Nálaraugað

Engin veit nákvæmlega hvenær mannkynið byrjaði að nota fatnað. Það þykir samt nokkuð ljóst að fatnaður var notaður til að skýla líkamanum fyrir náttúruöflunum, hita og kulda, vatni og vindi, og til að verjast skordýrum. Án vafa var fyrsti fatnaðurinn gerður úr skinnum.

Rannsóknir á litningum lúsa sýna að þær hafi tekið sér bólfestu meðal manna og á mannslíkamanum fyrir meira en 130.000 árum.

Vegna hárleysis mannsins geta lýs ekki hafst við á líkamanum nema hann sé klæddur. Aðrar rannsóknir á erfðamengi lúsa benda til að lýs og men hafi átt samleið miklu fyrr eða fyrir allt að 530.000 árum.

Til að gera sér fatnað þurfti maðurinn að ráða yfir tækni sem gerði honum kleift að skera til efnið sem hann notaði og halda því saman utan á líkamanum, jafnvel þótt hann væri á hreyfingu. Þvengir og ólar hafa eflaust þjónað þessu hlutverki til að byrja með, en elstu saumnálar sem fundist hafa eru rétt um 40.000 ára en þær fundust í  Kostenki í Rússlandi árið 1988. Þær voru gerðar úr beinum og tré.

Í norður Ameríku notuðu frumbyggjar aðrar aðferðir. Þeir lögðu í bleyti lauf Agave plöntunnar uns trefjar þess skildu sig frá kjötinu. Trefjarnar enduðu í oddhvössum þyrni og eftir að hvorutveggja hafði verið þurrkað var þar með komin bæði nál og tvinni.

Þeir eru ekki margir munirnir sem notaðir voru af forfeðrum okkar á þeim tímum er þeir reikuðu út úr Afríku, sem enn eru notaðir svo til á hverju heimili. Svo er þó um saumnálina.

Í dag eru saumnálar einkum gerðar úr stáli og húðaðar nikkel eða gulli til að vernda þær fyrir tæringu. Bestu nálarnar eru samt gerðar úr platínu.

Nálar koma oft fyrir í sögum og ævintýrum heimsins og nálaraugað orðið mörgum hugleikið og oft notað á táknrænan hátt í dæmisögum og trúarbrögðum.

Í Babýlónísku Talmútunum notar rabbíninn nálaraugað til að skýra eðli drauma og hvernig þeir eru sprottnir úr huga mannsins;" Þeir sýna manni ekki pálmatré úr gulli eða fíl ganga í gegn um nálarauga."

Í Midrash (Gyðinglegu afbrigði) af ljóðaljóðunum er að finna skírskotun til nálaraugans í tengslum við vilja og getu Guðs til að frelsa syndarann. "Hinn heilagi sagði, opna fyrir mér dyr á stærð við nálarauga og ég mun opna fyrir þér dyr sem tjöld og Kameldýr komast um."

Í Kristindómi er nálaraugakenning Krists afar merkileg. Ungur og auðugur maður kemur til hans og spyr hvað hann þurfi að gera til að komast í himnaríki. Kristur segir að hann eigi að halda boðorðin, selja eigur sínar og gefa fátækum og síðan fylgja sér.

Ungi maðurinn vildi þetta ekki og þá mælti Kristur við lærisveina sína: "Sannlega segi ég yður: Torvelt verður auðmanni inn að ganga í himnaríki. Enn segi ég: Auðveldara er úlfalda að fara gegnum nálarauga en auðmanni að komast inn í Guðs ríki." Matt. 19:23:24

Þeir sem þróuðu auðhyggjuna (Kapítalismann) út frá Kalvínískum hugmyndum um að auður og ríkidæmi væri merki um velþóknun Guðs, hafa greinilega ekki haft til hliðsjónar þessa litlu dæmisögu Krists.

Í tengslum við þessa sögu hefur verið bent á að grísku orðin fyrir kameldýr og kaðal eru afar áþekk og þarna gæti verið um mistök í afritun að ræða.

Aðrir hafa bent á að hlið eitt á útveggjum Jerúsalemborgar kallað "Nálaraugað" var svo þröngt að Kameldýr komst aðeins í gegn um það á hnjánum og án byrða. Engar sögulegar heimildir eru fyrir því að þetta hlið hafi nokkru sinni verið til en e.t.v. hefur sagan gefið auðmönnum smá von um að komast í himnaríki.

Í Kóraninum er nálaraugað notað til að sýna fram á ólíkindi þess að eitthvað geti gerst.

"Fyrir þá sem hafna táknum vorrum og nálgast þau með yfirlæti, mun engin glufa opnast á himnum, né munu þeir komast inn í garðinn fyrr en kameldýrið getur komist í gegn um nálaraugað. Slík eru laun syndaranna. Al-Araf (The Heights) 7:40.

 

Athugasemdir

[Greta Björg Úlfsdóttir, 12.11.2008 kl. 13:30]

Gunnar Dal hafði ÞETTA að segja um auðmenn í Kastljósi gærkvöldsins.

[Greta Björg Úlfsdóttir, 12.11.2008 kl. 13:30]

Takk annars fyrir enn einn góðan pistil.

[Svanur Gísli Þorkelsson, 12.11.2008 kl. 14:00]

Takk fyrir það Greta. Gunnar er einn af mínum uppáhalds íslendingum.

[Sófisti (IP-tala skráð) 12.11.2008 kl. 16:03]

Frekari upplýsingar um midrash-útgáfu af ljóðaljóðunum væri vel þegnar, þá helst hvar þetta stendur svo ég geti flétt þessu upp sjálfur.

[Svanur Gísli Þorkelsson, 12.11.2008 kl. 16:58]

Þessi linkur hjálpar kannski Sófi. http://www.biblicalhebrew.com/nt/camelneedle.htm

[Óskar Þorkelsson, 12.11.2008 kl. 17:01]

skemmtileg lesning Svanur, takk fyrir mig.

[Greta Björg Úlfsdóttir, 14.11.2008 kl. 13:01]

Steinvala, ef þú veist hvað stendur í Biblíunni um auðmenn þá finnur þú nú auðveldlega tengingu við aðalumræðuefni moggabloggsins í þessum pistli...

[Máni Ragnar Svansson, 14.11.2008 kl. 17:50]

Nálin hefur bæði auga á öðrum endanum og odd á hinum.  Val mannsins er líklega að drösla sér einhvern veginn í gegnum nálaraugað, áður en oddurinn stingst í gegnum hjartað ?  Líf eða dauði !  Annaðhvort er maður ljós heimsins eða myrkur þess !  Takk fyrir pistilinn.  Sammála um Gunnar Dal.

[Svanur Gísli Þorkelsson, 14.11.2008 kl. 19:38]

Vel að orði komist Máni. Þakka athugasemdirnar Óskar og Steinvala. Þetta passar alveg hjá þér Greta :)