Mest um engla

"Efasemdamaður er sá sem veit hvað allir hlutir kosta en ekkert um verðleika þeirra" Oscar Wilde 

 "Gleymið ekki gestrisni, því að vegna hennar hafa sumir hýst engla án þess að vita."    (Hebreabréfið 13:2) 

Orðið engill er dregið af gríska orðinu angelos sem þýðir einfaldlega sendiboði. Orðið angelos,  á latínu angelus, er bein þýðing á hebreska orðinu malakh, sem notað er í gamla textamentinu yfir boðbera Guðs, bæði mennska og himneska. Margir halda að englar séu aðeins til í kristinni trú og gyðingdómi. Það er ekki allskostar rétt, því þó englum sé í öðrum trúarbrögðum lýst á dálítinn annan máta en við erum vön, getur engum dulist að átt er við sama fyrirbærið. Í Búddatrú eru englarnir ljósverur sem kallast Devas og í Japan trúir fólk á kvenlegar vængjaðar verur sem leika á hljóðfæri og nefnast Tennin. Hindúar kalla sína engla Asuras/Asparas og muslimir Shaitan eða Jinn. Í trúarbrögðum Soux indjána má finna frásagnir af svokölluðum eldfuglum sem samsvara til hefðbundinna lýsinga á englum og í grískri og rómverskri goðafræði má finna fjölda slíkra samsvarana. Isis, gyðja regnbogans er gott dæmi. Rómverski ástarengillinn, hinn vængaði Cubit og Hermes sem hafði vængi á hælunum eru önnur. Grísku verndarenglarnir (Horae) eins og Genus og Junovoru taldir hegða sér mjög áþekkt og þeir verndarenglar sem kunnir eru í kristinni trú. Grikkir trúðu því að hvert sveinbarn hefði sinn Genus og hvert stúlkubarn sinn Júnó. Þó að elstu heimildir um engil-líkar verur sé að finna í helgiritum Hindúa, (dakins/himnafetar) urðu persar fyrstir til að fjalla um engla sem fræðigrein svo vitað sé. Það voru fylgjendur Zoroasters hins forna persneska spámanns sem fyrstir skipulögðu himnana og íbúa þeirra og ákvörðuðu stöður þeirra og titla.  Margir eru þeirrar skoðunar að hugmyndir gyðinga og seinna kristinna manna um englaverur eigi rætur sínar að rekja til þeirra fræða. Um það hvernig sögur af englum og engil-líkum verum frá hinum ýmsu þjóðum heimsins, hafa fléttast og blandast saman og haft áhrif á núverandi hugmyndir fólks um engla er hægt að fara mörgum orðum. Til að rekja það allt þyrfti veigameira rit en hér er ætlunin að skrifa.Við skulum því halda okkur við það sem hefðbundnast er og nærtækast, eða hinar kristnu hugmyndir.  

    

Af mörgum ritningargreinum Biblíunnar má ráða að til eru mismunandi tegundir engla. Dionysius hét maður sem snúið hafði verið til kristni af Páli postula sjálfum. Dionysius tók að sér að skrifa niður það sem Páll hafði séð í vitrun þar sem honum var sýnt inn í hinn þriðja himinn, en á þeim tíma trúði fólk að himnarnir væru sjö talsins. Bókin sem Dionysius reit, De Hierarchia Celesti, varð er tímar liðu, árifamesta rit kristinna manna hvað engla og sess þeirra í sköpunarverkinu snertir. Í bókinni, sem var þýdd úr grísku yfir á latínu á elleftu öld af Jóhannesi Erigenda, er englum Guðs skipað í níu kóra sem síðan skiptast aftur í þrjár megin deildir. Hver deild hefur sitt sérstaka heiti og sinn tilgang. Af  texta Biblíunnar má ráða að englar eru ódauðlegar andlegar verur sem skapaðar voru á undan manninum og eru honum æðri bæði að vitsmunum og tign. Englum var gefinn eins og mönnunum frjáls vilji, sem varð til þess að 1/3 þeirra undir forystu Lusifers gerðu uppreisn í himnaríki og hugðist Lusifer taka sér stöðu æðri Guðs. Ætlunarverk Lusifer mistókst og honum var varpað ásamt fylgienglum sínum í Víti. Englarnir sem honum fylgdu eru kallaðir "fallnir englar" og síðar "árar, púkar, djöflar og demónar" Þeir hafast við í Víti ásamt Lusifer sem Kristur kallaði Satan, og reyna hvað þeir geta til að spilla fyrir mannanna börnum uns þeim verður grandað fyrir fullt og allt á hinum efsta degi. 

Fyrstu deildina, Ráðgjafana,  skipa Serafimar, Kerubimar og Hásætisenglar. Æðsti kór þessarar deildar eru Serafimar.Þeir eru næst allra hásæti Guðs almáttugs og hlutverk þeirra er að hringsóla í kring um það. Aðaleinkenni þeirra er eldur eilífrar ástar til Guðs og þeir eru því stundum nefndir "hinir brennandi". Frá þeim stafar slík birta að engir úr röðum annarra engla fá á þá litið. Í GT (Jesæa 6:1-3) er þeim lýst af Enok með sex vængi, tveir vængir hylja andlit þeirra, tveir fætur þeirra og tveir eru notaðir til flugs. Litur þeirra er rauður, litur ástarinnar.  Næst æðsti kórinn eru Kerubimar. Nafn þeirra merkir viska og/eða sá er biður. Þeir tilbiðja Guð látlaust í návist hans og er einnig falið það hlutverk að gæta hinnar guðdómlegu þekkingar og skrá hana. Þá var tveimur þeirra einnig falið að gæta inngöngunnar í aldingarðinn Eden að austanverðu, sem þeir og gerðu með logandi sverðum og vernduðu þannig lífsins tré frá ásókn manna. Þeir eru sagðir hafa fjóra vængi, en Heilagur Tómas Aquinas (1226-74), einn af lærðustu mönnum hins kristna heims taldi að bæði Serafimar og Kerubimar væru hreinar vitsmunaverur og því bæri að myndgera þá sem vængjuð höfuð eingöngu. Litur þeirra er hvítur. Hásætisenglar heita þeir sem þriðja kórinn fylla. Þeir eru líka þekktir undir titlunum Hjól og/eða hinir margeygu. Hjól vegna þess að þeir stýra stríðskerrum almættisins. Þeir eru englar réttlætisins þar sem þeir framkvæma skipanir Guðs. Í Ezeekiel 1:13-19 er þeim lýst sem fjórvængjuðum , fjórfésuðum (ljóns, uxa, arnar og mannsandlit) og  skínandi eins og fágað látún. Þeir hafa mannshendur undir vængjum sér og aðallitur þeirra er blágrænn.

Í annarri deild Guðsengla, Stjórnendum, eru Ríkisenglar, Dyggðaenglar og Valdsenglar. Fjórði kórinn Ríkisenglar, samkvæmt Dionysiusi, sjá um skipulagningu annarra englakóra og gæta auk þess borga og kirkjusafnaða. Þeir fá innblástur frá æðstu erkiengladeildinni og miðla þeirri þekkingu til hinnar þriðju en hafi ekki bein afskipti af mannlegu bjástri. Sagt er að Ríkisenglar séu klæddir í síðar hempur sem ná alla leið til jarðar. Hempurnar eru teknar saman í mittið með gullnu belti og á fótum hafa þeir græna sóla. Þeir bera gullstafi í hægri hendi og innsigli Guðs í þeirri vinstri. Aðrir segja þá bera möttul eða hnött. Litur þeirra er blár sem er tákn þekkingar.
 Fimmti kórinn Dyggðaenglar eru einnig kallaðir "hinir skínandi". Þeir eru englar kraftaverka, hvatningar og blessana og láta sig einkum þá varða sem eiga í erfiðleikum með trúna. Dyggðaenglar eru aðalmiðlarar tignar og hugrekkis. Englarnir sem birtust við upprisu Jesú eru taldir tilheyra Dyggðaenglum. Sjötti kórinn Valdsenglar eru líka þeir sjöttu í röð erkienglanna. Þeir eru sagðir vera fyrstu englarnir sem Guð skapaði. Þeirra er að gæta þess að ríki Guðs sé óhult fyrir árum og púkum og þeir vernda sálir manna fyrir hinu sama. Þeirra er einnig að leiðbeina framliðnum sálum við umbreytinguna eftir dauðan. 
 Þriðja engladeildin, Sendiboða,  telur Prinsengla, Erkiengla og Engla. Sjöundi kórinn Prinsenglar eru verndarar trúarbragða og eru einnig taldir gæta velferðar þjóða og þjóðhöfðingja heimsins. Einn þessara engla aðstoðaði Davíð við að leggja Golíat af velli. Þeir eru gjarnan klæddir að hætti hermanna í brjóstbrynju úr gulli.  Áttundi kórinn,  Erkienglar heita þeir sem hvað mest hafa með mannleg samskipti að gera. Þeir eru einnig best þekkta tegund engla. Fjórir þeirra eru nafngreindir í Biblíunni og er hver þeirra samkvæmt hefð settur yfir einn af himnunum sjö. Þeir sem nefndir eru í Biblíunni eru Gabríel, Rafael, og  Mikael. Samkvæmt hefðum teljast einnig til Erkiengla þeir Uriel, Jofiel, Zadkiel, og Samael. Samael er af sumum talinn vera Satan eða Lusifer (morgunstjarnan) prins hinna föllnu engla sem hann leiddi til uppreisnar gegn Guði. Í arfsögnum má einnig finna erkienglanöfnin Raguel, Sariel, Jerahmeel, Izidkiel og Kepharel.   

 

Erkienglar Guðs kunngera boðskap hans mönnunum og stýra herjum hans í baráttunni við hið illa. Sjö þeirra standa stöðugt við hásæti Guðs reiðubúnir til að bera mannkyni boðskap hans.    
 Mikael er nánast af öllum talinn foringi erkienglanna og herskara himnanna. Undir stjórn hans tókst að vinna bug á Lusifer og fylgjendum hans í mikilli viðureign sem átti sér stað á himnum í árdaga. Hann mun einnig leiða sálirnar sem frelsast munu á efsta degi úr hreinsunareldinum, og leiða þær til himnaríkis. Hann er sagður klæðast skínandi herklæðum og halda á vogarskál til að geta vegið hið góða og hið illa.
 Gabríel er sagður annar tignasti erkiengillinn. Hann er einn af hinum sjö erkienglum sem stöðugt standa í návist Guðs. Hann er sagður koma við sögu í mörgum tilvikum Biblíunnar m.a. á hann að hafa huggað Jesú í Gethsemane garðinum og verið einn af englunum þremur sem tilkynntu fjárhirðunum gleðitíðindin um fæðingu Jesu. Hans besta verk er talið vera er hann tilkynnti Maríu um að hún hefði verið valin til að fæða í heiminn sjálfan frelasarann. Mikil helgi hvílir á Gabríel í Islam, því það var hann sem færði Muhameð opinberunina sem rituð var síðan í Kóraninn. Helgisagnir segja einnig að það hafi verið Gabríel sem fékk það hlutverk að hugga Fatímu, dóttur Muhameðs, eftir dauða eiginmanns hennar Alí, með því að hvísla að henni huggunarorðum. Bókin "Hulin orð" sem Bahá´u´lláh, opinberandi Bahá´i trúarinnar reit er sögð hluti þeirra huggunarorða. Gabríel er verndarengill hvítvoðunga og árið 1921 var hann útnefndur verndarengill ljósvaka-fjölmiðla.     Rafael þýðir á Hebresku "Guð læknar". Rafael er sagður vera engillinn sem hrærði vatnið í Beþesta. Hann gætti Tóbíasar á ferð hans og er því fyrirmynd hins verndandi engils. Hann er verndari ferðalanga og pílagríma.   Uriel merkir á Hebresku "logi Guðs" eða "Guð er ljós mitt". Hann hefur tvo vængi og klæðist herklæðum. Hann heldur á bók sem gefur til kynna það hlutverk hans að túlka spádóma. Hann er sagður hafa verið engillinn sem birtist postulunum á leið þeirra til Emmaus eftir upprisu Krists. Hann gætir einnig grafar Krists. 
 Jofiel eða Zofíel eins og hann er einnig nefndur er verndari þeirra sem leita sannleikans. Nafn hans merkir "fegurð Guðs". Zofiel er stundum sagður vera leiðtogi Kerúbima og sé einn tveggja engla sem settur var til að reka Adam og Evu út úr Eden og gæta þess að þau snéru þangað ekki aftur.  Zadkiel merkir á Hebresku "réttvísi Guðs". Hann fer fyrir ríkisenglum réttlætis Guðs og tákn hans er hnífur vegna þess að hann stöðvaði hendi Abrahams þegar hann var að því kominn að fórna syni sínum Ísak.    Samael eða Satan þýðir á Hebresku "óvinur" eða "andstæðingur". Kabbalah, dulspekirit Gyðinga greina einnig frá nöfnum tíu erkiengla sem ritin segja að sé falið að gæta afkomenda trés lífsins. Englarnir heita Metatron, Ratziel, Tzafiel, Tzaqiel, Khamael, Rafael, Haniel, Mikael, Gabriel og Sandalfon. Í Kóraninum er getið um fjóra erkiengla. Þeir eru Azrael, Israfil, Gabríel og Mikael. Azrael er engill dauðans og er ábyrgur fyrir því að leiðbeina sálum þeirra sem deyja.  

 

 Israfil og aðstoðarenglar hans eru ábyrgir fyrir dómsdegi. Þegar að sá degur rennur upp mun Guð skipa þeim að opna lífsins bók þar sem líf allra er skráð. Níunda og síðasta kórinn  fylla svo allir aðrir englar sem til eru og er hver þeirra ábyrgur fyrir a.m.k. einni sál sem hann ber að gæta og vernda. Allir englar eru ákaflega fagrar og lýsandi verur. Þeir klæðast gjarnan kirtlum sem ekki gefa neitt kyn til kynna og eru auðþekktir af vængjunum sem þeir bera. Þó að þeir þjáist ekki geta þeir tekið þátt í sorg og gleði mannskepnunnar. Alltaf má kalla á aðstoð þeirra ef þörf krefur.