Færsluflokkur: Bækur

Titanic til sölu

Titanic sjóslysið hefur greypt sig inn í hugi vesturlandabúa. Áhugi þeirra á þessu óhappi virðist óseðjandi, enda gera snjallir kaupahéðnar sér góðan mat úr þessari dellu. Um þessar mundir má græða á öllu sem á einhvern hátt tengist þessari sorgarsögu þegar hið ósökkvandi stálfley, Titanic, sökk í jómfrúarferð sinni yfir Atlantsála frá Bretlandi til USA árð 1912.

Fátt er vinsælla á uppboðum erlendis, þessa dagana, en skran sem tengja má einhvern veginn við skipið sem var tækniundur síns tíma og tákn framfara og tæknialdar sem bauð náttúruöflunum byrginn.

Þeir farþegar sem komust af eru nú allir látnir en það sem þeir höfðu meðferðis úr skipinu er nú flest í eigu safnara sem hafa heillast af marg-tugginni sögunni sem sögð hefur verið í fjölda bóka, kvikmynda og sjónvarpsþátta á siðastu öld. Og enn eru menn að.

Um Þessar mundir eru sýndir á BBC leiknir sjónvarpsþættir um Titanic slysið og sýnist sitt hverjum um hvaða tilgangi það á þjóna öðrum en að reyna eina ferðina enn að græða á slysinu með skáldskap og tilbúningi.

Miss Elizabeth Gladys Dean, sem er betur þekkt undir nafninu Millvina, var fædd 2. Febrúar árið 1912 í Lundúnaborg. Níu vikum síðar hélt Georgette Eva Light móðir hennar, með Millvinu í fanginu um borð í glæsilegasta farþegaskip heimsins, ásamt eiginmanni sínum Bertram Frank Dean og rúmalega tveggja ára syni þeirra sem einnig hét Bertram. Ætlun þeirra var að sigla til Bandaríkjanna og gerst innflytjendur til borgarinnar Wichita í Knasas þar sem faðir Millvinu ætlaði að setja upp tóbaksverslun. 

Dean hjónin áttu reyndar að sigla með allt öðru skipi en verkfall kolanámumanna varð til þess að þau voru flutt yfir á þetta undraverða fley sem sagt var að ekki gæti sokkið og var að fara í sína fyrstu ferð yfir Atlantshafið.

 

Titanic%20BW Þau komu um borð í RMS Titanic í Southhampton og var vísað til þriðja rýmisins eins og farmiðar þeirra sögðu til um. 

Aðfaranótt 14. Apríl fann faðir hennar að skipið kipptist við.

Hann fór út úr klefanum til að athuga hvað hefði gerst og snéri fljótlega til baka. Hann sagði konu sinni að klæðast og koma með börnin upp á þilfar. Þar var Georgette ásamt Millvinu sett í björgunarbát nr. 13.

Einhvern veginn hafði Georgette orðið viðskila við son sinn Bertram og hrópaði til eiginmanns síns um að finna hann og setja hann líka í bátinn.

Enginn veit nákvæmlega hvernig Bertram komst í bátinn en hann ásamt móður sinni og Millvinu var bjargað um borð í Adriatic sem flutti þau til baka til Englands. Til föðurins spurðist aldrei neitt framar eftir þessa afdrifaríku nótt.

dean1 Millvina komst þegar í uppáhald hjá öðrum farþegum Adriatic enda undruðust margir að þessi litla stúlka hefði lifað af vosbúðina í björgunarbátnum.  

Sagan segir að hún hafi strax orðið allra uppáhald og að myndast hafi rígur á milli kvenna um hver fengi að halda á henni svo að skipherrann varð að setja þá reglu að að farþegar á fyrsta og öðru rými gætu haldið á henni til skiptis og ekki lengur en 10 mínútur hver.

Fjölmargar ljósmyndir voru teknar af henni og bróður hennar og sumar birtust í dagblöðum eftir komuna til Englands.

Millvina og bróðir hennar voru alin upp og menntuð á kostnað lífeyrissjóða sem stofnaðir voru fyrir eftirlifendur þessa frægasta sjóslyss sögunnar.  Millvinu var alls ókunnugt um að hún hefði verið farþegi um borð í Titanic þangað til hún var átta ára og móðir hennar ákvað að gifta sig aftur.

foto_superviviente_2_mediana Sjálf gifti Millvina sig aldrei. Hún vann fyrir ríkið í heimsstyrjöldinni síðari við kortauppdrátt og síðar hjá verkfræðistofu í Southhampton. Það var ekki fyrr en hún var komin á elliárin að hún varð þekkt fyrir að hafa siglt með Titanic. Hún kom fram í sjónvarps og útvarpsþáttum og var árið 1997 boðið að sigla yfir Atlantshafið á ný með QE2 og ljúka för sinni til Wichita, Kansas.

Elizabeth Gladys Dean var síðasti eftirlifandi farþeginn með Titanic. Hún bjó lengst af í  Southampton  en lést 97 ára að aldri árið 2009. 

Stuttu áður  setti hún síðustu gripina, ferðatösku og aðra smámuni sem foreldrar hennar höfðu meðferðis í hinni sögulegu ferð,  á uppboð til að afla peninga fyrir góðgerðarstarsemi.

Þegar hún heyrði að verið væri að selja muni sem náðst hafa úr skipsflakinu, sendi hún frá sér stuttorða yfirlýsingu: "Faðir minn er þarna enn. Það er ekki rétt að taka hluti úr skipi sem svo margir fórust með. Ég reikna ekki með að þetta fólk hafi hugsað út í það - Það hugsar bara um peningana."

Á þessu ári þegar hundrað ár eru liðin frá ´því að Titanic sökk, fjölgar verulega skruddunum sem  skrifaðar hafa verið um örlög skipsins.

Fáir muna eftir því að árið 1898 kom út skáldsagan "Futility" eftir Morgan Robertson. Bókin hefur reyndar verið endurútgefin og nafnbreytt og er nú kölluð "The wreck of the Titan".

Sagan fjallar um skemmtiferðaskipið Titan sem rekst á ísjaka í jómfrúarferð sinni yfir Atlantshafið.

Skipið sem í sögunni var talið ósökkvanlegt fórst og fjöldi manns drukknaði.

Í bókinni ferst Titan í Apríl mánuði eins og Titanic gerði.

Í bókinni farast 3000 farþegar en með Titanic silgdu alls 2007 en um 1500 þeirra fórust.

Í bókinni hefur Titan 24 björgunarbáta, Titanic hafði 20.


 


mbl.is Úr framleidd úr stáli úr Titanic
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Heimildaleysi sönnun um að atburðurinn hafi átt sér stað

Þegar kemur að alvarlegri umfjöllun um málefni sem tengjast fljúgandi furðuhlutum,  geimverum á jörðinni og brotlendingu geimfara frá öðrum hnöttum, falla flestir rithöfundar í sömu gryfjuna. Þrátt fyrir einlægan vilja og góða trú á að þeir hafi með rökum eða jafnvel einhverjum gögnum tekist að varpa nýju ljósi á málin eða ef til vill "leysa gátuna",  eiga þeir það sameiginlegt að vera frekar hluti af vandmálinu en lausn þess.

roswell crashÍ ritdómi  Los Angeles Times (LAT) sem grein Mbl.is vitnar í er reyndar bent á,  að þrátt fyrir að bók Annie Jacobsen sé vönduð og rannsóknarvinnan við hana mikil, gera niðurstöður hennar lítið annað en að bæta við enn fleirum sögusögnum um Svæði 51 og atburðina sem kenndir eru við Roswell en  ljósmyndir sem teknar voru á staðnum sæyna greinilega brak úr flaug eða belg, af jarðneskum uppruna.

Kvikmyndin fræga  með myndum af krufningu á "geimveru" sem sögð var hafa brotlent geimfari sínu nálægt bænum Roswell í Nýju Mexíkó 1947 og sem Ray Santilli og félagi hans Gary Shoefield viðurkenndu árið 2006 að hafa falsað, sýnir veru sem vel gæti verið vansköpuð stúlka.

Geimvera frá RoswellÖðrum myndum er ekki til að dreifa og þess vegna hlýtur Annie að sækja hugmyndir sínar um útlit geimveranna þangað.  En að segja brúðuna eitt af fórnarlömbum Josefs Mengele sem nafni hans Stalín á að hafa fengið að láni frá honum er reyndar með furðulegri flökkusögum sem heyrst hafa.

Ævi Mengele er nokkuð vel skráð og á tímabilinu frá því hann fer frá Auschwitz árið 1945  til ársins 1949 dvaldist hann í þorpi nálægt Rosenheim í Bæjaralandi. Að Mengele hafi á þeim tíma haldið áfram tilraunum sínum og getað skaffað Stalín vansköpuð börn til að blekkja  Bandaríkjamenn, er með ólíkindum. -

Eins og einnig kemur fram í grein LAT notar Annie hin fullkomnu samsærisrök máli sínu til stuðnings. Eða þau; að það finnist engar heimildir um að atburðirnir hafi átt sér stað vegna hvers hve leynilegir þeir eru og vegna heimildaleysisins sé öruggt að þeir hafi gerst.


mbl.is Voru börn en ekki geimverur
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

I Ching og Wang kennari

Gámar í TævanHann kallar sig Wang kennara og bloggar af krafti á Taívan. - Fyrir skömmu birti hann spá á bloggi sínu um að mikill jarðskjálfti muni verða á Taívan kl: 10;42:30 þann 11. maí n.k. Wang segir að jarðskjálftinn muni mælast rúmlega 14 á Righter og valda tæplega 200 metra hárri flóðbylgju sem flæða muni yfir eyjuna og manfallið verði gífurlegt.

Viðbrögðin við þessu bloggi Wang kennara hafa verið nokkur og stjórnvöld þar um slóðir hafa tilkynnt honum að fjarlægi hann ekki þessa válegu spádóma af síðu sinni muni hann verða sektaður um 32.000 USD.

Nokkrir hafa tekið hrakspá Wangs svo alvarlega að þeir hafa keypt sér gáma og flutt þá til búða í Puli, Nantou á hálendi Taívan. Gámarnir kosta 6500 USD en það var einmitt Wang sem ráðlagði fólki slík kaup.

Wang kennari segist nota bókina I Ching ( Bók breytinganna) sem er mjög vel þekkt og fornt rit sem á að geta hjálpað fólki að sjá framtíðina.  Bókin virkar þannig að þú spyrð hana spurninga og hún varar.

Skafti Þ. Halldórsson og Ísak Harðarson skrifúðu ágæta grein í Moggann um bókin þegar hún kom út á íslensku í þýðingu Ísaks. Þar segir m.a.

Íslendingar þekkja kínverska speki fyrst og fremst gegnum Bókina um veginn. En I Ching er í raun ein meginuppistaða þeirrar bókar og raunar einnig speki Konfúsíusar. Hún er ævaforn að stofni til, yfir 3.000 ára gömul.

Í upphafi var ritið samsafn línulegra tákna sem voru notuð við véfréttarspurningar. Lárétt óbrotið strik merkti já en brotið nei. Þessi strik samsvöruðu líka síðar innbyrðis í samhengi sínu hugtökunum yang og yin sem í breytingarheimspeki Kínverja tákna andstæða einingu. Síðar bættu menn við línum. Fyrst voru tvílínur, síðar þrílínur. Konfúsíus lýsti byggingu I Ching svo að takmörk verðandinnar væru algjör. Það leiddi af sér tvo hætti sem leiddu af sér fjórar gerðir sem aftur gefa átta þrílínur. Samspil þessara átta þrílínutákna er kjarni bókarinnar. Með því er kveðið á um gæfu eða ógæfu. Tvær og tvær þrílínur eru lagðar saman og það gefur kost á 64 sexlínutáknum.

Út úr þessum línutáknum lesa menn síðan merkingu. Þrjár heilar línur tákna himin, styrk og sköpunarkraft og þrjár óbrotnar línur merkja jörð, móttækileika og auðsveipni. Þegar þessum þrílínutáknum er síðan steypt saman eftir sérstökum aðferðum verður til leiðsögn um lífið, um gæfuna og leiðina.

Algengustu útgáfur I Ching lúta svipuðum byggingarlögmálum. Í kringum hvert hinna 64 tákna eru ákveðin þemu. Síðan fylgir greinargerð. Þá kemur heildarmat, túlkun eða greining Konfúsíusar á greinargerðinni. Þessu fylgja einnig spakmæli eignuð Konfúsíusi sem dregin eru af þeirri mynd sem sexlínan sýnir sem samsetning tveggja þrílína.

I-ChingNokkrum dögum eftir að gos hófts í Vestmannaeyjum í janúar árið 1973 var ég staddur meðal nokkra kunningja minna í húsi í Kópavogi. Við vorum að ræða um gosið og hver langtíma áhrif þess yrðu fyrir Eyjamenn og þjóðina alla. Einn félaga minna átti bókina I ching sem hann dró nú fram og var þegar ákveðið var að spyrja bókina um hver yrðu afdrif Vestmannaeyja.

Bókin svaraði með versi sem var eitthvað á þessa leið:

Refur kemur að læk og er ekki viss um að honum tækist  að stökkva yfir hann. Eftir nokkrar vangaveltur tók hann tilhlaup og stökk yfir lækinn og lenti heilu og höldnu á hinum bakkanum en vætti aðeins á sér skottið. 


mbl.is Sjálfsmorð af ótta við hamfarir
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Af skjaldbökuskeljum og völvusteinum

Íhaldssemin hefur á sér margar hliðar.

Súmerar eða Egyptar eru staðfastlega skrifaðir fyrir því að hafa fundið upp ritlistina á svipuðum tíma fyrir 4600 árum, Súmerar kannski sýnu fyrr.  Þegar að munir finnst annarsstaðar greyptir einhverjum framandi táknum, segja fræðingarnir að þau geti hugsanlega verið ritmál, þangað til að í ljós kemur að hluturinn er eldri en 4600 ára. Þá bregður svo við að tákn og myndir verða fræðingunum að óskiljanlegu kroti  sem ekki merkir neitt ákveðið. -

1-tartaria-tablets-spozaHéraðið Transilvanía í Rúmeníu er þekkt fyrir skelfilega og óþekkta hluti. Fátt sem þaðan hefur komið hefur skelft fornleyfafræðinga meira en steinvölurnar þrár sem fundust þar seint á 19. öld og kenndar eru við bæinn Tartaria.

Í  steinvölurnar, sem bera þess merki að hafa verið hluti af festi eða armbandi, sem líklega var grafin með þorpsvölvu einni, eru greipt tákn sem gætu verið letur og/eða tölustafir. En vegna þess að völurnar eru meira en 7300 ára gamlar og eru auk þess frá Evrópulandi, eru þær afar umdeildar meðal fornleyfafræðinga. Táknin hafa ekki verið ráðin enn.

DispilioTaflanEins hefur hin svokallaða Dospilio tafla sem fannst í  Makadóníska hluta Kastoríu árið 1932, valdið miklu deilum. Dospilio taflan er viðarbútur með ískornum táknum. Taflan er talinn allt að 9000 ára gömul. Ásamt Dospilio töflunni fundust á svæðinu brot úr keramiki, smástyttur, flautur og margt fleira, sem gaf til kynna að þróað samfélag hafi verð til í Evrópu fyrir næstum 10000 árum. Það breytti mannkynssögunni svo um munar, ef það reyndist rétt.

En það var ekki aðeins í Evrópu sem fólk hafði tekið upp á því að pára á hluti allskonar tákn sem ekki þýddu nokkurn skapaðan hlut, fleiri þúsund árum fyrir þann tíma, samkvæmt því sem fornleyfafræðingar hafa ákveðið, að maðurinn lærði að skrifa.

meira en 8000 ára gömul skjaldbökuskelÁrið 1999 fundust í Jiahu í Henan héraði í Kína, skjaldbökuskeljar með áletrunum. Skeljarnar eru 8200 ára gamlar og fundust í grafreitum frá ný-steinöld. Í einni gröfinni var átta slíkum skeljum komið fyrir við höfðalag beinagrindar sem á vantaði hauskúpuna.

Á milli skeljanna og þess sem viðurkennt sem fyrsta skrifmálið í Kína eru hvorki meira né minna en 5000 ár.

 


( . Y . ) góða íslenska ungmærin

Svikahrappar og svindlarar hafa löngum verið viðfangsefni vinsæls afþreyingarefnis. Bækur hafa verið skrifaðar, sjónvarpsþættir og kvikmyndir gerðar um skálka og stigamenn hinna ýmsu landa, allt frá Hróa Hetti til Frank Abagnale Jr. sem beittu klókindum frekar en ofbeldi, til að auðgast. Sumir þeirra hafa orðið heimsfrægir fyrir svindlið eins og t.d. lesa má um hér. 

Miðað við fyrstu fréttir af þessu ævintýralega svindli í Bandaríkjunum, er eins og hér sé komið fínt efni í íslenska bíómynd. Brjóstgóð íslensk ungmær verður ástfangin af skálki sem leiðir hana smátt og smátt út af veginum þrönga. Saman svindla þau m.a. annars peninga út úr ógeðslega ríkum sérvitringi , sem ekki veit aura sinna tal....o.s.f.r. Þetta verður svona The Sting hittir Bonnie & Clyde.


mbl.is Íslensk kona grunuð um stórfelld fjársvik
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Minni en sá minnsti?

Edward Nino Hernandez er 24 ára. Hann er sagður minnsti maður heims ( 70 cm) og fékk þann titil eftir að Kínverjinn He Pingping (74 cm)  lést s.l. mars. Þá er til þess tekið að Edward sé 4 cm minni en He var. Titillinn er miðaður við að fólk sé orðið 18 ára eða eldra. Því hlýtur Edward að hafa verið minnsti maður heims í um fjögur ár, á sama tíma og He hélt titlinum.
mbl.is Minnsti maður heims
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Kórkódílatár Tony Blair.

Það er erfitt að ímynda sér Tony Blair hryggan. Sérstaklega út af ákvörðunum sem hann tók og var svo sannfærður um að "hann væri að gera rétt". Mikill meiri hluti bresku þjóðarinnar var á öðru máli. Það skipti Blair engu. Hann vildi stríð og í stríð fór hann. Margt bendir til að hann hafi haldið að honum tækist að réttlæta ákvörðun sína eftir að búið var að hengja Saddam Hussein. Það tókst honum ekki. Allt fór í kalda kol í Írak og ekki sér enn fyrir endann á ósköpunum, jafnvel þótt breskir og bandarískir hermenn séu á leiðinni heim.

Spunameistarar Blair, sem stóðu sig vel þegar hann var enn við völd, vita að ekkert gengur eins vel í Breta eins og að sjá menn sem hafa hreykt sér hátt, brjóta odd af oflæti sínu. Þeir mega heldur ekki sýnist kaldir gagnvart örlögum þeirra sem þeir hafa fórnað.

Þegar að Blair var yfirheyrður af rannsóknanefndinni sem fer nú yfir stríðsreksturinn, var til þess tekið hversu iðrunarlaus hann var. Úr þessu reynir hann að bæta í þessari bók sinni og smyr þykkt á. - Blair er sorgmæddur yfir því að fólk hefur dáið í stríðinu sem hann trúði á. Hann er sorgmæddur, en hann iðrast einskis. Hann hefur enn rétt fyrir sér.


mbl.is Hryggur vegna fórnarlamba í Írak
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Vinsældir Vígtannasmella

Vígtannasmellir hafa tekið við sem megin lestrar og áhorfsefni unga fólksins. Ljósaskiptasögurnar (Twilight) eru þeirra frægastar. Þær eru sannarlega arftakar Harry Potter bókanna, en fjalla mest um blóðsugu-stráka, varúlfa og venjulegar mennskar skríkjustelpur.

Spennan byggir öll á kunnuglegum söguþræði; tveir strákar úr sitthvorri klíkunni reyna að ná ástum sömu stúlkunnar. Ástin er forboðin því hvert bit veldur smiti og tyggjókúlukynlíf eða skýrlífi virðist vera eini möguleikinn í stöðunni. 

Útlitið á hinum dauðu, hálfdauðu og hinna vel hærðu á fullu tungli er þræl sexý og sannar að ekki er nauðsynlegt að vera löðrandi í brúnkukremi til að líta taka sig vel út í sló-mó slagsmálum á hvíta tjaldinu.

Stundum í skeggræðum manna um þessa þróun í afþreyingarefni fyrir ungviði heimsins, er hneykslast á því að blóð, mör og annar mennskur innmatur skuli vera svona vinsælt viðfangsefni. Yfirnáttúra hljóti að vera ónáttúra og dauðadýrkun öll frekar ólífvænleg fyrir unga huga.

Aðrir benda á að í fyrsta lagi sé hér ekkert nýtt á ferðinni, því þegar blóðsötri og spangóli sleppir, stendur eftir klassísk ástarsaga hins ófullnægða ástarþríhyrnings.

Þá beri að fagna því að unglingar nenni enn að lesa og boðskapurinn sé í sjálfu sér ekki neikvæður þótt hann sé kannski óraunhæfur.


An interview with Tolkien´s Icelandic au-pair

The interview appeared in Morgunbladid 1999 and the lady in question, named Arndis
but known as 'Adda', was a doctor's daughter from the West Fjords, who
went to work with the Tolkiens when she was twenty, in 1930. She got
the job because the Tolkiens had two mothers' helps from Iceland
previously, Aslaug and Runa, and Aslaug had been a classmate of
Adda's.


Tolkien collected her from Oxford station and greeted her in Icelandic.
She then talks about her working conditions – she was meant to be one
of the family, but she never had a holiday. The youngest of the
children (presumably Priscilla) was in her second year.
She says that the Professor was a really lovely man, very easy and
comfortable to be around, he loved nature, trees and everything that
grew. The house they had just bought had an asphalt tennis court and
the first thing they did was rip it up and put down grass. This is an
example of how JRR and Edith hated modern things – another thing they
both hated was central heating and boilers.


Edith loved flowers, and not only had splendid flower beds in her new
home but kept going back to the old one to get plants.
Adda puts this down to English upper class eccentricity – the Tolkiens
she says, loved flowers and writing letters. She has lots of letters
from them, including decorated Christmas cards from the Tolkien
children.


The oldest son, Johnny, was now 14 and in the new house he had his own
room. The rest (including Adda) kept themselves to the nursery. The
lady of the house (Edith) had a difficult nature, she wasn't sociable
and disliked most people.


Then Adda talks about how she was meant to come there to learn English
and help Tolkien practice Icelandic but Edith got jealous if they
talked in a language she didn't understand. "She was never unkind to
me, but she was never a friend either. And she was very
over-protective."


Adda says Oxford was at that time completely class-ridden – professors
were a class unto themselves. Edith was also a snob – when the char
(cleaning lady) went awol for a fortnight, Edith was furious when Adda
decided to wash the doorstep. "You're one of us, you must never be
seen doing work suitable for servants."


The Tolkiens rarely if ever entertained, and Adda was not impressed
with their hospitality..."once a couple who were old friends, just
back from many years in India, called round and they hadn't seen them
for years, but just gave them tea in the morning room, with only one
cake!"


Adda thinks that Tolkien was much more sociable by nature than Edith.
She got to know Edith's lovely old nanny, a Miss Gro (? not sure they
got this name right) who joked that Edith would always have a migraine
whenever there was a university 'do'. Miss Gro also explained why
Edith was so difficult – she blamed their traumatic courtship years.
They faced opposition for years and ended up having to practically
elope. They had stood firm together against all the odds, even though
they may not have had much in common.


Adda said Edith spent a lot of time upstairs during the day but didn't
know what she actually did. She was a very promising pianist at the
time when she married, had become an organist in a church. There was a
parlour in the house which no-one ever went into, there was a piano
there but Edith never touched it. None of the children learnt an
instrument.


Whenever Tolkien had had a drink or two he was not allowed to sleep in
the bedroom, he had to go into the guest room. She couldn't stand the
smell of drink on him. Tolkien was a lovely, comfortable man, didn't
talk much. He always came home to lunch every day, and went into his
study after the meal. He would have a bottle of beer and a dry
biscuit.


Adda was very fond of the children. She took them fishing in a nearby
canal, put them in the bath every night and put them to bed, they
loved to hear Icelandic folk tales about trolls and such, and often
Tolkien would come and listen too. "He took lots of ideas from
Icelandic folk stories...and he really believed that all of nature was
alive. He lived in a kind of adventure/fantasy world."
Adda still loves reading the Hobbit (which he started writing at the
time she was working for him).


Tolkien always wore a tweed jacket and pale grey trousers, but loved
to wear colourful waistcoats. And he always wore white tie (tails) at
the Oxford dinners. He always wanted to go to Iceland but thought he
couldn't afford it.

Adda eventually left because of the restrictive life she was forced to lead.
She got friendly with a girl called Betty, one of Tolkien's students,
who invited her to go punting but Edith never found it convenient to
let her go, even on a Sunday.


Edith once showed Adda her wardrobe upstairs, it ran along an entire
wall and was completely full of clothes. But she never went anywhere
at all, except perhaps to the library.


She sometimes did go with me and the older boys to a matinee
(afternoon theatre performance). The Tolkiens thought the theatre an
acceptable leisure activity but hated the cinema, and they really
hated the Morris car factory that had been recently opened south of
Oxford.


John, at 14, was most like his father. Edith stopped Adda from bathing
him. (editor's note – I should hope so too!) Michael, the next son,
was such a beautiful child, that people would stop his mother in the
street to admire him. His mother wanted him to be a priest.
Christopher was often squabbled over by his parents. He was a rather
whiny child, fussy with food. But his father adored him and realised
that he needed different handling than the others. Tolkien had started
writing the Hobbit while I was there but was really writing it for
Christopher, reading him out chapters.

She then says that she had close contact through letters with the
family until the war disrupted the correspondence.

The interview in Icelandic can be found here.

Viðtalið á íslensku hér.


Að verða gamall er ekki svo slæmt miðað við hinn möguleikann

Happy birthdayÁrið 1893 gáfu systurnar Patty og Mildred J. Hill saman út bók sem hafði að geyma barna-sönglög og barnagælur. Báðar störfuðu þær á barnaheimili í  Louisville í Kentucky í Bandaríkjunum, en meðal lagnanna sem í bókinni birtust var lag sem í dag er, samkvæmt heimsmetabók Guinness, þekktasta lagið í heiminum í dag. Textinn við lagið í umræddri bók er svona;  

Good morning to you,
Good morning to you,
Good morning, dear children,
Good morning to all.

Víst er að  lagið var ekki eftir systurnar, því á 19 öld voru margir textar sungnir við þessa sömu laglínu. Á meðal þeirra voru; "Happy Greetings to All", "Good Night to You All" og "A Happy New Year to All".

Fljótlega eftir að bókin kom út, byrjuðu krakkar samankomnir í afmælisboðum að syngja annan texta við auðlært lagið og með þeim texta varð lagið heimsþekkt; "Happy Birthday to you." Síðan þá hafa ýmsir textar verið samdir við lagið og eru flestir þeirra "ortir" á staðnum. Ein grínútgáfa hefur orðið vinsæl, sérstaklega í USA. Hún er svona;

Happy Birthday to You
You live in a zoo
You look like a monkey
And you smell like one too.

Sungið fyrir forsetannÍslensku útgáfuna þekkja allir ;"Hann/hún á afmæli í dag," enda ómar hún í svo til öllum afmælisboðum jafnt aldinna sem ungra á landinu. (Að vísu halda múslímar og vottar Jehóva ekki  upp á persónulega afmælisdaga af trúarlegum ástæðum.)

Stundum riðlast þó samhljómurinn þegar kemur að því að nefna nafn afmælsisbarnsins, sérstakelga ef nafnið er lengra en fjögur atkvæði.

Þrátt fyrir hina miklu úrbreiðslu lagsins, heyrist það sjaldan sungið í kvikmyndum eða á hljómplötum. En margir kannast við eina frægastu útgáfu lagsins sem  var sungin af Marilyn Monroe, persónulega fyrir forseta Bandaríkjanna; John F. Kennedy í Maí mánuði árið 1962.

Ætla mætti að lagið væri löngu orðið almenningseign og öllum frjálst að nota að vild, svo er ekki, þ.e. ekki með "Happy Birthday" textanum. Fyrir utan að fyrstu nótunni í laginu er skipt til að koma að tveimur sérhljóðum í orðinu "happy" eru lögin "Happy birthday" og "Good morning to you" nákvæmlega eins.

Höfundarréttur á laginu "Good Morning to All" er löngu útrunninn og þess vegna almenningseign, en réttinn á "Happy birthday" á milljónamæringurinn  Edgar Miles Bronfman, Jr.sem  keypti hann af bandaríska útgáfufyrirtækinu The Time-Warner Corporation árið 2004. Time-Warner hafði keypti  árið 1998 af Birch Tree Group Limited sem átt hafði réttinn frá 1935.

Eitt sinn kom upp sú kjaftasaga að Paul Mcartney hefði keypt höfundarréttinn að laginu en það mun vera rangt.

Til hamingju með daginnSamkvæmt höfundarréttarlögum á því að greiða stefgjöld af laginu í hvert sinn sem það er sungið á opinberum vettvangi og sú er ástæðan að kvikmyndagerðarmenn t.d. skipta því oft út fyrir lög eins og "For He's a Jolly Good Fellow". Talið er að Edgar hafi meira en tvær milljónir bandaríkjadala í stefgjöld af laginu árlega.  

Skiljanlega reynir Edgar hvað hann getur til að fylgja eftir höfundaréttar-eign sinni og hefur höfðað nokkur mál fyrir rétti þar að lútandi. Mörgum hefur þótt það langsótt að gamalt þjóðlag sem texta sem saminn var af fimm og sex ára börnum fyrir margt löngu, skuli þéna peninga fyrir moldríkan mann.

Lagið mun verða almenningseign árið 2030 þegar höfundarréttur á því rennur út.

 

Næsta síða »

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband