Mic Mac Indjánar

Fyrir allt of löngu síðan dvaldist ég um hríð meðal Mic Mac Indíána á sérlendu þeirra í Eskasoni í norðaustur hluta  Nova Skotia Kanada. Ég rifjaði þessa dvöl upp í huganum þegar ég sá í fréttum að ríkisstjórnin í Kanada hefði beðið Indíánaþjóðirnar þar í landi (þ.e. þær sem eftir eru) afsökunar á yfirgangi og óréttlátu framferði yfirvalda gagnvart þeim.

Mic Mac Indíánar eru forn þjóð sem hefur átt sér aðsetur í Nova Scotia og meðfram ströndum norður Kanada síðan "manneskjan var sköpuð" eins arfsögn þeirra segir. Þeir eru sagðir hafa fundið upp Íshokkí sem þeir segja sama leikinn og ísknattleik norrænna manna til forna. Segja þeir leikinn svo svipaðan að norrænir menn (Íslendingar) hljóti að hafa lært hann af Mic Mac indíánum á ferðum sínum vestur um haf fyrr á öldum. Það verður að segjast að rökin fyrir þessu, sem er að finna á tenglinum hér á síðunni merktur "Knattleikur" helg íþrótt, eru afar sannfærandi.

Í Eskasoni dvaldist ég hjá þáverandi höfðingja sérlendunnar og var hann eini Mic Mac Indíáninn sem vitað var um að hefði náð að mennta sig að ráði og hafði hann náð í mastersgráðu frá háskóla í Halifax. Á sérlendunni bjuggu um 1500 manns og voru þeir flestir illa haldnir af alkóhólisma og öðrum kvillum sem þeirri sýki getur fylgt. Ég man að fyrstu dagana sá ég aldrei edrú mann eða konu á götum bæjarins. Allir nema höfðinginn og kona hans voru á stöðugu fylliríi. - Höfðinginn sagði mér  að allir væru á bótum frá ríkinu og allar bætur færu í að kaupa bjór. Börn og unglingar voru ekki undantekningar og allir reyktu.

Þegar ég hafði dvalist í rétt rúma viku meðal Mic Maccanna bárust mér þær fréttir frá Íslandi að faðir minn hefði látist á sjúkrabeði. Ég sagði konu höfðingjans fréttirnar sem ekki beið boðanna en hóf að elda súpu mikla í stórum potti. Ekki leið á löngu fyrr en fólk fór að drífa að. Ég hef ekki hugmynd um hvernig fréttirnar af láti föður míns bárust svona fljótt út á meðal fólksins, en það var allt komið til að sýna mér samúð sína og dveljast með mér í smá tíma. Stofa höfðingjahjónanna var stór og þegar best lét voru rúmlega 50 manns að sötra súpu á milli þess sem þau fullvissuðu mig um að faðir minn væri nú á betri stað í andaheimum þar sem ég mundi hitta hann þegar sá tími kæmi. Næstu þrjá daga hélt þessu fram frá hádegi og fram á kvöld. Ég er viss um að meira en helmingur þorpsbúa kom að heimsækja mig á þeim tíma. Og það ótrúlega var að það sást ekki vín á nokkrum manni.

Saga Indíána norður Ameríku eftir landnám hvíta mannsins er þyrnum stráð. Ég ætla ekki að tíunda hana hér enda hvorki efni né aðstæður til. En ég get ekki annað en fyllst samúð með málstað þeirra þegar þeir reyna að skýra hversvegna svo margir þeirra hafa ekki náð að samlaga sig háttum hvíta mannsins og látið menningu sína og mannlega reisn í skiptum fyrir deyfilyfið góða alkóhól.

Athugasemdir

[Svanur Gísli Þorkelsson, 13.6.2008 kl. 02:02]

HÁ = "Haw, um waynuma" eða "Halló, er einhver hér" á Hopi Indíána-máli.

Getur líka verið fjall í Vestmanneyjum :)

Takk fyrir það Þorvaldur

[Skattborgari, 13.6.2008 kl. 02:16]

Svona enda oft frumbyggjar, Frumbyggjar Ástralíu eru í bullandi áfengisneyslu og lifa á velferðartékkum í stórum stíl viðrast ekki geta aðlagast breytingum. Af hverju ætli margir frumbyggjar endi sem alkar væri gaman að vita það.

[Jenný Anna Baldursdóttir, 13.6.2008 kl. 07:13]

Það mun vera spurning um hversu löng vín"menning" þjóða er þegar kemur að þoli á alkahólisma.  Grænlendingar eiga til dæmis ekki langa sögu um umgengni við vín, sama gildir um Indíána.  Dæmi um hið gagnstæða eru þá t.d. Ítalir og Spánverjar.  Hvað sem rétt er í þessu.

En ég hef svo mikla samúð með þessu fólki.

Takk fyrir pistlana þína.

[Jenný Anna Baldursdóttir, 13.6.2008 kl. 07:14]

Hér átti að standa "þol á alkahóli".

[Hrafnhildur Ýr Vilbertsdóttir, 13.6.2008 kl. 12:11]

áhugaverð frásögn en um leið svo sorglegt að hugsa um félagslegar aðstæður fólksins...

[Aðalsteinn Baldursson, 13.6.2008 kl. 12:20]

Það er sorglegt að sjá hvað "menning" hvíta mannsins hefur gert fyrir frumbyggja víða um heim. Ég fór fyrir allnokkrum árum í dagsferð til Grænlands og þar þótti mér sorglegt að sjá einstaklinga sem voru dauðadrukknir og kepptust við að reyna að ná í sopa hjá okkur ferðamönnunum. Frumbyggjar á Grænlandi, N-Ameríku, S-Ameríku, Ástralíu og víðar hafa einmitt margir hverjir farið illa út úr "menningu" hvíta mannsins. Ég ætla því að vona að mönnum beri gæfa til að láta nýfundna ættbálka í S-Ameríku í friði svo að ekki verði farið að bera í þá sjúkdóma ýmsa sem þeir ekki þekkja í dag.

[Ómar Bjarki Kristjánsson, 13.6.2008 kl. 14:15]

Já, eg sá aðeins lauslega minnst á þetta í frétt hjá RUV, þe. afsökunarbeiðnina. (fréttir annarsstaðar hafa þá farið fram hjá mér

Í fréttinni er sagt eitthvað á þá leið að börn frumbyggja hafi verið neydd í kristna heiavistaskóla og þau þar sætt misþyrmingum og misnotkun.

Málið er að þetta virðist bara miklu miklu verra en fréttin á ruv gefur í skyn.  Eg rakst á umfjöllun um efnið af tilviljun fyrir nokkrum mánuðum. 

Gúglið Genocide in Canada.

[Andri Snæbjörnsson (IP-tala skráð) 13.6.2008 kl. 15:37]

Mér skilst að náttúruvalið hafi einfaldlega gert Evrópumönnum auðveldara að umgangast vín. Frumbyggjarnir hafa náttúrulega einungis umgengist vín frá því þeir fyrst hittu Evrópumenn og því ekki enn þróað með sér áfengisónæmi.

[365, 13.6.2008 kl. 15:47]

Saga Indíána í BNA er svo sannarlega þyrnum stráð.  Eins og sagan um Trail of Tears.  Þú ættir Svanur, að segja frá henni við hentugleika.  Þegar þeir hvítu ráku Idíánana alla leið frá Klettafjöllum niður til Flórída.

[Árni Gunnarsson, 13.6.2008 kl. 17:53]

Sjálfstæðismenn í BNA drápu meirihlutann af frumbyggjunum til þess að komast yfir landið þeirra.

Keyptu síðan það sem eftir var fyrir áfengi eftir að þeir voru búnir að kenna þeim að meta "eldvatnið."

Sjálfstæðismenn á Íslandi voru vinsamlegri. Þeir slógu bara eignarhaldi á lífsbjörg fólksins í sjávarbyggðunum; skiptu henni á milli góðvina en drápu ekki nokkurn mann.

Þ.e.a.s. ekki í beinum skilningi.

[Svanur Gísli Þorkelsson, 13.6.2008 kl. 18:08]

Skatti, Jenný, Aðalsteinn og Andri Snækoma öll inn á sama málið, þ.e. þol frumbyggja við alkóhóli og engri hefð fyrir vínneyslu í samfélögum þeirra. Einhverjar rannsóknir hafa verið gerðar á þessu. Niðurstaða þeirra hefur jafnan verið á þann veg að veigamestu þættirnir séu menningarlegir og tengdir sjálfsmynd viðkomandi.

[Svanur Gísli Þorkelsson, 13.6.2008 kl. 18:16]

365;Það væri gaman einhvern tíman að gera þessu betri skil :)

Árni Gunnarsson; Ég held að "sjálfstæða" fólkið í þessari jöfnu hafi verið Indíánarnir sjálfir :) - Bæði konungssinnar og aðskilnaðarsinnar landnema áttu sinn þátt í raunarsögu frumbyggja norður Ameríku.

[Árni Gunnarsson, 13.6.2008 kl. 19:33]

Ég hneigist til að halda mig við þá skoðun að frumbyggjar Norður Ameríku hafi átt sitt land í hefðbundnum skilningi þess hugtaks. Og ég lít svo á að þar hafi hvítir ínnflytjendur framið þjóðarmorð og útrýmingarherferð í ójöfnum leik.

Það vekur mér furðu ef svo er komið að ég sé orðinn einn um þá skoðun.

[Svanur Gísli Þorkelsson, 13.6.2008 kl. 19:57]

Árni Gunnars, Það er mín skoðun líka og nokkuð óumdeilt að ég held.

En hverja kallar þú "sjálfstæðismenn" í BNA?

[Árni Gunnarsson, 13.6.2008 kl. 21:58]

Af því þetta er í grunninn sami klúbburinn: Sjálftökulögmálið; ég er sterkari en þú!

Þetta er líka kallað lögmál frumskógarins.