Súfismi og dansandi Dervisar

Einu sinni var kona sem heyrði um hinn himneska ávöxt. Hún þráði hann.

Hún spurði  dervish einn, sem við getum kallað Sabar.

Hvernig get ég fundið þennan ávöxt svo ég öðlist þekkingu þegar í stað?

‘Best væri fyrir þig að leggja stund á nám hjá mér, svaraði hann. En ef þú vilt það ekki verður þú að ferðast um heiminn og una þér hvergi hvíldar uns þú finnur það sem þú þráir.

Hún yfirgaf Sabar, og leitaði að öðrum, Arif hinum vitra, síðan að þulnum Hakim og þá að vísindamanninum Halím og marga fleiri leitaði hún upp.  

Þrjátíu ár liðu án þess að hún fyndi nokkuð. Loks kom hún að garði. Og í garðinum stóð tré himnaríkis og í greinum þess hékk hinn himneski ávöxtur.

Og standandi upp við tréð stóð dervisinn Sabar, sá er hún hafði fyrst leitað til.

Hversvegna sagðir þú mér þegar við hittumst fyrst að þú værir sá sem gættir  hins himneska ávaxtar spurði hún.

‘Vegna þess að þú hefðir ekki trúað mér svaraði Sabar, og þar fyrir utan  ber tréð ávexti á aðeins þrjátíu ára og þrjátíu daga fresti.

 

Þetta er saga sem er rakin til svo kallaðra Súfía. Súfíar eru dulspekingar sem tilheyra Íslam og dulspekin sjálf er kölluð súfismi. Dulspekin byggist á því að þótt Íslam kenni að allir séu á leið til að nálgast Guðs og muni vera með Honum á "drottins degi", trúa Súfíar að hægt sé að nálgast Hann á meðan við erum enn á lífi. Markmið þeirra er að geta sleppt öllum hugmyndum um aðskilnað, þar á meðal hugmyndinni um eigið sjálf, til þess að geta upplifað sameiningu við Guð.

Súfíum er kennt í litlum hópum sem Súfí meistari hefur tekið að sér. Þeir nota mikið dæmisögur og táknfræði í lærdómi sínum og halda því fram að þýðing alls sé aðeins skilin í gegnum sjálfskönnun og sjálfsþekkingu.

Þótt finna megi mismunandi áherslur í heimspeki þeirra eftir reglum, er fjallar allur Súfismi um hina persónulegu upplifanir og reynslu og sem slíkur er sambærilegur við aðrar tegundir dulhyggju.

Flestir kannast við hinna dansandi dervisa. Dervisi er annað nafn fyrir Súfía. Þessi siður að dansa í hringi uns þú fellur í trans var þróaður af Súfíum í Persíu. Í raun er þetta einskonar íhugunar aferð þar sem þeir reyna að yfirstíga sjálfið og mannlegar kenndir til að nálgast hið guðlega. Þeir segjast líkja eftir spuna himintunglanna og jafnvel atómanna með hringdansi sínum og þannig túlka bæði micro og macrokosmos í senn.

Athugasemdir

[Skattborgari, 30.6.2008 kl. 22:46]

Virkilega áhugavert er að heyra þetta fyrst núna.

[Svanur Gísli Þorkelsson, 30.6.2008 kl. 23:48]

Satt segirðu Kurr. En stundum veit maður ekki einu sinni að hverju á að leita. Ég er nú aðallega að setja þetta fram hér til að fólk geti, ef það hefur áhuga, lesið meira eða kynnt sér málið beint.

[Martha Elena Laxdal (IP-tala skráð) 1.7.2008 kl. 01:05]

SGÞ: “Markmið þeirra er að geta sleppt öllum hugmyndum um aðskilnað, þar á meðal hugmyndinni um eigið sjálf, til þess að geta upplifað sameiningu við Guð.”

 

"One went to the door of the Beloved and
knocked. A voice asked, 'Who is there?'
He answered, 'It is I.'

The voice said, 'There is no room for Me and Thee.'
The door was shut.

After a year of solitude and deprivation he returned and knocked.
A voice from within asked, 'Who is there?'
The man said, 'It is Thee.'
The door was opened for him."

Eitt ástsælasta ljóðskáld Persíu, ásamt Hafiz, Attar og fleirum, var súfímeistarinn  Jelaluddin Rumi (1207). Rumi var virtur fræðimaður um kóraninn, átti fjölskyldu og 4 börn en allt þetta yfirgaf hann þegar hann kynntist dervisnum Shams Tabriz. Rumi slóst í för með honum á flæking sem lærisveinn hans, heillaður af guðlegum innblæstri Shams og ást hans á lífinu og leitinni. Seinna hópuðust lærisveinar að Rumi sem, í skugga endalausra árása Mongóla í Persíu, hóf að semja ótrúlega falleg og innblásin ljóðbrot um guðdóminn, ástina á Skaparanum og hina miklu leit sína að samhljómi. Ljóð hans eru töfrandi og óháð trúarbrögðum í rauninni þar sem hann talaði alltaf um “Guð”  sem “The Beloved” og leitendur hans sem “The Lovers”.  

Mér finnst ljóðin hans full andagiftar og ekki er það verra að hann er líka með frábæra kímnigáfu (nenni maður að lesa þessi skrýtnu ljóðbrot og skynja tilfinninguna á milli ljóðlínanna).

[Kreppumaður, 1.7.2008 kl. 04:58]

... En ef þú vilt það ekki verður þú að ferðast um heiminn og una þér hvergi hvíldar uns þú finnur það sem þú þráir...

Merkilegt að rekast á þetta einmitt þegar ég hef ekki hugmynd um hvert skal halda þegar ég yfirgef Hemingwaysstaði en mig hefur alltaf grunað það að þegar maður ferðast, til dæmis gangandi yfir hraun og kletta, þá ferðist maður líka inn á við í leiðinni.  Þótt að maður hafi oft ekki grun um það hvers maður leitar?

[Svanur Gísli Þorkelsson, 1.7.2008 kl. 10:16]

Martha Elena; Þakka þér þessa frábæru viðbót. Auðvitað er engin umfjöllun um Súfía góð nema hún drepi á ljóðaskáldin, bæði úr þeirra röðum og þá sem voru undir djúpum áhrifum frá speki þeirra. Þú bættir vel úr þeirri handvömm minni.

Bestu kv,

[Svanur Gísli Þorkelsson, 1.7.2008 kl. 10:21]

Kreppumaður; Við að lesa bloggið þitt finnst mér ferðalag þitt aðallega hafa verið inn á við. Kannski betri hugmynd að lesa Rumi fyrst og svo Hemingway (aftur) ef þú hefur þá enn löngun til þess :)

[egvania, 1.7.2008 kl. 11:18]

Áhugavert þakka þér fyrir. Þetta hef ég ekki vitað lesið áður virkilega fróðlegt.

[Heiða B. Heiðars, 1.7.2008 kl. 11:43]

Mér finnst gott að koma hingað og lesa

[Ómar Bjarki Kristjánsson, 1.7.2008 kl. 12:10]

“Only from the heart Can you touch the sky.” (Rumi)

Já, þetta er alveg víðáttu heimur innan islams.

Einn sá fyrsti til að kynna sufisma á Vesturlöndum var sænskur maður, John Gustaf Agelii.  Hann var mikill förumaður og var ma. við nám í Egyptalandi um 1900.  Þar kynntist hann Shadhiliya sufi stefnunni.

[Jenný Anna Baldursdóttir, 1.7.2008 kl. 17:12]

Héðan fer ég alltaf öllu ríkari.

[Svanur Gísli Þorkelsson, 1.7.2008 kl. 18:44]

Takk fyrir það Ómar. Þú þekkir söguna svo vel.

Ásgerður, Heiða og Jenný; Takk fyrir innlitið og verð ætíð og ævinlega velkomnar.

[Kreppumaður, 1.7.2008 kl. 21:57]

Held ég muni aldrei leggja í Hemingway aftur en hugsanlega mun ég reyna mig við nautin á Spáni einn daginn!