Að deyja í Jihad er eins og að vera mettur án þess að hafa borðað

Talað við Talibana í Afganistan.

Það hefur verið stríð í Afganistan nánast stanslaust í tvær aldir. Landið hefur margsinnis verið hernumið á þeim tíma, annað hvort af af Bretum, Rússum eða Bandaríkjamönnum. Orsakir styrjaldanna eru flóknar en staðsetning landsins ein sér á eflaust ríkan þátt í ófriðinum.

Þessar þjóðir eiga landamæri að Afganistan. Pakistan í suðri, Íran í vestri, Turkmensistan, Uzbekistan og Tajikistan í norðri og Kína til norð-austurs. Sem stendur berjast í landinu sveitir Nato ríkja (aðallega Bretlands og Bandaríkjanna) og skæruliðar Talibana og Al-Qaida hreyfingarinnar. Nýlega náði breskur fréttamaður og rithöfundur að nafni James Fergusson tali af nokkrum aðal-vígmönnum Talibana þar sem þeir höfðust við í norður Helmand héraði.

Við skulum gefa James orðið þar sem hann er staddur á meðal þeirra; Abdullah lýsti málstað Talibana svona; "Baráttan gegn innrásarherjunum er okkur trúarleg skylda." - Rétt eins og þeir höfðu á sínum tíma barist við Rússa og feður þeirra og afar þar á undan við Breta. Hann sagðist hafa 700 manns undir vopnum, alla í viðbragðsstöðu til að ráðast á lögreglustöðvar eða lestar bandamanna um allt héraðið, ef skipunin um það kæmi.  Þeir sváfu á daginn og gerðu allt, jafnvel þjálfunina, í skjóli myrkurs. "Nóttin er tími Talibana", sagði hann.

Erfiðast var að eiga við yfirburði Bandaríkjamanna í lofti. "Ef þeir væru ekki til staðar gætum við tekið hálft landið á einum degi," sagði hann montinn. "Það sem við þurfum eru eldflaugar til að skjóta vélarnar niður. En Inshallah (ef Guð lofar) mun svo verða innan skamms."

Talið barst að Helmand héraði og þar sagðist Abdullah digurbarklega ráða yfir 10.000 mönnum og öðrum 2000 sjálfsmorðssprengjumönnum til viðbótar sem "brjóta mundu á bak aftur" Bretana. "Bretar eru ekki slæmir hermenn, þeir eru ekki hugleysingjar. Þeir veina ekki "Ó Guð minn" þegar komið er í fremstu víglínu eins og Ameríkanar gera. En þeir standa heldur ekki kyrrir og berjast."

Í augum Talibana er það sem er að gerast núna aðeins sagan að endurtaka sig. Þeir höfðu sigrað Breta um miðbik 19. aldar og fyrir þá var þetta stríð "ólokið verkefni".  Þótt það hljómi kannski fáránlega, þá staðfesti þetta viðhorf grun minn um að það væri e.t.v. ekki góð hugmynd að senda hermenn gráa fyrir vopnum til að vinna "hugi og hjörtu" íbúa Helmands héraðs.

Það  kom í ljós að þeir hötuðu Bandaríkjamenn meira en Breta, jafnvel meira en Rússa sem höfðu rústað landinu fyrir 20 árum.  "Rússar börðust einn gegn einum" sagði Abdullah, "en þegar að einn Ameríkani fellur eru heilu þorpin sprengd í loft upp í hefndarskini. Það var auðveldara að bera virðingu fyrir Rússum."

Það ríkir mikil andúð á allri Amerísku hermaskínunni með öll sín langdrægu og fjarstýrðu vopn. Viðhorf Talibana eru forneskjuleg og þeir sjá þá tíma í hillingum þegar orrustur voru unnar af hugrekki og trú frekar en yfirburðum vopnanna. Markmiðið þeirra er ekki endilega að vinna stríðið, heldur að  veita mótspyrnu. "Við erum eiginleg á móti stríði," segir Abdullah. "Það skilar engu nema ekkjum og eyðileggingu. En Jihad er annað. Það er siðferðisleg skylda okkar að berjast gegn hernáminu. Eitt ár, hundrað ár, milljón ár, 10 milljón ár, tíminn breytir engu, við munum aldrei gefast upp. Á dómsdegi mun Guð spyrja; Barðist þú fyrir trú þína?"

Úr hópnum fyrir aftan mig berst mér önnur rödd;"Það sem við ekki skiljum er hvers vegna þið leyfið ykkur að látast stjórnast eins og strengjabrúður af Bandaríkjunum?" Maðurinn sem spyr er mullah, fræðimaður með nístandi augu sem allir þarna viðstaddir greinilega virtu. "Þið Bretar eru skynsamt fólk", hélt hann áfram, "Það virkar samt ekki skynsamlega að koma hér aftur eftir að hafa verið sigraðir áður eins og þið munið verða sigraðir aftur. Hvers vegna haldið þið að nú verði þetta öðruvísi?"

"Kannski vegna þess að nú erum við betur vopnaðir" svaraði ég. Mennirnir litu hver á annan. "Síðast höfðum við enn minna en þið hlutfallslega" ansaði Abdullah. "Við notuðum sverð og gamla riffla til að vinna ykkur."

"Vitur maður lætur ekki sama snákinn bíta sig tvisvar í sömu holunni" bætti Mullahnn við og allir kinkuðu kolli.

"þetta er ekki sama holan" þráaðist ég við. "Nú horfa hlutirnir öðruvísi við. Við erum ekki hér til að hersetja landið heldur til að hjálpa stjórn landsins og þróa landið efnahagslega."

"Hvers vegna komið þið þá vopnaðir byssum og sprengjum?"

"Ertu að segja að það hefði breytt einhverju ef við hefðum komið óvopnaðir?"

"Auðvitað" svaraði Mullahnn, "þá hefðuð þið verið gestir okkar rétt eins og þú ert gestur okkar núna"

"Hvað með Al-Qaida" spurði ég. Bin Laden réðist á vestrið, hefur það ekki rétt til að leita hans hér?

"Við þekktum Bin Laden þegar hann barðist sem Jihadi gegn Rússum," svaraði mullahnn, "hann er heiðvirður maður."

Var 9.11. heiðvirt?

"Það eru engar sannanir fyrir því að 9.11 hafi verið skipulagt í Afganistan. Píslarvættirnir lærðu ekki að fljúga hér á landi."

"Hvers vegna neita Talibanar konum um menntun" spyr ég.

"Það er ekki satt, til eru kvennaskólar reknir af Talibönum"

"En margir kvennaskólar hafa verið brenndir til grunna."

"Sumir skólar hafa verið brenndir" svaraði Mullahnn. "En aðeins þeir sem höfðu vestræna námsskrá þar sem konum var kennt klám."

Þessi staðhæfing hans var fáránleg í ljósi þess að ráðist hafði verið á meira en 1100 skóla eða þeir  brenndir. Það var raunveruleikinn undir stórn Talibana.

Við héldum áfram að tala saman fram undir morgunn eða þangað til að komið var fram undir bænastundina. Mennirnir fóru út og snéru sér í átt til Mekka. Þegar henni var lokið spurði ég Abdullah hvort hann ætti börn.

"Ég á tvo syni, tveggja og fjögra ára," svaraði hann, "en ég sé þá sjaldan. Ég gef þeim ekki föðurást eins og ég gæti því þegar ég verð drepinn verður það auðveldara fyrir þá." Það voru engin svipbrigði að sjá á andliti hans. "Faðir minn, afi minn og lang-afi minn dóu allir fyrir byssukúlu. Ég mun deyja á sama hátt og synir mínir án efa líka. Það er ekkert sorglegt við það. Það er dýrðlegt að deyja í þjónustu Jihad og er það sem allir okkar þrá."

Gapið milli vestræns hugsunarháttar og þeirra var augljóst. Á vesturlöndum er fjölskyldan undirstaða þjóðfélagsins sem við berjumst fyrir að varðveita.  Ekki svo fyrir liðsmanninn Abdullah og hans menn. "Guð gefur okkur börn, þess vegna er skylda okkar að gefa Guði aftur áður enn við gefum fjölskyldu okkar."

"Lífið hefur ekkert bragð án trúar, sama hversu mikið þú etur af því. En að deyja í Jihad er eins og að vera mettur án þess að hafa borðað nokkuð. Það er friður og fullkomnun."

Textinn er að hluta unnin upp úr bókinni A MILLION BULLETS: THE REAL STORY OF THE BRITISH ARMY IN AFHGANISTAN eftir James Fergusson

 

 

Athugasemdir

[Skattborgari, 14.7.2008 kl. 00:56]

Sýnir vel muninn á vestrænum hugsunarhætti og hugsunarhætti Talibana. Auðvitað hafa öll þessi stríð sett mark sitt á þjóðina því miður.  

Segir sig sjálft að vopnaður maður fær allt önnur viðbrögð heldur en óvopnaður. 

Vonum að þessi stríðsþjáða þjóð fái að kynnast friði sem fyrst.

Kveðja Skattborgari 

[Hrafnhildur Ýr Vilbertsdóttir, 14.7.2008 kl. 03:14]

Það verður æ greinilegra hvað það er mikilvægt að þjóðir/ mannkyn geri sitt ýtrasta til að skilja og virða hugsanagang og viðhorf hvor hjá annarri, ......stríð sem staðið hafa í mörg hundruð ár leysast ekki með áframhaldandi stríðum, það tapa allir....æi ég get orðið svo sorgmædd að hugsa um hvað við erum stutt á veg komin..

[Kreppumaður, 14.7.2008 kl. 04:13]

Góð færsla og vel unnin.

Hef örlitla innsýn í átökin á Balkanskaga því að einn vinur minn flæktist þar inn í þjóðernishreinsanir gegn greiðslu.  Erfitt að skilja hugsanagang þeirra sem búa undir oki og þeirra sem eru aldir upp við kynslóðalangt hatur. En hatur virðist alltaf stýra gerðum þeirra sem kúga.  Líkt og hræðsla.  Kannski er það sama kenndin?

En mjög gott að sitja bara ,,heima á Íslandi" (ekki skot á þig Svanur) og mæðast yfir því sem er að gerast í heiminum.  

Því að menning og menningarbundin gildi skilja okkur að.

En það er svo auðvelt að vera klár þegar maður hefur ekki séð ástandið  (Ekki það að ég hafi séð það nema sem blik á hnífsblað í rökkri yfir raki-staupi, þegar Króati og tveir Serbar ætluðu að útkljá Vucovar-fjöldamorðin í eitt skipti fyrir öll, en einn þeirra hafði verið þar og barist en annar misst bróður á sama stað) og getur því ekki alveg sett sig inn í það.

[Tinni (IP-tala skráð) 14.7.2008 kl. 08:09]

Hér sjáum við hvar trúarrugglið vinnur sín mestu illsku verk...

Er ekki tími til kominn að fólk fara aðeins að hugsa ?..  Þessi bévítans trúarþörf mannskepnunnar, sem hún leitast við að réttlæta fyrir sér og öðrum, og hver með sínum hætti, er kannski ekki svo sniðug eftir allt saman. Þar fyrir utan algerlega ónauðsynleg með öllu..

[marco (IP-tala skráð) 14.7.2008 kl. 11:10]

Þetta sem þarna er á ferðinni er ekkert venjulegt hatur heldur illskan í sinni hreinustu mynd.  A.k.a.  ÍSLAM.

[Ómar Bjarki Kristjánsson, 14.7.2008 kl. 11:43]

Það sem er athyglisvert þarna (að mínu áliti) er að setja sér fyrir hugskotssjónir hve ójafna stöðu er um að ræða, þe. vopnatæknilega séð.

Hlýtur að vera sérkennilegt ástand þar sem annar aðili hefur algjöra yfirburði í lofti. Getur bara komið þegar honum dettur í hug og sprengt allt í loft upp sem honum dettur í hug í það og það skiptið. Þetta einkennir núverandi viðveru V-landa í M-Austurlöndum nú um stundir því sömu sögu er að segja í Írak. (og stöðu Ísraels gagnvart nágrönum sínum reyndar líka)

Þetta hlýtur að mynda ákveðið hugarástand (ef svo má segja) hjá innbyggjurum svæðana gagnvart árásaraðilum. Að eiga von á vítiseldi frá himni án þess að eiga séns að verjast og eins og dæmin sanna er bara happa og glappa hvar þessar "smart" bombur lenda o.s.frv.

Eg veit ekki... fórnarlömbin sjá árásaraðilann eins og hryðjuverkamaskínu ! Um... já ég held það.

Í grunnninn er þetta bara inbyggjarar að verja heimaland sitt. Sem þeir hafa þurft að gera í marga ættliði eins og fram kemur.

(Og auðvitað er það rétt hjá manninum að útilokað er að 9/11 hafi verið skipulagt frá Afghanistan)

[Hákon (IP-tala skráð) 14.7.2008 kl. 11:47]

Vildi bara þakka fyrir mig. Verulega ánægjulegt þegar víðsýnir og vel lesnir menn, ekki bara eru góðir pennar, heldur líka fullir af nennu við að skrifa.

[Umhugsun (IP-tala skráð) 14.7.2008 kl. 14:13]

Sæll Svanur,

Frábær færsla hjá þér. Gaman að þú skyldir íslenska þetta fyrir okkur hin. Það er vonandi að þessum átökum fari að ljúka og að blessað fólkið á svæðinu fari að kynnast friði og lausn frá því víti sem þeir hafa þurft að búa við áratugum saman.

Ég vil benda fólki, sem ekki hefur lesið Flugdrekahlauparann e. Khaled Hosseini (The Kite Runner), að lesa þá bók. Hún gefur alveg ótrúlega lifandi innsýn inn í samtímasögu Afganistan, hvernig ástandið var fyrir tíma Rússana, þegar Rússarnir komu, og hvernig hryllingurinn sem Talibanarnir eru, birtist almennum borgurum í landinu þegar þeir tóku við.

Einnig vil ég benda á myndina Charley Wilsons War, m Tom Hanks. Sú mynd sýnir nokkuð vel hvaða áherslu BNA hafa haft þegar kemur að því að vinna hug og hjarta fólksins og hinsvegar hins stríðstæknilega þáttar.

 Það er ekki nóg að koma og sprengja, það þarf að byggja upp  eftir á og sýna fólkinu að það sé til annað líf en stríð.

Kv,

Umhugsun

[Arnór Valdimarsson (IP-tala skráð) 14.7.2008 kl. 14:21]

 Góð grein.

Sannar enn og aftur fyrir mér, gildi menntunnar. Og það er akkúrat það sem þessar frumstæðu þjóðir þurfa mest á að halda og að auka víðsýni og sjálfstæða hugsun allra einstaklinga.

Enda er menntun eitur í huga mullanna þarna, sem nota fáfræðina til að neyða þjóðina í stríð. Og neita henni um menntun sem ekki hentar þeirra fræðum. Sér í lagi kvenfólkinu.

[Svanur Gísli Þorkelsson, 14.7.2008 kl. 14:53]

Skatti, Takk fyrir þessar góðu athugasemdir.

Hrafnhildur; Var farinn að sakna þín. Takk fyrir innlitið :) Rétt hjá þér eins og ávallt, þeir sem lifa með sverðinu deyja fyrir því líka.

Tinni og marco; Þið sjáið e.t.v. bara trúarofstæki Íslam en greinin fjallar líka um viðhorf þeirra til innrásarherjanna. Hverrar trúar eru þeir?

Kreppumaður; Balkanlöndin áttu ekki nema eina kynslóð eftir af "gömlu kynslóðunum" sem höfðu persónulegra harma að hefna, þegar allt fór í bál og brand þar aftur. Ég held að hugmyndafræðin sem slík, hver sem hún er, hverfi ávallt í skuggann af persónulegu hatri á viðvarandi vígvöllum heimsins eins og Afganistan er og Palestína.

Ómar Bjarki; Undað hné :)

Umhugsun; Afar góðar ábendingar, Takk.

Hákon, þakka þér þín uppörvandi orð.

Arnór, Nákvæmlega það sem vakti fyrir mér með þessari grein. Takk

[Kristberg Snjólfsson, 14.7.2008 kl. 16:23]

Maður verður alltaf jafn undrandi á mismuninum á milli menningarheima. Þetta er afar vel unninn pistill sem fær mann til að hugsa meir um hvað við eigum það  í raun gott miðað við fólkið sem býr á þessum stríðshrjáðu stöðum.

[marco (IP-tala skráð) 14.7.2008 kl. 17:19]

Viljinn til að drepa og verða drepinn, viljinn til að fórna sínum nánustu í baráttunni gegn trúleysingjunum er eitt helsta inntak íslams. 

[Jenný Anna Baldursdóttir, 14.7.2008 kl. 18:19]

Úff, ég veit alltaf minna og minna og skil ekkert.

Það er ágætt að komast að því.

Takk fyrir mig.

[Sigurður Rósant, 14.7.2008 kl. 19:44]

Svona hef ég skilið hugsunarhátt múslima. Þeir hugsa eins og Ásatrúarmenn sem vakna að morgni í Valhöll, éta, drekka og berjast allan daginn. Vakna svo til nýs lífs daginn eftir og halda áfram að berjast.

[Svanur Gísli Þorkelsson, 14.7.2008 kl. 20:08]

Sæll Sigurður; Þetta er greinilega ekki ósvipað meðal Talibana og var meðal okkar íslendinga til forna. En það eru mikill meirihluti múslíma sem mundu ekki taka undir þessa túlkun Talibana á trú sinni.

[Svanur Gísli Þorkelsson, 14.7.2008 kl. 20:57]

Kæra Jenný. Mér hefur greinilega mistekist :( Ég sem var að vona að fólk yrði einhvers vísari við lesturinn.

En ef þú ert að meina að því meira sem maður veit, því betur veit maður hve lítið maður veit, er ég þér sammála.

[Svanur Gísli Þorkelsson, 14.7.2008 kl. 21:03]

Kristberg; Þakka athugasemdina. Ég er þér sammála um hversu gott við höfum það. En það leiðir líka hugann að ábyrgð okkar til að deila þessum lífsgæðum okkar, andlegum sem efnislegum, ef þess er kostur.