

Athugasemdir

[Lára Hanna Einarsdóttir, 1.5.2009 kl. 15:33]

Kærar þakkir fyrir þennan skemmtilega fróðleik, Svanur! 

[Hólmdís Hjartardóttir, 1.5.2009 kl. 16:10]

Takk fyrir skemmtilegan fróðleik

30BEDA55-B2D0-6370-817A-081F7BF5D664

1.02.28