Frí-hlaup

Á uppvaxtarárunum í Keflavík var það vinsæl dægradvöl mín og félaga minna að klífa stillansa og lesa sig upp steypuvíra utan á hálfbyggðum byggingum sem meira en nóg var af á þeim tíma. Þá var stokkið ofan af húsþökum, riðlast á girðingum og sveiflað sér á snúrustaurum og handriðum. Þá sóttumst við eftir að komast í veiðafærageymslur, verksmiðjuloft og jafnvel báta sem stóðu á búkkum niður í gamla slippnum. Einhvernvegin lagðist þessi árátta samt af að mestu um leið og við lukum barnaskólanum.

Nú sé ég að hálf fullorðnir menn víðsvegar um heiminn hafa tekið þessa bæja og borga iðju okkar smádrengjanna og gert að alþjóðlegri íþróttagrein. Hún kallast á alþjóðamálinu Free running. Haldin eru mót í helstu heimsborgunum og keppt í klifri og glæfra stökkum um metorð og titla. Íþróttin varð fræg þegar að nokkrir iðkendur hennar voru notaðir í James Bond mynd fyrir nokkrum árum en síðan hefur hópur þeirra vaxið jafnt og þétt. Ég veit ekki til að frí-hlaup sé stundað á Íslandi en ef svo er væri gaman að heyra af því.

Um Drúída Í tilefni af sumarsólstöðum

Í dag eru sumarsólstöður og lengstur dagur á norðurhvelinu. Það er haldið upp á þennan dag af hópi fólks sem kennir sig við trú Drúída. Sjóðríkur seiðkarl er okkur flestum kunnur úr teiknimyndasögunum um Ástrík. Persóna Sjóðríks minnir mjög á hugmyndir fólks um svokallaða Drúída sem voru sambland af seiðkörlum, prestum og samfélagsleiðtogum á keltneska menningarsvæðinu í Evrópu fyrir 2000 árum. Einnig hefur verið bent á að hlutverk Drúíta hafi verið ekki ólíkt því sem Goðar höfðu á Íslandi fyrir kristnitöku. Heimildir um átrúnað Drúída eru ekki margar en sú elsta og helsta kemur frá Júlíusi Cesari sjálfum. Hann skrifaði um fólkið og hætti þeirra sem hann mætti á landvinningaferðum sínum og meðal þeirra voru Drúídar (Druid). Cesar skrifaði m.a;

Öll þjóð Gaulverja iðkar af ástundun helgiaðhald og þess vegna stunda þeir sem sýktir eru af alvarlegri sjúkdómum og þeir sem eiga á hættu að falla í orrustum, mannfórnir eða heita því að færa slíkar fórnir og nota Drúída til að hafa umsjón með athöfninni. Þeir trúa því að miklileiki eilífra guða verði ekki að fullu hylltur nema þeim sé fórnað mannslífi og í opinberu lífi jafnt sem einkalífi sínu framfylgja þeir fórnarlögum að einhverju tagi.  Aðrir nota risastór líkneski og eru limir þess ofnir úr tággreinum og þeir fylltir af lifandi fólki sem síðan er borinn að eldur í hverjum mennirnir farast. Þeir trúa að að aftökur þeirra sem gerst hafa sekir um þjófnað og rán eða aðra glæpi, sé þóknanleg hinum ódauðlegu guðum en þegar þeim er ekki til að dreifa grípa þeir til fórna saklauss fólks.

Julius Cesar, "De Bello Gallico", VI, 13

Af skrifum Cesars má ráða að tvær stéttir ráðamanna hafi tíðkast meðal Gaulverja. Aðra kallaði hann equites eða aðalsmenn og hina disciplina eða prestastétt. Prestastéttin varðveitti hin fornu óskrifuðu lög og dæmdu eftir þeim þegar á þurfti að halda. Versta hegningin var talin ef maður var gerður útlægur og burtrækur. Drúídadómurinn gekk ekki í erfðir en þeir þurftu ekki að gegna herþjónustu og voru undanþegnir sköttum. Cesar segir að það hafi tekið 20 ár að þjálfa og kenna nýjum Drúídum.

Cesar segir að megin kenning þeirra hafi verð að "sálir deyja ekki heldur fari eftir dauðan í annan líkama"

Á átjándu öld spratt upp mikill áhugi á Drúídum og trúarbrögðum þeirra og urðu margir til að skrifa um þá. Mest af því sem nútíma Drúídar styðjast við í átrúnaði sínum er hreinn skáldskapur sé miðað við það litla sem vitað er um forn-Drúída.

Mistilsteins skurður, eykarlundir, Stonhenge og jurtaseiðir eru meðal þeirra launhelga sem fólk setur í samband við nútíma Drúída en engar heimildir eru fyrir að þeir hafi nokkuð haft með þá að gera í raun og veru.

 

 

 

 

Hver á heiminn?

 

Sú var tíðin að voldugustu menn og konur heimsins voru þjóðhöfðingjar landanna. Skipti einu hvaða titla þeir báru, Konungar og drottningar, Keisarar og keisaraynjur þeirra, Kalífar og krónprinsar, allt voru þetta auðugustu og valdamestu einstaklingar hvers tíma. Á seinni hluta 19 aldar fór þetta að breytast og eftir fyrstu heimstyrjöldina voru völd flestra einvalda fyrir bí.

Samt er allavega eitt konungsdæmi sem þessar fullyrðingar mínar eiga ekki við. Völd þess hafa minkað en ekki eignir.

Elísabet önnur Englandsdrottning og þjóðhöfðingi 31 fylkja og landsvæða á mesta land allra í heiminum. Hún á 6.600 milljón ekrur af landi eða einn sjötta af landi jarðarinnar.

Hún er eina manneskjan sem á heilu löndin og þar á meðal lönd sem ekki eru heimalönd hennar. Landareign hennar er aðskilin embætti hennar sem þjóðhöfðingja.

Verðmæti landareigna hennar er metið á £17,600,000,000,000. sem gerir hana auðveldlega ríkusta einstakling jarðarinnar.

Samt er engin auðveld leið til að áætla verðmæti eignar hennar. Ef reiknað er er með 5000 dollurum á ekru sem var gjaldið sem Rússlandskeisari fékk fyrir Alaska á sínum tíma og Frakkar fyrir Lousíana fylki í Bandaríkjunum er verðmæti landa hennar metið á  $33,000,000,000,000

Stærstu landareignir hennar eru í  Kanada, sem er annað stærsta land heimsins eða 2,467 milljónir ekra. Ástralia, er sjöunda stærsta land heims með 1,900 milljónir ekra, Papua Nýju Geníu með 114 milljónir  ekra, Nyja Sjáland með 66 milljónir ekra og Bretland með 60 milljónir ekra.

Næst-stærsti landeigandi heims er Rússneska ríkið , þar á eftir kemur Kínverska ríkið, þá Bandaríkin og í fimmta sæti er konungur Sádi Arabíu.

Atburðir á Íslandi hrella Evrópubúa

Árið 1150 FK  flýðu þúsundir íbúa norður-Skotlands suður á bóginn.  Miklir Bólstrar af ryki og ösku lögðust yfir landið og gerðu það óbyggilegt í langan tíma. Öll uppskera eyðilagðist og jarðvegurinn varð eitraður í mörg ár.

15 þorp á eyjunni Uist lögðust gjörsamlega í eyði og  á Strah hálendinu voru yfir 80 bæir  yfirgefnir. Flóttamennirnir lentu í átökum við þá sem byggðu landið sunnar og margir þeirra hafa lagst á flótta sjálfir. Þessir fólksflutningar gjörbreyttu  ásjónu landsins því við Eildon hæð á skosku landamærunum, í Broxmouth og í Lothian byggðu menn virki mikil til að verjast ágangi flóttafólksins að norðan. Enn sunnar byggðu menn rammgerðar girðingar um býli sín í sama tilgangi. Ástæða alls þessa; mikið eldgos í fjallinu Heklu á Íslandi.

Árin 1784-1789 urðu miklir uppskerubrestir í stórum hluta Evrópu og Asíu. Að lokum fengu bændur í Frakklandi nóg af sulti og seyru og þrömmuðu til Parísar til að mótmæla aðgerðarleysi Konungs við útbreiddum matarskorti. Þeir réðust á Bastilluna í París og það sem sagan þekkir sem "Franska byltingin" hófst. 

Um áhrif hennar er óþarft að fjölyrða hér. Nægir að vitna til gamans í orð Ho Chi Minh er hann var spurður um hver hann teldi áhrif frönsku byltingarinnar vera á mankynssöguna varaði hann ; "það er of snemmt að segja til um það".  

Ástæða uppskerubrestsins er m.a. rakin til mikilla eldsumbrota í Lakagýg á Íslandi.

Er kominn tími á að kirkjan segi skilið við ríkið? Spurningar, spurningar.....

Hvað hafa prestar með að "staðfesta" samvistir fólks að gera? Ég hélt að prestar gæfu fólk saman í hjónaband?

Öllum er ljóst að það  er ekki réttlætanlegt að skikka presta þjóðkirkjunnar með lögum til þess að framkvæma vígslur sem þeir telja að brjóti í bága við trú sína. En hversvegna er verið að blanda þeim inn í eitthvað secular skráningar-apparat?

Eða er sú staðreynd að prestar þiggja laun sín af ríkinu, þyngri á metunum en trúarleg sannfæring þeirra sjálfra? Er verið að reyna að sætta fólk með því að skipta út orðunum að "gefa saman í hjónaband" fyrr "að staðfesta sambúð"?

Einu gildu rök þeirra sem vilja skikka presta með lögum til að gefa saman samkynhneigð pör í hjónaband eins og t.d. Siðmennt vill, eru að þeir séu hluti af þjónustugeira samfélagsins og sem ríkisstarfsfólki geti þeir ekki neitað fólki um þjónustu á grundvelli sinna persónulegu skoðana. -

Ef þessi rök halda er sannarlega kominn tími til að kirkja og ríki skilji að skiptum eða að kirkjan leggi sjálfa sig niður sem trúarlega stofnun.

Samkvæmt slíkri túlkun er Kirkjan ekkert annað en þjónustustofnun og um hana gilda lög og reglugerðir Alþingis. Hvað stendur í Biblíunni er aukaatriði.

 

 

Japönsk Jaðarmenning, Harajuku, Ganguro og Gothic Lólíta

 Japan er mörgum dularfullt land jafnvel óskiljanlegt þótt þeir heimsæki landið og dvelji þar um tíma. Japönsk menning er afar gömul og rótgróin en á henni byggja fjölmörg ný menningarleg fyrirbæri sem stundum er talað um sem jaðar-menningu.

Eitt að þeim fyrirbærum er Harajuku. Harajuku er samheiti fyrir unglinga menningu/tísku og er kennt við ákveðið svæði í Tókío. Harajuku skiptist í nokkrar undirdeildir en hér er um að ræða stúlkur aðallega (90%) á aldrinum 14-25 sem klæða sig á ákveðinn hátt og tileinka sér ákveðið hlutverk sem fylgir búningnum.

Harajuku þýðir bókstaflega "sá sem dvelur á grasinu" sem er túlkað á mörgum öðrum málum sem flækingstíska. Fyrir utan að klæða sig á vissan hátt gengur lífið út á að hittast, spjalla saman og láta taka af sér myndir. Þótt Goth ímyndin sé vestræn hafa Goth Lólíturnar takmarkaðan áhuga á vestrænni Goth-tónlist. Margar tilheyra vaxandi hópi ungra kvenna sem delur innanhúss í margar vikur í senn og tala ekki við nokkurn mann en koma síðan út til að viðra sig í búningnum sínum. Út eru gefin sérstök tískublöð fyrir stúlkurnar og til er meira að segja svo kölluð Goth Lolita Biblía.

Undirgreinar Harajuko eru fjölmargar og hafa sumar hverjar aðrar undirgreinar eins og t.d. Ganguro(stelpurnar) útlitið. Frægasta og vinsælasta útlitið um þessar mundir og allt frá 1999 þegar það kom fyrst fram er Lolítu útlitið. Til eru margar útfærslur á því, Gothic Lólíta er þar af vinsælust. Á netinu er að finna fjölmargar skemmtilegar greinar um þessa litríku jaðarmenningu Japana en af því ég hef ekki séð mikið um fyrirbærið á Íslensku datt mér í hug að vekja athygli á því hér.

Getur þú svarað þessu?

Ég veit að bæði drepa saklaust fólk þótt þau séu misjafnlega stórvirk. Ég veit líka að þau eru gerð úr mismunandi efnum og líta ekki eins út. En þrátt fyrir allt þetta, er ég ekki viss um hver munurinn á þeim er.

Getur einhver sagt mér hver er munurinn;

á þessu   

     

 og þessu?

                                                                

 

 

         

 

Myndbirtingar af Múhameð eru einelti og háð...

Margir spyrja; hversvegna verða múslímar svona reiðir þótt gert sé smá grín að Spámanni þeirra Múhameð. Það má spyrja á móti, hversu oft má gera grín að því sem einhverjum er heilagt án þess að það verði að einelti og háði sem er reyndar bannað í íslenskum lögum og flestum Evrópuþjóða.

Kannski skilja vesturlandabúar illa viðkvæmni múslíma vegna þess að eftir aldalanga legu í súr efnishyggjunnar, sjá þeir ekki hvernig nokkuð yfirleitt getur verið svo "heilagt" að ekki megi hafa það í flimtingum.

Fæstir vesturlandabúar nenna eða hafa áhuga á að kynna sér málavöxtu. Þeir eru meira og minna ómeðvitaðir um að fyrsta verk Múhameðs eftir að Mekkabúar höfðu að mestu viðurkennt hann, var að ryðja helgidóm þeirra af skurðgoðum. Allar hans gjörðir og allar hans kenningar miðuðu að því að beina athyglinni frá honum sjálfum sem persónu og að Guði. Aðeins Guð er Guð síendurtekur hann. Hann leggst gegn þríeindar kenningu kristinna manna, Því aðeins Guð er Guð. Hann bannar að  haldið sé upp á afmæli hans, því ekkert er verðugt að minnast utan Guðs. Hann bannar gerð allra líkneskja og  myndgerða af Guði og  sjálfum sér, því Guð hefur enga mynd og hann sjálfur er aðeins Spámaður Guðs.

Þessi bönn eru ástæðan fyrir að nánast öll list Íslam er skrautritun eða mynsturgerð. Þau eru ástæða þess að máninn sem þiggur ljós sitt frá sólinni er trúartákn Íslam (máninn einn of sér er ekki uppspretta ljóss heldur endurspeglar ljós sólarinnar).  Siðmenning Íslam er gegnsýrð af þessum áherslum Múhameðs og meginkenningu að til sé aðeins einn Guð.

Enn í dag heldur allur hinn Íslamski heimur þessi boðorð Múhameðs og mörgum múslímum finnst undarlegt að finna að  á vesturlöndum er ekkert talið svo heilagt að ekki megi grínast með það. Þeir eiga erfitt með að átta sig á því að þrátt fyrir að eitt af boðorðunum 10 sem bæði kristnir og Gyðingar segja lög Guðs, segi skýrt að ekki skuli leggja nafn Guðs við hégóma, er það lagaboð löngu dáið dauða hinna þúsund skurða.   -

Aðeins tvennt má ekki grínast með á vesturlöndum.  Það vekur með fólki svo mikla sektartilfinningu að hlusta eða horfa á grín gert um helför gyðinga og barnaníð að það er nánast ekki gert. Fólk fyllist enn réttlátri reiði sé það gert þó talsmenn óhefts málfrelsis reyni hvað þeir geta til að höggva úr þeim múr líka.

Þannig mætast austur og vestur, tvíburarnir sem aldrei áttu að hittast, í alþjóðlegum landamæralausum fjölmiðlum og horfa skelfingu losnir framan í hvern annan.

Annar þarf að sanna að málfrelsið er honum mest virði af öllu frelsi og gerir það með að ráðast á það sem hinum er helgast af öllu helgu.

Það verður aldrei sagt um Íslam og múslíma að þeir bregðist við af þroska á þessum skilningskorti okkar. Ástandið menntamálum í hinum stríðshrjáðu og afturhaldsömu landa Íslam þar sem viðbrögðin við áreiti fjölmiðla vesturheims hafa verið hvað hörðust, gefa ekki ástæðu til að hægt sé að búsat við að almenningur þar hugsi sem svo; að sá vægi sem vitið hefur meira. - Nokkur orð klerks um að nú sé nóg komið, vesturlönd vaði um lönd múslíma og ræni þá olíu þeirra og jarðgasi, reyni að innleiða yfir þá ómenningu sína með  alþjóðavæðingunni og nú staðfesti þeir fyrirlitningu sína á öllum múslímum með því að birta myndir af Múhameð og vegi um leið að því sem þeim þyki helgast, verða til þess að æstur múgurinn ræðst á næsta sendiráð og efnir til fánabrennu. Eitthvað verður að breytast ef ekki á að fara verulega illa. Ég er að vona að til að byrja með verði það hugsunarháttur minn og þinn.

BURQA

Hvað eftir annað rekst maður á umfjöllun um Burqa búning múslímakvenna og slæðuna sem oftar en ekki fylgir þessum  búningi. Í hugum margra er spurningunni hvort Burqa sé "fangelsi" eða "vernd" fyrir konuna ósvarað. Skoðum aðeins söguna.

Í Kóraninum er hvergi minnst á Burqa. Múhameð bauð fylgjendum sínum að virða reglurnar um "hijab"sem átti upphaflega við tjaldvegg sem hengdur var umhverfis vinnusvæði og vistarverur kvenna í hálfköruðum búðum Spámannsins í Medína eftir flótta hans frá Mekka. Reglurnar voru einfaldlega þær að karlmennirnir áttu að halda sig utan tjaldveggsins fyrir utan málsverðartíma nema þeir væru sérstaklega boðnir. -

"Ó þið sem trúið. Komið ekki í híbýli spámannsins til að matast fyrir utan viðeigandi tíma, nema að þið hafið fengið til þess leyfi. En ef ykkur hefur verið boðið, komið þá og þegar máltíðinni er lokið, hverfið þá á braut. Staldrið ekki við til samræðna, því það veldur spámanninum ama og að biðja ykkur um að fara er honum feimnismál; en Guð er ekki feiminn við sannleikann. Og þegar að þið biðjið konur spámannsins um eitthvað, gerið það handan tjalds. Þetta er hreinna fyrir ykkar hjörtu og þeirra."

Þessi einföldu tilmæli Múhameðs til fylgjenda sinna áttu eftir að hafa víðtæk áhrif. Um leið og hann dróg eðlileg efnisleg mörk milli fjölskyldu sinnar og átrúendanna lagði hann félagslegan grundvöll að aðgreiningu stétta og aðgreiningu kynjanna. Tjaldið sem að greina átti vistarverur kvenna spámannsins frá almúganum var fljótlega fært að andliti þeirra og blæjan sem var í fyrstu vernd þeirra og skjól, varð að tákni stöðu þeirra í samfélaginu.   Í 33. Versi 35 súru er sú staða skírð. "

 "Karlmenn eru verndarar og forsjáendur kvenna. Vegna þess að Guð hefur gefið öðru þeirra meira en hinu og vegna þess að þeir sjá fyrir fyrir þeim með getu sinni. Þess vegna eru réttsýnar konur innilega undirgefnar og gæta þess í fjarveru þess sem Guð ætlar þeim að gæta."

Á fyrstu öld Íslam gengu kvenmenn hvorki í burqa búningum né báru þær almennt andlitsslæður. Þær klæddust samt oft, eins og kynsystur þeirra af öðrum trúarbrögðum, (kristni og gyðingdómi) höfuðklútum (Khimar) einkum til að skýla sér frá hita. Slíkir klútar þjóna líka til að uppfylla trúarlega skyldu í öllum þremur trúarbrögðunum sem boða að hylja beri höfuðkoll sinn fyrir Guði.

Í Íslam eru múslímar hvattir til að sýna hógværð í klæðnaði, bæði karlmenn og kvenmenn. Kvenmenn eru hvattir til að klæða "fegurð" sína af sér og er þar átt við brjóst, hár, axlir og handleggi.  Smá saman var farið að beita ákvæðum "hijab" til að móta klæðnað kvenna á almannfæri. Tjaldið sem umlukti hýbýli þeirra var fært upp að andliti þeirra og líkamir þeirra umvafðir þeim. Ef þær þurftu að ferðast var þeim gert að hýrast í Hovda (tjaldhýsi á hesti eða úlfalda).

Í gegn um aldirnar hefur andlitsslæðan og burqa búningurinn tekið á sig mismunandi myndir. Konur Mullahnna (prestaanna) og virtra kennimanna Íslam gerðu sér far um að sýna guðrækni sína og bónda síns með því að klæðast eftir ströngustu túlkunum og við það varð klæðnaðurinn að einskonar hefðarkvennabúningi.

Þegar að Íslamska heimsveldinu tók að hnigna, tóku Persar og Arabar upp afar einstrengingslega stefnu í öllum málum hvað varðaði rétt kvenna til menntunar og sjálfræðis. Misrétti varð að almennri reglu frekar en undantekningu. Samtímis varð andlistslæðan og burqa búningurinn að tákni um kúgun þeirra.

Í löndum Íslam í dag er samt mjög misjafnt hvernig konur og menn þeirra álíta að þessum reglum Kóransins sé fullnægt. Víst er að mestu öfgunum var náð í valdatíð Talibana í Afganistan.

Sumar konur klæðast aðeins Khimar höfuðklútnum, aðrar klæðast niqab sem er bæði höfuð, háls og andlitsslæða. Þá velja sumar að klæðast Chador sem er létt útfærsla á burqa. Í sumum löndum múslíma eins og Pakistan eru engin lög í gildi um klæðnað kvenna.

Sá búningur sem varð seint á síðustu öld einskonar árétting rétttrúnaðar Íslamskra kvenna, ekki hvað síst á Vesturlöndum þar sem þessi klæðaburður var í auknum mæli gagnrýndur, var hannaður í Afganistan.

Holland var fyrsta landið í Evrópu til að banna burqa-búningin á opinberum vettvangi en til þess er hann  einmitt ætlaður. Múslímar klæðast allt örðum klæðnaði heima hjá sér. 

Góðar fréttir fyrir þá sem ekki vilja drekka alkahól....

Alltaf birtast af og til fréttir í fjölmiðlum af góðum eiginleikum víns, sérstaklega þess rauða og þeir sem ekki vilja drekka alkahól hafa þurft að neita sér um alla þá hollustu.

Ekki lengur.

Nýjustu rannsóknir benda til að rautt vín komi í veg fyrir magasár og hjartaáföll, hreinsi æðar, haldi krabbameini í skefjum, hjálpi lungunum og geti virkað eins og sýklalyf gegn bakteríum. Rannsóknirnar sýna einnig að hægt er að komma öllum þessum jákvæðu áhrifum fyrir í einni pillu.

Vísindamenn við Pavese Pharma Biochemical Institute í  Pavia á Ítalíu hafa tekið vökvann sem verður eftir þegar alkahólið hefur verið eimað úr rauðu víni og blandað hann með sykri, amínó-sýrum og rotvarnarefnum. Þessi blanda er síuð, þurrfryst og þjöppuð í töflur.

"Hver tafla hefur að geyma öll góðu áhrifin af einu glasi af víni" segja uppfinningamennirnir í 
við New Scientist blaðið nýlega. Töflurnar verða settar á markað á næsta ári og seldar í almennum verslunum.